اگر پسر عمویتان سیگاری است یا سگ بغل می‌کند با او رفاقت نکنید/ سه ویژگی هم‌نشین در بیان حضرت عیسی(ع)

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ ملا محمدعلی مجتهد، معروف به مرحوم آیت‌الله احمد مجتهدی تهرانی از علمای بنام تهران بود که سال 86 بدرود حیات گفت، اما سخنرانی‌ها و پندهای عرفانی و اخلاقی وی به یادگار مانده است و می‌توانیم هر چند به صورت مجازی هم که شده پای درس این استاد اخلاق تلمذ کنیم.

آیت‌الله مجتهدی رابطه خوبی با طلاب داشت، طوری که فضای گرم و صمیمی بر حوزه علمیه‌شان حاکم بود. این استاد برجسته اخلاقی، مباحث را چنان رسا ارائه می‌‌داد که بر دل می‌‌نشست؛ به طوری که حتی هم ‌اکنون نیز نشستن پای صحبت و کلاس اخلاق ایشان خالی از لطف نیست.

اهمیت دوستی با نیکان و دوری از بدان

در یکی از دعاهای ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: «اَللهمَّ وَفقْنی فیهِ لُموافَقَةِ الاَبرار و جّنبنی فیهِ مرافَقَةَ الاشرار و اوِِنی فیهِ بِرَحمَتِکَ اِلی دارِالقَرارِ بِالهِیَّتِکَ یا اِلهَ‌ العالَمینَ»
« اَللهمَّ وَفقْنی فیهِ لُموافَقَةِ الاَبرار»: «خدایا، کاری کن که من با افراد خوب موافق باشم.»
اگر قرار است برای انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری رای گیری کنند،‌ خدایا، کاری کن من به آن کسی که بد است رای ندهم، بلکه به افراد خوب و شایسته رای بدهم.

« و جّنبنی فیهِ مرافَقَةَ الاشرار»: «خدایا،کاری کن که من با افراد بد رفاقت نکنم و دوست نشوم.»
اگر پسر عمویتان سیگاری است یا سگ بغل می‌کند با او دوست نشوید و رفاقت نکنید. درست است که خویشاوند شماست و نمی‌توان با او قطع رابطه کرد، اما ارتباطتان فقط درحد یک سلام و علیک باشد سعی کنید که با افراد خوب و متدین رفاقت کنید.

روزی حواریون حضرت مسیح (ع) به آن حضرت عرض کردند: یا روح‌الله من نجالس؟ این روح خدا، با چه کسی رفاقت بکنیم؟»
حضرت مسیح (ع) فرمودند: با این سه نفر:
اول: «من یذکرکم الله رویته»؛ آن کسی که با دیدن او به یاد خدا بیفتید.
اگر می‌بینید جوانی محاسن و عمامه دارد و اهل نماز و دعاست، با او دوستی کنید و رفیق شوید، اما با کسی که با دیدنش به یاد خدا نمی‌افتید، دوستی نکنید. حتی با هر عالمی هم نمی‌توان دوست شد.

از امام صادق (ع) پرسیدند: آیا این حدیث «النظر الی وجه العالم عباده» نظر کردن به عالم عبادت می‌باشد درست است؟ امام (ع) فرمودند:‌ نه، کلیت ندارد؛ هر عالمی این‌جور نیست. الذی اذا نظرت الیه ذکرک الاخره؛ منظور از عالم در این حدیث کسی است که اگر به او نگاه کنی، نگاه کردن به او، تو را به یاد آخرت  بیندازد. ولی نگاه کردن به عالمی که انسان را به یاد خدا نمی‌اندازد، نگاه کردن به او فتنه است.

در حدیث دیگری نیز آمده که پیش هر عالمی ننشینید، مگر اینکه آن عالم شما را از این چند خصلت به این چند خصلت دعوت کند. از شک به یقین، از ریاکاری به اخلاص، از رغبت به دنیا به زهد نسبت به دنیا.

اگر کسی کنار «آشیخ محمد حسین زاهد» می‌نشست، غیبتش به دنیا کم می شد، اگر ریاکار بود، خالص می‌شد، اگر به عقایدش شک داشت یقین پیدا می کرد.

دوم: «من یزید فی علمکم منطقه» باکسی دوست شوید که وقتی سخن می‌گوید، علم شما زیاد می‌شود.
پس حضرت مسیح (ع) به حواریون فرمود: با کسی دوست شوید که وقتی با او نشست و برخاست و گفت‌وگو و مباحثه می‌کنید، علمتان زیاد می‌شود. کسی که نه بر فرزندانشان می‌گویند:‌ ما راضی نیستیم که تو طلبه بشوی! در آخرت گرفتارند.

«آشیخ محمد تقی بروجردی» پیش‌نماز دروازه غار که قبرش هم در همان مکان است، کتابی دراد به نام «سیرالمنازل» ایشان در انتهای آن کتاب نوشته: «پدر ومادر من راضی نبودند که من طلبه بشوم، به همین خاطر من برای خواندن درس طلبگی به گلپایگان و اصفهان و اسفراین رفته و از آنجا به نجف مشرف شدم و به درجه اجتهاد رسیدم. بعد از فوت پدر و مادرم آنها را در خواب دیدم، به من گفتند: «ما اینجا گیر کرده‌ایم، به ما می‌گویند: چرا به پسرتان گفتید که طلبه نشود؟»

پدر آیت‌الله خرازی پیش من آمد و گفت: «بعضی ازعلما به من می‌گویند: شنیده‌ایم که می‌خواهی فرزندت را طلبه کنی، این را نکن!»
روزی من آیت‌الله خوانساری را دیدم و به ایشان گفتم: «به حاج مهدی خرازی حکمت بفرمایید تا پسرش طلبه شود!» آیت الله خوانساری فرمودند: چشم گفته‌ام باز هم می‌گویم. این‌گونه شد که آیت‌الله خرازی طلبه شدند و حالا هم مسئول موسسه راه حق در قم و صاحب تألیفات زیاد می‌باشند و درس خارج نیز دارند.

«واونی فیه برحمتک الی دار القرار بالهیتک یا اله العالمین»؛ خدایا به رحمت خدایا، خودت مرا بهشتی گردان، به خدایی خودت این خدای عالمیان.

خدایا اگر ما را به جهنم ببری با درد فراق و دوری تو چه کنیم؟ امیرالمومنین (ع) دو دعای کمیل می‌فرمایند: «فهبنی یا الهی و سیدی و مولای و ربی صبرت علی عذابک فکیف اصبر علی فراقک» خدایا، گیرم که من بر آتش جهنمت صبر کنم، اما با فراق تو چه کنم؟ فراق خدا خیلی سخت و دشوار است.

کسی که یک حدیث هم بلد نیست به درد رفاقت و دوستی نمی‌خورد. با کسی دوست شوید که شما را موعظه و نصیحت بکند، حتما هم لازم نیست که این شخص روحانی باشد، گاهی یک کاسب به شما نصایحی می‌کند که علمتان زیاد می‌شود.

سوم: «مَنْ یُرَغبَُکُم فِی الآخِرَةِ عََمَلُهُ»:‌ با کسی دوست شوید که عمل او شما را نسبت به آخرت ترغیب می‌کند.
با هر که نشستی و نشد جمع دلت/ ز تو نرهید زحمت آب و گلت/ زنهار ز صحبتش گریزان می‌باش/ ورنه نکند روح عزیزان بحلت
اگر گرفتار دوست بد شوید، شما هم بد می‌شوید. رفیق خوب خیلی ارزش دارد.