به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، نشست تخصصی ظرفیت های داستانی واقعۀ عاشورا عصر امروز با حضور دکتر محمدرضا سنگری، نویسنده و پژوهشگر عرصۀ ادبیات و عاشورا؛ صادق کرمیار، نویسنده کتاب نامیرا و یاسین حجازی، مصحح کتاب آه در محل سرای داستان برگزار شد.
متن کامل سخنان صادق کرمیار به شرح زیر است:
به دوستان نویسنده پیشنهاد میکنم هیچگاه سخنرانی نکنند زیرا اگر سخنران شوند خود را نابود میکنند.
اگر نویسنده تلنگر نخورد نمیتواند داستان بنویسد
من خیلی متوجه ادبیات عاشورایی نمیشوم به همین شکل ادبیات دینی و ادبیات جنگ را نیز نمیفهمم. نویسنده موقعی می تواند بنویسد که از یک موضوع تاثیر پذیرفته باشد. حال یک اتفاق را در خیابان ببیند یا یک واقعه تاریخی را در کتابها بخواند، در هر حال باید از آن واقعه تاثیر بپذیرد. اگر یک نویسنده قصد کند برای عاشورا کتاب بنویسد اگرچه برای این حادثه تحقیق فراوانی نیز کرده باشد تا تلنگر نخورد نمیتواند داستان بنویسد. خیلی ها بدون این تلنگر مطلب نوشتند ولی حاصل کارشان نوشته هایی سطحی شد.
حادثه ای که باعث شد «نامیرا» را بنویسم
خود من برای نوشتن کتاب نامیرا اینگونه نبود که از قبل مطالعه و تحقیق کرده باشم. تلنگر آن توسط یک اتفاق ساده در ذهنم زده شد. با محمد رضا محمدی نیکو از شاعران برجسته کشورمان یکجا نشسته بودیم که او داستان «عبدالله ابن نمیر» را تعریف کرد.
آن داستان نیز اینگونه بود که روزی عبدالله بن نمیر در کنار رودخانه نشسته بود و دید سپاه عبیدالله به سمت کربلا در حرکت است زمانی که ماجرا را پرسید آنها گفتند ما به جنگ با یک خارجی که حاضر به بیعت با یزید نشد میرویم. عبدالله با خود فکر کرد من که سالها علاقه داشتم با مشرکین جنگ کنم اما حالا با عبیدالله خواهم جنگید.
همین جمله آخر تلنگری بود که باعت شد تحقیقاتم را شروع کنم. حدود یک سال طرح تحقیق را ادامه دادم و بعد از یکسال تمام تحقیقات را کنار گذاشته و شروع به نوشتن کردم.
یعنی میخواهم بگویم انسان برای نوشتن نیاز به تلنگر دارد. مساله دیگر مضامین است. نویسنده باید مضامین یک واقعه را دریافت کند، آن را بگیرد و جلو برود و داستان بنویسد.
همچنین یاسین حجازی، مصحح کتاب آه نیز از دیگر سخنرانان این نشست تخصصی بود.
وی با اشاره به اینکه انسان در هر واقعه ای توقف کند قطعا از آن هنر شکل میگیرد گفت هنر مگر بدون ظرفیت هم میشود؟ نویسنده باید زاویه دیدی به مخاطب بدهد تا مخاطب با زاویه ای که تا به حال آن ماجرا را ندیده، آن حادثه را ببیند.
وی در ادامه با اشاره به زاویه دید ایدئولوژیک و مکتبی به متون دینی افزود: من در کتاب آه احساس کردم یک اتفاق دیگر باید رخ دهد. من فکر کردم بهتر است یک بار اتفاقات عاشورا را پشت سر هم منظم کنم.
نویسنده کتاب آه ادامه داد: من در مقدمه کتاب نیز نوشته ام که اگر مخاطب قطعات حادثه را همچون کاشی کنار هم بگذارد، دیوار بتونی که میان مخاطب و واقعه ایجاد شده برداشته می شود و ارتباطی کاملتر پیدا می شود. پس من یک کتاب با این موضوع نوشتم. همه این کارها برای این بود که «بعد چه شد؟» امام حسین را بگویم.
وی با بیان اینکه حادثه عاشورا اتفاقی است که اگر بخواهیم از آن نکات درستی بیرون بیاوریم، باید نگاهی غیر ایدئولوژیک داشته باشیم، افزود: در میان مقاتلی که خواندم، به کتاب مرد نازنینی به نام شیخ عباس قمی برخورد کردم. این فرد به واقع فرد دانشمندی است که نگاه ایدئولوژیک را کنار گذاشته است و اصل ماجرا را آنگونه که هست به نظاره نشسته است. 50 سال قبل نیز فرد نازنین دیگری به نام شعرانی این کتاب را ترجمه کرد. در اصل آن چیزی که شما می خوانید ماه عسل همان ترجمه است. من این کتاب را ننوشته ام و فقط آن را تدوین کرده ام آن هم نه به این معنی که جمله بندی های آنرا درست کنم، یعنی نثر برای اوست، من تنها کاشی های این ماجرا را کنار هم چیدم و برخی اضافات را حذف کردم.
حجازی در نهایت گفت: ما تلقی مان این است که مسائلی که بار ایدئولوژیک دارد باید اطرافش را شلوغ کنیم. مثلا کتاب بنویسیم، فیلم بسازیم، سریال های مناسبتی بسازیم و... . اینها خیلی خوب است، ولی اگر زاویه نگاه را تغییر دهیم، ارتباطی عریان با حادثه خواهیم یافت و بیشتر خواهیم سوخت.
لازم به ذکر است عصر امروز نشست تخصصی ظرفیت های داستانی واقعه عاشورا با حضور دکتر سنگری محقق و ادیب بزرگ کشورمان ،صادق کرمیار نویسنده کتاب زیبای نامیرا و یاسین حجازی مصحح کتاب پر مخاطب آه در محل سرای داستان برگزار شد. مجری کارشناس این برنامه ظهیر توکلی ادیب جوان و محقق بزرگ ادبی کشورمان بود.