به گزارش گروه امطالعات جمعیتی اثبات میکند که طی سالیان آینده روند سالمندی جمعیت ایران با سرعت و شدت بیشتری تداوم خواهد داشت و در آینده نه چندان دوری ایران با پدیده سالمندی قطعی جمعیت رو‌به‌رو خواهد شد.
ولی حالا چرا پیرشدن جمعیت کشورمان نگران‌کننده است؟
امیر رهبر ادامه میدهد: افزایش هزینه‌های مراقبت و نگهداری از سالمندان، رشد فزاینده آمار بیماری‌های مزمن با افزایش سن جامعه و کاهش نیرو‌های مولد با کاهش جمعیت جوان، تنها بخشی از پیامد‌های سالمند شدن جمعیت در سال‌های پیش رو است.
با سالمند شدن جمعیت به علت کاهش تعداد فرزندان خانواده‌ها، کشور با یکی از مهم‌ترین پیامد‌های منفی اقتصادی یعنی کاهش نیروی کار که از آن به عنوان جمعیت فعال یاد می‌شود، رو‌به‌رو خواهد شد. از پیامد‌های منفی سالمندی جمعیت، افزایش بار تکفل جامعه است. ازدیاد انبوه بازنشستگانی که سهم تولید آنها صفر است فشار‌های زیادی به دولت وارد خواهد کرد، زیرا تعداد سالخوردگان نسبت به جمعیتی که در سنین کار قرار دارند افزایش می‌یابد و شمار افراد مستمری بگیر و بازنشسته از تعداد نیرو‌های مولد بیشتر خواهد شد که این موضوع، با افزایش سن بازنشستگی، کاهش بیمه بازنشستگی و ... منجر به بروز بحران‌های زیادی در حوزه‌های اجتماعی ـ اقتصادی خواهد شد.
و، اما شعار‌ها و تبلیغات علیه فرزندآوری؛ ریشه کاهش جمعیت خیلی ایرانی‌ها...
از سوی دیگر یکی از ریشه‌های اصلی این کاهش جمعیت را می‌توان در تبلیغات منفی علیه فرزندآوری در دهه‌های گذشته جست‌و‌جو کرد.
امیر رهبر میگوید: ما در دهه ۶۰ هرچند با جنگ تحمیلی مواجه بودیم، اما فرزندآوری در کشورمان زیاد بود به نحوی که آن روز ما را از افزایش جمعیت و به دنبال آن ناتوانی در تامین مایحتاج، بیم می‌دادند، اما امروز از پیری جمعیت که ناشی از پایین بودن نرخ فرزندآوری است، ابراز نگرانی می‌شود و بیم آن می‌رود که در آینده مجبور شویم برای بخش‌های مختلف کشور جوانانی را از دیگر کشور‌ها استخدام کنیم.»
وی می‌افزاید: «فرهنگ اصیل ایرانی و معارف دینی می‌تواند نجات‌دهنده جوانان کشور باشد و نگرانی‌هایی که درمورد کاهش باروری وجود دارد جدی است و کاهش جمعیت حاصل سال‌ها کار مداوم کسانی است که علیه فرزندآوری و باروری تبلیغ کردند.»
و، اما مورد دیگر باور‌های غلط درباره فرزندآوری علت اصلی پیری جمعیت
ارتباط دادن کاهش فرزندآوری به مسائل معیشتی و اقتصادی، آدرس غلط دادن دولت‌ها به مردم است؛ البته این به این معنا نیست که به وضعیت معیشتی افراد نیز بی‌توجه باشیم و آن را بی‌تأثیر بدانیم، اما مسائل فرهنگی بسیار بیشتر از مشکلات اقتصادی در افزایش تمایل به فرزندآوری دخیل است یعنی انگاره‌های ذهنی زوجین در این باره دچار اشکال است که دچار کاهش جمعیت شده‌ایم.
این فعال رسانه‌ای با اشاره به این که گزاره‌های غلط فرهنگی در مراکز بهداشتی و ارائه مشاوره‌های بارداری به زوجین در حال تبیین و اصلاح شدن است، می‌افزاید: «باور به لزوم ازدواج در سن بالا، کافی بودن داشتن یک یا دو فرزند، تأخیر در فرزندآوری پس از ازدواج، عدم ازدواج مجدد افرادی که طلاق گرفته یا همسر خود را از دست داده‌اند، زیاد بودن فاصله بین موالید، تأخیر در بارداری از جمله باور‌های نادرستی هستند که باعث کاهش فرزندآوری در سال‌های اخیر شده‌اند.»
و، اما مورد مهم دیگر؛ تأخیر ۵ ساله زوج‌ها در فرزنددار شدن
کاهش آمار ازدواج از سویی و تأخیر در فرزندآوری پس از ازدواج از سویی دیگر سبب شده تا جمعیت ایران با شتاب بیشتری به سوی پیر شدن حرکت کند.
براساس آمار‌های وزارت بهداشت، فاصله تولد اولین فرزند بعد از ازدواج در کشور ما به طور میانگین ۵ سال است؛ این فاصله زیاد از سویی باعث شده تا سن زایمان مادران افزایش یابد و به تبع آن احتمال تولد فرزندان بعدی کمتر شود و از سوی دیگر سبب شده که در صورت ابتلای زوجین به ناباروری، این مشکل دیرتر تشخیص داده و درمان آن سخت‌تر و پرهزینه‌تر شود.
طبق آخرین پیمایش ملی که در کشور انجام شده و در آن دلایل تمایل و عدم تمایل به فرزندآوری بررسی شده است، دو علت اصلی اولیه افراد برای عدم تمایل به فرزندآوری، نگرانی از تأمین آینده فرزندان جدید و داشتن تعداد فرزندان کافی بوده است. دو معضلی که اگر حل شوند می‌توانند امید‌ها برای کاهش فاصله ازدواج تا فرزندآوری را افزایش دهند.
و، اما نکته آخر: مردم ایران هم مستعد رشد جمعیت هستند اما...
به نظر می‌رسد با توجه به فرهنگ خانواده‌دوستی ایرانی‌ها، اعطای مشوق‌های فرزندآوری، تأثیر بسزایی در افزایش ازدواج و فرزندآوری داشته باشد؛ به گونه‌ای که در کشور ما علی‌رغم فشار اقتصادی و کاهش تعداد مادران، برخی سیاست‌های تشویقی برای فرزندآوری جواب داده که نشانگر این است که مردم ما مستعد رشد جمعیت و جوان شدن جمعیت هستند و مردم ایران دوست دارند که بیش از دو فرزند داشته باشند، اما عملاً شرایط به آنها اجازه تولد بیشتر از دو فرزند را نمی‌دهد؛ و در آخر هم باید بگویم نباید حرف مقتدایمان مقام عظمای ولایت در زمینه پیری جمعیت؛ روی زمین بماند
ایشان خطابشان هم به مردم بود و هم به مسئولین.
ارسال نظرات