به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، در قالب مناظره و گفتوگوی اجتماعی با موضوع «زیر میزی» دکتر سید محمد حسین میردهقان مدیر کل نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت، علی رمضان پور خبرنگار حوزه سلامت خبرگزاری تسنیم، افشین شاعری خبرنگار حوزه سلامت خبرگزاری فارس، عبدالرحمان رستمیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و دکتر ربیعی رئیس مرکز پاسخگویی 1690 وزارت بهداشت در رابطه با معضل زیرمیزی به گفتوگو و مناظره پرداختند.
در ابتدا سید محمد حسین میردهقان با اشاره به دستاوردهای به دست آمده در حوزه پزشکی پس از پیروزی انقلاب، گفت: بسیاری از کسانی که درگیر کار اجرایی کشور هستند از جمله نمایندگان مجلس، ائمه جمعه و خیلی از مسئولین کشور، بابت هزینه های درمانی مراجعات زیادی از سوی مردم داشتند.
وی با اشاره به طرح سلامت، گفت: در حال حاضر سه فاز عملیاتی شده است، فاز اول، فاز درمانی بود که بسته های مختلفی داشت. فاز دوم، فاز بهداشت بود و مردم به صورت ملموس آن را دیده اند و فاز سوم، عدالت در سلامت است.
مدیر کل نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت، فاز سوم طرح سلامت را شامل دو جز دانست و گفت: دهندگان خدمت و گیرندگان خدمات. بخش گیرندگان خدمت تقریبا در فاز یک و دو عملیاتی شد و امیدواریم در سال های آینده قدم های بیشتری در نهادینه شدن کامل این برنامه برداشته شود.
وی با اشاره به تعرفههای پزشکی و نارضایتی پزشکان از این تعرفهها اظهار داشت: نارضایتی پزشکان سبب ایجاد تعرفه های نامتعارف شده بود به همین منظور وزارت بهداشت با رایزنی های متعددی که در حدود نه ماه طول کشید، اصلاحاتی را در کتاب تعرفه های خدمات سلامت ایجاد کرد.
وی یکی از اهداف وزارت بهداشت را برقرای انضباط مالی در بخش دولتی بیان کرد و افزود: کنترل تعرفه های غیرقانونی، کاهش پرداخت مردم، کاهش هر گونه ارتباطی بین پزشک و بیمار و ساماندهی کیفیت درمانی با تعرفه های دولتی از جمله اهداف وزارت بهداشت بوده است.
شاعری خبرنگار خبرگزاری فارس در حوزه بهداشت، با ارائه گزارشی عملکرد وزارت بهداشت را در بحث رومیزی موثر دانست ولی در رابطه با بحث زیرمیزی گفت: بعد از اجرای طرح سلامت، تلاش شد که بخشی از ناهنجاری تبدیل به هنجار شود و گروه هایی از پزشکان که از درآمدهایشان ناراضی بودند و شکایت داشتند و به این خاطر پول های زیرمیزی را دریافت می کردند، حداقل بخشی از آنها راضی شوند.
وی به رویکرد مسئولان در زمینه زیرمیزی اشاره و عنوان کرد: مسئولان رویکردهای زیادی در رابطه با بحث زیرمیزی داشته اند که از سوی مسئولان اولین رویکرد، انکار بوده است. خیلی وقت ها مسئولان انکار می کردند که بحثی با عنوان زیرمیزی وجود ندارد و گاهی اوقات برای اینکه این موضوع را تخفیف بدهند، از اصطلاحات دیگر به عنوان جایگزین استفاده می کردند که قدری موضوع تلطیف شود مثل دریافت های نامتعارف، پول های غیرقانونی و امثالهم.
وی ادامه داد: اما واقعیت این است که اصطلاحی که میان مردم است و خیلی استفاده می شود، اصطلاح زیرمیزی است.
خبرنگار حوزه سلامت خبرگزاری فارس، با ابراز تاسف از برخی فرهنگهای رایج میان پزشکان در رابطه با مبحث زیرمیزی اظهار داشت: برخی از پزشکان از اصطلاح آندر برای این پول ها استفاده می کنند و متاسفانه بین برخی از گروه های جامعه پزشکی و به خصوص گروه جراحان، این فرهنگ رایج است که پزشکی که آندر نگیرد پزشک پخمه ای است!
وی ادامه داد: از اصلاحات دیگری که دوستان متولی برای تخفیف این موضوع می گیرند افرادی که زیرمیزی می گیرند، افراد انگشت شماری هستند، گروه کوچکی از پزشکان این کار ر انجام می دهند.
شاعری گلوگاههای زیرمیزی را نام برد و گفت: در بخش دولتی عمدتاً این معضل کمتر است اما در مطب ها، کلینیک ها، مراکز جراحی محدود و به خصوص مراکز درمانی خارج از بخش دولتی و عمومی هستند، این پول ها ردوبدل می شود و اتفاقا جایی ست که وزارت بهداشت حضور ندارد و سازمان نظام پزشکی هم به عنوان سازمان متولی حضور ندارد.
وی به مبالغی که در زیرمیزی ها ردوبدل می شود اشاره کرد و گفت: یکی از مسئولان متولی وزارت بهداشت اعلام کردند که 10 تا 15 درصد از کل پول هایی که در بازار سلامت کشور وجود دارد پول های زیرمیزی است که بین 5 تا 10 هزار میلیارد برآورد می شود.
میردهقان در واکنش به سخنان شاعری گفت: این آمار برای اوایل طرح است و وزیر بهداشت هم مطرح کردند و ما هم قبول داریم.
علی رمضان پور خبرنگار حوزه سلامت تسنیم نیز به ناعادلانه بودن تعرفهها و نقش بیمهها اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که سبب ایجاد زیرمیزی شده است، ناعادلانه بودن تعرفهها است کما اینکه گام سوم طرح تحول سلامت، تقریباً توانست قدمهای خوبی بردارد اما سه تا پنج سال طول میکشد تا بتوانیم نمره مناسبی را برای آن بدهیم.
رمضانپور با تاکید مجدد بر نقش بیمهها در تحقق کاهش مشکلات زیرمیزی و همچنین ارائه بهتر خدمات سلامت به مردم به یکی از گفتههای وزیر بهداشت استناد کرد و گفت: دکتر هاشمی چندی قبل بیانی داشتند با این مضمون که «زمانی که برای جراحی یک لوزه کمتر از پول آژانس یعنی 18 هزار تومان یا برای عمل سزارین در بخش دولتی 30 هزار تومان پرداخت میشود و حق العلاج آن هم 6 ماه یا یک سال بعد پرداخت میشود طبیعی است که بیمار مجبور است با پیچیدگیهای بیشتر، سالها بعد در مراکز خصوصی با تعرفههای غیر قابل دفاع عمل بشود و این همان سرکوب کردن بخش دولتی و نارضایتی از آن است» بنابراین همین مبحث ریشه بسیاری از ضعفهای ساختار سلامت کشورمان را که باعث پدیده زیرمیزی نیز شده است را روشن میکند.
وی ادامه داد: خوشبختانه در دولت یازدهم و با رویه جدید وزارت بهداشت و در نهایت با اجرای طرح تحول سلامت، مردم علی الخصوص کسانی که در مناطق محروم ساکن هستند به نوعی نسیمی از فواید طرح تحول سلامت را چشیدند و برای آنان خدمات پزشکی ملموس شد ولی اگر بخواهیم این نسیم را در حوزه دسترسی و ارائه خدمات پزشکی مناسب به آب گوارای تشبیه کنیم هنوز راه طولانی داریم.
میردهقان با اظهار به اینکه دولت تعرفهها را اصلاح کرده است تا زیرمیزی را کمرنگ کند، ادامه داد: قبح این قضیه در جامعه شکسته شده و هیچ پزشکی خواستار گرفتن زیرمیزی نیست.
وی ایجاد سامانه 1690 را راهی برای دسترسی مردم به نهادهای نظارتی معرفی کرد و گفت: تا به امروز 120 هزار تماس تلفنی داشته ایم. بعد از بررسی در حدود 20 درصد این جمعیت شکایت های تعرفه ای دارند و این نشان دهنده آن است که این پدیده هنوز وجود دارد.
مدیر کل نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت با ابراز رضایت از کنترلهای نظام پزشکی در شهرستانها یادآور شد: در شهرستانها کنترلهای خوبی انجام شده ولی در مرکز، هم شنیده می شود و هم بعضی از بازدیدهای میدانی ما موید این مطلب است، هنوز زیرمیزی وجود دارد.
عبدالرحمان رستمیان با اشاره به اقدامات مجلس برای جلوگیری از زیرمیزی گفت: از زمانی که کمیسیون بهداشت در مجلس نهم شروع شد، موضوع زیرمیزی و تعرفه های غیرمتعارف به این کمیسیون ورود پیدا کرد. دکتر دستجردی، دکتر طریقت به کمیسیون آمدند و در دولت یازدهم با حضور دکتر هاشمی بررسی این بحث به صورت جدی شروع شد. چون یکی از شکایت های اصلی که اعضای کمیسیون در شهرستان های خود می دیدند زیر میزی بود.
وی به معضل زیرمیزی حتی در بیمارستانهای دولتی اشاره کرد و افزود: حتی در بیمارستانهای دولتی این معضل بود چون ممکن است در برخی از شهرستانها بیمارستان خصوصی نباشد. همچنین در بعضی از مواقع در اورژانس زیرمیزی گرفته می شد. ولی در عین حال پزشکانی را داشتیم که زیرمیزی نمی گرفتند.
وی به جلسه ای که با حضور معاونان دانشگاهها و مسئولان نظام پزشکی با وزیر بهداشت برگزار شده بود اشاره کرد و یادآور شد: در این جلسه صحبت از اشکال در تعرفهها بود. در این رابطه ارزش نسبی خدمات را درست کردند تا اگر تعرفهها اشکالی داشته باشد اصلاح شوند.
رستمیان با بیان اینکه یک زمان مشکل را از سیستم می دیدیم اما الان به صورت منطقه ای دچار مشکل هستیم، افزود: در برخی از شهرستانها که خوب کار شده، زیرمیزی به هیچ وجه دریافت نمی شود، ولی در بعضی از جاها دریافت می شود.
وی به راه اندازی سامانه مسیج سنتر اشاره کرد و گفت: اگر کسی اعتراضی داشت و به دولت مراجعه کرد و دولت رسیدگی نکرد، می تواند به مجلس اطلاع دهد تا در آنجا پیگیری شود.
عضو کمیسیون کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی علت زیرمیزی در میان جامعه پزشکی را زیاده خواهی بیان کرد و ادامه داد: از طرفی زیاد خواهی و هم عدم پیگیری جدی و برخورد جدی سبب این امر شده است. وقتی ارزش نسبی خدمات وجود دارد و منابع دولت به این قسمت ها آمده تا تعرفه ها را اصلاح کند، به هیچ وجه نباید زیرمیزی را داشته باشیم.
وی افزود: هم وزارتخانه و هم نظام پزشکی، دانشگاهها، معاونان درمان، روسای شبکه و خود کمیسیون بهداشت باید نظارت داشته باشیم و اگر مواردی دیدیم باید برخورد کنیم تا قانون ثبیت شود.
علی رمضان پور با انتقاد از اینکه سازمان نظام پزشکی به عنوان مرجع رسیدگی به شکایات مردم با پزشکان متخلف برخورد جدی نمیکند، گفت: آن چیزی که شواهد نشان میدهد این است که این سازمانها بیشتر طرف پزشک را میگیرند و با ملایمت برخورد میکنند و حتی از برخی مسائل چشم پوشی میکنند.
سید محمد حسین میردهقان به شیوه نامه بسته نظارتی وزارت بهداشت اشاره و توضیح داد: با حضور شاکی در معاونت دانشگاهها و یا از سیستم 1690 یک شکایت مطرح میشود و باید این شکایت تایید شود. سپس این شکایت در ستاد نظارت بر تعرفهها در هر استان توسط نظام پزشکی بررسی و کارشناسی میشود و گزارش کارشناسی تصمیم گیری میشود، سپس پرونده در دو سمت دادسرای نظام پزشکی و تعزیرات حکومتی طرح موضوع میشود.
وی ادامه داد: بحث حقوقی در دو جنبه مورد بررسی قرار میگیرد و اگر کسی که مورد شکایت قرار گرفته جزو هیئت علمی دانشگاه و یا استخدام رسمی دانشگاهی باشد، اقدامات انظباطی نسبت به وی انجام می شود و حتی در شیوه نامه انظباطی قطع رابطه با هیئت علمی دانشگاه نیز دیده شده است.
علی رمضان پور در رابطه با آگاه کردن مردم نسبت به حقوق خودشان اظهار داشت: مردم نسبت به دو سال قبل به حقوق خود در عرصه سلامت بیشتر آشنا شدند ولی یکی از مشکلات عمده این است که مردم هنوز حقوق کامل و دقیق خودشان در حوزه خدمات سلامت را نمیشناسند. مثلاً دریافت غیرمتعارف یا همان زیر میزی به معنای دقیق مربوط به پرداختهای غیرقانونی است که خارج از صندوق بیمارستان دولتی ارائه شود ولی ما در حوزه متعدد پزشکی شاهد دریافتهای غیرقانونی دیگری نیز هستیم مانند دریافت پول از انجام سونوگرافی توسط متخصصان زنان و زایمان برای زنان باردار که به گفته وزیر بهداشت، معاون درمان و مدیرکل نظارت این وزارتخانه این کار تا زمانی که برای آن تعرفه ای مصوب نشده است نباید صورت پذیرد ولی میبینیم که این دریافتها از مردم انجام میشود و مردم نیز از این مسئله آگاه نیستند.
دکتر ربیعی در زمینه نوع رسیدگی به شکایات مردم در سامانه 1690 توضیح داد: زمانی که بیمار یا همراه بیمار به عنوان شاکی با مرکز 1690 تماس بگیرد، هرگونه شکایتی داشته باشد ثبت می شود و برای بیمار یک شماره پیگیری به صورت پیامک ارسال می شود تا بتواند، پرونده خودش را از طریق آن شماره پیگیری کند و درعرض 24 الی 48 ساعت توسط اپراتور دوم با بیمار تماس گرفته می شود و اطلاعاتی برای ثبت شکایات گرفته می شود تا شکایت وی پیگیری شود.