همايش بزرگداشت فردوسی در دانشگاه شيراز برگزار شد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شیراز در همایش بزرگداشت فردوسی که با شاهنامه‌خوانی آغاز شد، در خصوص نقش دولت سامانيان در شكل گيري شخصيت باستان گراي فردوسي به سخنراني پرداخت.

سيد ابوالقاسم فروزاني با اشاره به خواستگاه طبقاتي و چگونگي تشكيل حكومت سامانيان افزود: توجه به زبان و ادب پارسي مولود پاره اي از مسائل خاص سياسي و اجتماعي است كه به ويژه از قرن دوم هجري در شرق ايران پديد آمده بود كه منجر به قيام هاي متعددي ضد خلافت امويان و عباسيان شد.

فروزاني اظهار داشت: عهد دولت سامانيان مهمترين دوره حماسه سرايي در ايران است و توجه به داستان هاي كهن ملي از افتخارات دولت سامانيان مي باشد .

این استاد دانشگاه شیراز در خصوص شخصيت فردوسي اظهار داشت: فردوسي دهقاني ايراني نژاد بود كه در دهه هاي اوليه قرن چهارم هجري در توس به دنيا آمد. او ادامه دهنده راه دقيقي توسي در به نظم در آوردن شاهنامه ابومنصوري بود .

فروزانی گفت: تنها سامانيان بودند كه با احياي زبان فارسي و ميراث فرهنگي ايران موفق به حفظ هويت ملي ايرانيان شدند و نقش فردوسي در اين جريان بسزاست.

عبدالرسول خيرانديش، استاد تاريخ دانشگاه شيراز نیز گفت: شاهنامه در اصل خداي نامه بوده و خداي در لغت پهلوي به معني شاه يا پادشاه مي باشد. اين كتاب ها كه از روزگاران بسيار قديم نوشته مي شد در حقيقت وقايع نويسي شاهان و دربار بوده است؛ كه اين سنت نوشتن وقايع در هر دوره اي وجود داشته است و فردوسي و ساير شاعران با مراجعه به اين شاهنامه ها كتاب هايي تاليف كرده اند .

خيرانديش افزود: در ايران و در قرن ۴ و ۵ هجري با يك تحولي در زبان و ادب فارسي مواجه مي شويم كه ماندگار شده است و آن اين است كه ايرانيان با ورود اسلام كلمه خدا را براي برگردان كلمه الله به كار بردند. اما در خراسان و در لفظ دري كلمه شاه براي برگردان خداي نامه از پهلوي به زبان فارسي مورد استفاده قرار گرفت و خداي نامه به شاهنامه تبديل شد .

این استاد دانشگاه شیراز گفت: شاهكار بزرگ فردوسي در اين است كه شاهنامه را از كتابي صرفا در ذكر وقايع خاندان شاهي و دربار فراتر برده و متون حماسي را وارد شاهنامه كرده كه اين متون به پهلوان نامه معروف است. فردوسي اين دانايي و مهارت و هنر را دارا بوده كه يك سير پيوسته و مستمر از تاريخ ايران را با داستان هاي عاشقانه شورانگيز مثل زال و رودابه، بيژن و منيژه و يا صحنه هاي بزم و رزم كه رسا و گويا و گيرا براي همه زمان ها بوده؛ پيوند داده است .

محمود رضايي دشت ارژنه، عضو هيئت علمي دانشكده ادبيات دانشگاه شيراز نيز در خصوص جايگاه شاهنامه در گستره ادب جهان سخناني ايراد كرد.

وي با تاكيد بر اينكه يكي از اركان بنيادين هر حماسه اي پهلوان هاي آن بوده؛ به بررسي شباهت هاي موجود بين پهلوان ها و داستان هاي شاهنامه با بزرگترين حماسه هاي جهان مثل ايلياد و اديسه و انه ايد و رامايانا و مهابهاراتا پرداخت .

اين استاد دانشگاه شيراز ادامه داد: ساير حماسه هاي ذكر شده سير تاريخي حادثه ها را پيش گرفته اند و فراز و فرود داستان ها را به نمايش گزاشته اند؛ اما فردوسي گاه به گاه در ميان حوادث و داستان ها، آرمانشهر مورد نظر خود را نيز بيان مي كند .

احمد فضلي نژاد رئيس بخش تاريخ دانشگاه شيراز آخرين سخنراني بود كه در اين همايش به بررسي شاهنامه با عنوان فردوسي و نام ايران پرداخت.

فضلي نژاد ضمن بررسي نام ايران در دوره هاي مختلف تاريخي بيان داشت : اهميت نام ايران نه فقط به خاطر جنبه تاريخي آن بوده بلكه به علت پيوستگي آن با هويت و منش ايرانيان بوده است .

وی گفت: در زمان فردوسي شرايط سياسي و اجتماعي ايران دچار تحولات زيادي مي شود كه اين عامل در نگارش شاهنامه تاثير زيادي داشته است .

این استاد دانشگاه افزود: حدود ۱۷۰۰ بار در شاهنامه از ايران و ايرانيان ياد شده است و نخستين باري كه نام ايران در شاهنامه ذكر مي شود مربوط به رويداد هاي دوره ضحاك است. جامعه آرماني فردوسي جامعه اي تركيب يافته از دين توحيدي اسلام، آيين كشور داري ساسانيان و فرمانروايي ايرانيان بر جهان بود .

فضلی‌نژاد به بررسي نام ايران در متون ادبي و تاريخي پس از فردوسي به ويژه در دوره مغول مانند: جامع التواريخ و ظفرنامه پرداخت و در خصوص اهميت كتاب ظفرنامه حمدالله مستوفي بيان داشت: حمدالله مستوفي نخستين پژوهنده شاهنامه پس از فردوسي و مصحح دقيق شاهنامه است.

فضلی‌نژاد همچنین گفت: اهميت شاهنامه فردوسي نه فقط آن حماسه عظيمي است كه خلق كرده بلكه در آن است كه شاهنامه دفتر هويت ايرانيان و يادآور تمدن سازي پيشينيان خردمند آنها است .

گفتني است، همزمان با برگزاري همايش بزرگداشت فردوسي در دانشگاه شيراز؛ برنامه مرشد خواني توسط هئيت ورزش زورخانه اي و پهلواني فارس اجرا شد.