مدیرعامل و رییس هیئت مدیره شرکت خدمات بازرگانی تحفه از این شرکت بازرگانی به عنوان یکی از شرکتهای پیشگام در صادرات چای و پسته ایرانی به اروپا نام برد.
جواد قلعه تکی زاده مدیرعامل و رییس هیئت مدیره شرکت خدمات بازرگانی تحفه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ضمن تشریح فعالیتهای این شرکت به موانع پیش روی کسب و کار در ایران پرداخته است.
مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
شرکت تحفه در چه حوزه هایی فعالیت می کند؟
شرکت خدمات بازرگانی تحفه ارائه دهنده خدمات متنوع بازرگانی اعم از ترخیص کالا، صادرات و واردات از شرکت های معتبر خارجی و حمل و نقل بین المللی می باشد که هدف اصلی این بازرگانی گسترش تجارت و پیشرفت روز افزون تمام مردم ایران در زمینه اقتصاد و تجارت می باشد.
مدیریت متمرکز، نیروهای متخصص و با تجربه، ارتباطات قوی، توانمندی اطلاعاتی با استفاده از آخرین قوانین و مقررات جاری بازرگانی و گمرکی و به موازات آن بهره گیری از کارشناسان صنعت بانکی، بیمه، حمل و نقل وحقوق بازرگانی این بازرگانی را قادر ساخته تا به خوبی و در کمترین زمان هرگونه عملیات تجاری (واردات و صادرات، ترخیص و مشاوره) را تحت پوشش خود قرار دهد.
شرکت بازرگانی تحفه از سال 1361 تحت پوشش سازمان اقتصادی کوثر با هدف خدمات دهی به ایثارگران و خانواده شهدا تاسیس شد. تا سال 78 فعالیت اصلی این شرکت تامین و نگهداری فروشگاههای زنجیره ای خانواده ایثارگر و شاهد بود؛ اما از سال 78 با تغییر حوزه فعالیت وارد خدمات پس از فروش خودرو، فروش خودرو و اخذ نمایندگی گروه سایپا شد و تاکنون هم این جریان ادامه دارد.
شرکت خدمات بازرگانی تحفه از اواخر سال 93 وارد فضای برندسازی و بسته بندی مواد غذایی از طریق برون سپاری شد و در حال حاضر به بسته بندی و عرضه محصولاتی همچون چای، برنج، خرما و پسته در سطح داخل و خارج از کشور مشغول است.
سیستم توزیع محصولات این شرکت به چه شیوهای است؟
یکی از اقداماتی که برای فروش محصولات این شرکت انجام شده فعال کردن بخش بازاریابی است که با استفاده از این ظرفیت سال گذشته توانستیم سفارش های خیلی خوبی از کرمان موتور، شرکت سایپا یدک، بیمه رازی و خیلی از شرکت ها داشته باشیم. در واقع شرکت تحفه در قالب این سفارش ها بسته چای ایرانی را درهشت طعم به این شرکت ها عرضه کرد به گونه ای که توانستیم 2 میلیون عدد تی بگ را به فروش برسانیم.
در بعضی از مکان ها مثل فرودگاه امام خمینی که دارای موقعیت استراتژیک هستند و خیلی از نمایندگی های تعاونی ها، یا مرزهای خروجی مثل مرز آستارا و انزلی قفسه داریم ولی وارد مقوله پخش نشده ایم؛ البته فروشگاه آذری این شرکت به زودی افتتاح می شود و یک فروشگاه نیز در خیابان بخارست در حال راه اندازی است. در حال حاضر فروش اینترنتی محصولات خود را شروع کرده ایم اما ورود به بازار سراسری و فروشگاه های زنجیرهای کشور را از سال آینده کلید می زنیم.
آیا از لحاظ شکلی نوآوری در عرضه محصولات شرکت تحفه داشتهاید؟
در شرکت تحفه به عنوان اولین شرکت توانسته ایم که خاک چای ایرانی را در قالب چای کیسه ای بر اساس ذائقه و سلیقه مشتری تولید و عرضه کنیم. درواقع چای سیاه را با اسطوخودوس که یک همخوانی خیلی خوبی با چایی دارد ترکیب کردیم همچنین الان چای کیسه ای این شرکت با طعم های نعناء، گل گاوزبان، هل، دارچین، عرضه می شود؛ البته الان چایهای کیسه ای با طعم های مختلف که بوی خوبی هم دارند در بازار وجود دارد اما با اسانس جامد تولید می شوند ولی اگر ما چای هل را در بازار عرضه کرده ایم برای تولید آن از هل آسیاب شده که سایز آن اندازه چای است استفاده میکنیم.
در مورد چای فله ای نیز آمده ایم و ترکیب چای هل، دارچین و زنجبیل را تولید کرده ایم؛ البته اوایل خیلی ها می گفتند این چه چایی چیست ولی این محصول الان مشتری های بزرگی دارد که برای کارخانجات و ادارات به ما سفارش یک تن و نیم تن می دهند. در واقع این نشان می دهد که ما توانسته ایم رضایت مشتری را را به دلیل کیفیت و طعم چای جلب کنیم.
یکی دیگر از نوآوری های شرکت بازرگانی تحفه تولید چای هرمی است. تمایزی که چای هرمی با چای کیسه ای معمولی دارد در نوع فیلتر آن است چون از ابریشم خالص تولید می شود. در واقع فیلتر ابریشمی باعث می شود که طعم اصلی چای حفظ شود.
کدام کشورها خریدار محصولات این شرکت هستند؟
در حال حاضر سفارشاتی از اروپا و از جمله کشور آلمان برای صادرات چای اخذ شده و به امید خدا در اسرع وقت اولین سفارش به مقدار 20 تن به این کشور صادر خواهد شد. این محموله به صورت چای سیاه و در قالب کیسه های 30 کیلویی صادر می شود. با توجه به اینکه محموله اول چای در حال ارسال است امیدواریم پس از کسب نتیجه مورد نظر بتوانیم ماهیانه 200 تن چای به آلمان صادر کنیم.
البته امیدواریم بتوانیم برای دیگر محصولات فراروی شده این شرکت که شامل دمنوش و چای ترکیب شده با قطعات خشک مثل چای گل محمدی، چای ترش، چای زنجبیل، چای هل و دارچین هستند بازار صادراتی پیدا کنیم.
بر اساس آمارهای موجود سالیانه بین 20 تا 25 هزار تن چای در کشورمان تولید می شود اما میزان مصرف این محصول در سال 130 هزار تن است؛ بنابراین تامین چای مورد نیاز از طریق واردات قانونی و یا قاچاق انجام می شود.
در خصوص محصول پسته هم موفق شدیم از لابراتور eurofins هامبورگ علاوه بر اخذ گواهی ارگانیک چای، گواهی ارگانیک پسته را نیز دریافت کنیم. با توجه به اینکه به دلیل یک سری محدودیتها پسته ایرانی به اروپا صادر نمیشود امیدواریم که با اخذ این گواهی بتوانیم راهی برای عرضه پسته ایران در بازارهای اروپا پیدا کنیم.
اروپا بازار بسیار خوب و قابل دسترس و نزدیکی برای ایران هست و تعداد زیادی از ایرانی ها نیز در اروپا ساکن هستند و همین ها می توانند مصرف کننده های واقعی محصولات ما باشند به اضافه این که قیمت پسته ایرانی از پسته آمریکایی رقابتی تر و با کیفیت تر است. یکی از محدودیت های صادرات پسته ایران به اروپا وجود سم آفلاتوکسین در این محصول است؛ اما محصولی که ما از باغات پسته سیرجان داریم خریداری کرده ایم فاقد این سم بوده است.
این شرکت همچنین نوعی از خرمای خشک که فقط در کشور ایران و بخشی از آفریقا برداشت می شود و طرفداران زیادی هم دارد را در حال حاضر به صورت فله ای به امارات و عمان صادر می کند؛ البته به دنبال بازاریابی این محصول در کشورهای اروپایی هستیم.
جایگاه چای ایران در دنیا کجاست؟
چای در حدود ۵۰ کشور تولید می شود که فکر می کنم ایران از لحاظ حجم تولید رتبه ۱۰ تا ۱۵ جهانی را داراست؛ ولی مشکل اصلی چای ایرانی این است که ارزش افزوده اقتصادی لازم را ندارد به گونه ای که شاهدیم چای تولید شده در کشورمان با قیمت نازل به خارج از کشور صادر می شود. در واقع چای ایرانی از بعد کمیت سهم قابل توجهی در دنیا دارد اما از بعد کیفیت و ایجاد ارزش افزوده اقتصادی این وضعیت را ندارد. ناگفته نماند که طی سال های گذشته اقدامات خوبی صورت گرفته که این اقدامات نه از طرف مسئولان بلکه از طرف بخش خصوصی و شرکت های فعال در زمینه چای و دمنوش بوده است؛ البته نباید از تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر موضوع اقتصاد مقاومتی و مصرف کالای ایرانی در بهبود وضعیت چای ایرانی غافل شویم.
دلایل پایین بودن کیفیت چای ایرانی در مقایسه با چای خارجی چیست؟
واقعیت این است که چای قاچاق توان رقابت تولید کننده داخلی را پایین می آورد به هر حال همه می دانیم قیمت تمام شده کالاها در داخل کشور به دلایل مختلف بالا است و توان رقابتی را برای تولید کننده داخلی پایین می آورد، البته در رقابت با کالای خارجی عوامل زیادی دخیل هستند به عنوان مثال ما سالهاست که موضوع بسته بندی چای را در کشور نادیده گرفته ایم و همین الان هم در لاهیجان شاهدیم که یک کیلو چای را در یک کیسه پلاستیکی پرس شده عرضه می کنند؛ شاید در این میان هم یک هنر به خرج دهند و بروشوری را در داخل کیسه چای بگذارند. واقعیت این است که در هیچ کجای دنیا به این شکل چای را عرضه نمیکنند؛ بنابراین اتفاقی که باید بیفتد این است که نمی توان از سلیقه مشتری غافل شد چون توجه به سلیقه مشتری می تواند سودآوری بیشتری داشته باشد. در هر حال سرمایه گذاری در زمینه بسته بندی چای می تواند در سودآوری و ارزش افزوده این محصول نقش به سزایی داشته باشد اما سرمایه گذاری لازم صورت نگرفته است.
به نظر می رسد که موضوع بسته بندی یکی از مهمترین دغدغه های تولید کنندگان در کشورمان است اما در حالی که همه از این موضوع اطلاع دارند چرا اقدامی برای رفع این مشکل صورت نمیگیرد؟
من خودم خیلی روی این موضوع فکر کردم. امروز شاهدیم که کالای ساخت ترکیه که غالبا هم به صورت قاچاق وارد کشورمان می شوند با کیفیت خوب و قیمت مناسب به دست مشتری می رسند. در واقع یکی از دلایل افزایش کیفیت اجناس ساخت ترکیه این است که مهاجرین ترک که در آلمان زندگی می کرده اند توانسته اند که صنعت بسته بندی را از این کشور به کشور خود منتقل کنند به گونه ای که امروز شاهدیم دستگاههای در ترکیه تولید میشوند که کیفیت آنها معادل کیفیت دستگاههای آلمانی است. در واقع ترک ها توانسته اند که صنعت بسته بندی خودی را به خوبی ارتقا ببخشتد.
نباید فراموش کنیم که کشور ترکیه 30 تا 40 سال پیش وارد کننده پوشاک از ایران بود ولی الان این کشور به اقصی نقاط دنیا پوشاک صادر می کند. واقعیت این است که ما مسیرهای درستی را انتخاب نکردیم مثلاً اگر آمدیم در بحث صنعت مواد غذایی سرمایه گذاری کردیم از دستگاه های خوبی برای تولید بهره نبردیم و یا دستگاه هایی که وارد کردیم دستگاه های با کیفیتی نبودند.
به نظر شما این امکان وجود دارد که دست های پشت پرده مانع ارتقاء صنعت بسته بندی در کشورمان شوند؟
از قدیم اصطلاحی با عنوان زامبیای بازاری مطرح بوده است. امروز در کشور ما سالانه ۳۰ میلیارد دلار واردات انجام می شود بدون آنکه گمرگی برای آن پرداخت شود. واقعیت این است که وقتی ما این حجم بسیار بالا قاچاق کالا به کشور داریم به صنایع مختلفی لطمه می زنیم. متاسفانه در کشور ما در عین حالی که نهادهای نظارتی بسیاری به صورت موازی و با بروکراسی عریض و طویلی فعالیت می کنند؛ اما هیچ کدام درست عمل نمی کنند و این باعث میشود که به تولید کننده و مصرف کننده لطمه وارد شود. متاسفانه خیلی از کسانی که در کشورمان مسئولیت دارند خودشان جزو کاسبان همین تحریم ها و کاسبان ورود کالاهای قاچاق به کشور هستند.
در همین رابطه خاطره ای را برای شما تعریف می کنم. یک زمانی من به کشور سریلانکا سفر کرده بودم در یکی از مناطق این کشور یک سوله ای را به من نشان دادند و گفتند که در همین سوله چایهای ایرانی استفاده می شود در واقع 50 تا 60 هزار تن چای ایرانی که با کیلویی ۲۰۰ تومان خریداری شده بود در این سوله وجود داشت و این همان چایی بود که باید به کود تبدیل می شد اما در سریلانکا آن را تبدیل به چای میکردند.
فضای کسب و کار، تولید و اشتغال را در کشورمان چگونه ارزیابی میکنید؟
ورود به فضای تولید و اشتغال در ایران به دلایل مختلف شهامت خاصی می خواهد؛ چرا که حجم بالای کالای قاچاق، تولید را به کاری سخت و پر ریسک تبدیل کرده از طرفی محدودیتهای سازمان های مختلف از جمله سازمان تامین اجتماعی، سازمان امور مالیاتی و سایر ارگان ها دست به دست هم داده که تولید کننده همیشه ترس و دلهره ورود به فضای کسب و کار را داشته باشد.
به نظر من وقتی کسی وارد فضای کسب و کار و تولید میشود برکتش هم با خودش میآید. معتقدم که به خاطر همین کارهای کوچکی که شرکت بازرگانی تحفه انجام داده دعای خیر کشاورزان پشت سر ماست. به عنوان مثال هنوز یک سال نشده که ما در بحث چای که با یک کارخانه مشارکت کرده ایم یک خط بسته بندی نیم کیلویی راه اندازی شده، یک سوله ساخته شده و با خرید یک دستگاه ۶ نفر به طور مستقیم مشغول کار شده اند؛ البته در کنار این اشتغالزایی مستقیم یک شبکه ای درگیر کار میشود به عنوان نمونه باید خرید چای از چاپخانه صورت گیرد، باید طراح مرتبط برای ارائه طرحهای جدیدی داشته باشیم و باید سیستم توزیع از کارخانه به تهران راه بیفتد. در حال حاضر فقط ۲۰ تا ۳۰ نفر به عنوان پیک موتوری در کار توزیع با ما همکاری دارند و سفارشات مشتریها را با توجه به ترافیک شهر تهران به دست آنها می رسانند.
یکی دیگر از اقداماتی که این شرکت انجام داده این است که خیلی از کارهای بسته بندی مورد نیاز در منازل و توسط زنان انجام می شوند. در واقع زنان در امر جعبه سازی برای بسته بندی محصولات با ما همکاری می کنند. همچنین کیسههایی را که به عنوان تبلیغات، محصولات شرکت را داخل آن ها قرار می دهیم خانواده های بی سرپرست در یکی از شهرستانها تولید می کنند و تا الان بالغ بر ۱۰ هزار کیسه از آن ها خریداری کردهایم. در واقع این کیسه ها هم دوست دار محیط زیست بوده و هم از ماندگاری بالایی برخوردار هستند.
برای ساخت جعبههای چای نیز از بچه های کار استفاده میکنیم و بنابر آخرین خبری که دارم امسال پنج نفر دیگر به این تیم اضافه شدهاند. جعبه هایی که کودکان کار تولید می کنند همه کار دست هستند و اگر بازار صادراتی شرکت رونق بگیرد تعداد زیادی در این بخش مشغول کار میشوند.