
بحران فلسطین از کجا شروع شد؟ / آیا راهحل دو کشوری ممکن است؟

به گزارش خبرنگار بین الملل خبرگزاری دانشجو، فلسطین سرزمینی است که در خاورمیانه و در شرق دریای مدیترانه قرار دارد و وسعتی معادل ۲۷,۰۰۰ کیلومتر مربع را در بر میگیرد. این سرزمین بهعنوان نقطهی اتصال سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا شناخته میشود و بهعنوان قلب جهان عرب نیز مطرح است. در نتیجه هجوم یهودیان مهاجر و تأسیس دولت یهود و رژیم صهیونیستی با نام جعلی اسرائیل، فلسطین عملاً از دایره جهان اسلام جدا شده و تحت سلطهی یهودیان صهیونیست قرار گرفت.
زمینههای شکلگیری دولت یهود
نقش تئودور هرتزل و آغاز افکار صهیونیسم
در سال ۱۸۹۵ میلادی، تئودور هرتزل، خبرنگار مجاری و از پیشگامان جنبش صهیونیسم، کتابی با عنوان «دولت یهود» منتشر کرد. این کتاب بهعنوان نقشهراهی برای تأسیس یک کشور یهودی در سرزمینهای فلسطین تلقی میشد. در ادامه، طرح تشکیل دولت یهود در اولین کنگره صهیونیستی در سال ۱۸۹۷ میلادی در شهر بازل سوئیس به تصویب رسید. ابتدا مناطقی، چون آرژانتین، اوگاندا و طرابلس در لیبی بهعنوان مقاصد احتمالی برای ایجاد وطن یهود پیشنهاد شدند، اما به دلایلی رد شدند و در نهایت فلسطین بهعنوان مقصد نهایی انتخاب شد.
صهیونیستها فلسطین را به دلایل مختلفی انتخاب کردند، از جمله وجود معبد حضرت سلیمان که از نظر آنها در بیتالمقدس قرار داشت و در تاریخ یهود اهمیت بسیاری داشت. همچنین آنها به این باور بودند که این سرزمین به قوم یهود تعلق دارد، هرچند که شواهد تاریخی نشان میدهد که مسجدالاقصی بهعنوان مکان مقدس از ابتدا بهدستور خداوند ساخته شده و ربطی به هیکل حضرت سلیمان ندارد. از سوی دیگر، اقوام سامی بهویژه کنعانیان در ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد در این سرزمین سکونت داشتند و تاریخ فلسطین بهطور طبیعی با اسلام و تمدنهای دیگر در همآمیخته است.
مهاجرت یهودیان به فلسطین
مهاجرت یهودیان به فلسطین در طول قرن نوزدهم بهطور پیوسته افزایش یافت. تعداد یهودیان در فلسطین در سالهای ۷۱-۱۱۷۰ میلادی تنها ۱۴۴۰ نفر بود، اما این تعداد تا سال ۱۹۱۸ میلادی به ۵۶,۰۰۰ نفر رسید. پس از اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷ میلادی، مهاجرت یهودیان به فلسطین شدت گرفت و با پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۷، جمعیت یهودیان در فلسطین به ۶۲۹,۰۰۰ نفر رسید.
دخالت انگلیس در تشکیل دولت یهود
دولت انگلیس نقش بسیار مهمی در تأسیس دولت یهود ایفا کرد. در اواخر قرن نوزدهم، با بازگشایی کانال سوئز و حضور نظامی بریتانیا در مصر، این کشور در جریان جنگ جهانی اول به صهیونیستها وعده داد که در تأسیس دولت یهود در فلسطین از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد. در ۲ نوامبر ۱۹۱۷، با صدور اعلامیه بالفور، انگلیس تأسیس وطن یهودی در فلسطین را پذیرفت و به صهیونیستها قول مساعدت داد.
نیروهای نظامی انگلیس در سال ۱۹۱۷ وارد بیتالمقدس شدند و در کنفرانس «سانرمو» قیمومیت انگلیس بر فلسطین به رسمیت شناخته شد. در سال ۱۹۲۰، سر هربرت سامویل بهعنوان کمیسر عالی از سوی دولت انگلیس وارد فلسطین شد تا حکومتی غیرنظامی در این سرزمین تأسیس کند.
کشتار فلسطینیها توسط مهاجرین یهودی
یکی از وقایع تلخ در تاریخ فلسطین، کشتارهای گستردهای بود که توسط گروههای مسلح یهودی در سالهای ۱۹۴۷-۱۹۴۸ میلادی رخ داد. در این دوران، بسیاری از فلسطینیها در مناطق مختلف تحت حملات شدید قرار گرفتند و بسیاری از زنان و کودکان کشته شدند. این کشتارها در مناطقی همچون دیر یاسین و الحصاص به اوج خود رسید و بخشی از روند تغییر جمعیتی در فلسطین بود.
طرح تقسیم فلسطین توسط سازمان ملل
در سال ۱۹۴۷ میلادی، پس از پایان قیمومیت انگلیس، سازمان ملل متحد طرحی را برای تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی ارائه داد. طبق این طرح، ۴۵ درصد از سرزمین فلسطین به فلسطینیها و ۵۵ درصد به یهودیان اختصاص مییافت. بیتالمقدس نیز بهعنوان منطقهای بینالمللی در نظر گرفته شد. در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ میلادی، طرح تقسیم فلسطین با ۷ رأی موافق از ۱۱ رأی در سازمان ملل به تصویب رسید و تصمیم گرفته شد که پس از پایان قیمومیت انگلیس، دولت یهودی در فلسطین تشکیل شود.
تشکیل دولت یهود و تأسیس اسرائیل
در ۱۵ مه ۱۹۴۸ میلادی، پس از خروج نیروهای انگلیسی از فلسطین و پذیرش طرح تقسیم، داوید بنگوریون، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، اعلام استقلال دولت یهود در فلسطین را صادر کرد. تنها چند دقیقه پس از این اعلامیه، ایالات متحده آمریکا دولت جدید اسرائیل را به رسمیت شناخت و کمکهای گستردهای به آن ارسال کرد. این اقدام آمریکا و همکاری شوروی سابق در به رسمیت شناختن اسرائیل به تأسیس رژیمی صهیونیستی در قلب جهان اسلام منجر شد.
بحران فلسطین و راهحلهای دو کشوری
با توجه به تاریخ طولانی و پیچیده مسئله فلسطین، طرح دو کشور یکی از پیشنهادات مطرحشده برای حل بحران فلسطین است. این طرح در قالب تقسیم سرزمین فلسطین به دو کشور مستقل یهودی و عربی به تصویب سازمان ملل رسید، اما به دلیل تحولات پیچیده سیاسی و مقاومتهای مختلف، هنوز حل و فصل نهایی این بحران به دست نیامده است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران همواره حامی حقوق فلسطینیها بوده و در تلاش است تا از طریق حمایتهای سیاسی و دیپلماتیک، حقوق ملت فلسطین را احیا کند.