به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، محمدرضا عارف کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری چهارشنبه شب با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو به ارائه بخشی از دیدگاه ها و نظرات خود پرداخت.
متن کامل صحبت های وی پیش رویتان قرار دارد:
مجری : اولین پرسشی که مطرح می شود این است که چرا وارد عرصه انتخابات شدید آیا یک تصمیم شخصی بود یا در هر حال یک ضرورتی احساس شد؟
عارف: بسم الله الرحمن الرحیم ، سلام می کنم خدمت همه هموطنان عزیزم سلام می کنم خدمت هموطنان زرتشتی یهودی مسیحی و همه مسلمانان شیعه و سنی، سلام می کنم خدمت همه اقوام عزیز ایرانی سلام می کنم خدمت هموطنان عزیز خارج از کشور، سفرای فرهنگی کشور، تشکر می کنم که فرصتی به من داده شد که امشب در خدمت بینندگان عزیز شبکه دو باشم و خوشحالم که به هر حال بعد از چهار سال به یکی از اعضای کابینه دولت اصلاحات فرصتی داده شد که در خدمت مردم کشورمان باشیم.
البته به برکت انتخابات و سال حماسه سیاسی، حقیقتا احساس خطر و نگرانی کردم آمده ام چون نگران آرمان هایی هستم که برایش انقلاب کردیم و امروز من در مقابل دانشجو، در مقابل فرزندم و سوال هایی که می کنند نمی توانم جوابگو باشم نگران یکپارچگی کشور هستم نگران گسست و شکاف بین نسل اول و نسل سوم کشور هستم و نگران پیشرفت کشور هستم.
اجازه بدهید در ارتباط با مردم سالاری کشورمان اشاره ای بکنم اجازه می خواهم در ارتباط با سوال اول یک چند دقیقه ای بیشتر صحبت کنم بعد ان شاءالله سوال های بعدی تان را کوتاه تر جواب می دهم ما اعتقادمان بر این است که انقلاب ما ، مردمی ترین انقلاب دنیا بود رهبری انقلاب از یک جایگاه بالای معنوی برخوردار بود اما نگاهی که رهبری انقلاب به مردم داشت این بود در اولین نطق شان در دهه فجر 57 در بهشت زهرا می فرمایند که من به نمایندگی از سوی مردم ، دولت تشکیل می دهم.
ببینید جایگاه مردم و مردم سالاری را در نظام نشان می دهند انقلاب پیروز می شود با مشارکت جدی همه ایرانیان، اطمینان رهبری به مردم طوری است که در کمتر از دو ماه نوع حکومت به رفراندوم گذاشته می شود شما در هیچ کشوری و در هیچ انقلابی سراغ ندارید این وضعیت را و این واقعا افتخار انحصاری انقلاب اسلامی ماست مردم به جمهوری اسلامی رای می دهند از یک طرف اسلامیت نظام به عنوان یک اصل مطرح است روشن است رهبری انقلاب یک جایگاه معنوی و روحانی داشت و از یک طرف جمهوریت نظام، انقلاب ما به پیروزی می رسد.
نظام جمهوری اسلامی برقرار می شود بلافاصله انتخابات برگزار می شود ما به طور متوسط در طول سی و چند سال گذشته هر سال یک انتخابات داشتیم عموما انتخابات مان پرشور و با مشارکت حداکثری بود اشکالاتی پیش می آمد طبیعی بود که البته باید تلاش می کردیم و تلاش بکنیم که انتخابات با حداقل نقص و حداقل عیب برقرار بشود باید شبهه هایی که در انتخابات پیش می آید رفع بشود نگرانی از تخلف ، نگرانی از تقلب، اینها بحث هایی است که متاسفانه در انتخابات ما گاهی پیش می آید باید تلاش کنیم همگان چه دست اندرکاران انتخابات چه کاندیداها چه مردم که ان شاءالله یک انتخابات پرشور و با اعتماد کامل برقرار بشود ما انتخابات را تجلی واقعی مردم سالاری دینی می دانیم این نگاهی است که من به عنوان یک اصلاح طلب همیشه به انتخابات داشتم و نقش و جایگاه مردم در کشورداری و در انقلاب.
اما امروز چه وضعیتی داریم؟ وضعیتی که با آن روبرو هستیم ناشی از حاکمیت یکپارچه و کامل جریان اصولگرا در هشت سال گذشته است این یک واقعیتی است که باید بپذیریم و هم ما قبول داریم هم فکر می کنم خود جناح اصولگرا ، این را قبول دارد چه اتفاقاتی در سال های اخیر افتاد؟ بنا براین بود که سیاست ما ، اخلاقی بشود اما اخلاق را سیاست زده کردیم بنا براین بود که عقلانیت بر همه امور حاکم بشود اقدامات سلیقه ای و غیرکارشناسی حاکم شد انتخاباتی که باید به یک جشن ملی تبدیل بشود متاسفانه به یک بازی باخت باخت تبدیل شد.
جناح پیروز به جای اینکه از حضور حماسی مردم قدردانی کند و حتی به جناح رقیب برای حضورش تبریک بگوید برخی از مردم را خس و خاشاک تلقی کرد فضای امنیتی متاسفانه بر بخش های مختلف کشور حاکم شد، من بیشتر دانشگاه را اجازه بدهید مثال بزنم به عنوان یک ناظر و به عنوان یک منصف اعلام می کنم که فضای حاکم بر دانشگاه ها در سال های گذشته یک فضای امنیتی بود که به هیچ وجه نه با روح حاکم بر قانون، نه با روح حاکم بر انقلاب، نه با منویات امام و رهبری سازگاری نداشت نگاه ما این است که دانشجو باید سیاسی باشد.
نگاه امام این است که دانشگاه کارخانه آدم سازی است اما چه اتفاقی در دانشگاه ها افتاد؟ دانشجو را به خاطر فعالیت به خاطر حضور در انتخابات به خاطر پرسشگری ستاره دارکردیم استاد را بازنشسته کردیم استاد را بازخرید کردیم انجمن های اسلامی و تشکل های صنفی دانشجویی عموما منحل شدند حالا من همین را اگر تسری بدهم به بخش های دیگر جامعه متاسفانه همین را می بینید.
مثلا در بخش فرهنگ، یک نگاه امنیتی حاکم شد ما ادعامان این است که انقلاب مان فرهنگی ترین انقلاب دنیاست و فقط باید فرهنگ بر بخش های فرهنگی حاکم باشد نگاه فرهنگی، ما با یک فرهنگ غنی اسلامی روبرو هستیم هیچ واهمه ای از فرهنگ های الحادی هم نداریم، می توانیم در مقابل شان قد علم کنیم و پاسخگو باشیم اما با فرهنگ چه کار می کنیم؟
متاسفانه اتفاقاتی در سال های اخیر افتاد که زمینه ساز مشکلات و بداخلاقی ها شد فضای دانشگاه ها در سال گذشته یک فضای بی روح و کسل کننده و بی نشاط بود من از اوایل سال 91 برای اینکه تکلیف شرعی و اخلاقی ام را نسبت به جوان و مردم و کشورم انجام بدهم تصمیم گرفتم که در دانشگاه حضور پیدا بکنم که یخ موجود در فضای دانشجویی را بشکنم به دانشگاه های مختلفی رفتم دانشجویان عزیز ما مطالبات جدی داشتند پرسش های جدی در مورد یاران امام داشتند من نمی توانستم به طور جدی جواب بدهم چه اتفاقی افتاد؟
ما بنا بود در انقلاب مان الگوسازی کنیم الگوهایی را معرفی کنیم نظام اسلامی ما همین بود ما بر اساس الگوها حرکت مان را ساماندهی می کنیم شما ببینید امام حسین الگوی مسلمانان دنیا می شود امام علی الگوی مردانگی و شجاعت می شود اما متاسفانه ما الگوسوزی کردیم در سال های گذشته و این فضا به هیچ وجه نه با شئونات انقلاب، نه با جهت گیری های انقلاب و نه با سند چشم انداز ما سازگاری دارد.
البته من بر این باورم که در حوادث سال های گذشته همه ما مقصریم من اینجا نمی خواهم برخورد جناحی بکنم همه ماها مقصریم و نمی توانیم پاسخگوی نسل سوم انقلاب باشیم سازندگان آینده کشورمان، ما نسل اولی ها که آخرین روزها و ماه ها و سال های مدیریت مان را سپری می کنیم مدیون نسل سوم هستیم من نمی توانم به فرزندم پاسخگو باشم متاسفانه در هر خانه ای که بحث سیاسی و انقلابی مطرح بشود بین نسل اول و نسل سوم بلافاصله دعوا می شود و این مقصر ما هستیم نسل اولی ها هستیم باید تلاش بیشتری در این مقطع بکنیم و ان شاءالله نسل اول را با جدیت در میدان قرار بدهیم که بتواند نسل سوم را برگرداند به مسیر واقعی و صحیح انقلاب.
در دهه چهارم انقلاب هستیم دهه عدالت و پیشرفت، چرا بسیاری از مدیران شایسته و توانای کشور باید کنار گذاشته بشوند و از توانایی شان استفاده نشود؟ اصولگرایان به صورت یکپارچه هشت سال، کشور را اداره کردند فکر می کنم به این نتیجه رسیدند که بدون حضور اصلاح طلبان نمی توانند کشور را اداره کنند این یک واقعیتی است که باید بپذیریم، اما چرا من آمده ام؟ آمده ام تا اخلاق و تدبیر را در کشورداری پیاده کنم.
آمده ام تا اخلاق را بر همه شئون کشور حاکم کنم آمده ام تا عقلانیت را درکشورداری برگردانم، آمده ام تا کشور را در ریل صحیح پیشرفت و توسعه قرار بدهم، آمده ام تا با نفت بشکه ای صد دلار دیگر پدری شرمنده فرزندش نباشد و پدربزرگی شرمنده نوه اش نباشد، آمده ام تا دیگر دانشجو ، ستاره دار نشود یا استادی به خاطر اختلاف سلیقه از دانشگاه اخراج نشود، آمده ام تا با توکل به خداوند و در چارچوب سند ارزشمند چشم انداز و با کمک شما هموطنان عزیز ، کشور را در ریل پیشرفت و تعالی قرار بدهم، آمده ام و تا آخر خواهم ماند.
آمده ام تا به مطالبات به حق شما هموطنان عزیزم زنان جوانان کارگران کشاورزان معلمان هنرمندان پرستاران، همه و همه پیگیری کنم و پاسخگو باشم آمده ام تا سی سال تجربه مدیریت کلان در بخش های مختلف و هشت سال تجربه عضویت در کابینه اصلاحات کابینه آقای خاتمی را در توسعه و پیشرفت کشور قرار دهم.
مجری: جناب دکتر من رویدادها را دنبال می کردم خبرها را بعضی خبرها حکایت از این داشت که روی شما فشارهایی است که کناره گیری کنید یا ائتلاف کنید چه مقدار این خبرها می تواند درست باشد؟
عارف: البته بیشتر این خبرها از اردوگاه مخالفین من هست و فکر می کنم که همین که شما ظاهرا از تنها کاندیدایی که این سوال را کردید من بودم حتی در بین کاندیدای اصولگرا ائتلاف دو به اضافه یک بنا بود که حداکثر یکی شان بماند ولی این سوال را ظاهرا از آنها نکردید و این بیانگر آن ترفندی است که جریان مخالف من راه انداخته در سایت های مختلف و من آمدم و انشاءالله با توکل به خداوند خواهم ماند تا آخر می ایستم تا بتوانم خواسته های مردم به حق کشورم را بیان کنم و انشاءالله که می مانم.
مجری: شما شعارتان را معیشت منزلت و در واقع عقلانیت قرار دادید چه طوری می خواهید با اینها بر مشکلات اقتصادی که وجود دارد فائق بیایید؟
عارف: البته این شعار من نیست ایده من و گفتمان من هست برای کشورداری اگر شعار بود در حد یک صفحه مطرح می کردم من برنامه ام را مبتنی بر این گفتمان در صد و پنجاه صفحه تدوین کردم و الان درسایت شخصی من در اختیار علاقمندان هست در ارتباط با معیشت من پنج حوزه را با اولویت مطرح کردم مهمترین مسئله امروز ما گرانی است که امیدوار هستیم با سازوکارهایی که در برنامه ام دیده شده بتوانیم کنترل و مهار کنیم که اولین کارمان کنترل دولت هست.
کنار گذاشتن بی انضباطی مالی دولت جلوگیری از استقراض از بانک مرکزی شما می دانید نقدینگی شصت و پنج هزار میلیارد تومان سال هشتاد و سه به چهارصد و پنجاه هزار میلیارد تومان رسیده ما بنا داریم بر اساس تجربه موفقی که در دولت اصلاحات داشتیم ان شاءالله تورم را یک رقمی کنیم زیر ده درصد بیاوریم اشتغال دغدغه دوم من بود.
در این برنامه الان نرخ بیکاری وضعیت غیر قابل قبولی را دارد به خصوص بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی ما برنامه ریزی کردیم که ان شاءالله در سال حداقل یک میلیون فرصت شغلی را ایجاد کنم که ظاهرا در سوال های دیگر هست من بیشتر به آن می پردازم بحث مسکن ، ما طرح مسکن ماندگار را دنبال می کنیم مسکن مهر الان دارد اجرا می شود با اشکالات و نارسایی هایی رو به روست ان شاءالله مسکن ماندگار با اولویتی که برای جوانان در زمینه های داخل شهرها که در اختیار دولت هست و می توانیم استفاده کنیم به طور جدی پیگیری می کنیم پنج شش هدف برای مسکن ماندگار دیدیم سلامت یکی دیگر از اولویت های ماست رشد اقتصادی هشت درصد را برنامه ریزی کردیم این جهت گیری معیشتی ما یا در حقیقت برنامه اقتصادی ماست.
تک نرخی کردن ارز را به طور جدی دنبال می کنیم یکبار تجربه موفق داشتیم و برای چندین سال نرخ ارز در کشور ما تقریبا ثابت ماند مستحضر هستید از سال های هشتاد و یک هشتاد و دو تا هشتاد و شش هشتاد و هفت ثابت ماند ما سیاست های کلی اصل چهل و چهار را نجات اقتصاد کشور می دانیم خصوصی سازی به مفهوم واقعی به طور جدی اجرایی کردن سیاست های اصل چهل و چهار را دنبال خواهیم کرد منزلت آرزوی دیرینه و همیشگی تفکر اصلاح طلبی است اصلاح طلبی یعنی منزلت منزلت یعنی آبرو و کرامت و شرافت همه ایرانیان ما برنامه هایی را داریم که من چند مورد از این برنامه ها را مطرح می کنم.
رعایت کامل حقوق همه ایرانیان به ویژه حقوق اقوام و اقلیت ها با توجه به قانون اساسی پیشنهادی به من شد و استقبال کردم که ان شاءالله معاونت اقوام را در ریاست جمهوری تشکیل بدهم برای اینکه بتوانم مطالبات به حق اقوام عزیز ایرانی را پیگیری کنم جلوگیری از توهین به شهروندان، متاسفانه اشاره کردم اخلاق یک وضعیت نامناسبی را پیدا کرده به راحتی به مسئولین توهین می شود من جلوی توهین به همه به خصوص مسئولین ارشد را خواهم گرفت جلوی توهین به روسای جمهوری نخست وزیران سابق آقای موسوی آقای هاشمی آقای خاتمی آقای احمدی نژاد را خواهم گرفت البته اگر به من توهین بشود هیچ حرفی نخواهم زد اما به دیگران اجازه توهین را نخواهم داد.
عقلانیت ،عقلانیت یعنی مملکت داری با استفاده از عقل و شعور به جای شعار حاکمیت عقل بر مملکت داری را ما عقلانیت می دانیم عقلانیت یعنی ثبات مدیریت عقلانیت یعنی ثبات در تصمیم گیری و سیاست ها نباید برخورد سلیقه ای بکنیم ثبات مدیریت من مثالی بزنم در یکی از استان ها که رفته بودم می گفتند در چهار سال گذشته شش بار استاندار عوض شده خوب چه جوری این استاندار می تواند برنامه های توسعه کشور و استان را دنبال کند عقلانیت در این است که با توهین به دیگران هزینه کشور را بالا نبریم نگاهی که من به عقلانیت در طول سی سال گذشته داشتم این بود که اگر نمی توانم درامد ملی رااضافه کنم هزینه ملی را افزایش ندهم جهت گیری اصلی من کاهش هزینه ملی است و متاسفانه گاهی با موضع گیری ها هزینه هایی می کنیم از جیب نسل های آینده ما جلوی این را باید بگیریم عقلانیت یعنی استفاده از همه نخبگان و کارشناسان برجسته کشور مستقل از وابستگی های جناحی شان عقلانیت یعنی استفاده از مدیران با تجربه این جهت گیری های برنامه های ماست که عزیزان اگر مایل باشند می توانند از سایت شخصی من دانلود کنند.
مجری: یکی از موضوعاتی که امروز مطرح است و عموم نامزدها روی آن صحبت می کنند بحث اشتغال هست شما هم ساماندهی اشتغال را مطرح کردید و وعده دادید که یک میلیون فرصت شغلی در سال ایجاد بشود چگونه این امر محقق خواهد شد؟
عارف: ببینید ما یک تجربه بسیار موفقی را در دولت اصلاحات داشتیم می دانید بالاترین رشد جمعیت را ما در دهه پنجاه و پنج ، شصت و پنج داشتیم که متولدین این دهه در زمان دولت آقای خاتمی به سن بالای پانزده سال رسیده بودند و نیاز به کار داشتند با برنامه ریزی خوبی که شد علی رغم مشکلات درآمدی شما می دانید سال هفتاد و هفت ما نفت را با بشکه ای ده دلار فروختیم زیر ده دلار به طور متوسط در دولت اصلاحات سالانه هفتصد هزار فرصت شغلی را ایجاد کردیم.
یک تجربه موفق جلوی روی ما بود من با استفاده از این تجربه و به کمک کارشناسان زبده داخل کشور و حتی بعضی از ایرانیان عزیز متخصص خارج از کشور که من تو تدوین برنامه ام خیلی از این عزیزان کمک گرفتم که در اینجا جا دارد از اینها تشکر کنم آمدم و هدف گذاری کردم یک میلیون فرصت شغلی و این دست یافتنی است یعنی جهت گیری مان این هست که ان شاءالله نرخ بیکاری را به یک عدد یک رقمی برسانیم زیر ده درصد.
مستحضر هستید که در حال حاضر نرخ بیکاری بین فارغ التحصیلان دانشگاهی بالاست حدودا دو برابر بقیه است بنابراین جهت گیری ایجاد اشتغال مان برای فارغ التحصیلان دانشگاهی است جهت گیری اصلی مان ثبات اقتصادی است احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اولین کار من خواهد بود به عنوان مغز متفکر برنامه ریزی و نظارت کننده و اجرای برنامه ،بهبود فضای کسب و کار را دنبال می کنیم متاسفانه شاخص های مربوطه اش وضعیت نامطلوبی را در ایران نشان می دهد ما در سال هزار و سیصد و هشتاد و چهار رتبه صد و سیزده را داشتیم که البته رتبه خوبی نبود ولی الان رسیدیم به رتبه صد و چهل و پنج ما قطعا باید روی فضای کسب و کار جدی بکنیم.
خوشبختانه مجلس شورای اسلامی قانون بسیار خوبی را در این زمینه تدوین کرده باید اجرایی بشود فعال کردن بخش صنعت، صنعت الان به حالت نیمه تعطیل درآمده بخش مهمی از اشتغال ما آنجاست بر اساس برخی از آمارها می دانید ما در سال نود اشتغال ما منفی بود در کشور به خاطر تعطیلی کارخانجات و بخش های مختلف صنعت جذب سرمایه را به طور جدی دنبال خواهیم کرد اولا باید اطمینان به سرمایه گذار بدهیم ضمانت کنیم سرمایه اش را سرمایه های خرد و جزئی که متاسفانه الان در کشور وارد بازارهای واسطه ای و خرید و فروش ارز و طلا شده باید برگردد در تولید ، اینها را ما دنبال خواهیم کرد باید سرمایه های خارجی را جذب کنیم.
باید سرمایه خارجی را جذب کنیم متاسفانه الان می دانید که رشد سرمایه گذاری خارجی در ایران کمتر از متوسط بین المللی است وضعیت نامناسبی را داریم در عین حال چهار تا طرح ویژه داریم برای ساماندهی بازار اشتغال، اولین طرح مان ، توسعه صنعتی صنعت گردشگری است یکی از مزیت های کشور ما، گردشگری است و ما اولا یک نگاه فرهنگی داریم به این بحث که در سوال های آینده احتمالا به این مسئله ، من برمی گردم و بعد اشتغال، اشتغال زایی بالا، ما پیش بینی کردیم که سالانه دویست هزار فرصت شغلی را از محل صنعت گردشگری ان شاءالله ایجاد کنیم توسعه بخش فن آوری اطلاعات و ارتباطات، امروزه بخش مهمی از اشتغال در کشورهای پیشرفته از توسعه این بخش است.
فن آوری اطلاعات و ارتباطات و اتفاقا این بخش در توسعه اشتغال در سایر بخش ها موثر است ما توسعه بخش فن آوری اطلاعات و ارتباطات را به طور جدی دنبال خواهیم کرد توسعه بخش انرژی، ما برنامه ریزی مان این است که ان شاءالله حتی الامکان ارزش افزوده انرژی در داخل کشور باشد باید سعی کنیم نفت خام نفروشیم گاز نفروشیم، هم اشتغال ایجاد کنیم هم ارزش افزوده را در داخل کشور باشیم و برنامه ویژه بعدی مان استفاده از موقعیت جغرافیایی کشورمان است می دانید در یک موقعیت جغرافیایی بسیار ویژه و ارزنده قرار گرفتیم پرواز هواپیماهایی که از فراز ایران می رفتند حداقل پانصد میلیون دلار در سال برای ما درآمد داشت و می تواند بیشتر از این باشد.
ما این درآمد را عملا داریم از دست می دهیم نگاه ما این است که ایران به عنوان هاب منطقه به عنوان منطقه در بخش های مختلف ، تجارت ، ارتباطات ، ترانزیت کالا استفاده کنیم و این طرح علاوه بر اشتغال زایی، امنیت ملی ما را بالا می برد کشورهای منطقه را به ما وابسته می کند من بیشتر فعلا اینجا بحث تجاری اش را می خواهم مطرح کنم بنابراین ان شاءالله با این طرح ویژه و برنامه هایی که مطرح کردیم امیدوار هستیم که به اشتغال حداقل یک میلیون برسیم من یک نکته ای را اینجا اشاره کنم بد نیست به هر حال من سی سال خدمتگزار این مردم بودم فکر می کنم همه آنهایی که با من کار کردند می دانند که من وعده نمی دهم اما اگر وعده دادم عمل می کنم در دانشگاه هم دانشجویان همین است وقتی می خواهند پیشنهاد رساله شان را تدوین کنند می گویم توقعات را پایین بگیرید حرف های گنده گنده نزنید، به همین دلیل در موقعی که از تزشان دفاع می کنم پیشرفت شان نسبت به پیشنهاد اصلاحاتی شان به مراتب بالاتر است، در مورد اشتغال، من مطمئنم که تا یک میلیون و دویست هزار فرصت شغلی را ایجاد خواهیم کرد اما من تعهدی که به مردم خوب کشورم می دهم یک میلیون فرصت شغلی است.
مجری: جناب دکتر عارف من حالا به خاطر اینکه این گفتگوها را اداره می کنم مجبور هستم که تمام گفته های نامزدهای محترم را رصد کنم یکی از موضوعاتی را که من دیدم در گفته های شما آمده که ما نمی توانیم با آزمون و خطا پیش برویم چگونه می خواهید این موضوع را محقق کنید؟
عارف: ببینید این را من به طور جد مطرح کردم در دهه چهارم انقلاب هستیم ما سند چشم انداز در پیش رو داریم باید جایگاه اول را در منطقه برسیم و باید یک کشور پیشرفته شویم یعنی به استناد سند چشم انداز ، ایران باید کشوری پیشرفته یا توسعه یافته با جایگاه اول باشد به همین دلیل نمی توانیم دیگر روش آزمون و خطا را دنبال کنیم باید عنان کشور دست فردی سپرده بشود که سابقه اجرایی اش ،عملکردش ،توانایی اداره کشور را نشان بدهد و نه در حرف و شعار، در عمل، من ببینید در سی سال گذشته سی و چند سال گذشته در بخش های مختلف مسئولیت اجرایی عالی داشتم.
مدتها در وزارت علوم بودم قبلش در شرکت مخابرات بودم بعد رئیس دانشگاه تهران شدم بعد در کابینه اصلاحات هشت سال یا وزیر بودم یا رئیس سازمان مدیریت بودم یا معاون اول، برای من نوعی خیلی نظام هزینه کرده کشور هزینه کرده تا تجربه اندوختیم ما روزهای اول که یک جوان بیست و شش هفت ساله بودیم شدیم معاون وزیر، هیچ تجربه ای نداشتیم قطعا خطا کردیم قطعا اشتباهاتی را داشتیم آیا می توانیم همان اشتباهات و همان مسیری که در دهه اول انقلاب رفتیم در دهه چهارم انقلاب برویم آن وقت شعار پیشرفت و عدالت کجا می رود؟ پس کشور نمی تواند وارد آزمون و خطا بشود و من بر اساس عملکردم و به استناد تجربه ام فکر می کنم این توانایی را دارم.
باز مصداق را وارد کنم برنامه سوم توسعه، عملا من مجری برنامه سوم توسعه بودم موفق ترین برنامه توسعه در کشور ما برنامه سوم توسعه بود شاخص ها را بروید نگاه کنید عموما موفقیت شاخص ها بالای هشتاد و پنج، نود درصد است.
من یک مثال بزنم یک اتفاقی که شاید بیشتر علاقه شخصی بود جناب آقای خاتمی وقتی من سازمان مدیریت بودم دو سه بار نگرانی خودشان را از وضعیت نرخ ارز برای من مطرح کردند چون می دانید چند نرخی بودن ارز یعنی فساد یعنی رانت ، این یک واقعیتی بود در کشور ما، به من ایشان گفتند آرزوی من این است که اگر بتوانیم ارز را تک نرخی کنیم من هم با مرحوم دکتر نوربخش خدا رحمتش کند از آمریکا با هم بودیم هر دو عضو انجمن اسلامی بودیم رفیق بودیم از سال پنجاه و چهار من با ایشان رفیق بودم به او این آرزو را مطرح کردم من سازمان مدیریت بودم و ایشان بانک مرکزی، گفتم آقا محسن می توانیم این خواسته به حق آقای خاتمی را به آن برسیم؟ جهت گیری برنامه هم همین بود ایشان گفت من مطالعه می کنم خب یک بار هم تجربه ای را کرده بودیم می دانید موفق نشده بود کشور در یک دهه ای در سال های هفتاد تا هفتاد و سه این تصمیم گیری شد متاسفانه نتوانستیم ادامه اش بدهیم، ایشان بعد از چند روزی که بررسی کرد گفت بیا بنشین با هم صحبت بکنیم به من گفت می شود با یک کارهای مسکن و تسکینی و شعاری ، نرخ ارز را تک نرخی کرد ، اما می خواهیم ماندگار باشد؟ گفتم آره، نمی خواستیم آن اتفاق گذشته دوباره تکرار بشود.
ایشان بررسی کرد گفت اگر می خواهیم ماندگار بشود دولت باید شش میلیارد دلار هزینه کند، خوشبختانه وضع ارزی مان داشت خوب می شد قیمت نفت بالا رفته بود گفت ایشان اگر بخواهیم این اتفاق بیفتد باید ما به تفاوت تمام ال سی ها چه دولتی چه غیر دولتی را دولت بدهد، من این جمع بندی را خدمت آقای خاتمی مطرح کردم و ایشان استقبال کرد و من در دولت تصویب کردیم در دو سال در بودجه آوردیم، شش میلیارد دلار هزینه کردیم اما ارز تک رقمی شد و بیش از چهار سال پنج سال حالا دقیق نمی دانم فکر می کنم تا هشتاد و شش، هشتاد و هفت تک نرخی باقی ماند ببینید این یک مورد فکر می کنم بیانگر توانایی و ظرفیتی است که ما می توانیم در کشور داشته باشیم برای اینکه وعده هایی که می دهیم را عمل کنیم.
مجری: وارد حوزه سیاست خارجی می شویم یکی از موضوعات مهمی که در فرا روی دولت آینده و دولت کنونی هم هست موضوع فعالیت های صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی است شما فرمودید که ما از ابزار قوی دیپلماسی و ارتباط با کشورها، این موضوع را حل خواهیم کرد چگونه این موضوع از دید شما امکان ظهور و بروز پیدا می کند؟
عارف: ببینید پروژه هسته ای و پرونده هسته ای ما، من بر این باورم که پرونده سیاسی است همه دنیا می دانند که ما بنامان بر این است که با توجه به سند چشم انداز از همه فن آوری های پیشرفته حداکثر استفاده را بکنیم مبنای توسعه و پیشرفت را روی فن آوری و فن آوری پیشرفته گذاشته ایم و یکی از فن آوری های پیشرفته، فن آوری هسته ای است البته از اول موضع ما استفاده صلح آمیز از فن آوری هسته ای بوده و از این حق خودمان به هیچ وجه کوتاه نخواهیم آمد.
یک برنامه راهبردی و نگاه راهبردی کشور ما است اما پرونده شده یک پرونده سیاسی به نظر من و راه حل سیاسی می طلبد، برای اینکه ما به راه حل برسیم باید روابط خارجی مان را ارتقاء بدهیم باید یک اجماع خوبی را در دنیا برای خودمان ایجاد کنیم کارهایی که ما خواهیم کرد تقویت دستگاه دیپلماسی کشور است یعنی وزارت امور خارجه باید تقویت بشود باید فقط وزارت امور خارجه پل ارتباطی که ایران با کشورهای دیگر باشد البته باید از دیپلمات های برجسته و کارکشته در این وزارتخانه استفاده کنیم باید از سفرای برجسته در کشورهای مختلف استفاده کنیم نگاه ما این است که در کنار دیپلماسی سیاسی از سایر اهرم ها و مزیت هایی که ما داریم استفاده کنیم.
دیپلماسی علمی یکی از مزیت های ماست استادهای برجسته ای داریم رشد علمی خوبی داشتیم دانشگاه و مراکز پژوهشی وضعیت خوبی را دارند مبادله استاد، مبادله دانشمند بین کشورهای مختلف، مبادله فرهنگی، ما از این پتانسیل باید بیشتر استفاده کنیم مبادله رسانه ای، چقدر الان سفرای ما در خارج از کشور در رساندن پیام انقلاب و دیدگاه های ما به مردم کشورهای دیگر موفقند؟ دیپلماسی ورزشی و مهمتر از همه اینها، ما حدودا چهار میلیون سفیر فرهنگی در خارج از کشور داریم ایرانیان عزیز مقیم خارج از کشور، عموما از نخبگان هستند متاسفانه الان در یک اتوبان یک طرفه، نخبگان ما از کشور می روند ما این اتوبان را باید دو طرفه کنیم.
تعامل نخبگان ایرانی با داخل کشور باید حداکثر بشود، به راحتی رفت و آمد کنند تا بتوانیم اولا در داخل کشور از وجود این نخبگان عزیز استفاده کنیم و همین که توجیه بشوند نسبت به سیاست ها و برنامه های ما من یک مثال بزنم ببینید اگر هر نخبه ایرانی صد نفر را در خارج از کشور توجیه کند چهارصد میلیون نفر نسبت به برنامه های ما توجیه می شوند چون نخبه هم هستند ایرانی ها آنها با نخبگان ارتباط دارند این چهارصد میلیون نفر می توانند به دولت های متبوع شان فشار وارد کنند دیدگاه ما را بگویند ما باید رفت و آمد خارجیان را به داخل کشور تسریع کنیم برای این یارانه بدهیم نباید نگاه امنیتی داشته باشیم نباید یک استاد خارجی که به ایران می آید خدای نکرده احساس کنیم می خواهد جاسوسی کند ما نظارت کنیم اجازه بدهیم به راحتی استاد محقق دانشمند بیاید و برود از این توانایی استفاده کنیم ما در داخل کشور ظرفیت های بسیار برجسته ای داشتیم و داریم چقدر از این ظرفیت برای ارتقا سطح روابط استفاده کردیم جناب آقای هاشمی رفسنجانی یکی از استوانه های انقلاب است روابط بسیار حسنه و دیرینه ای را با کشورهای اسلامی دارد چقدر از این وجود ارزنده برای ارتقا روابط مان با کشورهای اسلامی استفاده کردیم.
جناب آقای خاتمی مبتکر گفتگوی تمدن ها که جزو افتخارات ماست که در سازمان ملل به اتفاق آرا به تصویب رسید روابط خوبی را با کشورها دارد چرا از این عزیزان به عنوان سفرای عالی رتبه و به عنوان نماینده ویژه برای تقویت روابط مان استفاده نکنیم ما توانایی خوبی داریم پتانسیل خوبی داریم برای اینکه روابط مان را ان شاءالله با دنیا به خصوص با کشورهای اسلامی کشورهای منطقه و در حال حاضر که رییس جنبش عدم تعهد هستیم با همه صد و ده کشور عدم تعهد گسترش بدهیم و بعد از آن ان شاءالله به سراغ سایر کشورهای دنیا برویم برای اینکه روابط خوبی را داشته باشیم اگر روابط خوبی برقرار بشود این کشور را فشار می آورند تا این مسئله سیاسی و پرونده این پروژه سیاسی ان شاءالله بسته بشود.
مجری: یکی از دغدغه هایی که در صحبت هایتان مطرح کردید طی روزهای گذشته عدم سعه صدر در واقع در برخی از مسئولین کشور و اینها، شما اگر رییس جمهور بشوید و دولت تشکیل بدهید میزان انتقادپذیری خود این دولت چقدر خواهد بود.
عارف: بگذارید من دو تا مثال بزنم که خیلی وقت شما و بینندگان عزیز را نگیریم من رئیس دانشگاه تهران بودم رییس دانشکده حقوق را عوض کردم در جلسه ای که معرفی رئیس جدید بود یکدفعه دیدم حدود ده تا دانشجو لگد زدند به در اتاق شورا وارد جلسه شدند و شروع کردند به فحاشی و پرخاش خدا رحمت کند آقای دکتر گرجی که از اساتید برجسته دانشگاه بود بغل من نشسته بود واقعا می لرزید من دستش را گرفتم ده دقیقه فحاشی کردند وقتی تمام شد خسته شدند دیگه من گفتم تمام شد دوستان عزیز دانشجویان عزیز گفتم بله گفتم حالا بفرمایید بیرون این یک مورد ، می خواهید یک مورد دیگر هم بگویم بعد بگویم چه کار کردم با اینها ، یک فردی می خواست دانشگاه استخدام بشود من هم مجوز استخدام داده بودم به دلیلی که جزو افراد ویژه بود می خواست استخدام بشود بعد احساس کردم که ایشان خطایی کرده آن مجوز را لغو کردم حدود سی نفر دانشجو برای مدت ها در اتاق من اعتصاب کردند و فحش می دادند شعار می دادند به خاطر اینکه چرا آن فرد را من استخدام نکردم.
من وقتی آمدم بیرون از اتاقم نوازش می کردم بچه ها را ،می گفتم بچه ها خواهش می کنم کلاستون برید ساعات بیکاری اتان بیایید اینجا اعتراض کنید بعد از مدت ها ترک کردند و آمدند عذرخواهی هم کردند من با اینها چه کار کردم شما فکر می کنید یک نفر از اینها را به کمیته انضباطی معرفی نکردم چون ریاست دانشگاه شدن سعه صدر می خواهد من با این سعه صدر رفتار کردم چون حقیقتا احساس می کنم اصلاح طلبی یعنی سعه صدر یعنی انتقادپذیری من سعه صدرم بالاست انتقادپذیرم عموما در مقابل تندترین انتقادها سکوت می کنم و بلدم سکوت کنم سکوت آگاهانه می کنم گاهی تو مسائل سیاسی کشور تصمیم می گیرم دو سال حرف نزنم اگر احساس کنم منافع ملی من امنیت ملی من ایجاب می کند مدت ها سکوت می کنم این توانایی را در خودم می بینم انتقادپذیرم من طرحی دارم که ان شاءالله چون واقعا از انتقاهای سازنده خیلی استفاده کردم در کنار داشتن یک شورای مشاورین عالی ،شورای منتقدین تشکیل خواهم داد به صورت رسمی هم اعلام می کنم آنهایی که انتقاد به برنامه من دارند نظر دارند بیایند در یک جمعی امکانات به آنها می دهیم حتی حقوق می دهیم به آنها عین مشاورین که بیایند انتقاد کنند مطمئنا به نفع کشور است من این مسیر را انشاءالله دنبال خواهم کرد.
مجری: یکی از موضوعاتی که در کشور وجود دارد بحث مبارزه با فساد به ویژه فساد اقتصادی هست اگر شما رئیس دولت شدید چگونه می خواهید با کانون های ثروت و قدرت مبارزه کنید؟
عارف: ببینید یکی از مهمترین برنامه های من مقابله با فساد است شعار هم نمی دهم اراده جدی من هست اما در فساد جهت گیری اصلی ام پیشگیری است نه مچ گیری ، ببیند بر این باورم که باید نهادهای نظارتی فعال بشوند در همان گام اول یک مدیرکه در این مسیر خطا می افتد این را برگردانم تذکر بدهم با تذکر حل می شود متاسفانه گاهی نهادهای نظارتی خوشحال می شوند یک سوژه پیدا کردند پیگیری نمی کنند تا آن سوژه شان به نهایت برسد آن وقت مچش را بگیرند من مخالفم با این، همان گام اول برخورد می کنیم اما به شدت برخورد خواهیم کرد با فساد و از دانه درشت ها و نزدیکان هم شروع می کنیم به اصطلاح یقه سفید ها یا حالا اصطلاحی که تو جامعه ما شروع شده آقازاده ها من به هیچ وجه کوتاه نم آیم با اینها برنامه ای دارم و در چهار محور برنامه مقابله با فساد را تنظیم کردم تو برنامه ام هست مهمترین محورهای این برنامه ها گردش آزاد اطلاعات هست بخشی از فساد حاکم الان در بخش اقتصادی به خاطر رانت های اطلاعاتی است که عده ای در اختیارشان قرار بگیرد ما باید اطلاعات کامل مناقصه ها و مزایده ها را در اختیار همه مردم قرار بدهیم آزادی و حمایت از مطبوعات در این بخش ما باید تشویق کنیم مردم را من مطبوعات را به عنوان یک رکن در مقابله با فساد می دانم و اولویت می دهیم به فسادهای کلان و اگر لازم باشد من تصمیم گیریم این است که یک مرکزی را یک تشکیلاتی را یک شورایی را برای مقابله با فساد ان شاءالله در کشور تشکیل بدهم.
مجری: و آخرین پرسش چون وقت نداریم جناب دکتر عارف چه مقدار قانون گرا هست و اگر بنا باشد که بین قانون و یکی از نزدیکان و همفکران خودش یکی را انتخاب کند کدام را انتخاب می کند؟
عارف: باز این هم به جای اینکه به سوال جواب بدهم دو تا مثال بزنم من تو بیوگرافی ام اشاره شد بورسیه دانشگاه صنعتی اصفهان بودم قبل از انقلاب بورسیه شده بودم چون یزدی بودم دلم می خواست بروم یک جایی که نزدیک یزد هست زندگی بکنم شاگرد اول دانشگاه تهران بودم بورسیه دانشگاه تهران نشدم خوب بعد از انقلاب من در تهران شاغل شدم معاون و قائم مقام وزیر علوم بودم چون متعهد دانشگاه صنعتی اصفهان بودم از پست اجرایی ام که قائم مقام وزیر بود برای اینکه منتقل کنم خودم را از اصفهان به تهران استفاده نکردم من زنم و بچه دو ساله ام را در تهران گذاشتم .
خانمم دانشجوی پزشکی بود و با یک پسرم که کلاس اول دبستان بود رفتم برای اینکه تعهدم را در اصفهان انجام بدهم این یک مورد ، مورد دوم هم بگویم فکر می کنم ، ما آیین نامه انتقال دانشجو را تصویب کردیم چون اوایل انقلاب خیلی تقاضای دانشجویی زیاد بود برای انتقال تصمیم گیری کردیم که دانشجو یک بار بیشتر نتواند منتقل بشود خانم من دانشجوی پزشکی شیراز بود بعد از ازدواج با من منتقل شد به تهران وقتی من رفتم اصفهان می خواست منتقل بشود به اصفهان من از رانت پستم یا کمیته موارد خاص استفاده نکردم ایشان را منتقل بکنم حالا قانونگرا هستم یا نیستم به عهده مردم می گذارم که مصر هستم به اجرای قانون و به هیچ وجه به خصوص در مورد نزدیکانم کوتاه نمی آیم اما در مورد خودم در مقابل منافع ملی از حق قانونی خودم باید بگذرم و می گذرم.