کدام سامانه پدافندی ایران می تواند اف 35 را منهدم کند؟ / خط و نشان رادارهای VHF روسی برای جنگنده نسل پنجم آمریکا

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، باور ۳۷۳ اولین سیستم دفاع موشکی با برد بلند است که در ایران ساخته می‌شود. موشک مورد استفاده در این سامانه از نوع صیاد ۴ می‌باشد که مجهز به یک سیستم مانورپذیری پیشرفته است. حداکثر سرعت موشک صیاد ۴، برابر با ۶ تا ۸ ماخ اعلام شده است.

همه اجزاء سیستم باور ۳۷۳ بر خودرو‌های ظفر و ذوالجناح سوار می‌شوند و خودکششی هستند. طرح اولیه این سامانه، از سیستم دفاع موشکی اس ۳۰۰ روسی الگوبرداری شده و گفته می‌شود بعد از شناسایی هدف از فاصله ۴۵۰ کیلومتری، می‌تواند از فاصله ۳۰۰ کیلومتری آن را هدف قرار دهد. رادار این سیستم موشکی، از نوع رادار‌های معراج ۴ می‌باشد. معراج ۴ که برای اولین بار همزمان با این سیستم رونمایی شد، یک رادار کنترل آتش، برد بلند و از نوع آرایه فازی، معرفی شده است.

وبسایت eurasiantimes در مطلبی به تهدید سیستم دفاع هوایی دوربرد باور ۳۷۳ برای جنگنده‌های اف ۳۵ ایالات متحده پرداخته که در ادامه خواهد آمد. وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده است که سیستم باور ۳۷۳ با موفقیت تست شد و در این تست از موشک دوربرد صیاد بی ۴ استفاده شده است. در جریان این آزمایش، رادار روزآمد شده سیستم باور ۲۷۲ توانسته هدفی را در فاصله بیش از ۴۵۰ کیلومتری شناسایی کند. این سیستم توانسته هدف را در حدود ۴۰۵ کیلومتری ردگیری کرده و سپس در برد بیش از ۳۰۰ کیلومتری آن را هدف قرار داده و نابود ساخته است.

پیش از این روزآمدسازی، سیستم باور می‌توانست تنها اهداف هوایی تا فاصله ۳۵۰ کیلومتر را شناسایی کرده، در فاصله ۲۶۰ کیلومتری رهگیری کرده و در فاصله ۲۰۰ کیلومتری با آن‌ها درگیر شود. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، ظاهراً در تست‌های انجام شده این سیستم دفاع هوایی از پهپاد‌های کرار ساخت هسا استفاده شده است. گفته می‌شود که رادار‌های باند ایکس باور ۳۷۳ توانسته‌اند در فاصله ۳۷۶ کیلومتری روی این هدف با سطح مقطع ۱.۶۴ متر مربعی قفل کنند. همچنین گزارش شده است که حداکثر ارتفاع موشک صیاد در سیستم باور از ۲۷ کیلومتر به ۳۲ کیلومتر افزایش یافته است.

خبرگزاری تسنیم به نقل از سرتیپ علیرضا صباحی فرد، فرمانده پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفته است که این موشک توانسته پهپاد هدف را در ارتفاع ۴۰،۰۰۰ پایی که بیش از ۱۲.۲ کیلومتر است ساقط کند.

اکانتی توییتری که در زمینه تسلیحات نظامی فعالیت دارد، گفته است که اگر سطح مقطع پهپاد کرار و عملکرد رادار باند ایکس باور ۳۷۳ را معیاری برای مقایسه با اف ۳۵ قرار دهیم که دارای سطح مقطع ۰.۰۰۵ متر مربع است، سیستم باور ۳۷۳ می‌تواند در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری با جنگنده نسل پنجم آمریکایی درگیر شود. پهپاد کرار پنهانکار نبوده، اما اف ۳۵ یک جنگنده پنهانکار است. رهگیری F-۳۵ توسط باور ۳۷۳ ممکن است، اگر موشک استفاده شده دارای سیستم هدایت راداری نیمه فعال (SARH) یا سیستم هدایت زمینی کمکی جستجوگر (SAGG) باشد.

در طرف مقابل، توماس ویتینگتون، یک کارشناس نظامی آمریکایی مدعی است که رادار باور ۳۷۳ بتواند روی اف ۳۵ قفل کند اگر خلبان بتواند از قابلیت‌های جنگ الکترونیک جنگنده پیشرفته خود استفاده کرده و توانایی‌های رادار ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد. در تلاشی مشابه برای ساقط کردن هواپیما‌های پنهانکار نسل پنجمی، روسیه نیز به تازگی از رادار ۱ L۱۱۹ NEBO SVU AESA رونمایی کرده که از نوع رادار‌های ۳ D VHF است و روس‌ها مدعی هستند که این رادار توانایی شناسایی و شکار جنگنده‌های پنهانکار F-۳۵ را دارد. به گفته کارشناسان روسی، رادار‌های VHF از طول موج متفاوتی- بین یک و سه متر- استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌گویند نقاط خاصی روی F-۳۵ وجود دارد که رادار‌های VHF آن‌ها را شناسایی می‌کنند.

این بخش‌ها شامل نوک یا دماغه هواپیما، ورودی موتور و اتصال بین بدنه، بال‌ها و کابین است. اینجاست که انتشار موج، بر طبق انتظار، دو متر یا کمتر است و این بعنی اینکه رادار‌های VHF می‌توانند آن‌ها را شناسایی کنند. اما رادار‌های VHF یک مشکل جدی دارند و آن دقت ناکافی است و این یعنی اینکه موشک شلیک شده باید از فاصله‌ای نزدیک از هواپیما عبور کند تا رادار روی موشک را برای کشف هدف فعال کند. اما روس‌ها مدعی هستند که رادارشان می‌تواند هدفی با سطح مقطع ۰.۱ متر مربعی از فاصله ۱۰۰ کیلومتری شناسایی و رهگیری کند. ۱ L۱۱۹ NEBO SVU اولین رادار از نوع رشته اسکن الکترونیکی فعال (AESA) در باند VHF است. برد شناسایی آن برای هدفی با سطح مقطع ۱ متر مربع در ارتفاع ۰.۵، ۱۰ و ۲۰ کیلومتری به ترتیب ۶۵، ۲۷۰ و ۳۸۰ کیلومتر اعلام شده است.