یک میلیون اتومبیل بدون جای پارک/ معضلی به نام کمبود پارکینگ

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ نیازی نیست آمار و ارقام شهرداری یا سایر نهادهای مسئول را ببینی تا بفهمی تهران پارکینگ کم دارد؛ کافیست یکی از خیابان های وسط شهر را انتخاب کنی و در آن قدم بزنی و حجم خودروهای پارک شده کنار جدول ها و حتی دوبله سوبله پارک کردنشان را ببینی تا این مفهوم خوب برایت جا بیفتد!

آمار متفاوت است. یکی می گوید تهران چهارصد هزار پارکینگ کم دارد و دیگری این رقم را بیش از دو برابر بالا می برد و آن را یک میلیون اعلام می کند.

مشکل کمبود پارکینگ در تهران مشکل امروز و دیروز نیست. افزایش خودرو و تولید بی حساب و کتاب شرکت های تولید کننده و مجوزهای واردات، باعث شده تا علاوه بر مشکلات دیگری که شهر تهران از افزایش این تعداد پیدا کرده، مشکل کمبود پارکینگ هم به وجود آید.

در این زمینه اقدامات زیادی از سوی شهرداری و شورای شهر صورت گرفته که نشان می دهد کمبود پارکینگ الان فقط مشکل نیست، بلکه معضل است.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران می گوید که در سال گذشته صدور مجوز برای بیش از 16 پارکینگ طبقاتی و عمومی در نقاط مختلف شهر و با ظرفیت مجموع 6786 محل پارک خودرو در تهران انجام شده است.

او معتقد است با توجه به کمبود بیش از یک میلیون پارکینگ در سطح شهر تهران، امسال «پارکینگ سازی» یکی از مهمترین اولویت های فعالیت در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران است و با جدیت در شهر دنبال می شود.

معصومی هم کسری پارکینگ را میراثی از گذشته می داند و می گوید: در سال جاری پیگیری و ساماندهی وضعیت پارکینگ سازی در پایتخت با جدیت دنبال می شود و اجرای این سیاست از سال گذشته و با تخصیص راهکارهای تشویقی برای جذب سرمایه و مشارکت بخش خصوصی آغاز شده است.

اقدامات در زمینه حل مشکل کمبود پارکینگ

از آنجایی که معضل کمبود پارکینگ در تهران، هر روز جدی تر می شود، شهرداری تهران در تدارک تهیه بسته تشویقی برای احداث پارکینگ‌های اضافی در پایتخت است. طبق مقررات جاری شهرداری، در حال حاضر برای کلیه ساخت‌وسازهای مسکونی و تجاری باید به ازای هر واحد، یک فقره پارکینگ در مشاعات ساختمان در نظر گرفته شود، در غیر‌این‌صورت، پایان‌کار برای آن سازه صادر نخواهد شد.

با این مصوبه، یک طرح جامع تفصیلی برای محل پارکینگ‌ها، بویژه در محل‌هایی که در محدوده وسایل حمل و نقل عمومی هستند، ‌تهیه می‌شود؛ به عنوان مثال در مکانی که مردم از مترو یا اتوبوس استفاده می‌کنند باید محل پارکی برای خودروی خود داشته باشند.

این در حالی است که شهرداری‌تهران در اقدامی ‌تازه قصد دارد برای سازنده‌هایی که پارکینگ اضافی (بیشتر از تعداد واحدها) در ساختمان طراحی می‌کنند، پاداش ریالی در نظر بگیرد، به‌طوری‌که سازنده‌ها فقط مشمول پرداخت 10 درصد از عوارض مربوط به ساخت پارکینگ بشوند.

پیشنهادهایی که شهرداری برای افزایش پارکینگ در شهر تهران طراحی کرده در بسته تشویقی دیده شده و هم‌اکنون برای تایید شهردار به دفتر محمدباقر قالیباف ارسال شده است.

یکی دیگر از طرح‌ها در ‌این بسته، حمایت از سرمایه‌گذاران احداث پارکینگ مکانیزه در مناطق خاصی از تهران است.

داوود غفاری، مدیر دفتر تدوین ضوابط و قوانین صدور پروانه‌های ساختمانی شهرداری تهران می گوید: به تازگی لایحه تشویقی احداث پارکینگ عمومی‌ و طبقاتی برای تایید به دفتر شهردار تهران ارسال شده که پس از بررسی و تصویب‌ این لایحه در جلسه علنی شورای شهر، ظرف حداکثر دو ماه آینده در تهران به اجرا در‌می‌آید.

بر اساس ‌این لایحه، از مالکانی که مازاد بر نیاز تجاری-اداری خود به احداث پارکینگ اقدام کنند نیز فقط 10 درصد از کلیه عوارض دریافت خواهد شد.

دراین نوع پارکینگ‌ها، تنها در30 مترمربع زمین 17 واحد پارکینگ مکانیزه احداث خواهد شد که در نوع خود حقیقتاً قابل تامل است‌.

با استناد به ‌این آمار، ظرفیت پارکینگ‌ها در صورت مکانیزه شدن به چهار برابر افزایش پیدا می‌کند؛ چراکه در شرایط معمولی هر اتومبیل حدود هفت متر فضا اشغال می‌کند.

از طرف دیگر، شورای شهر هم برای پارکینگ مصوباتی داشته است. البته خیلی از شورای شهری ها معتقدند اعتباراتی که برای این امر در نظر گرفته شده برطرف کننده نیاز پارکینگ در تهران نیست؛ در گذشته طرح پارکینگ طبقاتی اجرایی شد که تأمین بخشی از آن توسط واحدهای تجاری صورت گرفت که البته از نگاه بنده این طرح موفق نبود.

حتی برای این منظور، طرح جدیدی در شورای شهر ارائه شد که بر اساس آن شهرداری مکلف به مکان یابی برای ساخت پارکینگ در تهران شد.

خیابان فروشی به جای ساخت پارکینگ

از سال 1383استفاده از پارک های حاشیه ای به صورت بهینه در شورای دور دوم مطرح و تصویب شد. این طرح موجب استفاده بهینه از حاشیه خیابان ها شد که در ابتدا مناطق محدودی پذیرای این طرح بودند و رفته رفته از 22 منطقه موجود در شهرداری، 17 منطقه از این طرح استفاده می کنند.

به عقیده مسئولان شهری، پارکبان طرح خوبی از نظر مدیریت شهری محسوب می شود، اما ایراداتی دارد. بیشترین مواردی که در این زمینه مورد ایراد قرار گرفته است مربوط به جنبه اجرایی و نحوه برخورد پارکبان ها با مردم و یا سوءاستفاده های احتمالی پارکبان ها از صاحبان خودروست.

به هر حال، طرح پارکبان مسکنی برای معضل کمبود پارکینگ بود که از سوی مسئولان شهری پیشنهاد و اجرایی شد.

طرح پارکینگ‌های مکانیزه

یکی دیگر از اقدامات شهرداری در جهت کاهش عوارض کمبود پارکینگ، تهیه و راه اندازی پارکینگ های مکانیزه است. اجرای این طرح، موجب کاهش فضای مورد نیاز برای ساخت پارکینگ و زمان پارک خودرو و همچنین کاهش ترافیک در ورودی و خروجی پارکینگ ها می شود.

این پارکینگ ها از اجزای مختلفی از جمله سیستم روباتیک برای انتقال ماشین، سیستم هوشمند برای کنترل ترافیک و گیت های ورودی و خروجی با قابلیت تنظیم جهت و مکان خودرو بر اساس موقعیت ورود یا خروج تشکیل شده و دارای سیستم تشخیص دهنده ابعاد و وزن ماشین است. علاوه بر این برای این پارکینگ سیستم کنترل دسترسی و امنیتی خودرو نیز طراحی شده که با کنار هم قرار دادن آنها سیستم پارکینگ تمام اتوماتیک به وجود می آید.

ساخت این نوع پارکینگ در هر فضایی میسر است و می توان با کمترین هزینه و بالاترین راندمان از نظر ظرفیت پذیرش خودرو، نسبت به ایجاد این نوع پارکینگ اقدام کرد.

در پارکینگ طبقاتی معمولی نیاز به فضای بیشتر در هر طبقه برای رفت و برگشت و دور زدن خودروها است که این امر مساحت ساختمان را نسبت به پارکینگ طبقاتی اتوماتیک چهار برابر افزایش می دهد. علاوه بر این در پارکینگ های معمولی ارتفاع هر طبقه باید حداقل سه متر باشد، در حالی که در نمونه اتوماتیکی این ارتفاع به 70/1 متر تقلیل می یابد.

با این که تمامی این طرح ها همواره مورد توجه مسئولان شهری بوده و هست، هنوز جای خالی پارکینگ های طبقاتی که از شاخص های اصلی تدبیر اداره شهر است دیده می شود که امید است با اجرایی شدن طرح تفصیلی و احداث پارکینگ های مکانیزه و عمومی شاهد کاهش کمبودهای جای پارک در پایتخت باشیم.