معامله با آمریکا به قیمت حاکمیت ملی؛ آیا جولانی درحال تقدیم سوریه به اسرائیل است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ درحالی‌که تحریم‌های بین‌المللی نفس اقتصاد سوریه را به شماره انداخته، ابومحمد الجولانی، رهبر تحریرالشام و رئیس دولت انتقالی سوریه، در دیداری رسمی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، آمادگی خود را برای پیوستن به توافق ابراهیم و به‌کارگیری سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی در سوریه اعلام کرد. دیداری که با میانجی‌گری محمد بن سلمان برگزار شد و رجب طیب اردوغان نیز از طریق ویدئوکنفرانس در آن شرکت داشت.

اما این دیدار و اظهارات جولانی، موجی از نگرانی و انتقاد را در میان ناظران سیاسی و تحلیل‌گران مستقل برانگیخته است. آیا جولانی، که روزی با ادعای مقابله با رژیم صهیونیستی در صدر رسانه‌های جهادی قرار داشت، امروز قرار است کلید سازش سوریه با رژیمی را به دست گیرد که بلندی‌های جولان را اشغال کرده، دمشق را بارها هدف قرار داده و طرح تجزیه سوریه را آشکارا دنبال می‌کند؟

پنج مطالبه آمریکا؛ هزینه‌ای به قیمت حاکمیت ملی

در بیانیه کاخ سفید، واشنگتن پنج شرط اساسی برای رفع تدریجی تحریم‌ها مطرح کرده است:

1. پیوستن رسمی سوریه به توافقات ابراهیم و عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی؛

2. اخراج تمام نیروهای خارجی به‌ویژه نیروهای وابسته به ایران؛

3. اخراج کامل رهبران گروه‌های فلسطینی از جمله حماس و جهاد اسلامی؛

4. همکاری کامل با آمریکا در مبارزه با داعش؛

5. پذیرش مسئولیت کامل نگهداری از اسرای داعش به‌جای نیروهای قسد.

ابومحمد الجولانی، نسبت به این شروط نه‌تنها اعتراضی نکرد، بلکه آن‌ها را «فرصتی برای بازیابی حاکمیت ملی» خواند و از مشارکت شرکت‌های آمریکایی در پروژه‌های نفت و گاز سوریه استقبال کرد؛ موضع‌گیری‌ای که حتی از سوی برخی متحدانش نیز با دیده تردید نگریسته شده است.

معامله‌ای به قیمت تمامیت سوریه

توافقات ابراهیم، که امارات در سال ۲۰۲۱ آغازگر آن بود، اکنون به ابزاری برای باج‌گیری دیپلماتیک از دولت‌های بحران‌زده منطقه تبدیل شده است. جولانی، که زمانی مدعی«مقاومت در برابر اشغال» بود، اکنون در قامت مذاکره‌کننده‌ای ظاهر شده که بدون حتی اشاره‌ای به حملات روزمره رژیم صهیونیستی به خاک سوریه، آمادگی خود را برای برقراری رابطه با این رژیم اعلام می‌کند.

او درحالی از عادی‌سازی سخن می‌گوید که بلندی‌های جولان همچنان در اشغال است، فرودگاه دمشق به‌طور مداوم هدف قرار می‌گیرد و ارتش سوریه بارها در جنوب کشور از سوی جنگنده‌های اسرائیلی بمباران شده است.

جولانی بدون اشاره به این واقعیات تلخ، صرفاً بر «فرصت اقتصادی» تمرکز دارد؛ گویی دشمن اصلی مردم سوریه تحریم است، نه رژیمی که آشکارا برای تجزیه این کشور تلاش می‌کند.

پلیس خوب و پلیس بد در سیاست‌های آمریکا و رژیم اسرائیل

یکی از ابعاد پیچیده این معادله، نحوه مدیریت واشنگتن در رابطه با دمشق و تل‌آویو است. درحالی‌که آمریکا از تداوم تحریم‌ها به‌عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند، هیچ اقدام مؤثری برای مهار تجاوزات اسرائیل به خاک سوریه انجام نداده است.

در بیانیه رسمی کاخ سفید، عملیات اخیر رژیم صهیونیستی علیه اطراف دمشق حتی محکوم هم نشده و تنها ابراز «نگرانی نسبت به تحریکات علیه دروزی‌ها» مطرح شده است؛ موضعی که بیشتر با ادبیات تل‌آویو هم‌خوانی دارد تا با بی‌طرفی ادعاشده واشنگتن.

واشنگتن می‌کوشد میان تضمین امنیت رژیم صهیونیستی و حفظ ظاهر روند صلح در سوریه تعادلی برقرار کند؛ اما در عمل، اغلب تصمیم‌ها در راستای تأمین منافع تل‌آویو و تضعیف حاکمیت سوریه است.

از دیگر محورهای حساس در این روند، مسئله نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) است. در مارس ۲۰۲۵، توافقی میان قسد و دمشق برای ادغام نظامی و سیاسی امضا شد؛ اما واشنگتن به‌دنبال استفاده از این سازوکار برای اعمال فشار بیشتر بر دولت مرکزی است.

درحالی‌که بخشی از نیروهای قسد در شمال شرق سوریه با روند ادغام مخالف‌اند، ترکیه نیز نسبت به باقی ماندن عناصر مرتبط با پ.ک.ک هشدار داده است. قسد نیز نگران است با خروج احتمالی آمریکا، در میانه نزاع دمشق و آنکارا تنها بماند.

عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر، امنیت نمی‌آورد

تجربه تاریخی ملت‌های عربی، از اردن و مصر گرفته تا لبنان و فلسطین، گویای آن است که هیچ‌گونه عادی‌سازی با رژیمی که سیاست رسمی‌اش مبتنی بر اشغال و سلطه است، نمی‌تواند امنیت بیاورد. جولانی اگر فکر می‌کند با امضای توافق می‌تواند آینده سوریه را تضمین کند، باید تاریخ را یک‌بار دیگر مرور کند.

رژیم صهیونیستی در دهه ۶۰ میلادی آب طبریه را از اردن سرقت کرد، گاز لبنان را به‌صورت غیرقانونی استخراج کرد و بارها در خاک سوریه عملیات نظامی انجام داده است. این‌ها پروژه نیستند، واقعیت‌اند. واقعیتی که نشان می‌دهد دشمنی رژیم اسرائیل با ملت‌های منطقه، تاکتیکی موقتی نیست، ریشه‌ای و راهبردی است.

تسلیم سوریه توسط جولانی

سوریه را نباید به بهای لغو تحریم‌ها، پروژه نفتی یا شانس رشد اقتصادی به رژیمی تسلیم کرد که هنوز در حال بمباران دمشق و تهدید حاکمیت این کشور است.

مردم سوریه، پس از سال‌ها جنگ و رنج، تنها شایسته پایان رنج و آغاز بازسازی و کرامت‌اند، نه بازیچه توافقاتی که بدون ضمانت، سرنوشت کشورشان را به دست خارجی‌ها می‌سپارد.

 جولانی اکنون در پی تثبیت جایگاه خود است و تنها منافع شخصی را در نظر دارد، با امضای توافقاتی که حاکمیت ملی را نادیده می‌گیرد، پایانی تلخ‌تر از آغاز برای سوریه رقم می‌زند.