راه‌اندازی بازار نوظهور برای ورود شرکت‌های خصوصی و خانوادگی

به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ مدیرعامل شرکت فرابورس ایران  در این نشست به علت بازدهی مطلوب فرابورس نسبت به بورس تهران پرداخت و ضمن اشاره به سهم 19 درصدی فرابورس در بازار صکوک، در خصوص علت توسعه نیافتن بازار دارایی فکری و معاملات اندک این بازار توضیحاتی ارائه داد. وی همچنین به علت توقف عرضه‌های اولیه اشاره‌ای کرد و از راه‌انداری بازار نو ظهور برای ورود شرکتهای خصوصی و خانوادگی که فرصت حضور در بازار سرمایه را پیدا نکرده اند خبر داد.

 امیر هامونی در این گفت‌وگو وضعیت فرابورس را رو به رشد توصیف کرد و گفت: فرابورس ایران وضعیت خوب و رو به‌ رشدی را پشت سر می‌گذارد به طوری که از ابتدای سال تا پایان هفته سوم مرداد ماه بالغ بر 14 هزار میلیارد تومان در این بازار معامله شده است.

به گفته وی بورس تهران نیز در این مدت حدود 14 هزار و 400 میلیارد تومان و بورس کالا 16 هزار و 800 میلیارد تومان معامله داشته‌اند بنابراین این سه بورس از لحاظ ارزش معاملات تقریبا با یکدیگر برابری می‌کنند این در حالی است که فرابورس در سال گذشته سهم یک سومی در ارزش معاملات نسبت به بورس تهران داشته است.

هامونی با بیان اینکه بالغ بر 280 نماد معاملاتی در پنج بازار فرابورس فعال هستند، خاطرنشان کرد: از لحاظ وضعیت شاخص از ابتدای سال 1394 تا پایان هفته سوم مردادماه، شاخص فرابورس با رشد 1.4 درصدی مواجه شده است.

بازدهی فرابورس بیشتر از بازدهی بورس

وی در خصوص اینکه گفته می‌شود در شرایط رونق، بازدهی فرابورس از بازدهی بورس تهران بیشتر است، خاطرنشان کرد: این وضعیت طبیعی است زیرا ریسک شرکت‌هایی که در فرابورس حضور دارند نسبت به شرکت‌های حاضر در بورس تهران بیشتر است بر این اساس ریسک بیشتر، بازدهی بیشتر به دنبال دارد لذا طبیعی است که بازدهی فرابورس از شرکت‌هایی که کم‌ریسک‌تر هستند در این بازار بیشتر باشد.

مدیرعامل فرابورس ایران افزود: از سوی دیگر در شرایط رکودی به طور طبیعی شرکت‌های دارای ریسک بیشتر با افت بیشتری مواجه می‌شوند اما جالب اینجاست که در فرابورس و در شرایط رکودی این اتفاق رخ نداده؛ به طوری که شاخص بورس تهران در سال گذشته با کاهش 20 درصدی مواجه شده و فرابورس کاهش 13 درصدی را تجربه کرده است که قرار است مطالعه‌ای در این خصوص صورت گیرد.

هامونی یکی از علل اساسی این اتفاق را پرتفوی سهام فرابورس عنوان کرد و گفت: انتخاب شرکت‌ها توسط هیات پذیرش فرابورس قطعا می‌تواند تاثیر‌گذار باشد علاوه بر این یکی از عوامل تاثیر‌گذار عدم وجود حجم مبنا و دامنه‌ نوسان بیشتر در فرابورس بوده است که در حال حاضر نسبت به بورس برابر شده است.

وی اضافه کرد: عدم وجود حجم مبنا در بازار توانسته فرابورس را راحت‌تر با شرایط موجود اقتصادی تطبیق دهد به عنوان مثال با انتشار اخبار منفی، بازار فرابورس راحت‌تر خود را به نسبت شرکت‌هایی که حجم مبنا دارند و این موضوع فرآیند فرسایشی برای آنها به وجود آورده است، تطبیق می‌دهد.

مدیرعامل فرابورس ایران با بیان اینکه نداشتن حجم مبنا موجب به تعادل ‌رسیدن بازار فرابورس متناسب با شرایط واقعی اقتصاد شده است، تصریح کرد: در این راستا قرار است مطالعاتی انجام شود تا در صورت نیاز بازنگری اساسی در زیرساخت‌های بازار صورت گیرد، زیرا بازاری تحت عنوان فرابورس توانسته است از لحاظ بازدهی در شرایط رونق و رکود عملکرد بهتری داشته باشد و افت کمتری را مشاهده کند.

سهم 19 درصدی فرابورس در صکوک

هامونی خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مهمی که در فرابورس بر آن تاکید شده و ارزش معاملات آن را تحت تاثیر قرار داده است، متنوع کردن ابزار‌ها و بازارهای مالی است به‌طوری که در بازار صکوک از جمله صکوک مشارکت، اجاره ، مرابحه و گواهی سپرده بانکی برنامه‌ی ویژه‌ای دیده شده و تحت عنوان بازار ابزار‌های نوین مالی در کنار بازار سهام شکل گرفته است.

وی اضافه کرد: با وجود اینکه در بازار فرابورس سهم بازار اوراق با درآمد ثابت یا همان بازار صکوک کمتر از پنج درصد است، اما معاملات این اوراق سهم 50 درصدی را به خود اختصاص داده است به ‌طوری که ارزش بازار اوراق صکوک در سال گذشته به پنج هزار میلیارد تومان رسید که این میزان در سال گذشته 300 درصد گردش مالی داشته است.

مدیرعامل فرابورس ایران تصریح کرد: این در حالی است که ارزش بازار سهام تقریبا حدود 80 هزار میلیارد تومان بوده و در کل 15 هزار میلیارد تومان معامله داشته است. بنابراین بازار فرابورس با ارزش پنج هزار میلیارد تومانی، 15 هزار میلیارد تومان معامله داشته و بازار سهام با ارزش 80 هزار میلیارد تومان نیز به همین میزان معامله داشته است، لذا در حال حاضر معاملات سهام و صکوک از لحاظ وزنی با یکدیگر برابری می‌کنند و فرابورس به تنهایی سهم 19 درصدی را در بازار صکوک ایران دارد.

معامله 120 میلیارد تومان ETF در فرابورس

وی به راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد و گفت:فرابورس ایران با توجه به برنامه و استراتژی متنوع ‌سازی ابزار‌ها تاکنون پاسخ مثبتی دریافت کرده و به طور مصمم در این راستا حرکت می‌کند زیرا راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری تجربه خوبی بود و اکنون بالغ بر هفت صندوق در فرابورس حضور دارد و از ابتدای سال تاکنون 120 میلیارد تومان ETF در فرابورس معامله شده است.

مدیرعامل شرکت فرابورس افزود: ETF می‌تواند در شرایط رکود و رونق، ابزار مناسبی برای بازار سرمایه باشد به طوری که در شرایط رکود تاثیر غیرمستقیم بر بازار دارد و در شرایط رونق نیز می‌تواند منابعی را به صورت غیرمستقیم وارد بازار کند.

هامونی عنوان کرد: علاوه بر این، صندوق‌های زمین و ساختمان نیز در سال گذشته راه‌اندازی شد که افزایش تعداد این صندوق‌ها در دستور کار قرار گرفته و امیدواریم که تا پایان سال چند صندوق جدید به بازار معرفی کنیم.

علت توسعه نیافتن بازار دارایی فکری

وی به برنامه‌های فرابورس برای توسعه بازار دارایی فکری اشاره کرد و با بیان اینکه در این حوزه برنامه‌ای جدی داریم، گفت: در حال حاضر 66 اختراع، طرح صنعتی و برند در این بازار پذیرش شده و در فهرست عرضه قرار گرفته و تاکنون 2 معامله در این بازار انجام شده است.

هامونی با تاکید بر اینکه توسعه بازار دارایی فکری به تنهایی کار فرابورس نیست، عنوان کرد: در این راستا معاونت علمی و فناوری رییس جمهور نقش بسیار مهمی در بازار دارایی فکری فرابورس دارد و اداره مالکیت صنعتی که زیرمجموعه سازمان ثبت اسناد است نقش بسزا و موثری در این بازار می‌تواند ایفا کند و بدیهی است که اگر ارتباط هر کدام از این سازمان‌ها با فرابورس ایران کمرنگ شود می‌تواند این بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد.

وی با بیان اینکه قابل پیش‌بینی بود که در 2 سال ابتدای کار بازار دارایی فکری، شاهد معاملات اندکی در این بازار باشیم، ادامه داد: همان طور که می‌دانید بسیاری از ارکان بازار را در اختیار نداریم و برخی افراد پیشنهاد می‌دادند که شاید بهتر بود ابتدا ارکان و نهادهای مالی لازم را ایجاد می‌کردیم، اما ما معتقد بودیم تا زمانی که این بازار راه‌اندازی نشود نهادها نیز نمی‌توانند تاسیس شوند، زیرا ما نمی‌توانیم اجباری به راه اندازی نهادی داشته باشیم که مشخص نیست برای چه کاری آمده است.

مدیرعامل فرابورس ایران یادآور شد: در این میان جلسات خوبی با دانشگاه‌های معتبر از جمله دانشگاه شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد برگزار شد که دستاوردهای خوبی برای فرابورس به همراه داشت، به ‌طوری که دانشگاه‌ها می‌توانند عرضه‌کنندگان عمده دانش در این بازار باشند و طرف تقاضای این بازار می‌تواند صندوق‌های جسورانه (VC) قرار بگیرد.

عرضه های اولیه از طریق روش جدید

هامونی به آخرین وضعیت عرضه اولیه شرکت‌ها در فرابورس اشاره کرد و با بیان اینکه عرضه اولیه به منظور بررسی بیشتر متوقف شده است، گفت: طبق بررسی‌های انجام شده روش‌ عرضه اولیه از حراج به ثبت سفارش دفتری تغییر می‌کند که در این روش، حساسیت‌ها و استرس‌های شدیدی که به سهامداران و کارگزاران وارد می‌شود دیگر وجود نخواهد داشت.

مدیرعامل فرابورس ایران با بیان این‌که زیرساخت لازم برای عرضه از طریق ثبت سفارش آماده شده است، افزود: قطعا شرایط بازار برای آغاز این روش تعیین کننده است گرچه این روش، دیگر تحت تاثیر بازار نخواهد بود یعنی در بازار منفی یا مثبت شوکی به سهامداران وارد نشده و قیمت سایر سهام تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد.

جزئیات راه اندازی بازار نوظهور

وی افزود: طبق گزارش رسمی مرکز آمار، 14 هزار و 800 شرکت و بنگاه که بالای 10 نفر پرسنل دارند و فعال هستند در کشور وجود دارد که از این تعداد 600 بنگاه در بورس و فرابورس حضور دارند و بالغ بر 14 هزار شرکت، فرصت حضور در بازار سرمایه را پیدا نکرده‌اند.

هامونی اضافه کرد: عموم این شرکت‌ها، شرکت‌های بخش خصوصی و خانوادگی هستند و به گفته مرکز آمار بیشتر این شرکت‌ها در تهران، اصفهان، مشهد و تبریز مستقر هستند.

مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: برای اینکه به درخواست‌هایی که در فرابورس آمده است بی‌تفاوت نباشیم طرحی ارائه کردیم تا بتوانیم این شرکت‌ها را در بازاری که همه ذینفعان از آن منتفع می‌شوند وارد کنیم، این در حالی است که ریسک این شرکت‌ها به دلیل شفافیت کمتر بالاست ولی سهم به صورت خصوصی عرضه می‌شود تا سرمایه‌گذاران نهادی در آن قیمت‌گذاری کنند تا بعد از دوران گذار و افزایش شفافیت بتوانند وارد تابلوهای برتر شوند.

هامونی درباره تفاوت عمده این تابلو با بازار پایه توضیح داد: در بازار پایه شرکت‌هایی وجود دارند که سهامی عام شده‌اند اما زیر نظر سازمان بورس نیستند بنابراین بعد از راه‌اندازی بازار پایه، این شرکت‌ها وارد بازار پایه شدند، اما در تابلویی که قرار است طراحی شود این شرکت‌ها اصلا عمومی نشدند ولی می‌خواهند که در بازار حضور داشته باشند، لذا قصد داریم در یک مرحله شرکت‌ها را از خاص و خانوادگی‌ بودن خارج کرده و سهامداران حرفه‌ای را وارد کنیم تا بعد از افزایش شفافیت آنها وارد بازار عمومی شوند.

مدیرعامل فرابورس ایران یادآور شد: در شش سال فعالیت فرابورس بالغ بر 400 بنگاه به فرابورس درخواست رسمی دادند تا در این بازار وارد شوند که از این تعداد تنها 70 شرکت در فرابورس عرضه اولیه شدند و 10 شرکت از این تعداد به بورس تهران منتقل شدند لذا این بازار می‌تواند فرصت مناسبی برای آنها باشد که زیر نظر مدیریت حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران نهادی فعالیت کنند.

وی نام این تابلو را بازار هدف یا نوظهور اعلام کرد و توضیح داد: کلیت این بازار در هیات مدیره فرابورس نهایی شده و بعد از نهایی شدن دستورالعمل در سازمان بورس، اجرایی می‌شود و سپس شرکت‌های هدف می‌توانند فعالیت خود را آغاز کنند. علاوه بر این، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در این بازار حضور داشته باشند که درخواست‌های زیادی از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری در این زمینه ارائه شده تا شرکت‌های ثبت شده در این تابلو مورد معامله قرار بگیرند.

به گفته هامونی، این بازار در کنار صندوق‌های نوآورانه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی می‌تواند چرخه را کامل کرده و به بنگاه‌های کوچک و متوسط کمک کند.

اختصاص اسناد خزانه اسلامی به پیمانکاران

مدیرعامل فرابورس ایران در مورد انتشار اسناد خزانه اسلامی در فرابورس توضیح داد: این اوراق با کمک وزارت اقتصاد و سازمان بورس مراحل نهایی خود را طی می‌کند تا در آینده نزدیک با عاملیت بانک ملی و بازارگردانی شرکت‌های تامین سرمایه در بازار ثانویه فرابورس کار خود را آغاز کند.

وی با بیان اینکه این اسناد پذیره‌نویسی ندارد و به پیمانکاران اختصاص داده می‌شود، توضیح داد: شروع راه‌اندازی بازار اسناد خزانه اسلامی، شروع اولین معامله ثانویه در این بازار خواهد بود یعنی پیمانکارانی که فکر می‌کنند به نقدینگی نیاز دارند، می‌توانند این اسناد را در بازار عرضه کنند و به کسی واگذار ‌کنند که به این اوراق نیاز دارد.

وی به مزیت انتشار اوراق اسناد خزانه اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از مزایای این بازار این است که با ورود این اوراق، نرخ بازده مورد انتظار دارایی بدون ریسک در بازار کشف می‌شود همچنین سررسید این اوراق 23 اسفند‌ماه 1394 خواهد بود و وزارت امور اقتصادی و دارایی به آخرین دارندگان اوراق در روز قبل از 23 اسفند‌ماه، 1000 میلیارد تومان پرداخت خواهد شد.

مدیرعامل فرابورس ایران ادامه داد: این اوراق سود ماهیانه، سه ماهه و شش ماهه نداشته و صرفاً ارزش اسمی پرداخت می‌شود لذا ابزار بسیار جذابی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران است که می‌تواند به تحلیل‌های مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری کمک کند.

هامونی با بیان اینکه این اوراق به صورت یک ساله منتشر می‌شود، افزود: فرابورس پیشنهاد داده است که کمیته‌ای به عنوان کمیته انتشار اسناد خزانه اسلامی تشکیل شود تا جلسات هفتگی برگزار شده و حجم و سررسید اوراق متناسب با شرایط بازار در آن تعیین شود.

وی همچنین در خصوص زمان فعالیت صندوق زمین و ساختمان گفت: در حال حاضر 10 صندوق در حال آماده سازی برای معرفی به بازار بوده و یک صندوق به صورت آزمایشی پذیره نویسی و اصلاحات لازم انجام شده است.

هامونی توضیح داد: شخصیت حقوقی صندوق زمین و ساختمان یک شخصیت جدید است و قدمت یک ساله دارد همچنین نوع سرمایه‌گذاری در این صندوق مشارکتی است که ایجاد و ارتقای فرهنگ این نوع از مشارکت، نیاز به آموزش دارد که در این راستا دوره‌های آموزشی توسط مرکز مالی ایران برگزار شده است.

منبع: ایسنا