حفره‌های خطرناک اقدام ملی مسکن / محصول دست مردم نمی‌رسد

اظهارات محمودزاده مبنی بر تسهیل شرایط به منظور رسیدن واحد‌های مسکونی طرح اقدام ملی به دست متقاضیان واقعی، تایید کننده نظرات بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس است که یکی از ایرادات اساسی طرح اقدام ملی را نرسیدن این واحد‌ها به دست مصرف‌کننده نهایی و متقاضی واقعی می‌دانستند.
ایراد مطرح شده کارشناسان به واسطه شیوۀ اتخاذی وزارت راه و شهرسازی به وجود می‌آید. در ادامه گزارش به نحوه نرسیدن واحد‌ها به دست مردم و بیان نظرات کارشناسان مسکن و نمایندگان مجلس خواهیم پرداخت.

شیوۀ اتخاذی دولت در طرح اقدام ملی چیست؟
وزارت راه و شهرسازی، اخیرا عملیات ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی را شروع کرده است. مطابق جزئیات اعلام شده قرار شده، واحد‌های مسکونی این طرح تا پایان سال ۱۴۰۰ تکمیل و به دست متقاضیان واجد شرایط برسد. همچنین بر مبنای صحبت‌های مسئولین وزارت راه، نیمی از واحد‌های طرح اقدام ملی به شیوۀ مسکن مشارکتی ساخته خواهد شد. شیوۀ‌ای که مادر بسیاری از مشکلات تولید انبوه‌مسکن، نظیر نرسیدن واحد‌های ساخته شده به دست متقاضی واقعی است. این شیوۀ تولید انبوه مسکن بر مبنای شراکت وزارت راه و انبوه‌سازان استوار است. در حقیقت آورده وزارت راه در این پروژه زمین و پروانه ساختمانی است. انبوه‌ساز نیز عملیات ساخت را با هزینه خود انجام می‌دهد. در پایان و پس از تکمیل واحد‌های ساخته شده، به نسبت آورده اولیه، مالکیت واحد‌های ساخته شده بین وزارت راه و انبوه‌ساز تقسیم می‌شود.

مردم، صاحبِ خانه‌های طرح اقدام ملی نمی‌شوند
همانطور که بیان شد در ساخت مسکن به شیوۀ مشارکتی، نقش وزارت راه و شهرسازی و انبوه‌سازان مشخص است، اما از حضور مهمترین رکن تولید انبوه مسکن یعنی مردم در این طرح خبری نیست. در همین راستا مهدی غلامی، کارشناس اقتصاد مسکن، ضمن اشاره به این نکته که بخش زیادی از واحد‌های طرح اقدام ملی قرار است در شهر‌های جدید ساخته می‌شود و در آن مناطق نیز ارزش زمین نسبت به هزینه ساخت ناچیز است، بیان کرد: «در طرح اقدام ملی با توجه به استفاده از شیوۀ مشارکتی، بخش قابل توجهی از واحد‌ها در اختیار انبوه‌ساز قرار می‌گیرد. در نتیجه اصلا مالکیت واحد‌های ساخته شده در اختیار دولت نست و مدیریت عرضه و تقاضا هم در اختیار دولت قرار نخواهد گرفت؛ بنابراین استفاده از شیوۀ مشارکتی، موجب می‌شود، مسکن به دست جامعه هدف نرسد.»

---

بیشتر بخوانید:
آلونک 1| نوشداروی نجات مسکن از مرگ

---

مجید کیانپور، عضو کمیسیون عمران مجلس، در بیان اینکه طرح‌های تولید انبوه مسکن، باید به نحوی مدیریت شود تا واحد مسکونی با قیمت مناسب به دست مصرف کننده نهایی برسد، گفت: «در مسکن مشارکتی نحوه قیمت‌گذاری در بهترین حالت بر مبنای قیمت روز و قیمتی است که انبوه‌ساز تعیین می‌کند؛ درنتیجه مسکن با قیمت مناسب در اختیار متقاضی قرار نخواهد گرفت.»
کیانپور، در ارتباط با هدف طرح اقدام ملی نیز اضافه کرد: «باید دید، طرح اقدام ملی تا چه اندازه بر بازار مسکن اثر گذار است. آیا تنها تولید ۴۰۰ هزار واحد مسکونی هدف است؟ در حقیقت علاوه بر تولید مسکن، باید توجه کرد که قرار است، چه تعداد از این واحد‌ها به دست مصرف کننده نهایی برسد.»

وزارت راه طرح اقدام ملی را به شیوۀ مسکن ویژه بسازد
شیوۀ ساخت مسکن مشارکتی، در حالی مورد تاکید وزارت راه قرار گرفته که این وزارت خانه می‌تواند راهکار‌های موفق تولید انبوه مسکن را جایگزین شیوۀ‌های پر اشکالی نظیر مسکن مشارکتی کند. در این خصوص، محمد عنایتی نجف‌آبادی، کارشناس عمران، ضمن اشاره به طرح مسکن ویژه تهرانسر به عنوان طرح موفق تولید انبوه مسکن، بیان کرد: «در راهکار مسکن ویژه مردم از ابتدا در پروژه حضور داشته و هزینه ساخت را به سازنده پرداخت می‌کردند، انبوه‎ساز نیز تنها وظیفه ساخت را بر عهده داشت و مالک واحد‌های مسکونی نمی‌شد. در واقع مردم مالک خانه بودند و از آغاز پروژه مسکن به دست متقاضی واقعی می‌رسید.»
عنایتی، در ادامه افزود: «وزارت راه و شهرسازی باید حضور مردم در طرح‌های تولید انبوه‌مسکن را در دستور کار قرار داده و شیوۀ‌های موفق تولید مسکن نظیر مسکن ویژه را جایگزین روش‌های معیوبی مثل مسکن مشارکتی کند.»