از عزل و نصب‌های روز جمعه‌ای تا تلاش برای بازگرداندن شرکت‌های خارجی معتبر

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ هنگام معرفی بیژن نامدار زنگنه برای تصدی وزارت نفت بسیاری با دلایل مختلف مخالف وزارت وی بودند. از دخالت در پرونده کرسنت گرفته تا مماشات زنگنه در برخورد با فسادهای اقتصادی دوران وزارت قبلی وی.

کرسنت که یکی از دلایل اصلی مخالفان برای عدم رای اعتماد به زنگنه بود قراردادی بود که به دلایل مختلف و نه فقط قیمت بسیار پایین، خلاف منافع ملی کشور بود و این موضوعی بود که هر سه نهاد (وزارت نفت دولت های نهم و دهم؛ دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور) با گرایش های مختلف و متضاد سیاسی در سال های اخیر بر این موضوع تاکید داشتند.

بیژن نامدار زنگنه با رای اعتماد گرفتن از مجلس، وزیر نفت دولت یازدهم شد.

بررسی عملکرد زنگنه در طول 100 روز اول عمر دولت یازدهم دارای نوسان های بالایی است. از تهدید به استعفا تا تغییر مدیران آن هم در روز جمعه.

زنگنه بعد از رای اعتماد از مجلس در غروب جمعه، نامه تغییر مدیران را امضا کرد؛ وی حتی این تغییرات را به روز شنبه موکول نکرد و در یک روز تعطیل این اقدام را انجام داد.
 

تغییرات در سطح مدیران وزارت نفت به همین ختم نشد. روزهای بعد زنگنه بیشتر مدیران این وزارتخانه را تغییر داد، به نوعی که بنا بر آمار بیشترین تغییرات در میان وزارتخانه ها در وزارت نفت بوده است.

بعد از تغییرات، نوبت به عملکرد و برنامه های زنگنه در این 100 روز می رسد. سبک خاص زنگنه در مدیریت و اعتقاد وافر او به افزایش تولید و صادرات در این مدت نمود بارزتری داشته است.

زنگنه در بیشتر مصاحبه ها و اظهارنظرهای خود تمامی مشکلات بخش نفت را به تحریم ها ارتباط می دهد و معتقد است تا هنگامی که تحریم ها لغو نشود، نمی توان کاری از پیش برد. زنگنه می گوید: «برنامه‌های من دو بخش است؛ یکی بلندمدت و یکی کوتاه‌مدت. در بخش بلندمدت باید معضلات تحریم‌ها برداشته شود، اگر آن معضلات برداشته نشود برنامه‌های بلندمدت یک خیال‌پردازی خواهد بود، لذا باید در ابتدا شرایط را بهبود بخشیم.»

زنگنه حتی به رقیبان و جایگزینان نفت ایران نیز نگاه قابل تاملی دارد و معتقد است: «ما کار خود را بلد هستیم، فقط از دیگرانی که جایگزین ما در بازارهای نفت دنیا شده اند می خواهیم که وقتی ما در حال وارد شدن مجدد به این بازارها هستیم یا باید بپذیرند قیمت نفت افت کند یا موقعیتی که در این چند سال از آن استفاده کرده اند را کافی بدانند و تولیدشان را کم کنند تا فضای لازم برای نفت ایران ایجاد شود.»

اما این توقع طبیعتاً توقعی کودکانه از کشورهایی همانند عراق و عربستان است که صادرات خود را برای افزایش صادرات ایران کاهش دهند.

از سوی دیگر تحریم ها با توجه به سابقه غربی ها فعلاً ماندگار هستند و مرتبط کردن کار در صنعت نفت به برداشته شدن تحریم ها چیزی جز ناکامی و ناامیدی را به ارمغان نخواهد آورد.

همچنین در این 100 روز، وزیر نفت تاکید ویژه ای بر افزایش تولید و به تبع آن افزایش صادرات داشته و تمام تلاش خود را به بالا بردن ظرفیت تولید معطوف کرده است، حال باید پرسید در شرایطی که نفت به یکی از اهرم های فشار غرب علیه ایران تبدیل شده است چرا وزیر نفت به دنبال تولید بیشتر و در نتیجه وابستگی بیشتر است؟ آیا نباید به دنبال بستن درب چاه های نفت باشیم؟

در طول یکصد روز گذشته شنیده ها حاکی از آن است که زنگنه سه بار تهدید به استعفا کرده که با مخالفت روحانی مواجه شده است. زنگنه که بیشترین تمرکزش بر روی افزایش تولید و صادرات بوده است، بعد از افزایش مشکلات حوزه صادرات، به استعفا تهدید کرده است و به گفته ربیعی، وزیر تعاون، زنگنه در یکی از جلسات هیئت دولت گفته بود: «با این وضع کار نمی کنم.»

وزارت خارجه دوم اصطلاحی است که زنگنه برای خود به کار برده و به همین دلیل تیمی را در این وزارتخانه مشغول به کار کرده است که دارای تخصص در حوزه بین الملل و سیاست خارجی هستند.

اقدامات زنگنه در 100 روز گذشته همواره به تلاش برای ارتباط گیری و برگرداندن شرکت های خارجی به صنعت نفت معطوف بوده است. ابراز تمایل برای برگشتن توتال و شل و ... چندین بار از سوی وی تکرار شده است.

در این صد روز دبیرکلی اوپک گازی نیز به ایران رسید. در شرایطی که تحریم ها، حوزه فعالیت گازی کشور را نیز با مشکلاتی روبرو کرده است، تلاش های وزارت نفت به دبیرکلی این سازمان ختم شد؛ نمایندگانی از روسیه و لیبی نیز به دنبال کسب این کرسی بودند که در نهایت به ایران رسید.

از دیگر اقدامات زنگنه در 100 روز گذشته سرکشی به پارس جنوبی و تلاش برای بهره برداری از فازهای دیگر این منطقه بوده است. زنگنه در حاشیه دومین سفر خود به پارس جنوبی با تاکید بر در اولویت بودن بهره برداری از پنج فاز 12، 15 و 16 و 17 و 18 می گوید: خوشبختانه هم اکنون هماهنگی خوبی میان مجموعه کارفرمایی و پیمانکاری این طرح ها ایجاد شده و در تلاش هستیم فازها را در زمان بندی تجدیدنظر شده به تولید برسانیم.

در پایان باید خاطرنشان کرد، کار در صنعت نفت به دلیل نقش عمده ای که در اقتصاد کشور دارد باید با واقع بینی همراه باشد. اینکه به رفع تحریم ها بسیار امیدوار باشیم، در شرایطی که سابقه و گذشته ایران و غرب چیزی غیر از این امیدواری را نشان می دهد، بسیار نگران کننده است و وزیر نفت باید بداند وزیری تحریمیست، وزیری است که باید به متخصصان داخلی اتکا کند نه تلاش برای رفع تحریم ها؛ اتفاقی که متاسفانه در 100 روز گذشته سرلوحه فعالیت وزارتخانه نفت بوده است.