به گزارش گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، ۱۴ آبان یادآور روزی است که در سال ۲۴۳ هجری شمسی (۲۵۰ قمری)، مردم مازندران در بیعت با حسن بن زید علوی، نخستین حکومت شیعه را در ایران و جهان اسلام بنیاد نهادند. این روز که در تاریخ اسلام و تشیع نقطه عطفی به شمار میرود، به عنوان "روز مازندران" نامگذاری شده است.
در سدههای نخست هجری، خلفای اموی و عباسی قدرت خود را تا مرزهای چین و اسپانیا گسترش داده بودند؛ اما تبرستان، که امروزه مازندران نامیده میشود، همچنان بهواسطه طبیعت صعبالعبور و استقلال فرهنگی خود، از نفوذ آنها مصون مانده بود. این منطقه شاهد قیامهایی علیه ستمگران عباسی بود و مردمانش در مقابل خلفا ایستادگی میکردند. در چنین شرایطی، حسن بن زید علوی (ملقب به داعی کبیر) به دعوت مردم تبرستان به این سرزمین آمد و موفق به تاسیس نخستین حکومت شیعی علوی شد.
از سال ۱۳۸۸ و براساس تصمیم سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۴ آبان به عنوان روز مازندران انتخاب شد تا یادآور بیعت تاریخی مردم این استان با حسن بن زید باشد. این واقعه همزمان با عید سعید فطر و در مسجد جامع کجور نوشهر رخ داد و مردم مازندران از آن روز به عنوان پایگاه اصلی تشیع در ایران یاد میکنند.
هر ساله در ۱۴ آبان، برنامههای فرهنگی و هنری ویژهای در سراسر مازندران برگزار میشود. آغاز این مراسم با برپایی نماز عید فطر در امامزاده سلطان محمد کیا (اولین محل بیعت مردم با حسن بن زید) است که به عنوان نماد ارادت مردم مازندران به ائمه اطهار شناخته میشود. همچنین، نشستهای مختلفی در استان با حضور مسئولان و صاحبنظران فرهنگی برگزار میشود تا فرهنگ و آدابورسوم کهن این خطه به نسل جدید انتقال یابد.
برای پاسداشت روز مازندران، شعارهایی مانند "مازندران، مهد فرهنگ و آیین و علم" برای سال جاری انتخاب شده است. همچنین برنامههایی از جمله نشستهای علمی، جشنوارههای فرهنگی، اجرای برنامههای ورزشی بومی و همایشهای علمی درباره تاریخ مازندران، در نقاط مختلف استان برگزار خواهد شد.
با پراکندگی سادات علوی بهدنبال سرکوب قیامهای ضدعباسی، شماری از آنان به تبرستان، دیلم و گیلان مهاجرت کردند و به تدریج توانستند پایگاههای مهمی در این مناطق ایجاد کنند. زیدیه و علویان با بهرهگیری از فرصتها به تشکیل حکومتهای مستقل پرداختند و اندیشههای تشیع را در سرزمینهای شمالی ایران گسترش دادند. از جمله این حکومتها میتوان به دولت زیدیه در یمن و حکومت علویان در تبرستان اشاره کرد که به عنوان نخستین حکومت رسمی شیعی در ایران شناخته میشود.
با توجه به تأکید مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، بیش از چهار هزار برنامه به مناسبت روز مازندران برگزار خواهد شد. از این جمله میتوان به برگزاری همایشها، تولید محتوای فرهنگی، اجرای برنامههای ورزشی و بومی، و رونمایی از کتابهای بومی اشاره کرد. معرفی روستاهای "اسبوکلای ساری" و "کلاگر محله قائمشهر" بهعنوان روستاهای برتر دوستدار کتاب نیز از دیگر برنامههای گرامیداشت این روز است.