
شیر مادر بهترین ماده غذایی برای نوزادان

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، به نقل از وبدا، دکتر محمدرضا اسماعیلی به مناسبت هفته جهانی شیر مادر به نقش شیر مادر برای نوزادان شیر خواران از نظر ایمنی و پیشگیری از بیماریها اشاره و اظهار کرد: شیر مادر نقش حیاتی در تقویت سیستم ایمنی بدن شیر خوار به سبب داشتن انواع آنتی بادیها، سلولهای ایمنی و فاکتورهای رشدی که دارد در پیشگیری از انواع عفونتها و بیماریها تاثیرگذار است.
این فوق تخصص گوارش و کبد کودکان با اشاره به اینکه بدن نوزادان خصوصا نوزادان نارس در ساعات اولیه تولد بسیار ضعیف و مستعد انواع بیماریها و جذب میکروب است، افزود: شیر مادر حاوی سلولهای ایمنی فعال بوده که از کودک در برابر انواع باکتریها و ویروسها محافظت میکند. مطالعات نشان داد که شروع تغذیه با شیر مادر در همان ساعت اول زندگی به راحتی میتواند از مرگ و میر خیلی از کودکان پیشگیری کند.
این پزشک یادآور شد: اینکه اگر مادر دچار بیماریهایی، چون سرما خوردگی و اسهال و... شود نباید به فرزند خود شیر دهد غالبا تصور اشتباهی است، زیرا آنتی بادی و مواد دفاعی که در بدن مادر بر علیه آن میکروب در جریان این بیماریها تولید میشود، میتوانند از طریق شیر او منتقل و به تقویت سیستم ایمنی فرزند کمک کرده و نه تنها از شدت علائم بیماری کم میکند بلکه از بروز این بیماریها نیز میتواند جلوگیری کند.
همه افراد شناسنامه میکروبی خاص خود را دارند عضو بورد فوق تخصصی طب نوزادی وزارت بهداشت تصریح کرد: جنین ۹ ماه در شرایط استریل درون رحم مادر زندگی میکند و بعد از تولد و با شروع تغذیه، در بدن و دستگاه گوارش او فلورمیکروبی تحت عنوان میکروبیوتا مخصوص او شکل میگیرد که اگر از شیر مادر تغذیه شود بهترین میکروبیوتا در روده حاصل میشود که در مقایسه با شیر خشکخوران میتواند نقش بسزایی در سلامت کودک و آینده او داشته باشد. بعبارتی دیگر این میکروبیووتا یا شناسنامه میکروبی کودک شیر مادر خوار با شیرخشک خوار متفاوت خواهد بود و با رشد میکروبهای غیر بیماری زا و مفید در در دستگاه گوارش مانع از تکثیر میکروبهای بیماری زا میگردد و همین امر سبب پیشگیری و کاهش بروز بعضی از بیماری های عفونی و غیر عفونی در کودک شیر مادر خوار در مقایسه با شیر خشک خوار در آینده میشود و میتواند رشد و تکامل بهتر کودک را بدنبال داشته باشد.
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بابل تصریح کرد: استفاده از شیر مادر در کاهش انواع بیماریها چه در سنین کودکی و چه در سنین بالاتر نظیر بیماریهای آلرژیهای غذایی، بیماریهای التهابی روده، چاقی، عفونت ها، سرطانها و دیابت قندی و قلبی عروقی و مشکلات روحی و رفتاری تاثیرگذار است.
وی بیان کرد: جنبههای تغذیهای شیر مادر و مواد مغذی و مقوی آن در حدی میباشد که تمامی نیازهای غذایی یک شیرخوار را تقریبا در همه موارد در زیر شش ماهگی بخوبی برآورده میکند و حتی تا دوسالگی در کنار سایر مواد غذای دریافتی خیلی از مواد لازم را برای کودکان تامین میکند، که این موضوع سبب رشد نرمال کودک و تکامل بهتر و برخورداری از هوش بیشتر او میشود. ولی اگر به شیرخوار پستانک و یا بطری شیر داده شود، این امر بدلیل ایجاد سردرگمی در گرفتن پستان مادر و با کاهش دفعات مکیدن شیر خوار بر روی سینه او منجر به کاهش شیر مادر و سبب کندی رشد و کاهش ارتباط عاطفی مادر و کودک خواهد شد.
رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر کودکان دانشگاه علوم پزشکی بابل خاطرنشان کرد: از طرفی دیگر احتمال آلوده شدن پستانکها و بطریهای شیرخشک به انواع میکروبها زیاد است، در حالی که شیر مادر در خود چنین معایبی را ندارد.
تاثیر شیردهی بر سلامت مادران و پیشگیری از بروز انواع بیماریها از جمله سرطانها استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بابل به مزایای شیردهی برای خود مادر اشاره و خاطرنشان کرد: شیردهی مادر از همان ابتدا سبب میشود با مکیدن شیر خوار بر روی پستان او، انقباضهای رحمی در مادر شکل گیرد که برای جلوگیری از خونریزی بعد از زایمان تاثیر مثبتی دارد، و نیز شیردهی مادر از بروز سرطانهای مختلف بخصوص پستان در او بطور قابل ملاحظهای میکاهد. دیده شد که شیر دهی میزان پوکی استخوان را در مادران را نیز کاهش میدهد.
اسماعیلی با اشاره به اینکه شیردهی کودک توسط مادر ضمن آنکه احساس روحی خوب در مادر را تقویت میکند میتواند سبب تناسب بهتر اندام او نیز شود، گفت: دیدگاه غلط حاکم در جامعه وجود دارد که شیر دادن کودک سبب نامتناسب شدن اندام مادر میشود در حالیکه شیردهی در کاهش اضافه وزن ایجاد شده در دوران بارداری بسیار مفید است و از بروز چاقی در مادر میتواند پیشگیری کند.
فوق تخصص گوارش و کبد کودکان در پاسخ به این سوال که در چه شرایطی شیردهی از سوی مادر توصیه نمیشود، تصریح کرد: اگر نوزاد دارای بیماریهای نادری نظیر بعضی از بیماریهای ژنتیکی و متابولیکی باشد نمیتواند از شیر مادر استفاده کند که با تشخیص پزشک راهنمایی خواهد شد.
وی افزود: همچنین مادرانی که داروهای شیمی درمانی را دریافت مینمایند و یا به دلایل تشخیصی و درمانی مواد رادیو اکتیو دریافت مینمایند و یا مادرانی که از مشکلات روحی و روانی شدیدی رنج میبرند مانند افسرگی ماژور دارند و احتمال آسیب زدن به کودک وجود دارد منع شیر دهی دارند. رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر کودکان دانشگاه علوم پزشکی بابل یادآور شد: نگاه نادرست دیگری در بین برخی مادران وجود دارد که شیر آنها برای تغذیه کودک کافی نیست، این سوء برداشت اکثر اوقات ناشی از دلسوزی زیاد و نگرانی مادر نسبت به فرزند است این درحالی است که فرزند در هفتههای اول تولدش برای تداوم ارتباط با مادر که در دوران بارداری داشته سعی میکند با شیر مادر این ارتباط را ادامه دهد، اما مادر گمان میکند که شیر وی کافی نبوده و متوسل به شیر خشک میشود؛ لذا برای آرام کردن کودک به سراغ شیر خشک و پستانک میرود که این موضوع با ایجاد سردرگمی در شیرخوار در گرفتن سینه مادر و کاهش مکیدن و کاهش شیر مادر و اعتماد بنفس او همراه میشود در حالیکه با راهنمای درست مادر میتوان این تصور و نگرانی او را غالباً بر طرف کرد.
عضو بورد فوق تخصصی طب نوزادی وزارت بهداشت افزود: شیرمادر بدلیل ویژگیهای تغذیهای نظیر انواع پروتیئنها و چربیهای مناسب و متفاوت از آنچه که در شیرخشکها است با هضم و جذب خوبی همراه میباشد، که این موضوع سبب طلب بیشتر شیرمادر توسط شیر خوار میشود ولی شیر خشکها که عمدتا از شیر گاو گرفته میشوند دارای این ویژگی نمیباشند؛ بنابراین همانطوری که درشعار هفته جهانی شیر مادر امسال به آن اشاره شد، با شروع تغذیه سالم از بدو تولد، آیندهای بهتر را برای کودکان خود فراهم کنیم و به عبارتی دیگر با ترویج تغذیه با شیر مادر، اولویت امروز و سلامت فردا را تامین خواهیم کرد.