احمد توکلی نماینده مجلس در نامه خود به رئیس سازمان بازرسی کل کشور آورده است: دیروز در خبرها آمده بود که نتیجه بازرسی و بررسی از 10 نهاد ذیربط با آلودگی هوای تهران و برخی شهرهای دیگر کشور، به حمدالله آماده و برای سران قوا فرستاده شده است. این آلودگی بسیار زیانبار، در سال جاری به طرز بیسابقهای موجب بیماری و زحمت مردم شده و به تولید ملی آسیب وارد کرده است. شفاف نبودن مواضع دولت محترم و تناقضگویی برخی از مسئولان، موجب ابهام در علل پیدایش و دوام این پدیده در اذهان عمومی شده و علاوه بر دشوار ساختن مشارکت مردم در کشف راههای مقابله، به سرمایه اجتماعی نیز آسیب زده است. بنا بر سابقه میتوان حدس زد که گزارش بازرسی کل از استناد و استدلال خوبی برخوردار باشد. به نظر میرسد لازم است تا گزارش مذکور منتشر شود. انتشار آن برای آگاهی مردم و پاسخگویی دولت بسیار مفید است و میتواند بخشی از آسیب وارد شده به سرمایه اجتماعی را جبران کند.
در ادامه این نامه آمده است: بر اساس بند "ه" ماده 8 قانون اصلاح موادی از قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 1360 و اصلاحیه آن مصوب 1375، "اطلاعرسانی و آگاهیبخشی عمومی از طریق رسانههای عمومی" از جمله وظائف سازمان است. بنده بر اساس حق مذکور در ماده 2 قانون انتشار و دسترسی ِآزاد به اطلاعات مصوب سال 1388، که مقرر میدارد: "ماده 2 ـ هر شخص ایرانی حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد، مگر آن که قانون منع کرده باشد."
درخواست میکنم گزارش تقدیمی به سران سه قوه را در اختیار بگذارید تا سازمان مردم نهاد "دیده بان شفافیت و عدالت"( daad.ir) آن را منتشر سازد. یا سازمان بازرسی کل رأساً به انتشار آن اقدام فرماید. دلایل قانونی الزام بازرسی کل برای قبول این درخواست به قرار زیر است:
.
"قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات" مصوب 1 بهمن 1388، مقرر میکند «هر شخص ایرانی حق دسترسی به اطلاعات عمومی را دارد مگر آنکه قانون منع کرده باشد.»
بند ج ماده 1 نیز اطلاعات عمومی را چنین تعریف میکند:
"اطلاعات غیر شخصی نظیر ضوابط و آئین نامه ها، آمار و ارقام ملی و رسمی، اسناد مکاتبات اداری که از مصادیق مستثنیات فصل چهارم قانون مذکور نباشد."
قانونگذار در فصل چهارم مدکور طی مواد 13 تا 17 در مقام بیان مواردی است که دولت باید از دادن اطلاعات چه شخصی، چه عمومی خودداری ورزد ولی در تبصره ماده 17 با صراحت مقرر میکند:
«موضوع مواد 13 تا 17 شامل اطلاعات راجع به وجود یا بروز خطرات زیست محیطی و تهدید سلامت عمومی نمیگردد.»
علاوه بر این، مستندا به ماده 5 قانون مورد بحث، آن گزارش نه تنها قابل محرمانه شدن نیست بلکه باید منتشر شود؛ چون متضمن حق و تکلیف برای مردم است. تبصره ماده 5 مقرر میدارد :
" تبصره ـ اطلاعاتی که متضمن حق و تکلیف برای مردم است باید علاوه بر موارد قانونی موجود، از طریق انتشار و اعلان عمومی و رسانه های همگانی به آگاهی مردم برسد."
بنا بر مستندات مذکور گزارش سازمان بازرسی کل به سران قوا در باره آلودگی هوا را نمیتوان محرمانه تلقی کرد و باید به طور شفاف برای آگاهی عمومی منتشر گردد. سازمان مردم نهاد "دیدهبان شفافیت و عدالت"( daad.ir) به عنوان یک نهاد متکی بر مردم برای شفاف ساختن عملکرد مسئولان و دفاع از حقوق شهروندی، و به مثابه همکار مردمی سازمان محترم بازرسی کل کشور از جنابعالی میخواهد دستور انتشار آن گزارش و مدارک مشابه دربارهی وضعیت آلودگی هوا را که از مصادیق خطرات زیست محیطی و تهدیدکننده سلامت مردم است، هر چه زودتر صادر فرمایید.