دهمین جشنواره تئاتر فجر امسال برای اولین بار به صورت بین المللی برگزار ميشود.
به گزارش گروه فرهنگي «خبرگزاري دانشجو»، دهمین دوره این جشنواره در بخش های مسابقه، نمایش خارجي ، پردهخواني، نمايشهاي كمدي، فيلم تئاتر، مسابقه بزرگ نمايشنامهنويسي فجر ، نشست چشمانداز تئاتر امروز در كشورهاي اسلامي، نشست آشنايي با تئاتر فرانسه و مسابقه عكاسي تئاتر در تالار وحدت، مجموعه تئاتر شهر، فرهنگسراي بهمن و سالن های پارس ، دماوند، قلهك ، كسري، گلريز، نصر ، وليعصر برپا شد.
در بخش مسابقه این دوره از جشنواره 12 اثر از کارگردانی همچون انوشيروان ارجمند، رضا صابري، گلاب آدینه، مریم معترف، آتیلا پسیانی، عزتالله مهرآوران، حسین فرخی، حسن حامد و... به نمایش در آمد. همچنین در جشنواره دهم سه نمایش سفر حنظله، نوشتة سعدالله ونوس به کارگردانی ايمن زيدان از سوريه، «كليد» به نویسندگی و کارگردانی واقف ابراهيم اوغلي از جمهوري آذربايجان و «يوسف گمگشته باز آيد به كنعان» به نویسندگی و كارگردانی فرخ قاسماف از تاجيكستان به صحنه رفتند.
جشنواره تنها ویترینی است از آن چه در طول سال در کشور می گذرد...
همچنین در بخش فیلم تئاتر آثاری نمایشی کارگردانان فرانسوی همچون پیتر بروک، آرین منوشکین، ژان كلود كارير، پير رومانس، ژان پيرونسان، پاتريس شرو، ژرژ لاودان و ماري هلن استين با هدف پژوهش در هنر تئاتر به نمایش در آمد. در بخش چشمانداز تئاتر امروز در كشورهاي اسلامي دو نشست توسط قطبالدين صادقي و فرهاد ناظرزاده كرماني برگزار شد.
همچنین بحران تئاتر در جهان اسلام توسط اسد فضه و فرهنگ اسلامي در تئاتر معاصر جهان عرب توسط خالد البرادعي، دیگر نشست های این بخش از جشنواره دهم بودند.
همچنین در این جشنواره دو میزگرد آشنايي با تئاتر فرانسه، توسط آندره لويي پرينتي ژرژ بنو، محمود عزيزي و علي رفيعي و میزگرد تئاتر جمهوري آذربايجان توسط حسن تراباف، غضنفر توپچياف، آقالار مهدياف، الشاد زينالاف، محمد برج علياف، الهام رحينالف، الجين محمداف، برگزار شد. نشست سالن هاي جديد تئاتر- تئاترهايي كه بر اساس قصه و افسانه شكل ميگيرد با سخنراني ژرژ بنو و نشست ، آشنايي با جايگاه انستيتو بينالمللي تئاتر و تأثير آن درروند جهاني تئاتر، با سخنراني آندره لويي پرينتي از دیگر نشست های این جشنواره بودند.
اما برگزيدگان دهمین جشنواره تئاتر فجر به این شرح اعلام شدند. در بخش نمایشنامه نویسی بدون قضاوت نمايشنامه «مرگ يزدگرد» بهرام بیضایی جایزه این بخش به زنده یاد حسن حامد نویسنده «بچه تابستان و بهمن عيوق نویسنده »چشمه خورشيد، اهدا شد و ازعبدالخالق مصدق نویسنده آسايشگاه آبي تقدیر به عمل آمد. در بخش كارگرداني، گلاب آدينه با گارگردانی نمایش «مرگ يزدگرد» جایزه این بخش را در یافت کرد. در بخش بازيگري مرد نیز انوشيروان ارجمند بازیگر نمایش «سايه ماه» و صفر روحي بازیگر نمایش آسايشگاه آبي جایزه این بخش را دریافت کردند.
در بخش بازیگری زن نیز پانتهآ بهرام و سيما تيرانداز برای بازی در نمایش «مرگ يزدگرد» جایزه این بخش را آز آن خود کردند.
همچنین از مهناز غمخوار بازیگر نوجوان نمایش «بچه تابستان» نیز تقدیر به عمل آمد. همچنین در این بخش از کارگردانان سه نمایش خارجی جشنواره فرخ قاسماف (يوسف گمگشته)، واقف ابراهيم اوغلي( كليد)، حسين اسماعيل الصيداوي ( سفر حنظله) تقدیر شد.
كانون ملي منتقدان تئاتر نیز در دهمین جشنواره تئاتر فجر جوایز خود را به این شرح اعلام کردند.
نمايشنامه نويسي: بهرام بيضايي نمرگ يزد گرد» كارگرداني: گلاب آدينه «مرگ يزد گرد» بازيگري مرد: انوشيروان ارجمند «سايه ماه» بازيگري زن: سيما تيرانداز «مرگ يزد گرد» بازيگري كودك و نوجوان تقدير: مهناز غمخوار ( بچه تابستان) همچنین در این دوره از جشنواره هفته نامه سروش، بانك مركزي جمهوري اسلامي ،مراكز پرورشي اسلامي جوانان جمعيت هلالاحمر و شهرداری تهران نیز جوایزی را به برگزیدگان اهدا کردند. در بخش دومین مسابقه عكاسي تئاتر نیز مجيد خمسه، ابراهيم برخورداري، ناصر عرفانيان، محمد رضا طهماسبپور، مسعود مراد سليمي، زهرا رهبر نيا، محسن راستاني، حسين مسلمي نائيني و سيامك زمردي مطلق نفرات اول تا نهم شدند.
غريب پور:آثار منتخب جشنواره ویژگی های بیانی خوبی داشتند....
کیانوش غریب پور داور بخش مسلبقه پوسترتئاتر آثار رسیده سی امین جشنواره تئاتر فجر را قابل قبول توصیف کرد و گفت: « به نسبت سایر پوسترهای فرهنگی کشور، هنرمندان گرافیست تئاتر موفق تر عمل کرده اند و این در حالی است که طراحی برای تئاتر همیشه عرصه کم ارج و مزدی بوده و هنرمندان به خاطر علاقه شخصی در این زمینه سفارش قبول می کنند.
وي گفت: «برگزاری مسابقه بخش طراحی پوستر در جشنواره ای با این حجم بدون شک در توجه ویژه گرافیست ها بی تاثیر نیست. به هرحال وقتی پای رقابت به میان می آید طراحان می بینند که آثارشان رصد می شود.
وی ادامه داد: «البته جشنواره خوب و مشوق است، اما همه مشکلات با برپایی مسابقه حل نمی شود. تعرفه طراحی پوستر باید در نهادهای رسمی تصویب شود و هنرمندان این عرصه به صورت جدی مورد حمایت اصناف تئاتری قرار گیرند.»
غریب پور گفت: « البته بسیاری از آثار رسیده به جشنواره ایده های خوبی داشتند، ولی در پرداخت ضعیف عمل کرده بودند. در واقع این دسته از پوستر ها دارای پختگی لازم برای قرار گرفتن در جایگاه حرفه ای نبودند.» وی افزود: «البته از این نکته نیز نباید غافل بود که برخی از آثار رسیده حتی تطابق موضوعی نداشتند.
غریب پور ادامه داد: « پوستر تئاتر نیز مانند خود آن یک اتفاق تصویری است. همان طور که تئاتر یک درونمایه ویژه دارد انتظار می رود پوستر آن نیز آن موضوع یا درونمایه خاص را به راحتی دریافت کند.
این اثر هنری باید به مخاطب انتقال دهد که کار تراژیک، کمدی و یا هر ژانر دیگری است.» این گرافیست در ادامه به تفاوت پوستر سینما و تئاتر اشاره کرد و گفت: «در سینما عمده کار طراح بازتاب چهره ستاره های آن فیلم در پوستر است، ولی از آن جا که ما در تئاتر با چهره ها سر و کار نداریم؛ لازم است به دنبال طرح هایی باشیم که تخیلی و انتزاعی نیست و می تواند سخن کلی تئاتر را در یک نگاه به مخاطب نشان دهند.» او در ادامه تصریح کرد: «چند سال قبل جریان عمومی در طراحی کشور از لحاظ فرم شکل گرفت که تاثیر آن را امروز در جشنواره و پوستر های آن می بینیم. این جریان رواج تایپوگرافی در طراحی بود.
البته این به آن معنا نیست که بگویم همه پوستر ها از لحاظ زیبایی شناسی موفق عمل کرده بودند.» کیانوش غریب پور در پایان پوستر را آئینه تمام نمای تئاتر کشور دانست و گفت: «نگاه نو به تئاتر در واقع نگاه نو به هنر گرافیک و طراحی پوستر تئاتر است. هر چه قدر که هنر تئاتر ایران به سوی استفاده از اندیشه های نو آورانه در این زمینه باشد پوستر نیز با آن همنوایی خواهد کرد.
هر دوی این هنرها البته بدون پیشرفت سطح عمومی فرهنگ و نگاه حرفه ای به تئاتر امکان پذیر نیستند.» یادآوری می شود سیامین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از تاریخ 5 تا 22 بهمن سال جاری به دبیری رحمت امینی برگزار میشود.
فریندخت زاهدی : جشنواره تئاتر فجر حاصل تلاش سه نسل از اهالی تئاتر است.
فریندخت زاهدی عملکرد جشنواره تئاتر فجر را در سه دهه گذشته خوب و قابل دفاع ارزیابی کرد و آن را حاصل تلاش سه نسل از اهالی تئاتر دانست.
این کارگردان و استاد دانشگاه گفت:« برگزاری جشنواره در سال های گذشته روند بسیار پرفراز و نشیبی داشته است؛ امروز که به این نقطه رسیده ایم باید تلاش همه همکاران خود در سه نسل تئاتری کشور را قدر بدانیم.»
وی افزود: « به سبب همین تلاش ها است که امروز شاهد این هستیم که ایران صاحب بهترین تئاتر در منطقه است. حتی می توان ادعا کرد تئاتر ایران از بسیاری از کشورهای اروپایی نیز پیشرفته تر است.این بیلان بسیار خوبی برای جشنواره تئاتر فجر است.»
این هنرمند تصریح کرد: «من در سی سال گذشته همراه جشنواره و شاهد تلاش تمام دست اندرکاران آن برای برپایی حرفه ای آن بودم.
تنها ضعف مدیریت نمایش در کشور ما به عقیده بنده آن است که که نتوانسته ایم به تعریف جامعی از تئاتر حرفه ای در کشور برسیم.» زاهدی گفت: «در سال های گذشته امکانات لازم برای پیشرفت تئاتر کشور را فراهم کردیم.
سبک های متنوع تئاتری نیز راه خود را برای ارتباط با هنرمندان کشور یافتند، اما برای شکل دادن به تئاتر حرفه ای هیچ فعالیت جدی انجام نگرفت.»
او در تشریح تئاتر حرفه ای گفت: «باید بودجه خاصی برای هنرمندان حرفه ای در نظر گرفته شود و در سال با آن ها یک یا دو قرارداد داشته باشند که این هنرمندان بتوانند بدون دغدغه مالی اعضای گروه خود را استخدام کرده و تئاتر را به عنوان شغل دائم خود دنبال کنند.»
زاهدی ادامه داد: «حضور این گروه های حمایت شده نیز در جشنواره ها باید به شکلی باشد که به صورت رپرتوار در شهر های مختلف و در جشنواره تئاتر فجر حضور یابند.
درست است که تئاتر دانشجویی و آماتور ما حضور خوبی در جشنواره دارد اما ورود افراد پیشکسوت در جشنواره وابسته به حمایت از آن ها در طول سال است.» این هنرمند با بیان این که جشنواره تئاتر فجر وظیفه حرفه ای کردن تئاتر کشور را ندارد گفت:
«جشنواره تنها ویترینی است از آن چه در طول سال در کشور می گذرد. اگر در پی آن هستیم که تئاتر به عنوان یک هنر جدی مورد استقبال قرار گیرد باید در مدیریت کلان هنری بازنگری کنیم.
جشواره تنها گلچینی از بهترین چیزهایی است که در کشور اتفاق می افتد.» او کمرنگ شدن حضور پیشکسوتان در جشنواره را ناشی از بی توجهی به آن ها در طول سال دانست و گفت: «طبیعی است که تئاتری های پیشکسوت نمی خواهند به عنوان ویترین و به صورت مقطعی در صحنه حضور یابند. هدف جشنواره نیز در واقع استفاده ابزاری از هنرمندان نیست.»
فریندخت زاهدی به بخش بین الملل جشنواره نیز اشاره کرد و گفت: «برخی سال ها بخش بین الملل جشنواره بسیار خوب عمل کرده است.
برگزاري جشنواره ها و فستيوال ها براي اعتلاي هنر!
علیرضا زرین دست فیلمبردار نامدار سینمای ایران معتقد است، جشنواره تئاتر فجر یکی از موثرترین جشنوارهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی است.
این فیلمبردار نامدار در بخش دیگر سخنانش ضمن توجه دادن مدیران تئاتری به خواسته های اهالی تئاتر گفت:« جشنواره تئاتر برای پویایی و روند روبه رشد نیازمند استفاده از نظریات تمامی اهالی تئاتر در همه عرصه ها است، تا نقاط ضعف برگزاری دوره های قبل جشنواره از بین برود.»
زرین دست ضمن اشاره به اشتیاقش برای دیدن نمایش در جشنواره تئاتر فجر گفت: «در طول سال به دیدن نمایش می روم، اما دو سالی است که در آستانه برگزاری جشنواره تئاتر فجر در گیر فیلمبرداری فیلم می شوم و نمی توانم از این برنامه ها استفاده کنم.
امسال تصمیم دارم حداقل چند نمایش را در سی امین جشنواره تئاتر فجر تماشا کنم.»
یادآوری می شود؛ سیامین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از تاریخ 5 تا 22 بهمن سال جاری به دبیری رحمت امینی برگزار میشود.