۸ ژانویه در تاریخ چه گذشت؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ امروز ۸ ژانویه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویداد‌های آن می‌پردازیم.
۱۹۱۲ – تاسیس کنگره ملی آفریقا
کنگره ملی آفریقا (African National Congress = ANC) یک جبهه سیاسی در آفریقای جنوبی است که در سال ۱۹۱۲ تأسیس شد و علیه آپارتاید مبارزه کرد. کنگره ملی آفریقا پس از سرنگونی رژیم آپارتاید تاکنون در انتخابات شرکت کرده و موفق به تشکیل دولت گردیده‌است.کنگره ملی از (اتحاد سه حزب) تشکیل گردیده‌است:
کنگره ملی آفریقا، حزب کمونیست آفریقای جنوبی (SACP) و کنگره اتحادیه‌های کارگری آفریقای جنوبی (COSATU)، این سه حزب اتحاد سیاسی سه جانبه را تشکیل می‌دهند. این اتحاد سه‌گانه از دوران پس از آپارتاید تاکنون، تشکیل دهنده دولت در آفریقای جنوبی بوده‌است. برخی از رهبران کنگره ملی آفریقا همزمان از رهبران حزب کمونیست آفریقای جنوبی نیز بوده و هستند.کنگره ملی آفریقا در تاریخ ۸ ژانویه ۱۹۱۲ میلادی، جهت احقاق حقوق شهروندی اکثریت سیاه‌پوست آفریقای جنوبی تشکیل شد و نقش مهمی در مبارزه با سیستم آپارتاید و فروپاشی آن داشت.افرادی همچون والتر سیسولو، یوسف دادو، جو اسلوو، کریس هانی، نلسون ماندلا، تابو امبکی و جاکوب زوما از روسای کنگره ملی آفریقای جنوبی بوده‌اند.در دوران آپارتاید، کنگره ملی آفریقا، یک «سازمان تروریستی» نامیده می‌شد.
۱۹۱۸ – پیشنهاد‌های چهارده‌گانه توماس وودرو ویلسون برای دنیای پس از پایان جنگ جهانی اول
توماس وودرو ویلسون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در ۸ ژانویه ۱۹۱۸ میلادی پیشنهاد‌های خود را برای دنیای پس از جنگ جهانی اول اعلام کرد. این پیشنهاد‌ها که به اعلامیه چهارده ماده‌ای ویلسون مشهور است، هم از جهت پایان دادن به جنگ و هم از جهت تعیین‌کننده بودن برای دنیای بعد از جنگ، دارای اهمیت بسیار بود.
یکی از انگیزه‌های پذیرش آتش‌بس و متارکه جنگ، مفاد اعلامیه ویلسون بود که در آن به حق تعیین سرنوشت به وسیله ملت‌ها اشاره داشت.پیشنهاد‌های ویلسون شامل سه محور عمده بود. اولین موضوع، جلوگیری از جنگ‌های آینده به وسیله کاهش اقدام‌هایی نظیر محدودیت‌های تجاری، ایجاد اختلال در آزادی دریاها، دیپلماسی پشت پرده، تنش‌های استعماری و مسابقه تسلیحاتی بود. محور دوم، مجموعه‌ای از پیشنهاد‌ها با هدف به توافق رسیدن بر سر نکات مورد اختلاف در اروپا در زمینه تمامیت ارضی، مرز‌های ملی و ناسیونالیسم قومی بود. محور سوم نیز دربرگیرنده مجمعی از کشور‌ها بود که برای حفظ صلح فعالیت می‌کرد.
اصول چهارده‌گانه
دیپلماسی باز و گفت‌و‌گو میان دولت‌ها و منع هرگونه قرارداد محرمانه یا درک شخصی از امور بین‌المللی
آزادی کشتیرانی در دریاها؛ چه در هنگام صلح و چه به هنگام جنگ، به استثنای آب‌های ساحلی
برداشتن موانع گمرکی و مقرر داشتن مساوات و آزادی در تجارت
تقلیل تسلیحات به پایین‌ترین میزان لازم برای حفظ امنیت داخلی خود
حل عادلانه و گشاده‌دستانه دعاوی مستعمراتی
تخلیه خاک روسیه
کمک به روسیه برای انتخاب توسعه سیاسی و سیاست ملی خود
استقلال مجدد بلژیک
تخلیه فرانسه و بازگرداندن آلزاس و لورن به این کشور و اصلاح رفتار پروسایتالیا باید مرز‌های ملی خود را بازمی‌یافت
اجازه حق تعیین سرنوشت به ملت‌های ساکن در اتریش – مجارستان
تخلیه خاک صربستان و مونته‌نگرو و رومانی و حل عادلانه اختلافات بالکان
استقلال داخلی ملل تابع عثمانی (کُردها، ارمنیان، آشوریان) و بین‌المللی کردن تنگه داردانل
تأسیس مجدد دولت لهستان با دسترسی به دریا و تضمین استقلال سیاسی و تمامیت سرزمینی آن
تأسیس جامعه ملل برای تضمین امنیت جمعی، استقلال سیاسی و تمامیت سرزمینی تمامی دولت‌های کوچک و بزرگ
۲۰۰۱_ کشتار بیش از ۳۰۰ شیعه در یکاولنگ افغانستان، به‌دست طالبان
کشتار ۱۹ جدی ۱۳۷۹ یکاولنگ، به کشتار مردم یکاولنگ افغانستان در ۱۹ جدی ۱۳۷۹ به دست نیرو‌های طالبان اشاره دارد. به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا) در این حادثه بیش از ۳۰۰ تن کشته شدند. در برخی گزارش‌های تحلیلی تعداد قربانیان ۳۸۰ تن ذکر شده‌است.در این حمله نیرو‌های طالبان، مردان منطقه را با شیوه‌های متفاوتی کشتند آنها برخی را در منزل خود کشتند، برخی را بیرون منتقل کردند و به صورت دسته‌جمعی به گلوله بستند و برخی را در حین بازرسی به قتل رساندند.
به گفته بازماندگان قربانیان این حمله، در این واقعه نیرو‌های طالبان پس از تصرف یکاولنگ وارد بازار آن شدند و مردم را از خانه‌هایشان بیرون نموده و در مقابل بازار به صورت دسته‌جمعی به گلوله بستند.نیرو‌های طالبان پس از قتل‌عام خانه‌ها و دکان‌ها را آتش زدند و اجساد را در برف رها کردند که روز‌های بعد توسط زنان دفن شدند
در گزارش دیده‌بان حقوق بشر، (راپور شماره (۷) جلد (۱۲)) زیرعنوان (قتل‌عام هزاره‌های افغانستان) آمده‌است: کشتار دسته جمعی در یکاولنگ در تاریخ ۶ جنوری ۲۰۰۱ آغاز و به مدت چهار روز ادامه داشت، در ضمیمه الف این راپور نام ۱۲۴ نفر از کشته‌شدگان با مشخصات اسم، نام پدر و اسم قریه ذکر گردیده‌است؛ و در صفحه یازدهم این گزارش آمده‌است: قوماندهان حاضر در این کشتار‌ها عبارت بودند از: ملابهزاد، قاری احمدالله غزنی وزیر امنیت طالبان، ملاعبدالستار، قوماندان نظامی منطقه هزاره‌جات، ملا عبدالله سرحدی، ملاعبدالسلام راکتی، قبلاً قوماندان اتحاد اسلامی افغانستان.
برخی از بازمانده‌گان قربانیان این کشتار، می‌گویند عبدالغنی برادر، معاون دفتر طالبان در قطر، عامل اصلی این کشتار بوده‌است. رحمت‌الله بیژن‌پور استاد دانشگاه این حادثه را ننگ و شرمندگی تاریخ خواند و گفت و اگر به خاطر این فاجعه تمام طالبان کشته شود تلافی نخواهد شد. همچنین از حکومت افغانستان خواست که روز ۱۹ جدی را به عنوان روز سیاه در تقویم رسمی افغانستان درج نماید.
زادروزها
۱۵۵۶ - یوسوجی کجسکیو، سامورایی و جنگ‌سالار ژاپنی (مرگ. ۱۶۲۳)
۱۶۲۸ - فرانسوا هنری دی ماتمورنسی-باتلوو، داک دی لاکسنبرگ، ارتشبد فرانسوی (مرگ. ۱۶۹۵)
۱۶۳۲ - سموئل پیوفندورف، حقوق‌دان اتریشی (مرگ. ۱۶۹۴)
۱۷۳۵ - جان کارول، نخستین اسقف اعظم کلیسای کاتولیک در آمریکا (مرگ. ۱۸۱۵)
۱۷۶۳ - ادموند چارلز جنت، سفیر فرانسه در آمریکا در طول انقلاب فرانسه (مرگ. ۱۸۳۴)
۱۷۸۶ - نیکلاس بیدل، رئیس دومین بانک آمریکا (مرگ. ۱۸۴۴)
۱۸۰۵ - اورسن هاید، رهبر مذهبی آمریکا (مرگ. ۱۸۷۸)
۱۸۰۵ - جان بیگلر، فرماندار کالیفرنیا (مرگ. ۱۸۷۱)
۱۸۲۱ - جیمز لانگستریت، ارتشبد هم‌پیمان آمریکا (مرگ. ۱۹۰۴)
۱۸۲۱ - دبلیو.اچ.ال والیس سرتیپ جنگ داخلی آمریکا (شمال) (مرگ. ۱۸۶۲)
۱۸۲۳ - آلفرد راسل والس، طبیعت‌شناس و زیست‌شناس بریتانیایی (مرگ. ۱۹۱۳)
۱۸۲۴ - ویلکی کالینس، رمان‌نویس بریتانیایی (مرگ. ۱۸۸۹)
۱۸۳۶ - لورنس آلما-جدیما، هنرمند هلندی (مرگ. ۱۹۱۲)
۱۸۶۴ - شاهزاده آلبرت ویکتور، دوک کلارنس، بزرگترین پسر شاه ادوارد هفتم
۱۸۶۷ - امیلی گرین بالش، نویسندهٔ آمریکایی، صلح‌جو ۱۹۴۶ (مرگ. ۱۹۶۱)
۱۸۷۰ - میگال پریمو دی ریورا، دیکتاتور اسپانیا (مرگ. ۱۹۳۰)
۱۸۸۵ - ای. جی. ماست، فعال حقوق اجتماعی و صلح‌جو (مرگ. ۱۹۶۷)
۱۸۸۵ - جان کورتین، چهاردهمین نخست وزیر استرالیا (مرگ. ۱۹۴۵)
۱۸۹۱ - والتر بوث، فیزیک‌دان آلمانی، برندهٔ جایزهٔ نوبل (مرگ. ۱۹۵۷)
۱۹۰۲ - کارل راجرز، روانشناس آمریکایی (۱۸۸۳)
۱۹۰۵ - کاردینال فرنجو سپر، رهبر گروهی از آئین‌های دینی (مرگ. ۱۹۸۱)
۱۹۰۸ - ویلیام هارتنول، بازیگر بریتانیایی (مرگ. ۱۹۷۵)
۱۹۰۹ - ویلی میلویچ، بازیگر آلمانی (مرگ. ۱۹۹۹)
۱۹۲۴ - ران مودی، بازیگر انگلیسی
۱۹۳۱ - بیل گراهام، پیشگام موسیقی راک آلمان (مرگ. ۱۹۹۱)
۱۹۳۴ - روی کینییر، بازیگر انگلیسی (۱۹۸۸)
۱۹۳۵ - الویس پریسلی، خواننده و بازیگر آمریکایی. (مرگ: ۱۹۷۷)
۱۹۳۵ - جاسی گرن پریسلی، دوقلوی الویس پریسلی (مرگ. ۱۹۳۵)
۱۹۴۱ - گراهام چپمن، بازیگر طنز بریتانیایی (مرگ. ۱۹۸۹)
۱۹۴۲ - استیفن هاوکینگ، فیزیک‌دان نظری و مولف انگلیسی
۱۹۴۲ - ایوت منیرس، بازیگر آمریکایی
۱۹۴۹ - ولفگنگ پاک، سرآشپز مشهور اتریشی
۱۹۶۰ - ایگور گورباچف، سرپرست برنامهٔ بمب اتمی شوروی
۱۹۶۶ - اندرو وود، موسیقی‌دان (مرگ. ۱۹۹۰)
۱۹۶۷ - میشل فوربز، بازیگر آمریکایی
۱۹۶۹ - آر. کلی، خوانندهٔ آمریکایی آر اند بی
۱۹۷۱ - جیسون جایمبی، بازیکن آمریکایی اتحادیهٔ حرفه‌ای بیسبال
۱۹۷۳ - مارک نایت، سازندهٔ بازی‌های ویدیویی، طراح صدا و نوازندهٔ ویولن الکتریکی
درگذشت‌ها
۴۸۲ - سینت سیوروینس
۱۱۰۷ - شاه ادگار اسکاتلند
۱۱۹۸ - پاپ سالستین سوم
۱۳۲۴ - مارکو پلو، جهانگرد ایتالیایی (زادروز. ۱۲۵۴)
مارکو پلو
۱۳۲۴ - جایادو دی باندون، هنرمند ایتالیایی (زادروز. ۱۲۶۷)
۱۶۴۲ - گالیو گالیله، ستاره‌شناس و فیزیک‌دان ایتالیایی (زادروز. ۱۵۶۴)
۱۷۱۳ - آرکیجلو کرلی، آهنگ‌ساز ایتالیایی (زادروز. ۱۶۵۳)
۱۸۲۵ - الی ویدنی، مخترع آمریکایی (زادروز. ۱۷۶۵)
۱۹۳۵ - جاسی گرن پریسلی، دوقلوی الویس پریسلی (زادروز. ۱۹۳۵)
۱۹۴۱ - لرد رابرت بندن-پاول، سرباز انگلیسی، نویسنده، و بنیان‌گذار پیشاهنگی (زادروز. ۱۸۵۷)
۱۹۴۲ - جوزف فرانکلین رادرفرد، رئیس دیدبان حقوق بشر (زادروز. ۱۸۶۹)
۱۹۵۶ - جیم الیوت، قدیس آمریکایی، مبلغ مذهبی در اکوادور (زادروز. ۱۹۲۸)
۱۹۷۹ - سارا کارتر، نوازندهٔ سنتی آمریکا (زادروز. ۱۸۹۸)
۱۹۸۰ - جان ماچلی، فیزیک‌دان و مهندس رایانهٔ آمریکایی (زادروز. ۱۹۰۷)