شلیک گلوله هوایی در مراسم عروسی و عزاداری یکی از فرهنگهای سنتی عرب نشینان بومی اهواز است که ساکنان این منطقه را مورد اصابت قرار میدهد.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛ اهواز یکی از شهرهای تاریخی و عرب نشین ایران است که سرشار از فرهنگهای بومی و محلی خاص خود میباشد. با وجود توسعه یافتگیها و پیشرفتهای ایران در طی چند دهه اخیر، هنوز هم بومیان اهوازی به بسیاری از سنن و آداب و رسوم خود پایبندند؛ به طوری که نوای موسیقیهای سنتی، اغلب شبها و روزها در کوچه و خیابانهای اهواز به گوش میرسد و ساکنین این محلات به شنیدن این نواها عادت کرده اند.
شلیک گلولههای هوایی در مراسم عروسی و عزاداری نیز یکی از فرهنگهای بومیان این منطقه است. گلولههایی که آزادانه در هوا رها میشوند و پیام برپایی مراسم عروسی و عزاداری در گوشهای از شهر اهواز را به همه اهالی میدهند؛ اما این گلولههای سرگردان تلفات بسیاری نیز به دنبال دارند به گونهای که هرازگاهی تیتر اخبار حوادث رسانههای خوزستان مربوط به اصابت گلولههای هوایی به دانشجویان، اساتید، مردم عادی و سایر اقشار میشود.
البته آخرین اخبار مربوط به شلیکهای هوایی اهواز نشانگر این است که بیشتر گلولههای سرگردان حوالی دانشگاه شهید چمران اهواز فرود میآیند و به همین دلیل اکثرا دانشگاهیان این دانشگاه مورد اصابت گلوله قرار میگیرند وعلت آن قرارگیری دانشگاه شهید چمران در منطقهای به نام لشگرآباد است که عدهای از عربهای بومی اهواز ساکن این منطقه هستند.
در همین راستا با عزیز حزبابی، استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز که خود نیز عرب زبان است، به گفتگو پرداختیم.
شلیک هوایی یکی از فرهنگهای رایج و مورد احترام عرب نشینان اهواز است حزبابی در این باره میگوید: فرهنگ شلیک گلوله هوایی در بین عرب نشینان اهواز سابقهای تاریخی دارد و به زمانهای قبل از رواج شهرنشینی و دوران مدرنیته بازمی گردد. این فرهنگ از دیرباز در بین عشایر عرب نشین اهواز رواج داشته و با وجود خطراتی که به همراه دارد هنوز هم مورد قبول و احترام این اقوام است.
وی میافزاید: شلیک هوایی یکی از فرهنگهای رایج و مورد احترام عرب نشینان اهواز در مراسم عروسی و عزاداری است و از دیرباز رواج داشته و با وجود تلفاتی که همواره به همراه داشته و خود عربها از این بابت احساس خطر میکردند که ممکن است تلفاتی به بار بیاورد، ولی با این حال به این سنت پایبند بوده اند و اجرای آن را در مراسمات خود الزامی میدانند.
این استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه میکند: فرهنگ شلیک هوایی گلوله در هر محلهای از اهواز که عربها در آنجا ساکن باشند، رواج دارد و این اقوام با وجود اینکه شهرنشین شده اند، اما هنوز بافت عشیرهای و قبیلهای خود را حفظ کرده اند.
بومیهای عرب نشین در مناطق مختلف اهواز پراکنده هستند وی با بیان اینکه بومیهای عرب نشین در مناطق مختلف اهواز پراکنده هستند، میگوید: تغییر این فرهنگ در بین محلیان بومی اهواز کار مشکلی است و برای ایجاد تغییر در فرهنگ شلیک هوایی این اهالی، در ابتدا باید اقدام به تغییر سنت بومیان کرد که اینکار در شرایط فعلی غیرممکن است چرا که اهواز اکنون شرایطی پیدا کرده که سابقه شهرنشینی آن به نسبت سایر شهرهای کشور کمتر است و سابقهای تقریبا ۱۲۰ ساله دارد.
حزبابی ادامه میدهد: پس از اینکه شرایط اهواز بحرانی شد و جنگ اتفاق افتاد، روستاییان و عشایر به دلیل وضعیت اقتصادی نامناسب به شهر اهواز و حاشیههای آن مهاجرت کنند و همزمان با این مهاجرت، آداب سنتی و فرهنگی خود را نیز حفظ کردند و همچنان به آن پایبند هستند. تغییر این فرهنگ در بین بومیان عرب نشین اهواز پروسهای زمان بر است و نیاز به بستر و ابزار خاصی دارد که فعلا این بستر سازی صورت نگرفته در حالی که فرهنگ شلیک گلوله هوایی در بین بومیان روزبروز در حال ترویج است و بومیان به فکر تقویت آن هستند.
وی میافزاید: متاسفانه اکثر اوقات گلولههای هوایی با انسانها و حیوانات برخورد میکنند و به هیچ عنوان نمیتوان به این مسئله پی برد که گلوله توسط چه شخصی و در کجا شلیک شده و این یک خطر جدی برای اهوازنشینان است.
یک شبه نمیتوان فرهنگ بومیان عرب نشین اهواز را تغییر داد استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز تاکید میکند: تغییر این فرهنگ در شرایط کنونی غیرممکن است و یک شبه نمیتوان فرهنگ بومیان عرب نشین اهواز را تغییر داد و چشم انداز نزدیکی برای تغییر این فرهنگ ترسیم نمیشود؛ چرا که بومیان در حال بازگشت به شرایط سنتی خود هستند که مشکلات شهر اهواز یکی از دلایل اصلی بروز این شرایط است.
وی با تاکید بر اینکه شلیک هوایی گلوله، خطری است که اهواز را تهدید میکند، میگوید: در صورتی که مجازات و جریمههای سختی برای استفاده از اسلحه توسط بومیان اهواز در نظر گرفته شود؛ شاید تا حدودی این موضوع حل شود و افراد دیگر رغبتی برای استفاده از اسلحه نداشته باشند؛ اما متاسفانه در حال حاضر استفاده از تفنگ برای مردم اهواز عادی شده و بومیان بدون هیچ مانعی از آن در مراسم خود استفاده میکنند.