کوه کانال مالی اروپا موش زائید

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، کوه کانال مالی اروپا بعد از حدود ۹ ماه تعلل و وقت کشی، موش زایید. پس از خروج آمریکا از برجام قرار بود تا اروپا به منظور مقابله عملی با تحریم‌های ضدایرانی و اجرای تعهدات برجامی خود، تضمین بدهد. اما در نهایت تعهدات برجامی اروپا در گام اول به SPV (مبادله نفت در مقابل کالا) تقلیل یافت و در گام دوم نیز به INSTEX (مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو) فرو کاسته شد! نکته قابل توجه اینجاست که اروپا، همین وعده نسیه و اجرای کاریکاتوری تعهدات خود را نیز به اجرای کامل دستورات FATF از سوی ایران منوط کرده است!

سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس، پنج‌شنبه هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای رسماً اعلام کردند که کانال ویژه تجارت اروپا و ایران ثبت شده است.

در بخشی از بیانیه سه کشور اروپایی آمده است: «ابزار پشتیبان مبادلات تجاری» با تمرکز بر روی ضروری‌ترین بخش‌ها برای مردم ایران - از قبیل اقلام دارویی، کالاهای پزشکی و کالاهای کشاورزی و غذایی- از تجارت مشروع با ایران حمایت خواهد کرد. ابزار پشتیبان مبادلات تجاری در دراز مدت قصد دارد به روی فعالان اقتصادی از کشورهای ثالث که مایل به تجارت با ایران هستند گشوده شود. سه کشور اروپایی کماکان نحوه تحقق این هدف را بررسی می‌کنند.

در بیانیه مذکور تصریح شده است: فعالیت ابزار پشتیبان مبادلات تجاری، با بالاترین معیارهای بین‌المللی در زمینه مبارزه با پولشویی، مبارزه با تأمین مالی تروریسم ( AML/CFT ) و تبعیت از تحریم‌های اتحادیه اروپا و سازمان ملل منطبق خواهد بود. در همین راستا، سه کشور اروپایی از ایران انتظار دارند فوراً تمامی عناصر برنامه اقدام FATF را اجرا کند.

رسانه‌های اروپایی اعلام کردند که این کانال با نام رسمی « INSTEX » (ابزار پشتیبان مبادلات مالی) در فرانسه ثبت شده و یک بانکدار آلمانی به نام «پر فیشر» ریاست آن را بر عهده گرفته است. در این کنسرسیوم مالی و حقوقی، انگلیس هم سهامدار است. ممکن است دیگر اعضای اتحادیه اروپا نیز به این شرکت بپیوندند.

بر اساس اعلامیه ثبت این شرکت که در روزنامه رسمی دولت فرانسه منتشر شده، آدرس شرکت اینس‌تکس همان آدرس وزارت دارایی فرانسه است. قرار است نمایندگانی از وزارت خارجه آلمان، فرانسه و انگلستان بر فعالیت این شرکت نظارت کنند.

روی کاغذ، قرار است این ساز و کار که دو شعبه اروپایی و ایرانی دارد، حساب شرکت‌های بدهکار و بستانکار در دو طرف را تسویه کند.

ژست نمادین!

یک دیپلمات ارشد لهستانی درباره ساز و کار مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران گفت: به اعتقاد من، این اقدام نوعی ژست نمادین برای حفظ چهره اتحادیه اروپا بوده اما در واقع هیچ اهمیتی ندارد.

ساعاتی پس از آنکه رسانه‌های اروپایی از ثبت کانال مالی اروپا و ایران خبر دادند، وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: انتظار نداریم کانال‌هایی از این دست به هیچ نحو بر کارزار فشار حداکثری ما علیه ایران اثرگذار باشند.

این کانال قرار بود ماه‌ها پیش راه‌اندازی شود، اما روند ثبت آن بارها به تعویق افتاد و حالا نیز گفته می‌شود این کانال دستکم فعلاً صرفاً کالاهای انسانی از جمله دارو و مواد غذایی را پوشش می‌دهد.

یک دیپلمات اروپایی نیز به رویترز گفت: ابزار پشتیبان مبادلات تجاری (اینس‌تکس) تغییر محسوسی در اوضاع ایجاد نخواهد کرد، اما یک پیام مهم سیاسی است که به ایران نشان دهیم مصمم به حفظ برجام هستیم.

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز طی بیانیه‌ای به راه‌اندازی کانال مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران واکنش نشان داد.

موگرینی در این بیانیه نوشت: اتحادیه اروپا به اجرای کامل و مؤثر برجام در تمام ابعاد آن تا زمانی که ایران به اجرای کامل تعهدات هسته‌ای خود ادامه می‌دهد، همانطور که در توافق آمده، ادامه خواهد داد.

«میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با خبرگزاری «نووستی» تاکید کرد که روسیه فعالانه به کشورهای اروپایی در جهت تحقق موفقیت آمیز مکانیزم مالی با ایران همکاری خواهد کرد.

به گزارش تسنیم به نقل از آناتولی، مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگاران در بخارست، پایتخت رومانی پیش از نشست غیررسمی وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا آغاز سازوکار مالی ویژه کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس با ایران را مثبت ارزیابی کرد.

«جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس نیز پس از پایان نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در رومانی، راه‌اندازی کانال پرداخت مالی اروپا و ایران را نماد عملی تعهد اتحادیه اروپا به توافق هسته‌ای با تهران عنوان کرد.

استقبال ظریف از کلاه اروپایی!

محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه طی پیامی در یکی از صفحات اجتماعی، در واکنش به ثبت رسمی کانال تجارت اتحادیه اروپا با ایران نوشت: ایران از INSTEX (ساز و کار ویژه مالی اروپا و ایران)-گام بسیار پرتاخیر اول- در اجرای تعهدات می ۲۰۱۸ اعضای اروپایی برجام برای حفظ برجام با تضمین بهره‌مندی ایرانیان از مزایای این توافق پس از اعمال مجدد تحریم غیرقانونی آمریکا استقبال می‌کند. ما برای تعامل سازنده با اروپا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم.

عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه نیز در واکنش به این اقدام اروپا گفت: هدف اصلی این سازوکار این است که از شرکت‌هایی که می‌خواهند با ایران وارد تعاملات تجاری شوند، حمایت کند. این‌که این شرکت‌ها چقدر رغبت کنند تا وارد این کار بشوند منوط به این است که سازوکار به‌درستی طراحی شده باشد و به‌درستی هم به شرکت‌ها معرفی شود، که البته این گام بعدی است که باید انجام شود.

به گزارش فارس، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز با استقبال از اعلام ساز و کار مالی اتحادیه اروپا با ایران اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران اقدام اخیر اتحادیه اروپایی برای ثبت و اعلام سازوکار ویژه مالی با ایران را اولین گام اروپا در انجام تعهدات خود در قبال ایران مندرج در بیانیه ماه می ۲۰۱۸ وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی، دانسته و خواهان اجرایی شدن کامل تمامی تعهدات اتحادیه اروپا در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران برای ادامه تعامل سازنده با اتحادیه اروپایی و کشورهای عضو براساس احترام و تأمین منافع متقابل آمادگی دارد. در عین حال با توجه به اجرای محدود و ناقص و همراه با تأخیر فراوان تعهدات اتحادیه اروپا در بیانیه می ۲۰۱۸ اعتقاد دارد که اتحادیه اروپا می‌بایست این اقدام و سایر تعهدات خود را برای بهره مندی مردم ایران از منافع اقتصادی برجام تسریع کند.

علاوه‌بر این سردار احمد وحیدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: آغاز اجرای کانال مالی ویژه اروپا تأثیری در تصمیم‌گیری مجمع درخصوص الحاق به کنوانسیون پالرمو نخواهد داشت.

وحیدی افزود: اقدام کشورهای اروپایی بخش کوچکی از تصمیمات اروپا به ایران در قالب تعهدات برجامی بود. البته هنوز هم تکلیف آن تعهد حداقلی به شکل عملیاتی مشخص نشده است.

INSTEX، پول نفت در برابر غذا و دارو!

درخصوص ابزار پشتیبان مبادلات تجاری (INSTEX)- Instrument in Support of Trade- Exchanges)- چند نکته قابل ذکر است.

کوه کانال مالی اروپا بعد از حدود ۹ ماه تعلل و وقت کشی، موش زایید. پس از خروج آمریکا از برجام قرار بود تا اروپا به منظور مقابله عملی با تحریم‌های ضدایرانی و اجرای تعهدات برجامی خود، تضمین بدهد. اما در نهایت تعهدات برجامی اروپا در گام اول به SPV (مبادله نفت در مقابل کالا) تقلیل یافت و در گام دوم نیز به INSTEX (مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو) فرو کاسته شد!اروپا بر طبق تعهدات خود در برجام می‌بایست بعد از خروج آمریکا از توافق، در شورای امنیت به صورت رسمی به آمریکا اعتراض می‌کرد، حتی اگر این اعتراض با وتو آمریکا مواجه می‌شد. اروپا علاوه‌بر این با توجه به تعهدات برجامی خود می‌بایست با بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا به صورت جدی مقابله می‌کرد؛ تضمین خرید نفت و همکاری بانک‌ها و شرکت‌های اروپایی با ایران در تمام حوزه‌های معاملاتی نیز از دیگر تعهدات صریح اروپا در برجام بود. اما هیچکدام از این تعهدات تاکنون اجرا نشد و در طرح INSTEX نیز موارد فوق گنجانده نشده است.

بر اساس INSTEX، ایران خواهد توانست اقلام غیرتحریمی- توجه کنید غیرتحریمی- (غذا و دارو) را از شرکت‌های اروپایی خریداری نماید اما چون در اروپا پولی ندارد و اروپایی‌ها نفت ایران را نمی‌خرند، برای استفاده از این کانال مالی باید پول نفت از خریداران آسیایی به این کانال مالی منتقل شود تا خرید اقلام غیرتحریمی از اروپا ممکن باشد. این در حالی است که این مبادلات پیش از راه‌اندازی این کانال نیز جاری بوده است!

لازم به ذکر است که تا پیش از این برخی از دولتمردان تاکید داشتند که کانال مالی اروپا، نفت در برابر غذا نیست!

اجرای دقیق FATF در مقابل وعده نسیه!

نکته قابل توجه اینجاست که اروپا در اقدامی گستاخانه و طلبکارانه، همین وعده نسیه و اجرای کاریکاتوری تعهدات خود را نیز به اجرای کامل دستورات FATF از سوی ایران منوط کرده است!

این در حالیست که پیش از این برخی دولتمردان مدعی بودند که کانال مالی اروپا هیچ ارتباطی با FATF ندارد!

شرط و شروط اروپا در بیانیه جدید ثابت کرد که ابزار پشتیبان مبادلات تجاری (INSTEX) صرفاً یک تله برای تعمیم خسارت محض برجام به حوزه امنیت ملی و توان موشکی و قدرت منطقه‌ای ایران است.

اروپایی‌ها از یکسو با بی‌مسئولیتی تاکید کرده‌اند که عملیاتی شدن INSTEX مدت‌ها زمان می‌برد و از سوی دیگر با لحنی گستاخانه تاکید کرده‌اند که ایران باید فوراً تمامی عناصر برنامه اقدام FATF را اجرا کند! این رفتار زشت و توهین آمیز اروپا دلیل محکمی است برای اینکه تصویب مابقی ملحقات FATF (پالرمو و CFT) از سوی ایران ملغی شود. چرا که مجدداً به مدل خسارت بار «واگذاری نقد در مقابل وعده نسیه و چک بی‌محل» ختم می‌شود.

بسته‌ای پر از خالی!

بسته اخیر اروپا تحت عنوان INSTEX (ابزار پشتیبان مبادلات تجاری) پر از خالی است، بسته‌ای که در آن هیچ نشانی از اقدام اروپا در مقابل تحریم‌های مالی و بانکی و نفتی ذیل تعهدات برجامی مشاهده نمی‌شود!اگر عایدی موهوم برجام از وعده «لغو یکباره تمامی تحریم‌های بانکی و مالی و نفتی در روز اجرای توافق» (تصریح روحانی) به تقریباً هیچ تنازل پیدا کرد، عایدی SPV تنازل یافته به INSTEX، یقیناً هیچ بلکه «خسارت چند لایه» است. به همین دلیل هم وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که انتظار نداریم کانال‌هایی از این دست به هیچ نحو بر کارزار فشار حداکثری ما علیه ایران اثرگذار باشند.

پروژه مشترک اروپا و آمریکا

پیش از این کیهان در چندین گزارش و تحلیل، تاکید کرد که برنامه مشترک اروپا و آمریکا در برجام اروپایی، وقت‌کشی با هدف تعلیق اقتصاد ایران و برجامیزه کردن مؤلفه‌های قدرت کشورمان است. حال طرح کذایی INSTEX بیش از پیش بر این تحلیل صحه گذاشت.

ساز و کار جدید، عملاً وقت کشی و بلا استفاده است و فقط چند ماه دیگر ما را معطل می‌کند تا حربه توقف تعهدات برجامی یکطرفه (به عنوان اهرم وادار کردن اروپا به انجام تعهدات) را به کار نگیریم یا تدبیری فراتر از برجام برای رونق اقتصاد خود به عنوان هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا در قلب تجارت دنیا نیندیشیم.

INSTEX، بهانه فشار به مجمع تشخیص

پس از اقدام فریبکارانه اروپا در رونمایی از بسته پر از خالی INSTEX، رسانه‌های زنجیره‌ای و فعالین مدعی اصلاحات به خط می‌شوند و با جنجال و هیاهو، این اقدام را «پیروزی جدید دولت تدبیر و امید»! و «ایستادن اروپا کنار ایران»! و «فرصتی استثنایی برای اقتصاد ایران»! و… جا می‌زنند و با این حربه به مجمع تشخیص مصلحت نظام فشار می‌آورند که اگر می‌خواهید گشایش اقتصادی رخ داده و تحریم‌ها کنار برود، باید در اسرع وقت لوایح مرتبط با FATFرا تصویب کنیم.

اگر نابسامانی موجود در قیمت برخی اقلام ضروری خانوار و بی‌عملی برخی دستگاه‌ها در مواجهه با آن را هم در کنار این اتفاقات قرار دهیم، می‌بینیم که یک جریان سیاسی خاص به عنوان یار کمکی آمریکا و اروپا در پی آن است تا با گروگان گرفتن معیشت مردم و فشار به نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز، خسارت محض برجام را به دیگر مؤلفه‌های قدرت ساز ایران تعمیم دهد.

اکنون حجت بر مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی برای عدم تصویب لوایح مرتبط با FATF تمام است.

دولت نیز می‌بایست در واکنش به این اقدام توهین آمیز طرف اروپایی، به عنوان کمترین و ابتدایی‌ترین پاسخ، بخشی از تعهدات برجامی خود را متوقف کرده و همزمان با این اقدام، با توجه ویژه به ظرفیت‌های عظیم داخلی و اقتصاد مقاومتی، نقشه‌های شوم دشمن را ناکام بگذارد.