تعرفه تجاری چیست و چه زمانی توسط دولت‌ها وضع می‌شود؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو: تعرفه، مالیاتی است که بر کالا‌های وارداتی یا صادراتی اعمال می‌شود. این مالیات می‌تواند به صورت درصدی از ارزش کالا (تعرفه ارزشی) یا به صورت مبلغ ثابتی برای هر واحد کالا (تعرفه مقداری) باشد.

تعرفه انواع مختلفی از جمله تعرفه ترجیحی، تعرفه تبعیضی و تعرفه تلافی‌جویانه دارد. تعرفه ترجیحی، تعرفه‌ای است که برای کالا‌های وارداتی از کشور‌های خاص با شرایط ترجیحی اعمال می‌شود (مثلاً کشور‌های عضو یک توافقنامه تجاری). تعرفه تبعیضی برای کالا‌های وارداتی از کشور‌های خاص با شرایط نامطلوب اعمال می‌شود. تعرفه تلافی‌جویانه نیز برای تلافی اقدامات تجاری ناعادلانه یک کشور دیگر اعمال می‌شود.

تقریباً همه کشور‌های جهان به نوعی از تعرفه‌ها استفاده می‌کنند. میزان و نوع تعرفه‌ها بسته به سیاست‌های تجاری هر کشور، شرایط اقتصادی و روابط بین‌المللی آن، متفاوت است. به عنوان مثال کشور‌های عضو سازمان جهانی تجارت WTO متعهد هستند که تعرفه‌های خود را در سطوح معینی نگه دارند و از تبعیض بین کشور‌های عضو خودداری کنند. اما همچنان می‌توانند در چارچوب قوانین WTO، تعرفه‌هایی را برای حمایت از صنایع داخلی یا اهداف دیگر اعمال کنند.

نسخه صوتی این گزارش را از طریق فایل بالا یا لینک کانال SNNTV بشنوید

کشور‌ها در چه مواقعی از تعرفه استفاده می‌کنند؟

کشور‌ها معمولاً به دلایل حمایت از صنایع داخلی، افزایش درآمد دولت، حفظ امنیت ملی، تلافی تجاری، بهبود تراز تجاری از تعرفه استفاده می‌کنند. در حمایت از صنایع داخلی، تعرفه‌ها می‌توانند کالا‌های وارداتی را گران‌تر کنند و به این ترتیب، از صنایع داخلی در برابر رقابت خارجی حمایت کنند. همچنین تعرفه‌ها منبع درآمدی برای دولت هستند. در برخی موارد، تعرفه‌ها برای محدود کردن واردات کالا‌هایی که ممکن است برای امنیت ملی مضر باشند، استفاده می‌شوند. همچنین یک کشور ممکن است در پاسخ به سیاست‌های تجاری ناعادلانه یک کشور دیگر، تعرفه اعمال کند. تعرفه‌ها می‌توانند واردات را کاهش و صادرات را افزایش دهند و به این ترتیب، تراز تجاری کشور را بهبود بخشند.

اعمال تعرفه هم می‌تواند مزایا و هم معایبی داشته باشد و تاثیر آن به شرایط خاص هر کشور و صنعت بستگی دارد. موافقان اعمال تعرفه به دلایلی از جمله حمایت از صنایع داخلی، افزایش درآمد دولت، حفظ امنیت ملی، تلافی تجاری و بهبود تراز تجاری، طرفدار این اتفاق هستند.

مخالفان نیز با اتکا به دلایلی از جمله افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان، کاهش رقابت، آسیب به صادرات، ایجاد اختلال در بازار و کاهش رشد اقتصادی با اعمال تعرفه‌ها مخالف هستند.

تعرفه‌ها می‌توانند با افزایش قیمت کالا‌های وارداتی، هزینه زندگی را برای مصرف‌کنندگان افزایش دهند. تعرفه‌ها می‌توانند با کاهش رقابت، باعث کاهش نوآوری و بهره‌وری در صنایع داخلی شوند. تعرفه‌ها می‌توانند منجر به تلافی‌جویی سایر کشور‌ها و اعمال تعرفه‌های متقابل شوند که صادرات کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تعرفه‌ها می‌توانند با ایجاد اختلال در جریان آزاد کالا‌ها و خدمات، کارایی بازار را کاهش دهند. در مجموع، تعرفه‌ها می‌توانند با افزایش هزینه‌ها، کاهش رقابت و ایجاد اختلال در بازار، رشد اقتصادی را کند کنند.

تصمیم‌گیری در مورد اعمال یا عدم اعمال تعرفه باید با در نظر گرفتن دقیق شرایط خاص هر کشور و صنعت و ارزیابی دقیق مزایا و معایب احتمالی آن انجام شود. در برخی موارد، تعرفه‌ها می‌توانند ابزاری مفید برای حمایت از صنایع داخلی و اهداف دیگر باشد، اما در موارد دیگر، می‌تواند به اقتصاد آسیب بزند.

تصمیم‌گیری در مورد اعمال یا عدم اعمال تعرفه باید با در نظر گرفتن دقیق شرایط خاص هر کشور و صنعت و ارزیابی دقیق مزایا و معایب احتمالی آن انجام شود. در برخی موارد، تعرفه‌ها می‌توانند ابزاری مفید برای حمایت از صنایع داخلی و اهداف دیگر باشند، اما در موارد دیگر، می‌توانند به اقتصاد آسیب بزنند.

همچنین، باید توجه داشت که تعرفه‌ها تنها یکی از ابزار‌های سیاست تجاری هستند و می‌توان از ابزار‌های دیگری مانند یارانه‌ها، استاندارد‌های کیفیت و توافق‌نامه‌های تجاری برای دستیابی به اهداف مشابه استفاده کرد. همچنین، باید توجه داشت که تعرفه‌ها تنها یکی از ابزار‌های سیاست تجاری هستند و می‌توان از ابزار‌های دیگری مانند یارانه‌ها، استاندارد‌های کیفیت و توافق‌نامه‌های تجاری برای دستیابی به اهداف مشابه استفاده کرد.