هجوم میلیونی ملخ به اراضی کشاورزی ایران/ برای نابودی ملخها باید چه کرد؟
در چنین شرایطی ملخها برای پیداکردن غذا دست به مهاجرت دستهجمعی میزنند و در این مسیر با حمله به مزارع زیانهای زیادی را وارد میکنند.
بر همین اساس بارش شدید باران در هفتههای گذشته در مناطق مختلف کشورمان باعث هجوم ملخها شده است و گلههای چند صد میلیونی ملخ با ورود به اراضی کشاورزان محصولات تولیدی آنها موجب نابودی این اراضی میشود.
هجوم ملخ درایران بی سابقه نیست، حمله ملخها مهاجر به ایران در سالهای در سال ۹۲ در شرق استان هرمزگان سه هزار هکتار مزارع را مورد هجوم قرار داد و همچنین در سال ۱۳۹۵ ملخها به طور ناگهانی به مزارع مهاباد باعث خسارت چند هکتاری به مزارع کشاورزی شد. ملخها ۷۰ هزار اراضی حاجی علی کند و خاتون خاص شهرستان مهاباد را مورد هجوم قرار دادند.
در گذشته دستههایی در حد دو تا سه هزار هکتار را برای مبارزه در سطح کشور تجربه کرده بودیم، اما اکنون بالغ بر ۱۸ هزار هکتار مبارزه داشته ایم و روزانه هزار هکتار به این سطح اضافه میشود. با وجود مبارزاتی که با این ملخها انجام میشود، اما باتوجه به حجم پورهها (بچه ملخها) به سرعت تکثیر انجام میشود.
حمید دولتی مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان در این باره میگوید: ناوگان هوایی به ناوگان زمینی اضافه میشود تا مبارزه در سطح گسترده تری انجام شود. با توجه به هشدار فائو بارندگی که در هفتههای اخیر در کشور داشته ایم به عنوان یک جاذب برای ورود و حمله حجم عظیمی از گلههای ملخ شده است که به صورت پروازی از شبه جزیره عربستان به ایران میآیند و ما به زودی مورد حمله دستههای بزرگ ملخ قرار خواهیم گرفت.

این ملخها با توجه به قدرت پروازی بالا، ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلومتر در روز را طی میکنند که در صورت وزش باد موافق، میتوانند روزانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر طی مسافت داشته باشند. در حال حاضر استانهای جنوبی کشور نظیر سیستان و بلوچستان، کرمان، بوشهر، جنوب فارس و هرمزگان درگیر این رویداد هستند، اما با توجه به اینکه هرمزگان پیشانی ورود این ملخها به حساب میآید، بیشترین میزان درگیری را دارد.
۴۰ نقطه استان هرمزگان درگیر ملخها شده است و ملخها تا عمق ۲۰۰ کیلومتری ورود کرده اند و در مناطق استراتژیک کشاورزی مانند حاجی آباد درگیر هستند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان از اقدامات مقابلهای و مایه کوبی با ملخها خبر داد. وی معتقد است با توجه به اخطارهای فائو مبنی بر اینکه با موج دوم حمله ملخ مواجه خواهیم بود؛ منتظر موج جدیدی هستیم که نمیدانیم به درستی چقدر بزرگ است، اما تراکم این دسته بالا پیش بینی شده است. هجوم دستههای ملخ به کشور تهدید برای امنیت غذایی کشور به حساب میآیند.

سعید معین، مدیرکل مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات میگوید: ملخ دریایی خطرناکترین نوع ملخ است که در مسیر خود هر نوع گیاهی را به طور کامل میخورد و از بین میبرد. حمله این نوع ملخ به کشور در سالهای دور کشور را تا مرحله قحطی بردهاند.
راههای مبارزه با هجوم ملخها
تقریبا از ده روز گذشته بود که با ورود دستههای جدید ملخ صحرایی از عربستان و از تخم بیرون آمدن دستههایی که بهمن ماه به ایران آمده بودن حجم این نوع ملخ در استانهای بوشهر و هرمزگان بسیار پر شمار شد و به دلیل عدم امکان از بین بردن آن به طور کامل به بخشهایی از فارس نیز وارد شدهاند.

صادقی برای از بین بردن آفت ملخها سه روش را پیشنهاد میکند در اولین روش سموم حشره کش را با یک نوع روغن گیاهی ترکیب میکنند که تاثیر سمها را برای مقابله با آفت بیشتر میکند واین سمها برای ملخها خیلی آزار است و مانع تغذیه آنها از گیاهان میشود. روش دوم پاشیدن مواد فلفلی بر روی گیاهان است، اینگونه ملخها نمیتوانند از گیاهان تغذیه کنند و مانع از تخم گذاری آنها میشود. روش سوم پرورش مرغهای محلی در مزارعی است که آسیبی به گیاهان آن مزرعه نرسید چون مرغهای محلی از حشرات جهنده بسیار خوششان میآید و خوراک مناسبی برای آنها است ملخها را از بین میبرند.
نکته قابل توجه اینجاست که سمها روی ملخهای بالغ تاثیر ندارد و ملخهای پیر لابه لای مزارع مراتع، کشتزارها مرتبط با نباتات سیفیجات میمانند و معمولا این نوع ملخها تخم گذار هم هستند. او معتقد است در جایی که باراش باران زیاد باشد ملخها به آن منطقه هجوم میآورند و این به خاطر وجود علفزارها است.
استادیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد کازرون میگوید: موج اول هجوم ملخها از عربستان در فصل زمستان شهرهای بندرعباس و بوشهر را درگیر کرد و موج دوم هجوم این ملخها لارستان و توابع و اطراف آن به دلیل تخم گذاری ملخ ها بوده است.
اداره حفظ نباتات و مبارزه با آفات عمومی سم پاشی را انجام داده و با هشدارهای که به مردم داده حجم زیادی از این مزارع را توانسته اند آفت گیری کنند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس از مشاهده این نوع ملخ از چند روز گذشته در سطح شهرستانهای گراش، خنج، داراب، گراش و کازرون خبر داد که با کمک شهرداری این شهرستانها با آن مبارزه شد. ملخهایی که جذب نور این شهرها شده و به درون شهر هجوم آورده بودند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی فارس گفته است در سه روز اخیر در مراتع و اراضی منابع طبیعی شهرستانهای داراب و لارستان تعداد بسیاری زیادی از ملخهای صحرایی مشاهده شده است که میتوان از هجوم این حشرات به مراتع این شهرستانها نام برد. با این حال به گفته مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی فارس هنوز گزارشی از هجوم و خسارت به مزارع و باغات گزارش نشده است.
دبیری از وجود امکاناتی، چون سم، سمپاش، تانکرهای آب بر و همچنین اعزام هلیکوپتر به لارستان برای سمپاشی هوایی در صورت نیاز خبر داد که بیانگر آمادگی برای مقابله با خسارات احتمالی این مهمان نا خوانده به باغات و مزارع فارس است و همچنین باید بگویم که مبارزه با ملخها در ۵۰ هکتار اراضی صورت گرفته است و تا امروز هم مبارزه با این حشره ادامه دارد.
جهاد کشاورزی و سازمان حفظ نباتات کشور و سم و سمپاش و امکانات رایگان از این سازمان را در اختیار قرار داده است این امکانات در شهرستانهای درگیر این آفت مستقر است و آماده مبارزه با ملخ صحرایی است.
ردیابی دستههای ملخ دریایی از سوی ستاد استانی و شهرستانها فارس ادامه دارد؛ و با بررسیهایی انجام شده تا این لحظه خالی از گزارش هجوم و خسارت به باغات و مزارع سرسبز فارس است.

اما علیرضا نادری حشرهشناس درباره هجوم ملخها به کشور می گوید: سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سالیانه هشدارهایی را در این زمینه به کشورهای درگیر میدهد.
نادری معتقد است که چند هفته قبل از وقوع این حمله کانونهای رشد و نمو ملخ در کشورهای حاشیه خلیجفارس گزارش شده و به کشورهای منطقه اعلام شده بود که باید برای مقابله با حمله ملخهای صحرایی آماده باشند، اما مسؤولان ما دیر اقدام کردند.
به نظر این حشرهشناس هجوم ملخ ها به دلیل ترسالی کوتاه مدت کاملاً طبیعی است و با تغییر کاربری اراضی طبیعی و چرای بیرویه دام در بسیاری از مناطق باعث هجوم ملخها به سمت مناطق سبزمی شود و طبیعی است که آنها به سمت زمینهای کشاورزی هدایت شدند و ما باید منتظر چنین خسارت طبیعی بودیم.