به گزارش گروه سیاسی "خبرگزاری دانشجو" به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دولت، لایحه نه مادهای "حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی" در جلسه 19/6/1393 به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به تصویب هیئت وزیران رسیده بود ورئیسجمهوری آنرا درتاریخ 20/7/1393 برای طی تشریفات قانونی تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد.
در مقدمه توجیهی این لایحه آمده است: با توجه به تنوع منابع ژنتیکی در کشور و عدم انسجام مدیریت در نحوه دسترسی، بهره برداری و صیانت از آنها و نیز عدم تعیین مالکیت معنوی و ضمانت اجرای لازم برای حفاظت از منابع ژنتیکی کشاورزی و همچنین ضرورت رعایت کنوانسیون ها و پروتکل بین المللی مربوط به منابع ژنتیکی کشاورزی، هیأت وزیران «لایحه حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی» را به تصویب رسانده است.
بر اساس ماده 2 این لایحه منابع ژنتیکی که در زیستگاههای اصلی یا در مجموعه های خارج از زیستگاه اصلی واقع در قلمرو سرزمینی وحاکمیت ملی جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد و یا آن دسته از منابع ژنتیکی که منشا ایرانی داشته و در مراکز دولتی ویا غیر دولتی خارج از کشورنگهداری می شوند وهمچنین اطلاعات ودانش سنتی مربوط به منابع ژنتیکی، اموال عمومی محسوب شده وبر اساس مفاد این قانون قابل دسترسی وبهره برداری میباشند.
در ماده3 این لایحه آمده است :در اجرای مفاد این قانون وزارتخانه های جهاد کشاورزی و بهداشت درمان وآموزش پزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست موظفند بدون گسترش ساختار تشکیلاتی وبا تجمیع تمامی واحد های سازمانی که در ذیل احکام این قانون قرار می گیرند ساختاری مستقل ومتناسب تا سطح معاون بالاترین مقام مسئول دستگاه وبا رعایت قوانین و مقررات مربوط تاسیس وحسب مورد به ترتیب امور منابه ژنتیکی کشاورزی ( اعم از حفاظت از ذخائر ژنتیکی وبانک ژن در محدوده امور مربوط به کشاورزی، باغبانی، جنگل، مرتع، بیابان ،شیلات،دام، طیور، زنبورداری، وخوراک دام وطیورو بیماریها وآفات مرتبط با این موارد) منابع ژنتیکیاختصاصی پزشکی انسانی ومنابع ژنتیکی حیات وحش را با شرح وظایف زیر مدیریت نمایند:
الف-حفاظت( از جمله شناسایی،نگهداری،پایش واحیاء)وثبت منابع ژنتیکی ودانش سنتی مرتبط با آنها
ب-نظارت بر بهره برداری از منابع ژنتیکی و صدور مجوز بهره برداری ژنتیکی در دستگاههای مربوط
پ-استیفای حقوق ملی وصیانت از آن در سطح داخلی وبین المللی
ت-ارتقای آگاهی های عمومی ودانش تخصصی مربوط
ث- شناسایی عوامل تهدیدکننده وپیشگیری وبه حداقل رساندن تهدیدهای متوجه منابع ژنتیکی
ج-حمایت وتوسعه تحقیقات در زمینه های حفاظت، ثبت وبهره برداری پایدار از منابع ژنتیکی
همچنین در ماده 4 این لایحه به تشکیل شورای هماهنگی منابع ژنتیکی کشور مرکب از وزرای جهاد کشاورزی، بهداشت درمان وآموزش پزشکی، علوم تحقیقات وفناوری، صنعت،معدن وتجارت ، دادگستری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، معاون علمی وفناوری رئیس جمهور و رئیس جهاد دانشگاهی اشاره شده است.
در ماده 6 این لایحه نیز آمده است :دسترسی به منابع ژنتیکی وبهره برداری از آن تابع آیین نامه اجرایی ضوابط دسترسی ونحوه بهره برداری ژنتیکی است که با مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی وبا همکاری وزارتخانه های بهداشت درمان وآموزش پزشکی ، علوم تحقیقات وفناروی وسازمان حفاظت وحیط زیست و جهاد دانشگاهی ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون تهیه وبه تصویب هیئت وزیران میرسد.
بر اساس ماده 8 هم دسترسی وبهره برداری ژنتیکی بدون رعایت آیین نامه اجرایی موضوع ماده 6 وصادرات وخارج ساختن منابع ژنتیکی به منظور دسترسی وبهرهبرداری از منابع ژنتیکی بدون مجوز نهاد متولی مربوط به ترتیب مستوجب یک یا چند نوع از مجازاتهای تعزیزی درجه 5و6 قانون مجازات اسلامی است.
همچنین هرگونه اقدام به فرسایش ویا تخریب عمدی وبدون مجوز منابع ژنتیکی ویا زیستگاههای آنها که موجب به خطر افتادن آن منابع گردد مستوجب یک یا دو نوع از مجازات های درجه 4 تعزیری قانون مجازات های اسلامی است.