معاون علمی و فناوری با بیان اینکه تنها راه گذر از اقتصاد نفتی، تعامل شرکتهای دانشبنیان و بخش خصوصی است، گفت: ارزآوری با افزایش صادرات و سرمایهگذاری بخش خصوصی در شرکتهای نوپا ممکن میشود.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی تهران صبح امروز سه شنبه ۲۵ تیرماه در حالی برگزار شد که سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری مهمان ویژه این نشست بود.
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این نشست با توضیح درباره تحولات ایجاد شده در شکل گیری اکوسیستم علمی و فناورانه در کشور بیان کرد: پیاده سازی دیدگاههای مختلف همچون اجرایی سازی قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان در ۶ سال گذشته باعث شکل گیری اکوسیستم اقتصاد دانش بنیان در کشور شد.
ستاری همچنین درباره مسیرهای اشتباه در تاریخ کشورمان بیان کرد: صد سال گذشته با اتکا به درآمدهای نفتی مسیر اشتباهی را در کشور طی کردیم. این مسیر ما را از اتکا به داشته هایمان که همان نیروی جوان و خلاق است دور کرد و ایران را که روزگاری سرآمد دنیا در حوزه علم و فناوری بود وابسته به اقتصاد نفتی کرد.
شکل گیری اکوسیستم فناوری مسیر موفقیت را تضمین میکند رییس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: سوال اصلی من این است که چرا با وجود تاریخ کهن ایران در عرصه علم و دانش و دانشمندان بزرگی مانند ابن سیناها و خوارزمیها امروز با صرف هزینههای گزاف نمیتوانیم دانشمندان بزرگی تربیت کنیم. به هیچ اندازه تا به امروز در آموزش و پرورش هزینه نشده است، اما خروجی آن را ندیدیم. برای رسیدن به پاسخ این سوال که علت موفقیت کشورهای پیشرفته چیست، در روزهای نخست فعالیت در معاونت علمی و فناوری مطالعهای توسط محققان دانشگاه صنعتی شریف درباره شکل گیری "سیلیکون ولی" در کالیفرنیا انجام شد و جواب آن یک کلمه بود "اکوسیستم".
ستاری همچنین در ادامه بیان کرد: پس پول نفت هیچ مشکلی را رفع نمیکند و مراکز علمی با هزینه دولت راه به جایی نمیبرند. درست است که تامین مالی بخشی از نیاز برای شکل گیری این اکوسیستم است، اما این نیاز در جایگاه سوم یا چهارم قرار دارد.
سرمایه گذاری بخش خصوصی لازمه توسعه پژوهش است معاون علمی و فناوری رییس جمهوری سرمایه گذاری بخش خصوصی را لازمه توسعه پژوهش دانست و گفت: با سرمایه گذاری دولت در حوزه پژوهش نمیتوان محصول تولید کرد بلکه نیاز به ورود بخش خصوصی است. تولید محصولات فناورانه نیز در این زمان رخ میدهد. زیرا پایه اقتصاد دانش بنیان نیروی انسانی خلاق، نوآور و مبتکر است که بخش خصوصی باید روی آن سرمایه گذاری کند.
وی همچنین درباره کارکرد دانشگاهها در جهان ابراز کرد: هیچ دانشگاهی در جهان محصول تولید نمیکند، دانشگاه استنفورد هم که دهمین هلدینگ دنیا است توسط فعالیت شرکتهای دانش بنیان خود درآمدزایی میکند. دانشگاهها برای جهش خود باید تنها به ۱۴ تا ۱۵ درصد هزینه دولت اتکا کنند و مابقی را از فروش تکنولوژی و ارائه تحقیقات فناورانه کسب میکنند.
ستاری در ادامه گفت: در حال حاضر بیش از ۴ هزار و ۴۰۰ شرکت دانش بنیان در حال فعالیت هستند و فروشی نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد دارند که خود نشان از فاصله با اقتصاد خام فروشی و نفتی دارد. همچنین وجود ۱۳ عضو اتاق بازرگانی که از سوی این اقتصاد معرفی شدند نشاندهنده موفقیت این حوزه است.
ارزش افزوده در تولید دانش است وی در بخش بعدی به راهکارهای رهایی از اقتصاد خام فروشی اشاره کرد و گفت: فروش نفت یا زعفران و مواد اولیه معادن افتخار نیست بلکه ارزش افزوده در دانش مهم است. اگر فناوری با ماده اولیه تلفیق میشود سود آوری برای کشور به همراه دارد.
وی در این باره با ذکر مثالی گفت: فروش زعفران در دنیا ۹ میلیارد دلار گردش مالی دارد، اما مقدار ناچیزی از این مبلغ به ایران با تولید ۹۶ درصد زعفران تعلق دارد.
ستاری عنوان کرد: در حوزه کشاورزی خصوصا بخش دام، طیور و واکسن ظرفیتهای فوق العادهای برای سرمایه گذاری وجود دارد، اما باید اکوسیستمی را شکل داد که با ورود صندوقهای ریسک پذیر این حوزهها توسعه یابد. زیرا تامین مالی از این طریق در فرهنگ ایران البته با عنوانی دیگر وجود داشته است. پس ریسک پذیری موضوعی است که در اقتصاد دانش بنیان نباید آن را فراموش کرد.
وی ادامه داد: باید اکوسیستمی شکل گیرد که ایجاد شرکتهای دانش بنیان و مراکز نوآوری را توسعه دهد. یکی از این مکانها پارکهای علم و فناوری است که در پارک فناوری پردیس این اکوسیستم به خوبی شکل گرفته است. به گونهای که شرکتهای دانش بنیان عضو این پارک سال گذشته ۹ هزار میلیارد فروش داشتند و بیشترین سرمایه گذاریها هم مربوط به بخش خصوصی بوده است.
رییس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه شتابدهندهها باید نیروی مستعد و خلاق را در مسیر ایجاد تغییر و کارآفرینی حمایت کنند گفت: این جوانان در حوزههای فناورانه بسیاری ورود داشته اند، اما به دلیل عدم ارتباط و تعامل بخش خصوصی، سرمایه گذاری روی این ایدهها انجام نمیشود. اما همه باید بدانند که در تقابل با این نیروی خلاق، بخش سنتی محکوم به شکست است. اراده، اعتماد به خلاقیت و نترسیدن از شکست به این نیروی نوآور قدرت حرکت میدهد و این همان عامل موفقیت استارتاپهای بزرگ ایرانی است. پس در این اکوسیستم میتوان قدرت حرکت در مسیر پیشرفت داشت.
به هر قیمتی از جوانان نوآور حمایت میکنم معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در ادامه گفت: در این اکوسیستم جدید از حضور و فعالیت نیروی خلاق و نوآور استقبال میکنیم و تمام سعی را برای تسهیل ورود بخش خصوصی به این حوزه خواهیم کرد.
ستاری از پشتیبانی همه جانبه خود از این جوانان نیز سخن گفت و بیان کرد: به هر قیمتی پشت این جوانان خواهم بود، زیرا فعالیت آنها است که اقتصاد دانش بنیان را رونق میدهد. پس محکم حامی و پشت آنها هستیم و از هیچکس هم ترسی نداریم. حمایت از اکوسیستم جدید ایجاد شده است. بسیاری تاکید من برای توسعه استارتاپهای خدماتی را محکوم میکردند، اما تا این استارتاپها نباشند بازاری نیز برای فناوری وجود ندارد. بزرگترین شرکتهای حوزه آی تی فعالیت خدماتی دارند، اما پشت همه استارتاپها کلی ایده و فناوری وجود دارد.
ستاری همچنین با بیان اینکه توسعه تناژ برای برخی صنایع ایراد نیست، اما موضوع مهم تولید محصول فناورانه است گفت: باید مکانیزم دانش و فناوری به صنایع رسوخ کند. به عنوان مثال با توسعه تعداد مرغداریها کارآفرینی برای فارغ التحصیل دانشگاهی ایجاد نمیشود. این اشتغالزایی با تولید محصول فناورانه که ارزش افزوده بالایی دارد، رشد میکند. پس بخش خصوصی میتواند در این حوزهها خصوصا تولید محصولات فناورانه حوزه دام و طیور سرمایه گذاری کند.
معاون علمی و فناوری در بخش دیگر از سخنانش از همکاری مناسب با دیگر وزرای دولت در حوزه دانش بنیان گفت و بیان کرد: تغییر نگرش میان وزرا نیز ایجاد شده است. وزیر کشاورزی از ایدههای این حوزه استقبال خوبی دارد و وزیر نفت نیز اخیرا خبر از راه اندازی پارک اختصاصی در حوزه نفت برای فعالیت شرکتهای دانش بنیان این حوزه و گردهمایی آنها در یک مکان داده است. همه این موارد نشان از همدلی برای رونق اقتصاد دانش بنیان در کشور دارد.
وی همچنین سرمایه گذاری و فعالیت روی استارتاپهای حوزه فناوری را اولویت معاونت علمی و فناوری دانست و گفت: استارتاپهای حوزه خدمات راه خود را به خوبی پیدا کرده اند حال نوبت رشد و توسعه استارتاپهای حوزه فناوری است.
این نشست با حضور هیئت رییسه و اعضای اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد.