به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری دانشجو، شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال، هر ساله برای ایرانیان فرصتی است تا در کنار هم، این رویداد نجومی را جشن بگیرند. اما این شب که ریشه‌ای عمیق در پدیده‌ای به نام انقلاب زمستانی دارد، امسال جلوه‌ای خاص و متفاوت پیدا کرده است.
راز بلندترین شب سال
به گفته یکی از پژوهشگران تاریخ نجوم دانشگاه تهران، زاویه چرخش زمین به دور خودش و محور حرکت آن به دور خورشید عامل اصلی تغییر طول روز‌ها و شب‌ها در طول سال است. این زاویه باعث می‌شود که در نیمه اول سال، خورشید زمان بیشتری در آسمان باشد و روز‌ها طولانی‌تر شوند، در حالی که در نیمه دوم سال، شب‌ها طولانی‌تر می‌شوند. در نهایت، در شب یلدا، که با انقلاب زمستانی مصادف است، طولانی‌ترین شب سال رقم می‌خورد.
لحظه دقیق انقلاب زمستانی ۱۴۰۳
امسال، لحظه دقیق انقلاب زمستانی در ساعت ۱۲:۵۰ ظهر اول دی‌ماه رخ می‌دهد. اما آنچه شب یلدای ۱۴۰۳ را منحصربه‌فرد کرده، وقوع یک پدیده جالب نجومی است: برای برخی نقاط، مانند تهران، شب اول دی‌ماه یک ثانیه بلندتر از شب ۳۰ آذر خواهد بود. با این حال، در مناطقی مانند شمالی‌ترین و جنوبی‌ترین روستا‌های ایران، طول هر دو شب دقیقاً یکسان است.
یلدا؛ جشن بازگشت خورشید
در فرهنگ کهن ایرانی، شب یلدا نماد پایان تاریکی و آغاز افزایش روشنایی در روز‌ها بوده است. ایرانیان باستان، با توجه به دانش نجومی خود، این شب را آغاز یک تحول طبیعت می‌دانستند و با آئین‌های خاصی آن را گرامی می‌داشتند. در باور‌های آنان، زایش دوباره خورشید و فزونی نور، نشانه‌ای از پیروزی زندگی و روشنایی بر مرگ و تاریکی بود. این سنت دیرینه همچنان در میان ایرانیان زنده است و با مراسمی مانند دورهمی‌های خانوادگی، شعرخوانی، خوردن میوه‌های زمستانی و آجیل، رنگ و بویی خاص دارد.
امسال ۲ شب یلدا دارد
ویژگی خاص یلدای ۱۴۰۳، با وجود دو شب طولانی در برخی مناطق، نشان‌دهنده هماهنگی عمیق علم و سنت است. نیاکان ما با نگاه به آسمان و درک شگفتی‌های طبیعت، زندگی خود را بر اساس چرخه‌های طبیعت تنظیم می‌کردند. این شب، فرصتی دوباره است تا یادمان باشد چگونه نجوم و تاریخ، پیوندی ناگسستنی با فرهنگ ایرانی دارند.