حمیدرضا اکبری، کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، درباره راهکارهای جلب سرمایه گذاران خارجی در بورس انرژی ایران گفت: با توجه به تحریمهای بانکی و نفتی، در وهله اول هدف ما عرضه نفت در بورس و ترغیب بخش خصوصی داخلی برای خرید آن است. اما برای تحقق اهداف بلندمدت باید اقداماتی صورت داد تا بورس انرژی ایران، تبدیل به بورس بین المللی شود و سرمایه گذاران خارجی نیز به آن ورود کنند. در این راستا باید چند کار انجام داد.
وی افزود: اول آنکه با جذاب کردن فضا، این پیام را به آنها بدهیم که خرید نفت از بورس ایران باعث سودآوری می شود. همچنین لازم است زیرساخت ها را آماده کنیم. برای این منظور در شرایط تحریم می توان از چند راهکار استفاده کرد. مثلا همان بحث تسویه صدر درصد ریالی که بر طبق آن سرمایه گذار خارجی می تواند برای پرداخت پول محموله ها، با تاجرهای ایرانی وارد معامله شود و با تغییر ارز، تسویه را صورت دهد. علاوه براین، ضروری است اطلاعیه عرضه به زبان انگلیسی هم منتشر شود تا امکان اطلاع رسانی بین المللی فراهم گردد.
این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: مساله بعدی، دیپلماسی انرژی است. زمانی که به دنبال جلب نظر سرمایه گذار خارجی هستیم باید در کنار انتشار اطلاعیه عرضه به زبان انگلیسی و ایجاد زیرساخت ها از وزارت خارجه و سفرا هم استفاده کرد. به این صورت که سفرای ایران با سفیران خارجی وارد گفتگو شوند و نسبت به وجود چنین بورسی در ایران اطلاعرسانی کنند و حتی اگر لازم است کانال های بانکی مختلف ایجاد کنند و در زمینه شیوه تسویه هم وارد مذاکره شوند. برای تحقق هدف بلندمدت ما برای بین المللی کردن بورس، در بحث های مالی هم می توان از ظرفیت پیمان های پولی دوجانبه استفاده کرد.
وزارت نفت، نفت خام را به صورت هفتگی در بورس عرضه کند
اکبری درباره روش هایی برای استقبال بیشتر بخش داخلی از نفت عرضه شده در بورس اظهار داشت: در این راستا بحث اول این است که عرضه باید تداوم داشته باشد، یعنی وزارت نفت موظف شود که نفت را به صورت هفتگی در بورس عرضه کند. وقتی این تداوم عرضه وجود داشته باشد، بخش خصوصی با اطمینان بیشتری میتواند با پالایشگرهای خارجی قرارداد ببندد. بدون وجود اطمینان از تداوم عرضه، امکان عقد قراردادهای بلندمدت با پالایشگاههای خارجی وجود ندارد. در این شرایط طبیعتا سرمایه گذار داخلی هم استقبال چندانی از بورس نخواهد کرد.
این کارشناس حوزه انرژی تاکید کرد: باید حواله هایی در اندازه 10 هزار بشکه ای لحاظ شود تا بخش خصوصی با سرمایه کمتر هم امکان ورود به بورس را داشته باشد. ضمن آنکه نقل و انتقالاتی که بین اوراق فروش و حوالهها صورت میگیرد، رصد شدن تحریمها را باز هم سختتر میکند. موضوع دیگر بحث افزایش مهلت تسویه است. در حال حاضر حدود 60 روز را مبنا قرار داده اند. یعنی از زمان تحویل محموله به مدت دو ماه فرصت وجود دارد که خریدار، پول را تسویه کند. در حالی که وزارت نفت در قراردادهایی پیش از زمان تحریم با کشورهای خارجی منعقد می کرد، این مهلت حتی به 90 روز هم میرسید.
وی با اشاره به مساله عرضۀ میعانات گازی خاطر نشان کرد: روش دیگر برای جلب نظر سرمایهگذار داخلی این است که در کنار عرضۀ نفت در بورس باید میعانات گازی هم عرضه شود. زیرا طبیعتاً معاملۀ میعانات گازی در عرصۀ بینالمللی حتی راحتتر از بحث نفت است. از سویی با توجه به استخراج گاز در ایران، میعانات گازی که همراه با گاز برداشت می شود و باید برای صادرات آن چارهاندیشی کرد زیرا در دوره تحریم قبلی نیز مجبور شدیم میعانات گازی زیادی روی آب سرگردان کنیم.
وزارت نفت اجرای این راهکار را برای بیاثرکردن تحریمها جدی تلقی نمیکند
اکبری درباره علت تعلل وزارت نفت برای عرضه مجدد در بورس و آثار آن گفت: به نظر می رسد وزارت نفت این کار را به عنوان راهکار بی اثر کردن تحریم ها برای جلوگیری از کاهش فروش نفت و همچنین به عنوان روشی برای استفاده از توانمندی بخش خصوصی، جدی تلقی نمی کند. این نوع نگاه هم برای اقتصاد ایران یک زیان قابل توجه است چرا که می تواند اثر تحریم ها را شدیدتر کند. لذا باید از سوی رسانههای مختلف این موضوع دنبال شود که چرا وزارت نفت این اقدام را جدی نمی گیرد و عرضه را متوقف می کند.
این کارشناس حوزه نفت و گاز تاکید کرد: باید انحصارطلبی که در بین برخی مدیران امور بین الملل وجود دارد و مانع عرضه نفت در بورس است شکسته شود. بنابراین ما هم امیدواریم که وزارت نفت این تحرک را در خودش بوجود بیاورد و نفت را در بورس عرضه کند.