به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو،اغلب صاحبنظران سیاسی معتقدند طرح استانی شدن انتخابات مجلس، ضد مشارکت عمومی و مغایر با سیاستهای کلی نظام است. روزنامه جام جم با اشاره به تصویب کلیات طرح مذکور در مجلس، به نظرخواهی از کارشناسان پرداخت. حسین مظفر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است: اشکال کار این است که این طرح انگیزه لازم را برای مشارکت همگانی مردم کاهش میدهد. چون بالاخره رقابت که در سطح منطقهای کوچک اتفاق میافتد بالاتر است و حساسیت برای مشارکت مردم در انتخابات هم بیشتر خواهد شد. از ابتدای پیروزی انقلاب انتخابات متعددی برگزار شده و در همه انتخابات مشارکت مردم از میانگین جهانی بالاتر بوده است. قطعاً با استانی شدن انتخابات ضریب مشارکت پایین خواهد آمد. این در حالی است که مشارکت بالا یکی از ابعاد اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران است و پایین بودن مشارکت به این بعد لطمه خواهد زد. البته نکته مهم این است که طرح استانی شدن انتخابات با سیاستهای کلی انتخابات مغایرت دارد و سیاستهای کلی انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده و بحث استانی شدن انتخابات هم در مجمع مورد بررسی قرار گرفت و مصوب نشد. طبعاً این طرح حتی در صورت تصویب در مجلس به علت مغایرت آن با سیاستهای کلی مورد ابلاغ رهبر انقلاب از سوی مجمع تشخیص رد خواهد شد.
جلیل رحیمی جهانآبادی نماینده مجلس هم میگوید: استانی شدن انتخابات مجلس مزایا و معایبی دارد، هر چند به واسطه این طرح، نمایندگان از گرفتاریهای اجرایی در شهرستانها رها شده و وقت بیشتری را برای مدیریت کلان کشور و قانونگذاری خواهندداشت، اما در عین حال دسترسی مردم به نماینده منطقه خود از بین میرود و نقش شهرستانهای کوچک در انتخاب نمایندگان کاهش مییابد.
به این ترتیب افراد نخبه شهرستانی فرصت انتخاب شدن نخواهند داشت و در مقابل اغلب چهرههای سیاسی و افرادی که به کانون قدرت وصل هستند امکان حضور خواهند داشت. از جمله معایب دیگر این است که میزان مشارکت مردم کاهش مییابد همچنین در صورت اجرایی شدن طرح برخی تنشهای قومی- مذهبی به دلیل نبود نمایندگان آنها در مجلس میتواند شکل بگیرد که آثار و تبعات امنیتی خواهد داشت.
دکتر ابراهیم فیاض جامعهشناس نیز معتقد است: متأسفانه از زمان دولت سازندگی روندی در حال شکلگیری است که قدرت در دست دولت متمرکزتر شود. ادامه این وضعیت باعث کاهش آزادی و افزایش استبداد خواهد شد. بنای جمهوری اسلامی افزایش بیشتر مشارکت مردم بود و مردم شهر و روستا خودشان را در سرنوشت کشور سهیم میدانند. اما اجرایی کردن این طرح عملاً باعث کاهش مشارکت مردم خواهد شد. در چنین فرآیندی مردم دهات و روستاها و بخشهای کوچک، دیگر رغبتی برای شرکت در انتخابات پیدا نمیکنند و این ذهنیت برای آنها پیش خواهد آمد که احزاب و گروههای سیاسی از این پس در عرصه انتخابات فعالتر خواهند شد. در شرایط کنونی اگر طرح استانی شدن انتخابات اجرایی شود زمینه برای اشرافیت فراهم خواهد شد.
دکتر نجفقلی حبیبی، استاد دانشگاه نیز میگوید: این طرح را طرح مفیدی ارزیابی نمیکنم. در شرایط فعلی، مردم به نمایندگان خود اعتماد بیشتری دارند و برای حل مشکلات خود به او مراجعه میکنند. مدافعان این طرح شاید این گونه تصور میکنند که با اجرایی شدن این طرح مسئولیت نمایندگان در رفع و رجوع مسائل منطقهای کمتر خواهد شد، اما به نظر نمیرسد که چنین اتفاقی بیفتد.
در صورت اجرایی شدن طرح استانی شدن انتخابات، نحوه رأی دادن بیش از آن که مردمی باشد سیاسی میشود و احزاب و گروهها فهرستی را برای رأی دادن مردم معرفی میکنند. حتی ممکن است مردم شهرهای کوچک در انتخابات شرکت نکنند و این ذهنیت را داشته باشند که بالاخره لیست و فهرستهاست که رأی میآورد. در چنین شرایطی بیتفاوتی مردم برای نظام خطرناک خواهد بود.