گروه فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»؛ دعای روز سوم دارای سه فراز است که در فراز اول آن از خدا می خواهیم که آگاهی دادن به مسلمین که از وظایف شرعی است را روزی ما بگرداند.
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ ارْزُقنی فیهِ الذّهْنَ والتّنَبیهَ
خدایا روزى کن مرا در آنروز هوش و خودآگاهى
تنبیه در کتاب قاموس قرآن دارای چندین معنی است یکی از مهم ترین معانی که برای تنبیه ذکر شده است آگاهی دادن و متوجه کردن کردن است؛ معنای دومی که برای تنبیه بیان شده به معنای تعزیر و تنبیه مجرم است.
از آنجایی که در فراز اول دعا کلمه تنبیه با ذهن آورده شده است می توان دانست که تنبیه به معنای آگاهی دادن منظور بوده است؛
تنبیه به معنای بیدار کردن و آگاهی دادن به مومنین یکی از وظایف شرعی است ؛ امام صادق (ع) در حدیثی ارزشمند می فرماید:« حضرت صادق (ع) فرمود: بر هر عضو و جزوى از اجزاى تو زکاة واجبى است که باید در راه خدا تأدیه کنى، و بلکه بر هر مویى از مویهاى تو و بر هر نگاهى از نظرهاى تو حقى لازم و زکاتى است.
پس زکاة چشم: آنست که نظر تو توأم با عبرت و پند گرفتن باشد، و ازشهوات نفسانى و آنچه بمانند آنها است چشم بپوشى.
و زکاة گوش: گوش دادن است به علم و معرفت و آیات قرآن و کلمات دینى و موعظت و نصیحت و آنچه موجب سعادت و نجات انسان است، و همچنین اعراض کردن از گفتگوها و سخنانى که موجب گرفتارى و عذاب مىشود، چون غیبت و تهمت و دروغ و غیر آنها.
و زکاة زبان: آنست که نصیحت گفته شود به مسلمین و بیاناتى براى تنبیه و بیدار کردن غافلین اظهار گردد و تسبیح و ذکر پروردگار شود، و امثال اینها از تلاوت آیات و گفتن سخنان مفید.
و زکاة دست: به وسیله بخشش و احسان کردن و سخاوت باشد به آنچه خداوند متعال به او عطا فرموده است، و همچنین بکار بردن دست است در نوشتن مطالب دینى و علمى و مفیدى که براى مسلمین فایده بخشد، و مردم از آنها استفاده اخلاقى و دینى برده و یا موجب جلوگیرى از فساد و شرور گردد.
وباعِدْنی فیهِ من السّفاهة والتّمْویهِ
و دور بدار در آن روز از نادانى و گمراهى
تمویه به معنای ممزوج کردن حق و باطل است؛ برخی از لغت شناسان معنای تدلیس را نیز برای آن ذکر کرده اند
واجْعَل لی نصیباً مِنْ کلّ خَیْرٍ تُنَزّلُ فیهِ بِجودِکَ یا أجْوَدَ الأجْوَدینَ.
و قرار بده مرا بهره و فایده از هر چیزى که فرود آوردى در آن به بخشش خودت، ای بخشنده‌ترین بخشندگان.
پی نوشت
1. مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى، متن، ص: 98