
خط ریلی شلمچه-بصره؛ وعدهای ۲۰ ساله که هنوز روی ریل نیفتاده است
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ایران و عراق با وجود داشتن ۱۴۵۸ کیلومتر مرز مشترک، به دنبال افزایش مبادلات تجاری خود تا ۴۰ میلیارد دلار در سالهای آینده هستند. اما مشکلات زیرساختهای حملونقل، بهویژه در بخش ریلی، یکی از موانع اصلی تحقق این هدف است.
یکی از پروژههای کلیدی در این مسیر، راهاندازی خط ریلی ۳۳ کیلومتری شلمچه-بصره است که میتواند حمل کالا و مسافر را بین دو کشور تسهیل کند و به کاهش هزینهها و افزایش امنیت تجارت کمک کند.
رشد قابل توجه تجارت ایران و عراق
ایران و عراق پس از سقوط نظام صدام در سال ۱۳۸۳، روند روبهرشد در روابط تجاری خود داشتهاند. تبادلات تجاری دو کشور از ۶۱۷ میلیون دلار در سال ۱۳۸۳ به حدود ۱۲.۴ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ رسیده است. با این حال، دو طرف توافق کردهاند این رقم را به ۴۰ میلیارد دلار افزایش دهند.
مشکلات زیرساختهای حملونقل و نقش خط ریلی شلمچه-بصره
در حال حاضر، حدود ۹۰ درصد از حملونقل کالا بین ایران و عراق از طریق جاده انجام میشود که موجب افزایش هزینهها، کاهش سرعت و کاهش امنیت حملونقل میشود. مشکلاتی مانند عدم امکان حمل یکسره کالا باعث ایجاد معطلیهای چند روزه در مرزها شده و حتی منجر به فاسد شدن برخی کالاها میشود.
ظرفیت حمل بار ریلی به مراتب بیشتر است؛ هر واگن باری میتواند بین ۶۰ تا ۱۰۰ تن بار جابهجا کند و یک قطار کامل تا ۳۰۰۰ تن بار را در یک سفر حمل نماید، در حالی که ظرفیت یک تریلی حدود ۲۵ تا ۳۰ تن است.
به همین دلیل، توسعه زیرساختهای ریلی بین ایران و عراق از جمله اتصال خط ریلی شلمچه به بصره، ضروری به نظر میرسد.
وضعیت اجرای پروژه خط ریلی شلمچه-بصره
راهاندازی این خط ریلی نیازمند تنها ۳۳ کیلومتر ریلگذاری و ساخت یک پل بازشو ۸۰۰ متری بر روی شطالعرب است. اما با وجود مزایای فراوان، این پروژه بیش از دو دهه است که به بهرهبرداری نرسیده است.
در شهریور ۱۴۰۲، کلنگ عملیات اجرایی این پروژه با حضور نخست وزیر عراق و معاون اول سابق ریاست جمهوری ایران زده شد و قرار بود طی ۱۸ ماه به پایان برسد. اما پس از گذشت ۲۳ ماه، تعهدات ایران در زمینه مینروبی و احداث پل با کندی پیش میرود.
در اردیبهشت ۱۴۰۴، اعلام شد مینروبی به پایان رسیده اما پیشرفت ساخت پل تنها ۱۸ درصد بوده است. مسئولان دولت جدید، زمان بهرهبرداری را به سه سال آینده موکول کردهاند و همچنین باید اجرای ریلگذاری توسط طرف عراقی نیز با پیگیری دولت ایران انجام شود.