بلا‌هایی که فضای مریخ بر سر مغز می‌آورد

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو؛ در طی سفر یک ساله «اسکات کلی» به فضا، این فضانورد بوسیله تشعشعات موجود بسیار آسیب دید. این آسیب‌ها بر دی‌ان‌ای و سیستم ایمنی او تاثیر گذاشت. خطر ابتلا به سرطان نیز در او افزایش یافته بود. کلی، در ایستگاه فضایی بین المللی که مدار محکم آن در میدان مغناطیسی اطراف زمین قرار دارد و زمین را از اشعه‌ها حفظ می‌کند، قرار داشت.

فضانوردانی که به قصد مریخ یا دیگر سفرهای فضایی، زمین را ترک می‌کنند از پیله امن زمین برای ماه‌ها یا سال‌ها خارج می‌شوند. یافته‌های جدید ناسا حاکی از آن است که قرارگرفتن مزمن در معرض تشعشعات می‌تواند به بدن آن‌ها آسیب بزند. همچنین روی مغز فضانوردان، حالات آن‌ها و حتی توانایی فکر کردنشان تاثیر می‌گذارد؛ و این می‌تواند مشکل بزرگی باشد.

محققان گفته‌اند: «طبیعت تشعشعات محیطی در فضا ما را از سفر به مریخ بازنخواهد داشت. این یک مشکل بزرگ است که انسان باید آنرا برای سفر به آنسوی مدار زمین حل کند.»

«مونجال آشاریا» پزشک غدد دانشگاه کالیفرنیا گفت: «عملکرد ادراکی و رفتاری با قرار گرفتن در معرض تشعشعات تحت تاثیر قرار میگیرد. قرار گرفتن در این شرایط ممکن است پاسخ فضانوردان به شرایط غیر منتظره و استرس زا را سخت کند. تحقیقات نشان می‌دهند که حداقل از هر پنچ فضانورد که به مریخ رفته بودند یکی با کاهش شدید در عملکرد شناختی و ادراکی مواجه بود.»

برای مطالعه فضانوردان که در مریخ ماموریت انجام می‌دهند آشاریا و همکارانش آزمایشی را شبیه سازی کرده اند. در این آزمایش آن‌ها ۴۰ موش را در معرض تشعشعات قرار دادند و به مدت ۶ ماه رفتار‌ها و حافظه حیوانات را تست کردند. یک نتیجه نشان می‌داد که موش‌های در معرض اشعه نسبت به موش‌های سالم در تشخیص دقیق تغییرات محیطی دچار مشکل بودند. نتیجه دیگر تغییر رفتار موش‌های اشعه دیده بر اثر تکان‌های الکتریکی وارد شده به آنها، عصبی‌تر شدن نسبت به موش‌های سالم بود.

ترس از شوکه بودن در آن‌ها بسیار قوی بود. این موش‌ها در انتظار تکان‌های الکتریکی بودند در حالیکه محققان آن‌ها را متوقف کرده بودند. وجود تشعشعات اتصالات بین نواحی مختلف مغز موش هارا برای وفق با محیط سخت کرده بود. با این وجود یک محقق سلامت بیان کرد که موش‌ها بیشتر از فضانوردان در معرض تشعشعات بوده‌اند.

پولک، از سازمان فضایی واشنگتن گفت: «ما مقداری دارو برای سفر‌های مریخی تجویزکرده ایم که فضانوردان با افت شدید شناختی مواجه نشوند. آیا این امکان دارد که هنگام برگشت حال بسیار نامناسبی داشته باشند که حتی فراموش کنند چه کسی دکمه بازگشت را زده؟ خیر.» هرچند پارلز لیمولی غده شناس دانشگاه کالیفرنیا صحبت پولک را رد می‌کند.

این آژانس اکنون برروی لباس محافظ پرتویی برای کاهش تشعشعات رسیده به فضانوردان کار می‌کند. در حال حاضر فضاپیمای جدید Ornio به سنسور‌های حساس به اشعه مجهز شده که به فضانوردان هشدار می‌دهد؛ بنابراین خدمه می‌توانند به مرکز فضاپیما بروند و با کمک کیف‌های لوازم جانبی از خود محافظت کنند.

Orion در درجه اول برای سفر به ماه استفاده خواهد شد. ممکن است برای عبور فضانوردان به پایگاه فضایی مدار ماه نیز به کار گرفته شود. جایی که فضانوردان از آنجا با یک فضاپیمای بزرگ به نام Deep Space Transport به مریخ می‌روند.

دانشمندان به دنبال مواد غنی از هیدروژن برای ساختار هواپیما هستند، زیرا هیدروژن می‌تواند تشعشعات را جذب کند. یک احتمال نیز استفاده از مخزن‌های آبی در دیواره هاست و دیگری اضافه کردن محافظ‌های پلی اتیلنی. (هم وزن پلاستیک بطری‌های آب)

از مضرات اضافه کردن آب یا پلاستیک سنگین کردن وزن فضاپیماست؛ بنابراین دانشمندان در حال بررسی راه‌های دیگر مثل ساخت میدان الکترومغناطیس مسدود کننده اشعه برای خود فضاپیما هستند. البته این راهکار نیازمند فناوری پیچیده و پرهزینه‌ای است.

با توجه به هزینه و ملاحظات وزنی محافظ در برابراشعه، ناسا همچنان مشتاق است بداند چه میزان محافظت برای فضانوردان نیاز است. پولک گفت: «تحقیقات بیشتر روی حیوانات در آینده به ناسا برای این هدف کمک می‌کند.»

پولک افزود: «من نمی‌خواهم کسی در مریخ دچار سرطان شود. نمیخواهم برای کسی بخاطر تشعشعات مشکلی در مریخ ایجاد شود. من میخواهم مطمئن شوم که آن‌ها ایمن هستند.»

آشاریا نیز گفت: «تیم وی برای تعیین مکانیسم‌های دقیق افت شناختی، با هدف کمک به یافتن راه‌هایی برای مسدود کردن آن، مطالعات جدیدی را انجام می‌دهند.»