تست‌های عملیاتی ناوبندر کردستان به زودی آغاز می‌شود/ویژگی‌های غول جنگی ۴۵,۰۰۰ تنی ساخت ایران، از حمل بالگردهای تهاجمی تا موشک‌های عمودپرتاب

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو ؛ ناوبندر کردستان، یکی از جدیدترین دستاوردهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به‌زودی وارد فاز تست‌های عملیاتی خود خواهد شد. این شناور عظیم‌الجثه با وزن بیشینه حدود ۴۵,۵۰۰ تن، به‌عنوان یک پایگاه شناور چندمنظوره طراحی شده و قابلیت‌های منحصربه‌فردی در پشتیبانی از عملیات‌های نظامی، بشردوستانه و لجستیکی دارد. ناوبندر کردستان که در ابتدا با نام "تبونان" به‌عنوان یک کشتی تجاری در خدمت یک شرکت حمل‌ونقل دریایی بود، پس از خریداری در یک مزایده، طی یک پروژه سنگین بازسازی و تبدیل در صنایع فراساحل (ایزوایکو) به یک شناور نظامی پیشرفته بدل شده است. این کشتی که در سال ۱۹۹۱ ساخته شده بود، از اواخر 1401 تحت پروژه تبدیل به یک ناوبندر نظامی قرار گرفت و اکنون به‌عنوان یک بازوی قدرتمند نیروی دریایی ایران در ناوگان جنوب آماده خدمت‌رسانی است. در این گزارش، به بررسی ویژگی‌های این غول دریایی، قابلیت‌های عملیاتی و نقش استراتژیک آن در افزایش قدرت دریایی ایران می‌پردازیم.

پیشینه و فرآیند تبدیل ناوبندر کردستان

شناور های تبونان و منان که تبدیل به ناوبندر های کردستان و خوزستان خواهند شد

ناوبندر کردستان پیش از تبدیل به یک شناور نظامی، یک کشتی تجاری با نام "تبونان" بود که در حوزه حمل‌ونقل دریایی فعالیت می‌کرد. این کشتی پس از خریداری توسط نیروی دریایی ارتش ایران، تحت یک پروژه بازسازی و ارتقاء گسترده قرار گرفت. فرآیند تبدیل این کشتی به یک ناوبندر نظامی، که از اوخر 1401 آغاز شد، شامل تغییرات اساسی در ساختار، افزودن تجهیزات نظامی پیشرفته و تطبیق آن با نیازهای عملیاتی نیروی دریایی بود.

 این پروژه توسط صنایع فراساحل (ایزوایکو) به انجام رسید و نتیجه آن، خلق یک پایگاه شناور چندمنظوره با نام "کردستان" است که می‌تواند نقش یک پایگاه عملیاتی محوری را در آب‌های عمیق و دور از خاک اصلی ایفا کند.

تبونان(سمت چپ) بعد از ساخت و تجهیز به پد بالگرد

این شناور با طول ۱۸۲ متر و عرض ۳۲ متر، از ابعاد قابل‌توجهی برخوردار است که امکان حمل تجهیزات سنگین، نیروی انسانی و انجام عملیات‌های متنوع را فراهم می‌کند. وزن بیشینه این کشتی به حدود ۴۵,۵۰۰ تن می‌رسد که آن را به یکی از بزرگ‌ترین شناورهای نیروی دریایی ایران تبدیل کرده است.

 طراحی این ناوبندر بر پایه کشتی‌های تجاری بوده، اما با بازطراحی و افزودن امکانات نظامی، به یک پلتفرم چندمنظوره تبدیل شده که قادر است در شرایط مختلف عملیاتی، از جنگ تا امدادرسانی، نقش‌آفرینی کند.

ویژگی‌های برجسته ناوبندر کردستان

ناوبندر کردستان به‌عنوان یک پایگاه شناور، از ویژگی‌های متعددی برخوردار است که آن را به یک ابزار استراتژیک برای نیروی دریایی ایران تبدیل می‌کند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین قابلیت‌های این شناور اشاره می‌کنیم:

1. پد بالگرد و قابلیت عملیات همزمان چند بالگرد

 یکی از ویژگی‌های برجسته کردستان، وجود پد بالگرد وسیع است که احتمالاً مشابه ناوبندر مکران، از یک پد با ظرفیت ۹۵۰ تن بهره می‌برد. این پد امکان عملیات همزمان ۳ تا ۵ بالگرد را فراهم می‌کند. این قابلیت به کردستان اجازه می‌دهد تا از بالگردهای تهاجمی، ترابری و شناسایی برای انجام مأموریت‌های مختلف استفاده کنند.

پد بالگرد ناوبندر مکران که احتمالا پد بالگرد کردستان هم نمونه بهسازی شده مشابه مکران باشد

 بالگردها می‌توانند در عملیات‌های نظامی، جستجو و نجات، و انتقال نیرو و تجهیزات به کار گرفته شوند. این ویژگی به‌ویژه در عملیات‌های دور از ساحل و در آب‌های عمیق، نقش مهمی در افزایش برد عملیاتی نیروی دریایی دارد.

2. حمل پهپادهای عمودپرتاب و عمودپرواز  

 پرواز پهپاد عمودپرواز پلیکان ، دستاورد جهاد خودکفایی نداجا از عرشه ی بالگردی ناو لجستیکی کلاس هنگام

 کردستان همانند ناوبندر مکران، توانایی پذیرش پهپادهای عمودپرتاب و عمودپرواز را داراست. وجود اتاق کنترل پهپاد در این شناور، امکان انجام عملیات شناسایی، نظارت و حتی تهاجمی را با استفاده از پهپادها فراهم می‌کند. این قابلیت، کردستان را به یک پایگاه متحرک برای عملیات‌های ترکیبی تبدیل کرده و توانایی نیروی دریایی ایران را در جمع‌آوری اطلاعات و پاسخ به تهدیدات افزایش می‌دهد. سطح مقطع وسیع عرشه این شناور، فضای کافی برای استقرار و عملیات پهپادها را فراهم می‌کند.

3. تجهیزات رزمی پیشرفته  

   به گفته فرمانده نیروی دریایی ارتش، ناوبندر کردستان مجهز به موشک‌های عمودپرتاب پدافندی صیاد و موشک‌های میان‌برد نواب ساخت ایران است.

این تسلیحات، توانایی دفاع در برابر تهدیدات هوایی و دریایی را به این شناور می‌بخشند و آن را به یک پلتفرم دفاعی قدرتمند تبدیل می‌کنند. علاوه بر این، کردستان می‌تواند در نقش یک پایگاه برای مبارزه با دزدان دریایی و تهدیدات نامتقارن عمل کند. این تسلیحات، همراه با قابلیت حمل شناورهای تندرو، به کردستان امکان می‌دهد تا در عملیات‌های تهاجمی و دفاعی نقش فعالی ایفا کند.

4. پشتیبانی لجستیکی و سوخت‌رسانی  

سوخترسانی به ناو سهند توسط ناوبندر مکران در جریان ماموریت اعزام به ونزوئلا                                         
 

 یکی از مهم‌ترین نقش‌های کردستان، توانایی سوخت‌رسانی به شناورهای نظامی و تجاری ایران در سراسر جهان است. این شناور می‌تواند در سخت‌ترین شرایط تحریم، خدمات مشابه یک بندر را در دریا ارائه دهد. کردستان قادر است سوخت، غذا، آب، دارو، کمک‌های بشردوستانه و حتی تسلیحات را به شناورهای دیگر منتقل کند. این قابلیت، به ناوگان دریایی و تجاری ایران امکان می‌دهد تا حضور مداوم خود را در آب‌های بین‌المللی حفظ کنند و وابستگی به بنادر خارجی را کاهش دهند.

5. حمل شناورهای تندرو و نیروی انسانی  
   کردستان توانایی حمل چندین قایق تندرو را دارد که می‌توانند در عملیات‌های سریع و نامتقارن، مانند مبارزه با دزدان دریایی یا عملیات‌های نیروهای ویژه، به کار گرفته شوند. همچنین، این شناور با مخازن بزرگ و فضای ذخیره‌سازی وسیع، قادر به حمل نیروی انسانی و تجهیزات سنگین است. این ویژگی، کردستان را به یک گزینه ایده‌آل برای استقرار سریع نیروها در مناطق بحرانی یا جنگی تبدیل می‌کند.

6. اقیانوس‌پیمایی و برد عملیاتی بالا  

 ناوبندر کردستان با توانایی اقیانوس‌پیمایی، می‌تواند در آب‌های عمیق و دور از ساحل عملیات انجام دهد. این ویژگی، همراه با قابلیت پشتیبانی از ناوگان دریایی، به نیروی دریایی ایران اجازه می‌دهد تا حضور خود را در مناطق استراتژیک جهان حفظ کند و برد عملیاتی خود را افزایش دهد. کردستان می‌تواند به‌عنوان یک بازوی بلند نیروی دریایی در اقیانوس‌ها عمل کند و نقش مهمی در بازدارندگی و قدرت‌نمایی ایفا نماید.

نقش استراتژیک ناوبندر کردستان در قدرت دریایی ایران

ناوبندر کردستان، مشابه برادر بزرگ‌تر خود یعنی ناوبندر مکران، به‌عنوان یک پایگاه متحرک دریایی، نقش محوری در افزایش قدرت دریایی ایران دارد. این شناور با توانایی انجام مأموریت‌های متنوع، از عملیات نظامی گرفته تا امدادرسانی بشردوستانه، انعطاف‌پذیری استراتژیک نیروی دریایی را تقویت می‌کند. حضور کردستان در آب‌های بین‌المللی، نمادی از تعهد ایران به حفظ امنیت دریایی و کمک‌رسانی در مناطق بحرانی است و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار دیپلماتیک نیز عمل کند.

یکی از مهم‌ترین مزایای کردستان، کاهش وابستگی ایران به پایگاه‌های خارجی و بنادر دوستانه است. این شناور می‌تواند به‌عنوان یک پایگاه میانی عمل کند و نیاز ناوگان دریایی به بازگشت به بنادر اصلی برای تأمین مجدد را کاهش دهد. این امر، عمر عملیاتی ناوهای جنگی و شناورهای تجاری را افزایش می‌دهد و حضور مداوم ایران در مناطق استراتژیک را تضمین می‌کند.

علاوه بر این، کردستان با قابلیت همکاری بین نیروهای دریایی، زمینی و هوایی، امکان انجام عملیات‌های ترکیبی را فراهم می‌کند. این شناور می‌تواند به‌عنوان یک پایگاه برای هلیکوپترها، پهپادها و قایق‌های تندرو عمل کند و هماهنگی بین نیروهای مختلف را تسهیل نماید. این ویژگی، به‌ویژه در عملیات‌های پیچیده و چندجانبه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

تست‌های عملیاتی و چشم‌انداز آینده

با نزدیک شدن به زمان آغاز تست‌های عملیاتی ناوبندر کردستان، نیروی دریایی ایران در آستانه دستیابی به یک ابزار قدرتمند برای تقویت حضور خود در آب‌های بین‌المللی قرار دارد. این تست‌ها، شامل بررسی عملکرد شناور در شرایط مختلف دریایی و همچنین پایداری سازه در مناطق دریایی گوناگون و همچنین ارزیابی رزمی لجستیکی این شناور نظامی در شرایط واقعی خواهد بود.

پس از اتمام تست های دریایی این شناور در مسیر الحاق قرار میگیرد و تحلیل های کارشناسان نظامی نشان میدهد این شناور تا آخر سال جاری به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش الحاق شود و با شماره بدنه 442 سرباز جدید دریایی ایران شود.

ناوبندر کردستان، با وزن ۴۵,۵۰۰ تن و قابلیت‌های منحصربه‌فرد، یکی از دستاوردهای برجسته نیروی دریایی ارتش ایران است. این شناور، با توانایی حمل بالگردهای تهاجمی، پهپادهای عمودپرتاب، موشک‌های پدافندی صیاد و نواب، و پشتیبانی لجستیکی از ناوگان دریایی و تجاری، به‌عنوان یک پایگاه شناور چندمنظوره، نقش مهمی در افزایش قدرت دریایی ایران دارد. با نزدیک شدن به زمان تست‌های عملیاتی، کردستان آماده است تا توانایی‌های خود را در شرایط واقعی به نمایش بگذارد و به‌عنوان یک بازوی بلند نیروی دریایی، حضور ایران در آب‌های بین‌المللی را تقویت کند. این غول دریایی، نمادی از خودکفایی و توانمندی ایران در حوزه صنایع دریایی و نظامی است و آینده‌ای روشن برای نقش‌آفرینی در مأموریت‌های نظامی و توسعه نفوذ و قدرت دریایی ایران دارد.

سید نوید رضا موسوی