پایان تمامیت‌خواهی فرهنگی/ تغییرات دانشگاه آزاد باید از کجا شروع شود؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-علی‌اصغر آسمانی، تمامیت‌خواهی! خلاصه چیزی است که فعالان فرهنگی دانشگاه از مدیریت «طه هاشمی» در مسند معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد می‌گویند. آقای پزشک روحانی در 3 سال اندی ریاستش بر معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد بارها در برابر فعالان فرهنگی و سیاسی منتقدش ایستاده و چالش ایجاد کرده است. این روزها که اخبار تغییر در هیئت موسس و امنا دانشگاه آزاد، بارقه‌های امید برای تغییرات بنیادین در این دانشگاه عریض و طویل روشن شده است؛ تغییر در رأس تصمیم‌گیری‌های فرهنگی این دانشگاه یکی از مطالبات اصلی دانشگاهیان است. در این گزارش نگاهی کوتاه به کارنامه پر چالش طه هاشمی داریم. 

شروع مفاسد فرهنگی از دانشگاه آزاد

یکی از انتقادات مهم مطرح شده نسبت به برخی واحدهای دانشگاه آزاد ولنگاری فرهنگی است. خواجه‌سروی، معاون سابق فرهنگی وزارت علوم چندی پیش درباره وضعیت نامساعد فرهنگی در برخی واحدهای دانشگاه آزاد می‌گوید: «متاسفانه فضایی که در حوزه فرهنگی دانشگاه‌ها ایجاد شده، از جمله اردوهای مختلط و ترویج موسیقی در دانشگاه‌ها و خیلی از مسائل دیگر حالت هنجارشکنی ایجاد کرده است. مسئله حجاب و عفاف و هنجار شکنی در این حوزه از جاهای دیگر مخصوصا از دانشگاه آزاد به سمت دانشگاه‌های وزارت علوم آمده است و در حوزه‌های سیاسی بعضا مسائلی از دانشگاه‌های وزارت بهداشت می‌‌آید. حداقلی که می‌توان در این مورد گفت این است مرکزیتی که باید مسائل را کنترل، هدایت، حمایت و نظارت کند، از بین رفته و به همین خاطر واقعا نمی‌شود یک کارنامه و یک گزارش منسجمی از حوزه فرهنگی دانشگاه‌ها ارائه داد. می‌شود گفت که این وضعیت یک وضعیت بی‌سر و سامان و ناهماهنگ است و هر فردی سلیقه‌ای عمل می‌کند. اینگونه عمل کردن خیلی هم ضربه می‌زند. وقتی سلیقه‌ای باشد هر کسی کار خودش را می‌کند.»

او در بخشی از مصاحبه‌اش وقتی سوال از اوضاع خراب و نا به سامان اردوهای مختلط به ظاهر علمی و کنسرت‌های به شکل دیسکو در دانشگاه‌ها می‌شود بار دیگر انگشت اتهام را به سمت دانشگاه آزاد نشانه می‌گیرد و می‌گوید: «در هر دو باری که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه به تصویب رسیده است، اردوی مختلط ممنوع شد. به خاطر دارم زمانی که زاهدی، وزیر علوم و باقری لنکرانی، وزیر بهداشت بودند، بنده نیز در جلسه شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور داشتم. مفصل هر دو قانون قبلی و بعدی به بحث گذاشته شد و قانونی تصویب شد که در آن بر ممنوعیت برگزاری اردوی مختلط تاکید شده بود. در زمان دولت دهم هم در دانشگاه‌ها کنسرت نداشتیم. این مورد پدیده نوظهوری است و به هر حال این دو پدیده در دوره جدید از دانشگاه آزاد آمده است. در واقع آن‌ها شروع کردند و خط را شکستند و در دانشگاه‌های دولتی هم این خط دنبال شد.»

هاشمی البته این صحبت‌های خواجه‌سروی را بی پاسخ نگذاشت و در یادداشتی تحت عنوان «اسلام، دین آزاداندیشی» نوشت: «آنهایی که به این شکل به دانشگاه‌ها حمله می‌کنند دانشگاه را نشناخته‌اند. حتی کسی که چندین سال مسئول فرهنگی دانشگاه‌ها در وزارت علوم بوده است و هنوز هم عنوان عضو هیات‌ علمی دانشگاه را یدک می‌کشد، هنوز محیط دانشگاه را نشناخته است و به دانشگاه آزاد اسلامی اهانت می‌کند.»

هاشمی درباره اردوهای مختلط دانشگاه آزاد اضافه می‌کند: «خوشبختانه در اردوهای فرهنگی اردوهای مختلط نداشتیم و جای تعجب است کسانی که در این خصوص متهم هستند امروز در جای شاکی نشسته‌اند، در حالی که شکل گیری اردوهای مختلط در دانشگاه‌ها نتیجه اقدامات آنان در 10 سال گذشته بوده است.  شخصی که خود در گذشته مسئول امور فرهنگی بوده امروز ادعا می‌کند اردوهای مختلط، برگزاری کنسرت‌ها و هنجارشکنی‌ها از دانشگاه آزاد به دولتی آمده است. این فرد همچنین در سخنان خود ادعا کرده افرادی در دانشگاه آزاد درصدد جمع کردن پیاده نظام برای خود هستند؛ به همین دلیل دانشجویان را به سمت برگزاری کنسرت‌ها و اردوهای مختلط که برای آنان جاذبه دارد هدایت می‌کنند.»

لغو سخنرانی‌های فعالان فرهنگی

لغو سخنرانی‌های فرهنگی و سیاسی در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد به یک خبر تکراری تبدیل شده است. حمید رسایی در اراک، فریدونی عباسی در تبریز، جواد کریمی قدوسی در رامهرمز، علیرضا زاکانی در مشهد طعم لغو یا عدم صدور مجوز سخنرانی را چشیده‌اند. این تنها بخشی از کارنامه بستن دهان منتقدان معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد است.

حسن عباسی که رکورددار این لغو سخنرانی‌ها است هفته گذشته پس از لغو برنامه‌اش در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند گفت: «پیش از این بیشتر دانشگاه آزاد مانع برگزاری سخنرانی می شد، اما از سال گذشته وزارت بهداشت و علوم نیز این سیاست را در پیش گرفته است.»

مهندسی انتخابات‌های دانشجویی

انتخابات امسال نشریات دانشجویی دانشگاه آزاد، یکی دیگر از نقاط پر ابهام کارنامه طه هاشمی است. انتخاباتی که به عقیده برخی از نشریات مهندسی شده و مخدوش برگزار شد. خبرگزاری دانشجو در گزارشی از این ماجرا درباره این انتقادات نوشته است: « اوایل تابستان امسال بود که مسئولان دانشگاه آزاد اعلام کردند جشنواره نشریات دانشجویی شهریورماه در تبریز برگزار خواهد شد. همه در فکر جشنواره ملی بودند که تنها 2 هفته مانده به شروع آن، مسئولان این دانشگاه اعلام کردند قرار است انتخابات شورای نظارت بر نشریات دانشجویی دانشگاه آزاد هم در حاشیه این جشنواره برگزار شود. مشکل به همینجا ختم نشد. با وجود ابلاغ دستور از اداره مرکزی دانشگاه آزاد برای اطلاع رسانی برنامه انتخابات به مدیران مسئول نشریات، بسیاری از واحدها در اقدامی تعجب برانگیز تنها برخی از نشریات را برای انتخابات خبر کردند. جالب‌تر آنکه نشریات حامی دولت نه تنها به موقع از ماجرا خبردار شدند بلکه با هزینه دانشگاه تا تبریز رفتند اما نشریات منتقد در بسیاری از واحدها روزهای آخر از ماجرا خبردار شدند و با هزینه شخصی باید تا تبریز می‌رفتند.»

در ادامه این گزارش می‌خوانیم: « حاشیه‌های انتخابات در تبریز هم ادامه پیدا می‌کند. در حالی که معیارهای این انتخاب برای همه نامشخص است؛ از بین 235 نفری که برای نامزدی اعلام آمادگی کرده بودند، تنها 16 نفر تأیید صلاحیت می‌شوند. از سوی دیگر لیست تأیید صلاحیت شدگان 2 روز مانده به انتخابات اعلام می‌شود و فرصتی برای اعتراض ردصلاحیت شدگان باقی نمی‌گذارد. اعتراضات به روند برگزاری، به روز انتخابات هم کشیده می‌شود. یکی از حاضران در جلسه در تشریح درگیری لفظی مدیر مسئولان و مدیر کل فرهنگی دانشگاه آزاد می‌نویسد: قبل از برگزاری مراسم انتخابات، یکی از مدیران مسئول خطاب به جناب آقای اسماعیلی، مدیر کل فرهنگی دانشگاه آزاد گفت که نسبت به سلامت این انتخابات شبهاتی وجود دارد و قبل از برگزاری انتخابات ایشان باید پاسخگو سوالات باشند، که با واکنش بسیار تند جناب آقای اسماعیلی همراه بود. به شکلی که خطاب به آن مدیر مسئول گفتند: شما اگر معترضید می‎‌توانید رأی ندهید و من اجازه نمی‌دهم بیش از این کسی صحبتی داشته باشد. اگر بیش از این به صحبت‌هایتان ادامه دهید مجبور می‌شوم شما را بیرون کنم.»

برخورد گازنبری با تشکل‌های دانشجویی

تابستان امسال آئین‌نامه جدید دانشگاه آزاد برای بودجه برنامه‌های فرهنگی، خشم تشکل‌ها و فعالان فرهنگی این دانشگاه را برانگیخت. این آیین‌نامه اجرای هر برنامه فرهنگی را علاوه بر کسب مجوز شورای فرهنگی دانشگاه، محدود به تایید کمیته بودجه معاونت فرهنگی دانشجویی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی کرده بود. بسیاری از تشکل‌های دانشجویی این اقدام را در راستای محدود کردن بیشتر فعالان فرهنگی توصیف کردند. بسیج دانشجویی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در بیانیه‌ نوشت: «جای بسی تعجب است وقتی سید طه هاشمی در مصاحبه اخیر خویش سنگ انقلابی بودن را به سینه می‌زنند، امروز با ارسال بخشنامه ای که هدفی جز مهندسی فراقانونی جهت محدود نمودن تمام تشکل های دانشجویی را نمی توان از آن استخراج کرد، برای برنامه هفته دفاع مقدس که به صورت قانونی در شورای فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز تصویب شده است سنگ اندازی کرده و مانع سرمایه گذاری در این عرصه مهم می‌شوند.»

در ادامه این بیانیه می‌خوانیم: « آقای طه هاشمی شما چگونه در سخنرانی‌های خود اشاره به این دارید که می‌خواهید منویات مقام معظم رهبری (حفظه ا...) در عرصه فرهنگی را در دانشگاه آزاد اسلامی اجرا نمایید در حالی که در عمل خلاف گفته‎های خود اقدام می نمایید؟ آیا صدور این گونه بخشنامه‌های هدف دار برخلاف قوانین مصوب کشور که در آن بسیج دانشجویی را جزو سایر نهاد های داخل دانشگاه می‌نامید، نتیجه ای جز مقابله با جریان انقلابی و ارزشی دانشگاهی که امام راحل امت اسلامی شخصا فرمان تاسیس آن را صادرنموده اند و در نهایت مقابله با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟»