گوشی‌هایی که با جان مردم بازی می‌کنند!/ چگونه از خطر انفجار تلفن همراه فرار کنیم؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، امواج الکترومغناطیس تلفن‌های همراه غیر استاندارد همواره مشکلات حادی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده‌اند. امواج الکترومغناطیس در حالت کلی ایراد و اشکالی ندارند.

امواج خورشید، رادیو، تلویزیون و امواج آنتن‌های بی تی اس، همگی الکترومغناطیس هستند. اگر این امواج بالاتر از حد استاندارد باشند، مضر و خطرناک هستند.

 
 اما این امواج توسط آزمایشگاه‌هایی سنجیده و عدد استاندارد آن نیز به مردم اعلام می‌شود. بنابراین مردم می‌توانند قبل از خرید تلفن همراه از سلامت بودن آن از روشن‌های گوناگونی مطلع شوند.

 
آیا تا به حال تلفن‌های همراه‌تان در دستتان یا در جیبتان منفجر شده است؟ آیا تا به حال بعد از صحبت زیاد با تلفن‌های همراه احساس سردرد یا داغی گوش کرده‌اید؟ آیا شنیده‌اید که یکی از اطرافیانتان به دلیل امواج مغناطیسی تلفن‌های همراه سرطان یا بیماری خاصی گرفته باشد؟

این سؤالات شوخی نیست. اگر این اتفاقات برایتان رخ نداده است باید بسیار مراقب باشید زیرا تمام این اتفاقات در کمین شما هستند و درصد ابتلا به آنها نیز در دارندگان تلفن‌های همراه غیر استاندارد بسیار زیاد است.

اگر در اینترنت جست‌وجویی کنید با موارد بسیاری از انفجار تلفن همراه در کشورهای گوناگون و حتی ایران مواجه خواهید شد. بیش از ده‌ها مورد به همراه فیلم و عکس از انفجار تلفن همراه را می‌توانید در فضای مجازی مشاهده کنید. انفجارهایی که از سوی شرکت سازنده یا تقصیر مشتری انداخته یا دلیل آن مبهم خوانده می‌شود.

در گذشته که تلفن‌های همراه به پیشرفتگی حال حاضر نبود تنها معضل آنها امواج الکترومغناطیسی حاصل از برقراری ارتباط بود ولی در عصر کنونی که روزبه‌روز تکنولوژی‌های جدیدی مانند وای فای، بلوتوث و ...  به تلفن‌های همراه اضافه می‌شود، بنابراین باید استاندارد لازم نیز برای هر فناوری نیز رعایت شود تا سلامت انسان را تهدید نکند.

در حقیقت با ورود گوشی‌های قاچاق به بازار تلفن همراه کشور طبیعتاً هر لحظه ممکن است مواردی که بالا به آن پرداختیم برای خود شما نیز رخ دهد، چراکه گوشی‌های قاچاق بدون نظارت و ارزیابی سلامتی وارد کشور می‌شوند و هیچ سنجشی روی آنها انجام نخواهد شد.

 
در حقیقت قاچاقچیان، گوشی‌های ارزان و با تکنولوژی پایین را به اسم بهترین گوشی‌های روز وارد بازار می‌کنند و با ایجاد نیاز، گوشی قاچاق و بدون استاندارد را به جای بهترین مارک‌های موبایل جا می‌زنند و به مشتری ارائه می‌کنند. در حالی که هر تکنولوژی و فناوری هزینه‌ای دارد و گاهی باید یاد این مطلب افتاد که هیچ ارزانی‌ای بی حکمت نیست.

البته مقوله قاچاق، مورد پیچیده‌ای است چراکه گاهی گوشی‌های استاندارد و اصل را نیز قاچاق می‌کنند ولی عمدتاً بدون علائمی که در این گزارش به آن اشاره خواهیم کرد نمی‌توان تشخیص داد یک گوشی استاندارد یا غیراستاندارد است.

بنابراین با این حجم اطلاعاتی که تا به حال برای شما شرح دادیم به نظر می‌رسد اگر در هنگام خرید گوشی مطمئن باشیم آن را از فرین عدد SAR (میزان انرژی جذب شده توسط موجود زنده) آن عدد مطلوبی را نمایان کند، می‌توان گفت وشنده‌های مجاز (نمایندگی یا فروشگاه مجاز) خریداری می‌کنیم، و کد یکتا (IMEI) گوشی ما کپی شده نباشد (استعلام از طریق کد دستوری) و همچنشما یک گوشی سالم را استفاده خواهید نمود.

SAR یکی از مهم‌ترین مولفه‌های خرید تلفن همراه

SAR  مخفف Specific Absorption Rate به معنای نرخ جذب مخصوص است. در واقع میزان انرژی جذب شده توسط موجود زنده است که با واحد وات بر کیلوگرم اندازه‌گیری می‌شود. البته این نوع انرژی از نوع انرژی‌های جذب شده برای بدن است که میزان آن در آمریکا 1.6 وات بر کیلوگرم بر یک گرم مایع شبیه سازی بافت مغز و در اروپا 2 وات بر کیلوگرم بر 10 گرم وزن بدن است.

هر مقدار که این اعداد در گوشی‌های گوناگون بیشتر باشد آسیب آن به بدن انسان نیز بیشتر می‌شود، اما هرچه میزان SAR کمتر باشد  جذب بدن از امواج کمتر و اثرات زیان آور وسیله مذکور کمتر خواهد بود.

SAR  بالای تلفن همراه باعث چه آسیب‌هایی به بدن می‌شود؟

دکتر احمد چلداوی، استاد دانشگاه علم صنعت ایران، با اشاره به تأثیرات امواج الکترومغناطیس تلفن همراه گفت: امواج الکترومغناطیس دو نوع تأثیر بر روی بافت‌های زنده دارد. یکی تأثیر حرارتی و دیگری تاثیرغیرحرارتی. وی در تشریح تأثیر حرارتی امواج ساطع شده از تلفن همراه، اظهار داشت: تأثیر حرارتی این است که بافت مغز را مستقیماً گرم می‌کند. یعنی امواج الکترومغناطیسی انرژی خود را از حالت الکترومغناطیسی به حالت گرمایی تبدیل می‌کنند. در این صورت، دمای بافت افزایش پیدا می‌کند و همان اتفاقی میافتد که در زمان تب برای انسان رخ می‌دهد. البته این گرما موضعی است و مثل تب تمام بدن را درگیر نمی‌کند. این گرمای موضعی می‌تواند باعث بروز مشکل شود و عملکرد بافت را مختل کند.

چلداوی درباره تأثیر غیرحرارتی امواج تلفن همراه گفت: تأثیر غیرحرارتی تأثیری بسیار متنوع و ناشناخته است یعنی ممکن است حتی DNA  را هم تغییر دهد. در مواردی که گزارش شده حالت سوت در گوش یا حالت تهوع یا اسهال و استفراغ به فرد دست می‌دهد. در برخی گزارش‌های دیگر نیز حالت خارش در مواضع بدن به وجود آمده است. بنابراین گوشی‌هایی که امواج الکترومغناطیس صادر می‌کنند باید تست شوند تا در محدوده استاندارد باشند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: توصیه ما این است که مردم حتی از گوشی­های استاندارد هم زیاد استفاده نکنند.

حتی گوشی‌هایی که استاندارد هم هستند ما توصیه نمی‌کنیم که افراد همیشه از آن‌ها استفاده کند چرا که بازهم خطراتی دارد. بنابراین گوشی‌هایی که از لحاظ SAR تست نمی‌شوند می‌توانند بسیار خطرناک باشند و حتی می‌توانند به یک نسل در کشور آسیب وارد کنند.

پیشرفت سرطان و اختلال بر سیستم عصبی، حاصل SAR بالا

سید حسن سید موسوی مدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار در گفتگو با یکی از رسانه‌ها به صورت مشروح به آسیب‌هایی که امواج تلفن همراه به انسان وارد می­کند، مصاحبه‌ای انجام داده بود که در اینجا به صورت خلاصه به آنها اشاره می‌کنیم:

تأثیر بر روی غشاهای سلولی انسان، رفتارهای شنیداری انسان، یادگیری و حافظه، سیستم ایمنی و طول عمر انسان، پیشرفت و جابجایی تومور، تأثیرات بر روی گوش، چشم، عروق و قلب، مغز، سیستم‌های عصبی و افزایش حرارت سر و اختلال در دید انسان تنها بخشی از تأثیرات منفی امواج الکترومغناطیس بر بدن انسان است که تاکنون کشف شده است.

همچنین اثرات غیر گرمایی گوشی تلفن همراه شامل اثر بر روی سد خونی- مغزی، اثرات وراثتی مثل کاهش باروری و سایر اثراتی مثل بیقراری، خواب پریشی، سردرد، سرگیجه و کاهش زمان عکس‌العمل است. آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان IARC در سال 2011، اشعه گوشی تلفن همراه را گروه 2 ب سرطان «Group 2B - possibly carcinogenic» قرار داد.

مطالعات اخیر حاکی از این امر است که تشعشعات ناشی از گوشی‌های تلفن همراه سبب آسیب جدی کلیه‌ها می‌گردد. سازمان بهداشت جهانی «WHO» به‌عنوان عالی‌ترین سازمان دنیا در امر سلامت، به امکان بروز سرطان ناشی از تلفن همراه اذعان نموده است. بر پایه تحقیقات دو دهه اخیر دانشمندان، استفاده از تلفن همراه ممکن است ریسک ایجاد نوع خاصی از تومور مغز را افزایش دهد. کودکان استفاده‌کننده از تلفن همراه 5 برابر بیشتر به تومور مغزی مبتلا می‌شوند!

 توهم لرزش تلفن همراه و سندروم عضلانی

گاهی احساس کرده‌اید زمانی که تلفن همراه‌تان در جیبتان نیست، ناخودآگاه رانتان می‌لرزد؟

این پدیده نیز یکی دیگر از اختلال‌هایی است که امواج تلفن همراه روی بدن انسان ایجاد می‌کند. استفاده طولانی مدت از حالت «ویبره» تلفن همراه به بروز عارضه‌ای موسوم به «fauxcellarm» در فرد منجر می‌شود. این عارضه بیشتر در کسانی ظاهر می‌شود که تلفن همراه خود را در حالت ویبره قرار داده و آن را در جیب لباس‌های خود می‌گذارند. تنی چند از دانشمندان نیز معتقدند حالت ویبره تلفن همراه بروز سندروم عضلانی را در پی دارد. به گفته آنان، در این گونه سندروم حتی زمانی که تلفن همراه از حالت ویبره خارج است عضله مربوطه شروع به ارسال سیگنال‌های کاذب به مغز می‌کند و در نتیجه فرد دچار نوعی حساسیت و هوشیاری نا به‌جا نسبت به تلفن همراه خود می‌شود. در حالت پیشرفته این سندروم، فرد در مواردی به تکان‌های لباسی که بر تن دارد نیز حساس می‌شود و آن را به حساب زنگ خوردن تلفن همراه خود می‌گذارد.

برخی از دانشمندان ثابت کرده‌اند که حمل تلفن همراه روشن هم نیز خطراتی برای سلامتی انسان به خصوص خانم‌های باردار و افراد دارای مشکلات قلبی دارد.

اغلب ما در زمان خرید تلفن همراه به معیارهای زیادی مانند قیمت، برند، مدل، رنگ، طراحی، کیفیت، ویژگی‌ها، اپلیکیشن و سهولت استفاده توجه می‌کنیم اما آن چیزی که به‌عنوان معیار در نظر گرفته نمی‌شود تأثیر آن تلفن همراه بر سلامت انسان به خصوص کودکان است که این موضوع مستقیم به SAR  گوشی مربوط می­شود.

شاید این سؤال برایتان مطرح شود که چگونه می‌توان از میزان عدد SAR گوشی خود اطلاع پیدا کرد.

پیدا کردن این عدد از چند طریق امکان‌پذیر است. در ابتدا باید بدانیم بنا به ادعای سازمان تنظیم و مقررات رادیویی و گمرک جمهوری اسلامی ایران تست تلفن‌های همراهی که از مبادی رسمی کشور وارد می‌شوند SAR روی آنها انجام می‌گیرد؟

 به همین دلیل سراغ سمیه معصومی مسئول آزمایش‌های SAR تلفن همراه در ایران رفتیم.

وی معتقد است در ایران هم از استانداردهای بین‌المللی برای SAR استفاده می‌شود.

او می‌گوید هرچه آنتن‌دهی گوشی قوی‌تر باشد عدد SAR گوشی نیز بیشتر است و از سویی هرچقدر عدد SAR گوشی بیشتر باشد خطر آن‌هم افزایش می‌یابد.

 در ایران میزان SAR بلوتوث و وای­فای آزمایش نمی‌شود

معصومی از آزمایش SAR مکالمه‌های صوتی در ایران حرف می‌زند و ابراز تأسف می‌کند که چرا ایران با داشتن سخت‌افزارهای مناسب و توانمندی کافی SAR وای­فای و بلوتوث را انجام نمی‌دهد زیرا آنها هم عددهایی هستند که قابل چشم‌پوشی نیستند. بنابراین همین موضوع مقایسه تست‌های داخلی را با تست‌های بین‌المللی مشکل می‌کند ولی از جهت صحت کار می‌تواند قابل قبول باشد.

وی معتقد است تاکنون در گوشی‌هایی که از طرف مبادی رسمی برای ما ارسال شده است به موردی برخورد نکرده‌ایم که SAR آن از مقدار استاندارد بیشتر باشد و در نتیجه گوشی‌هایی که قاچاق می‌شود از SAR بالایی برخوردارند و برای سلامتی انسان خطر دارند.

این آزمایش توسط دستگاه زیر انجام می‌شود و باید در نظر داشت که SAR هر گوشی با دیگری متفاوت است و باید حتماً مورد آزمایش قرار بگیرد. نحوه این آزمایش را می‌توانید با یک جست‌وجوی ساده در فضای مجازی پیدا کنید و با مراحل آن آشنا شوید.

اما یکی دیگر از روش‌های به‌دست آوردن SAR گوشی مراجعه به برخی از سایت‌های خارجی که با وارد کردن مدل گوشی اطلاعات آن را می‌دهد و یا می‌توانید با مراجعه به پشت کارتن گوشی عدد SAR آن را به‌دست آورید.

اما به گفته سمیه معصومی در سایت تنظیم مقررات وضعیت همه دستگاه‌های تلفن همراه که از مبادی رسمی کشور وارد شده و یا در داخل ساخته و تست شده وجود دارد و حداقل کاری که مردم می‌توانند قبل از تهیه تلفن همراه کنند این است که به پایگاه سازمان تنظیم مقررات رادیویی مراجعه و مشاهده کنند که آیا مدل تلفن همراهشان تأیید شده است یا خیر.

به همین علت ما به پایگاه آشفته و مبهم سازمان تنظیم مقررات رادیویی مراجعه کردیم و با دنیای از اصطلاحات تخصصی و غیر عامیانه مواجه شدیم. اگر شخصی که خیلی با اصطلاحات فنی آشنایی ندارد با مراجعه به این پایگاه به سختی می‌تواند وضعیت تلفن همراه خود را پیدا کند.

اما ما در زیر آموزش استفاده از اطلاعات این سازمان را در اختیار شهروندان قرار می‌دهیم تا با مراجعه به این پایگاه از صحت و سلامت بودن خود اطمینان حاصل کنید.

ابتدا به آدرس اینترنتی  WWW.CRA.IR  می‌روید و مانند تصویر زیر گزینه «استاندارد و تأیید نمونه» را از منوی سمت راست تصویر انتخاب می‌کنید.

پس از آن به صفحه دیگری هدایت می‌شوید که در آن صفحه از منوی سمت راست گزینه «دستگاه‌های تست‌شده» را انتخاب می‌کنید.
 

پس از آن به صفحه مورد نظر می‌رسید. مطابق شکل در قسمت شماره 1 عبارت تلفن همراه را تایپ، در قسمت شماره 2 نام کارخانه سازنده تلفن همراه را وارد و در قسمت 3 مدل تلفن همراه خود را می‌نویسید. سپس با کلیک روی آیکون کناری کادر شماره 3، گزینه «شامل» را انتخاب می‌کنید و منتظر اعلام نتیجه می‌شود.

در انتهای این گزارش، تاکید می‌کنیم که اگر از هیچ طریقی نتوانستید SAR تلفن همراهی را بیابید از خرید و یا استفاده از آن به شدت بپرهیزید که در معرض خطرات گوناگونی خواهید بود.

همچنین امید است با تلاش مسئولان مبادی غیررسمی برای ورود تلفن همراه بسته شود و با قاچاق این کالا که تمام مردم ایران با آن سروکار دارند مبارزه جدی صورت بگیرد تا شاهد آسیب به مردم نباشیم.