مسکن ملی در یزد، از آرمان‌گرایی تا چالش های واقعی

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، مسکن یکی از نیازهای اساسی بشر محسوب می‌شود که تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی دارد. در دهه‌های اخیر، به دلیل برخی سیاست‌گذاری‌های نادرست، هزینه مسکن بخش قابل‌توجهی از سبد خانوار را به خود اختصاص داده و به یکی از چالش‌های اساسی خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است. در همین راستا، برنامه هفتم توسعه ساخت ۷۵ هزار واحد مسکونی را در استان یزد پیش‌بینی کرده است. در این گزارش، آخرین وضعیت مسکن در استان یزد را بررسی خواهیم کرد.

اهمیت فرهنگ و اقلیم در ساخت‌وساز یزد

برخلاف تصور برخی، مسکن و شهرسازی تنها یک مسئله اقتصادی نیست، بلکه ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن نیز نقش مهمی در کیفیت زندگی ایفا می‌کند. استان کویری یزد با معماری منحصربه‌فرد خود، همواره بر سازگاری با اقلیم گرم و خشک و فرهنگ ایرانی-اسلامی تأکید داشته است. در نگاه اقتصادی، ممکن است توجه به این مؤلفه‌ها هزینه تمام‌شده را افزایش دهد و سرعت انبوه‌سازی را کاهش دهد، اما عدم رعایت این اصول می‌تواند تبعات فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی گسترده‌ای به همراه داشته باشد.

پس از آغاز پروژه ساخت مسکن ملی در دولت سیزدهم، به‌دنبال پیگیری‌های استاندار وقت و مطالبه جریان دانشجویی استان، بخش قابل‌توجهی از این پروژه‌ها در یزد به‌صورت ویلایی و تک‌طبقه ساخته شد. این اقدام باعث شد تا روند ساخت‌وساز با اقلیم و فرهنگ بومی استان همخوانی بیشتری داشته باشد.

توجه به زیرساخت‌های روبنایی از دیگر موضوعات مهم در حوزه مسکن است. متأسفانه در برخی پروژه‌های مسکن مهر، سال‌ها پس از افتتاح، خبری از زیرساخت‌های مذهبی، بهداشتی و آموزشی نبود و ساکنان این مناطق با چالش‌های جدی در تأمین نیازهای اولیه خود مواجه شدند.

احسان خواجه‌رضایی، مدیرکل مسکن و شهرسازی استان یزد، در جریان آیین کلنگ‌زنی عملیات ساخت خدمات روبنایی در شهرک پردیس زندگی ۱ یزد گفت: تلاش ما این است که خدمات روبنایی در پنج بخش شامل بخش اداری و نظامی، مجموعه درمانی، کاربری آموزشی، پارک و فضای سبز و مسجد تأمین شود.

وی افزود: عملیات اجرایی این پروژه‌ها با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی آغاز شده است.

یزد؛ پیشرو در ساخت مسکن ویلایی

برخلاف برخی پیش‌بینی‌ها که پروژه ویلایی‌سازی را ناموفق می‌دانستند، استان یزد توانسته است در قالب‌های تکمیلی، تدریجی (نیمه‌ساز) و گروه ساخت (تحویل زمین) به یکی از استان‌های موفق در زمینه تولید مسکن تبدیل شود. این روش‌ها، علاوه بر کاهش فشار مالی بر متقاضیان، به آنها اجازه می‌دهد تا با آزادی عمل بیشتری در ساخت‌وساز مشارکت کنند.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در سفر به یزد و در نشست شورای توسعه و برنامه‌ریزی استان، بر لزوم دریافت مالیات از خانه‌های خالی تأکید کرد و گفت: در کشور حدود دو میلیون واحد مسکونی خالی وجود دارد که این موضوع باعث افزایش قیمت مسکن شده است. باید مصمم باشیم که از این خانه‌های خالی مالیات دریافت کنیم. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز باشد که شهرداری‌ها وارد عمل شوند و تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

وی همچنین اظهار داشت: در یزد نسبت به سایر نقاط کشور در حوزه مسکن موفق عمل کرده‌ایم، زیرا زمین به خود مردم واگذار شده و آنها توانسته‌اند در ساخت‌وساز مشارکت کنند.

افزایش تقاضای مسکن در یزد؛ چالش‌ها و راهکارها

با توجه به افزایش غیرطبیعی متقاضیان مسکن در یزد طی سال‌های اخیر، این استان با هجوم نیروی کار از دیگر استان‌ها به دلیل توسعه صنایع و معادن مواجه شده است. در کنار آن، توقف چندساله تولید انبوه مسکن در کشور نیز تأثیر قابل‌توجهی بر افزایش تقاضا و کاهش عرضه مسکن داشته است.

در همین راستا، برخی متقاضیان مسکن ملی در یزد، با برگزاری تجمعات اعتراضی مقابل استانداری، نسبت به نامعلوم بودن زمان تحویل و هزینه نهایی پروژه‌ها اعتراض کردند. به گفته مسئولان، عدم تأمین مالی و عدم همکاری شبکه بانکی در پرداخت تسهیلات مسکن از مهم‌ترین دلایل این تأخیر است.

با توجه به شرایط فعلی، به نظر می‌رسد که بهترین سیاست، واگذاری زمین به خانوارها و تسهیل دسترسی به تسهیلات بانکی برای ساخت مسکن است. این روش می‌تواند ضمن کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز، سرعت احداث واحدهای مسکونی را نیز افزایش دهد و در نهایت منجر به متعادل شدن عرضه و تقاضای مسکن در استان یزد شود.