به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، نشست هم اندیشی اصحاب و تشکل‌های نشر با مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته با حضور جمعی از مسئولان این وزارتخانه از جمله سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی؛ محمدرضا وصفی، مدیر اداره مجامع و تشکل‌های فرهنگی، همایون امیرزاده، مشاور فرهنگی؛ محمد اللهیاری، دبیر اداره کتاب و کتابخوانی؛ علی شجاعی صائین، رئیس خانه کتاب؛ نادر قدیانی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران؛ احمد عطایی، نائب رئیس اتحادیه کتابفروشان تهران و جمعی از اساتید تعاونی چاپ و نشر در تالار آبگینه برگزار شد.
در این مراسم علیرضا ربانی، مدیر انتشارات غزال جوان و عضو کارگروه بین‌الملل اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، به نمایندگی از طرف انجمن فرهنگی ناشران بین المللی با بیان اینکه یازدهمین نمایشگاه بین المللی کاربردی و دانشگاهی در هفته کتاب امسال توسط انجمن فرهنگی ناشران بین المللی علیرغم مشکلات موجود برگزار شد، گفت: متاسفانه خرید و توزیع کتابهای خارجی کم و بیش همانند نشر و توزیع کتابهای فارسی در داخل کشور در وضعیت نابسامانی قرار دارد و آشفتگی ها و درهم ریختگیهای اقتصادی موجود ضربه های مهلکی به این بخش فرهنگی وارد کرده است.
وی در همین زمینه افزود: تنها سوداگران حوزه نشر که متاسفانه عنوان ناشر را به یدک می کشند دسترنج کسانی را که علیرغم مشکلات فراوان در این حوزه، صادقانه به تلاش مشغولند را به یغما می برند؛ عدم حضور یا حضور بسیار کمرنگ ناظران و مجریان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و عدم برخورد با تخلفات محرزی که در این حوزه صورت می گیرد و تکثیر بی رویه و بدون مجوز کتابهای خارجی موجب شده تا نمایندگان ناشران خارجی در فشار اقتصادی بی سابقه ای قرار گیرند.
مدیر انتشارات غزال جوان با بیان اینکه نا مشخص بودن وضعیت نمایشگاه بیست و هفتم کتاب تهران در بخش خارجی که زمانی انگیزه ی اصلی برپایی این بزرگترین رویداد فرهنگی خاورمیانه بوده است، سختی کار چندین برابر کرده، اظهار داشت: عدم پرداخت مطالبات ناشران خارجی از بیست و چهارمین و بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران در بخش ارزی پس از 2 سال هنوز بلا تکلیف و لاینحل مانده است و نمایندگان این ناشران در ایران را در شرایط دشواری قرار داده است.غالبات حساب های آنها با ناشران خارجی مسدود و مانع سفارش کتاب است. چنانچه تا یکی دو ماه آینده اقدام عاجلی در این پرداخت ها صورت نگیرد، تامین کتابهای خارجی نمایشگاه آتی با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
ربانی در ادامه با اشاره به استانداردهای بسیار پایین مکان، سالنها و چادرهای داخل نمایشگاه، اظهار داشت: این مسائل تا حد زیادی اعتبار نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را که زمانی ناشران خارجی به صورت چشمگیری در آن رفت و آمد داشتند را به شدت کاهش داده است. فعالیتهایی نیز که در سالهای اخیر بدون حضور ناشر خارجی و تنها از طریق نمایندگان آنها انجام می گرفته که در شرف تعطیلی است.
وی در همین زمینه افزود: قیمت کتابهای خارجی با ارز آزاد، هزینه های سنگین گمرکی و حمل و نقل کتاب از خارج، هزینه های نمایشگاهی و اجاره غرفه و دیگر هزینه های مرتبط، به قدری سنگین شده است که نه تنها افراد تجصیلکرده علاقمند بلکه حتی کتابخانه های دانشگاهی نیز توان خرید ندارند و بودجه های آنها کفایت نمی کند. علاوه بر این، با توجه به حذف بخش یارانه ای کتابهای خارجی که عمده ی فروش در بخش خارجی را تشکیل می داده است و تعطیلی این بخش، لازم است مکانیزمی برای کمک به خریداران کتاب در نمایشگاه پیش بینی شود. در بخش داخلی این کمک از طریق بن الکترونبک صورت می گیرد اما در بخش خارجی یارانه حذف شده اما سیستمی جایگزین آن نشده است. سال گذشته با احتساب حذف بخش یارانه ای، فروش در حدود 85 تا 90 درصد افت داشت. ادامه این روند، موجب خسارت های سنگین و ورشکستگی کسانی خواهد بود که در این بخش مشغول فعالیت اند.
مدیر انتشارات غزال جوان با اشاره به عدم رعایت کپی رایت در ایران و نپیوستن به کنواسیون برن یادآور شد: این مسائل نه تنها فعالیتهای نشر ایران در حوزه ی بین الملل را آسیب پذیرکرده، نشر بلکه داخلی را نیز به چالش کشیده است. عدم رعایت حقوق مولفان و ناشران خارجی به تدریج این تمرین را به صورت رویه ای در نقض حقوق مولف و ناشر در داخل ایران کشانده است و موجب شده است تا حریم تالیفات داخلی نیز از این بلیه در امان نماند. عدم نظارت روی فعالیت چاپخانه ها و نیز کم تحرکی در بخش های کنترلی و نظارتی وزارت ارشاد حتی به چاپ غیر قانونی و بدون مجوز کتاب میدان داده است. و کسانی که به این کار مبادرت می ورزند از کمترین آسیب ها در این ارتباط در امانند و حتی در مواردی با آنها همکاری بیشتری صورت می گیرد. چنانچه فکر عاجل و اساسی در اینمورد صورت نگیرد، حضور نشر ایران در عرصه ی بین المللی بسیار آسیب پذیر می نماید.
ربانی با بیان اینکه حضور آثار ایران در صحنه ی بین المللی که موجب گسترش فرهنگ و ادبیات ایران و اسلام در جهان می شود، ادامه داد: بی شک آرزوی همه ی دست اندر کاران در امور فرهنگی هم همین است. بسیاری از کشورهای جهان زبان فارسی را نمی فهمند و بنابراین آثار فارسی که شانس حضور در بازارهای جهانی دارند بایستی به مناسب ترین شیوه خلاصه نویسی، و به زبان های رایج و شناخته شده دنیا معرفی و ترویج شوند. به همین لحاظ ضرورت پایه گذاری آژانس های ادبی که بتوانند به نمایندگی از سوی ناشران ایرانی این مهم را انجام دهند وجود دارد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: الگوهای رایج در سطح بین المللی نشان می دهد کشورهایی در این امر موفق بوده اند که با تخصیص بودجه برای ترجمه آثارشان به سایر زبانهای دنیا بخشی از هزینه های ناشران خارجی را برای ترجمه ی این آثار به عهده گرفته اند. کشورهایی که زمانی هیچ جایگاه قابل اعتنایی در حوزه کتاب در محافل بین المللی نداشته اند، با تحرک فوق العاده و با کمک دولت هایشان امروزه جایگاهی رفیع پیدا کرده اند و آثارشان در دنیا ترچه و توزیع می شود. جا دارد جمهوری اسلامی ایران بخشی از بودجه هایی را که در نمایشگاههای خارجی صرف می کند به این امر اختصاص دهد تا ضمن پایین آوردن ریسک ناشر خارجی در ترجمه آثار ایرانی، زمینه حضور فعالتر در بازارهای بین المللی را فراهم نماید.
در ادامه این مراسم احمدی، نماینده مجمع ناشران الکترونیک گفت: این مجمع سابقه‌ای بیش از 13 سال فعالیت در این حوزه را از سال 79 دارد؛ همچنین در سال 90 با تلاش مجمع ناشران الکترونیک و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در مجمع امور صنفی و خدماتی تهران توانستیم در جهت توسعه صنعت نشر الکترونیک در کشور و ایجاد زمینه‌های مناسب همکاری بین ناشران کاغذی و الکترونیک رسته نشر الکترونیک را در اتحادیه ایجاد نماییم که در حال حاضر در قالب 4کارگروه نشر الکترونیک که 4 عضو از هیئت مدیره اتحادیه و سه عضو از هیئت‌مدیره مجمع ناشران الکترونیک را دارد.
وی با بیان اینکه در راستای توسعه صنعت نشر اهداف و مأموریت‌هایی تعریف شده که به چند مورد اشاره می‌کنم، اظهار داشت: فراهم آوردن بستر همگرایی، ارائه نظرات مشورتی و پیشنهاد تدوین مقررات و ضوابط حرفه‌ای در خصوص فعالیتهای نشر الکترونیک در کشور، اطلاع‌رسانی ، مشاوره و آموزش تخصصی به منظور ارتقای دانش، انجام اقدامات لازم به منظور حمایت از حقوق مادی و معنوی ناشران در مراجع رسمی-قضایی و انتظامی، فعالیتهای فرهنگسازی، اطلاع‌رسانی و تبلیغی و ... از جمله ماموریت هایی است که برای توسعه صنعت نشر باید به آنها عمل کرد.