رئیس سازمان انرژی اتمی در نشستی خبری خود که در تأسیسات غنی سازی شهید مصطفی احمدی روشن نطنز برگزار شد، گفت: واحدهای دو و سه نیروگاه بوشهر هفته آینده بتن ریزی میشود.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، علی اکبر صالحی معاون و رئیس سازمان انرژی اتمی امروز (دوشنبه) پس از بازدید از تأسیسات غنی سازی شهید مصطفی احمدی روشن نطنز در نشستی خبری به تشریح آخرین تحولات در عرصه فعالیتهای هستهای پرداخت.
این نشست خبری در آستانه ورود ایران به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی برگزار میشود.
در بازدیدی که صالحی امروز از نطنز داشت از ماشینهای سانتریفیوژ IR۹ و IR۷ نیز رونمایی شد.
وی در ابتدای این نشست به تشریح مذاکرات برجام پرداخت و گفت: وقتی وارد مذاکره شدیم به خصوص در بعد فنی به این صورت بود که ما بنا به توصیه مسؤولان ارشد نظام به خصوص توصیه موکد رهبر معظم انقلاب از منظر ما هدف مذاکره این بود که حقوق هستهای ایران پابرجا بماند و هیچ حق هستهای ما واگذار نشود.
صالحی ادامه داد: از منظر طرف مقابل این بود که برجام توافقی باشد که عدم انحراف ایران به سمت فعالیتهای غیر صلح آمیز را مسدود کند. آنها محدودیتهایی را در نظر داشتند و پیشنهاد دادند و بحث در این نوع محدودیتها بود.
وی به طور خلاصه به محدودیتها در برجام پرداخت یکی محدودیت زمانی در برخی فعالیتهای هستهای و دیگری محدودیت تعداد برخی از تجهیزات مورد استفاده در صنعت هسته ای.
رئیس سازمان انرژی اتمی به ماشین سانتریفیوژ IR۶ اشاره کرد و گفت: IR۶ سال ۱۳۸۸ کلید خورد و اولین نمونه آن در ۲۰ فروردین ۱۳۸۹ رونمایی شد. تقریبا الان حدود ۹ سال است از رونمایی اولین نمونه این ماشین میگذرد. زمان قبل از برجام ما ۵ سال مداوم روی این ماشین کار میکردیم.
گازدهی زنجیره ۳۰ تایی IR۶ صالحی ادامه داد: این ماشین IR۶ را اگر میخواستیم به تولید انبوه برسانیم، باید سه چهار سال دیگر روی آن ماشین کار میکردیم. گفتند شما یک زنجیره میانی ۲۰ تایی داشته باشید که ۲۰ فروردین این زنجیره را شروع کردیم. باید ۴ سال و نیم دیگر به زنجیره ۳۰ تایی میرسیدیم، با این اتفاقی که افتاد ما برای نشان دادن اقتدار ملی خود و ظرفیت صنعتی در سازمان انرژی اتمی در حوزه فناوری هستهای بر اساس دستور مقامات ارشد نظام این کار را جلو انداختیم و این زنجیره را راه انداختیم. محدوده زمانی برای IR۶ اگر آهنگ تحقیقات به طور طبیعی میخواست جلو برود، ما همان زمان را میخواستیم یعنی ۴ سال دیگر زنجیره ۳۰ تایی را میگذاشتیم.
معاون رئیس جمهور به حقوق هستهای ایران پرداخت از جمله حفظ کامل چرخه سوخت و افزود: اکتشاف و استخراج سر جایش است و با قوت و قدرت جلو میرود. یو سی اف ما حدود ۱۰ سال خوابیده بود الان دو سال است راه افتاده و بهسازی میشود. پسمانگاه انارک را هم داریم.
آغاز بتن ریزی نیروگاه دوم و سوم بوشهر هفته آینده وی گفت: هفته آینده بتن ریزی نیروگاه دوم و سوم بوشهر را آغاز خواهیم کرد.
صالحی به حق دیگر ایران در زمینه تحقیق و توسعه نیز اشاره کرد و افزود: در هیچ کدام حقوقمان را واگذار نکردیم فقط محدودیت زمانی و عددی را پذیرفته بودیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به بازدید به عمل آمده از سانتریفیوژهای جدید گفت: ۱۶ نوع ماشین سانتریفیوژ جدید ملاحظه کردید. از جمله ماشین IR۹ با سوی ۵۰ سو، ماشین IRS و IR۷ و...
وی گفت: قبل از برجام حدودا سوی عملیاتی ما حدود ۱۱ هزار سو بود. بعد از گام سوم، الان سوی ما به هشت هزار و ۶۰۰ سو رسیده است. یعنی نزدیک شدیم به سویی که قبل از برجام بود و این در مدت ۲ ماه صورت گرفته است.
صالحی از همه پرسنل سازمان انرژی اتمی تشکر کرد و گفت: اربعین و عاشورای آنها اینجا بود. توانستند یک حرکت عاشورایی در حوزه علمی انجام دهند. ۲۶۶۰ سو با ماشینهای جدید که در سالن سانتریفیوژ مدرن ما که چند ماه به دستور رهبری افتتاح شد، این ماشینها در آنجا مونتاژ و ساخته شد.
وی اعلام کرد: تعداد کل ماشینهای جدید ما ۴۹۰ دستگاه ماشین سانتریفیوژ جدید است که بالغ بر ۲۶۶۰ سو تولید میکنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما قبل از برجام تنوع ۵ نوع ماشین نسل جدید داشتیم بعد از گام سوم این تعداد به ۱۵ نوع رسیده است و این نشان میدهد صنعت هستهای ما در ۴ سال بعد از برجام با قدرت و قوت حرکت میکرد. برنامه گاز دینامیک برای IR۹ چیزی متجاوز از ۲۰۰ هزار خط است. اینها توسط پرسنل سازمان انجام شده است و دیگر از آستانهها گذشتیم و هیچ چیز برای ما غیرممکن نیست. ولی اینکه این سانتریفیوژها به تولید انبوه برسد حداقل ۱۲ سال طول میکشد.
نصب زنجیرههای ۱۶۴ تایی IR۴ و IR۲M وی به گامهای قبلی کاهش تعهدات برجامی پرداخت و گفت: در گام اول ۱۸ اردیبهشت ماه محدودیت غنی سازی و آب سنگین برداشته شد در گام دوم در ۱۶ تیر ماه سقف سطح غنی سازی برداشته شد و فعلا بچهها تصمیمشان به ۴.۲ درصد است. ۱۵ شهریور ماه نیز محدودیت تحقیق و توسعه را کنار گذاشتیم که در این ۲ ماه شاهد بودید چه عظمتی برپا شد.
صالحی با بیان اینکه افتخار میکنیم در بستر انقلاب اسلامی حرکت میکنیم که بچههای ما غرور آفرینانه حرکت کنند، اظهار داشت: الان طرف مقابل خیلی بالاتر از متحیر است.
وی اضافه کرد: ما در برجام یکسری سانتریفیوژها را برداشته بودیم مثل IR۴ و IR۲M را که گفته بودند با لگد برداشته بودند که با چشم خود مشاهده کردید که دو زنجیره ۱۶۴ تایی این ماشینها مجددا نصب شدند. حدود ۳۲۰ و خردهای از سانتریفیوژها مجددا نصب شده اند و فقط چهار تا پنج عدد از آنها آسیب دید.
صنعت هستهای با قدرت و قوت به پیش میرود صالحی افزود: ملت ایران بداند صنعت هستهای با قدرت و قوت به پیش میرود. البته نیاز به حمایتهای دولت به خصوص در حوزه مالی داریم و هر گامی نیاز مالی دارد. امیدواریم دولت عنایت لازم را داشته باشد که با قدرت و قوت به پیش برویم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: علاوه بر نصب سانتریفیوژها و اقدامات صورت گرفته، در دو ماه اخیر بهینه سازی در نحوه برق رسانی به زیرساختها انجام شده است و اقدامات دیگری انجام شده که الان زمان آن نیست و در زمان مقتضی کارهای بزرگی که انجام شده را اطلاع رسانی خواهیم کرد.
وی در پاسخ به سوالی درباره هدف ایران از ساخت سانتریفیوژ IR۹ خاطرنشان کرد: این نیازمند بحث علمی مفصلی است. هر سانتریفیوژی خصوصیات خود را دارد. ما زمانی در این صنعت وارد شدیم با کمک کسی وارد نشدیم و به غیر از سانتریفیوژ اولی که از بازار سیاه خریداری شده بود به نام P۱ که ۱۷ سال طول کشید سر هم شود. بعد از آن بچههای سازمان روی بحث سانتریفیوژ کار کردند. ما در ابتدا مهندسی معکوس میکردیم. از سال ۱۳۸۵ نطفه اولیه ورود به کار بومی شروع شد که ماشینهای IR۲M و IR۴ شروع شد. در سال ۱۳۸۸ به بچهها در سازمان گفتیم باید کار را به صورت علمی پیش ببریم و قوانین را در نرم افزارهایی در بیاوریم و بعد خودمان طراحی کنیم. الان برای هر سانتریفیوژ قریب ۲۵۰۰ سند علمی تولید میشود، قبلا اینها نبود.
صالحی افزود: ما چند تا از این سانتریفیوژها را انتخاب و بعد تولید انبوه میکنیم. IR۸ و IR۹ را خودمان طراحی کردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره مکانیسم انتخاب گامها و نقش سازمان انرژی اتمی در این زمینه گفت: برای تصمیم گیری راجع به گام ها، سازمان انرژی اتمی مجموعهای از پیشنهادات فنی را میدهد. یک هیأت نظارت بر برجام است که این هیأت از تعدادی از مسؤولان کشور هستند و مسائل بین المللی رصد میشود. تناسبی بین گام و تحولات بین المللی جمع درباره آن به نتیجه میرسد و تصمیم را بعدا آقای روحانی به سازمان ابلاغ و ما گام را برمی داریم. این سه گام تا الان این گونه بوده است.
وی درباره انتقادات وارده مبنی بر اینکه این گامها بیشتر جنبه نمایشی دارد اظهار داشت: در رسانههای ما آمده که صنعت هستهای کشور ما نابود شده است. این چه صنعتی است که نابود شده و در عرض ۲ ماه ۲۶۶۰ سو با سانتریفیوژهای پیشرفته انجام شده است؟
صالحی با بیان اینکه انتقاد باید درست و چاره ساز باشد، گفت: اینکه اعلام عمومی کردند که سانتریفیوژها را با لگد جمع کردند. یعنی ما در این وضعیت قرار گرفتیم که با لگد آنها را جمع کنیم؟ای کاش اگر عزیزان انتقاد میکنند، انتقاد علمی باشد.
۴ بند فرمان ۹ مادهای رهبر انقلاب را مو به مو اجرا کردیم رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه این نشست خبری افزود: اگر صنعت هستهای نابود شده پس ۱۵ هزار پرسنل صنعت هستهای چه میکنند. مقام معظم رهبری قبل از عملیاتی شدن برجام یک فرمان ۹ مادهای دادند که ما ۴ بندی که به ما مربوط بود را مو به مو اجرا کردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: انتقادهای غیرمنصفانه و غیر مطالعه شده است اثری در روحیه و اراده بچههای ما نخواهد گذاشت و با قدرت و قوت و منویات رهبری و دستور رئیس جمهور انجام میدهیم و این صنعت هستهای پابرجاست.
معاون رئیس جمهور درباره گام چهارم هم گفت: تحولات بین المللی را هیأت نظارت بر برجام رصد میکند. این کاری به شورای عالی امنیت ملی ندارد. این موضوعات به هیأت نظارت بر میگردد و هیأت از طریق وزارت خارجه رصد میکند و ما هم پیشنهادات خود را میدهیم و بعد هیأت بررسی و نظر میدهد و یکی از پیشنهادات سازمان را میپذیرد و رئیس جمهور نیز ابلاغ میکند.
وی افزود: ما اعلام کردیم که خود را مقید به سویی که از قبل کرده بودیم، نمیکنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی گفت: ما در فاصله زمانی از سال ۱۳۸۵ تا ابتدای برجام (۴ سال پیش) حدود ۱۰ تن اورانیوم غنی شده ۳.۵ درصد داشتیم. با برجام یکی از توافقات این بود که این ۱۰ تن را بفروشیم و ما به ازای آن اورانیوم طبیعی بخریم. اورانیوم را به این اعتبار غنی میکنیم که در نهایت به عنوان سوخت برای نیروگاهها از آن استفاده کنیم.
وی افزود: یکی از مواردی که بنده توفیق داشتیم غنی سازی ۲۰ درصد بود که خودمان شروع کردیم و در فاصله ۲ سال توانستیم تولید و صفحه سوخت ۲۰ درصد را بسازیم و الان راکتور تهران با اورانیوم ایران در حال کار است.
اگر خدا کمک کند شاهد ساخت اولین مجتمع سوخت برای بوشهر باشیم صالحی ادامه داد: ما تا حالا سوخت نیروگاه بوشهر را نساختیم و تنها راکتور قدرت ما همین نیروگاه است. البته در ۲۰ فروردین دو سال پیش یک مجتمع سوخت که در بوشهر بود به نمایش گذاشتیم، ولی قرصهای آن سربی بود. ولی سوختی که میخواهیم در نیروگاه بگذاریم خیلی کار دارد. برای ساختن سوخت نیروگاه بوشهر باید غلاف مورد نظر و قرص سوخت مورد نظر را بسازیم که این غلاف و قرص تاب آوری لازم را تحت دمای زیاد و تشعشعات زیاد داشته باشد.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما خیلی از این مراحل را در چهار پنج سال اخیر طی کرده ایم و امیدواریم با غنی سازی و ذخیره سازی که الان میکنیم بتوانیم اینها را به قرص سوخت تبدیل و اگر خدا کمک کند و با همت بچهها با لحاظ جنبههای ایمنی، شاهد ساخت اولین مجتمع سوخت خود باشیم و در بوشهر جاگذاری کنیم. البته این قدری کار دارد.
وی همچنین افزود: حدود ۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده در اختیار داریم که همه آن ۴.۲ درصد نیست و الان روزی پنج هزار گرم به آن اضافه میشود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی گفت: ما به تعهدات هستهای خود دست نزده ایم. البته چند تا از بازرسیها براساس برجام را متوقف کردیم، ولی پروتکل الحاقی و توافقنامه پادمان سر جایش است. براساس پروتکل الحاقی و توافقنامه پادمان و ماده ۳.۱ باید هر کاری میکنیم اظهارنامه بدهیم و آنها براساس اظهارنامه ما بررسی و تأیید میکنند که این کار به صورت روتین انجام میشود.
وی درباره اروپا و آمریکا و واکنش آنها افزود: آنها الان خیلی ناراحت هستند. بازتاب صاحبنظران و اندیشکدههای فکری آنها را بررسی کنید. ببینید دیوید آلبرایت چه گفته است. امروز خانم شرمن خبرها را بشنود خیلی به هم میریزد. میگویند شما ایران را به سمتی هل دادید که قدمها را تندتر بردارند. آن کس که بخواهد بفهمد، فهمیده و دانسته است. مذاکرات سیاسی در حال انجام است، ولی آن در حوزههای دیگری است.
پیشران هستهای معاون رئیس جمهور درباره پیشران هستهای عنوان کرد: پیشران هستهای در عمل یک راکتور کوچک است و میخواهید آن را در یک شناور جا بدهید. فرق آن با راکتور عادی این است که راکتور عادی در زمین میسازید تکان نمیخورد، اما در یک شناور تکان میخورد. مسائل ایمنی و فنی فراوانی نسبت به یک راکتور عادی دارد.
وی افزود: ما در پیشران هستهای به صورت غیرقابل باور جلو رفتیم. من اعلام کردم که اگر امکانات مالی و تسهیلات مقرراتی باشد حداقل ۱۵ سال طول میکشد، ولی ما خیلی جلو رفتیم و امیدوارم تا پایان سال دیگر خبر مقدماتی خوبی به شما بدهیم. فقط برای یک فاز ابتدایی هشت هزار زیر پروژه تعریف شده است.
صالحی همچنین گفت: ۱۹۰ هزار سو نیاز است که سوخت سالانه نیروگاهی مثل بوشهر را تامین کند.
وی درباره کنوانسیون پسماند هستهای اظهار داشت: این پسمانداری هستهای یکی از بخشهای مهم هستهای است. این کنوانسیون ارزشمندی است.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره برگشت پذیری گامهای برداشته شده نیز گفت: برخی اقدامات قابل برگشت نیست. سانتریفیوژهای جدیدی که نصب کردیم داده برداری میکنیم و اطلاعاتی که به دانش ما افزوده، اینها سر جایشان است. یکسری ابعاد این گامها به آن صورت برگشت پذیر نیست، ولی بخش قابل توجه آن برگشت پذیر است.
وی درباره خروج اروپا از برجام گفت: آنها به تعهداتشان برگردند. ۱۶ گزارش آژانس نشانگر متعهد بودن ایران به تعهداتش بوده است. ما گام هایمان را صریحا اعلام کردیم و در اظهاریههایی که به آژانس اعلام کردیم این نوع سانتریفیوژ را نصب میکنیم و این فرآیندها را طی میکنیم قبلا به آژانس گفته ایم و این گونه نیست که ناگهانی گفته باشیم و امروز آخرین مرحله زنجیره ۳۰ تایی IR۶ طی شد و گازدهی انجام شد.
صالحی اظهار داشت: ما نگفتیم از برجام میخواهیم بیرون برویم، گفته ایم براساس حقمان و ماده ۲۶ و ۳۶ برجام این حق را داریم که متناسب با اقدامات آنها بخشی یا کل تعهدات خود را معلق کنیم و ما طبق آن عمل میکنیم و خیلی هم با احتیاط و مطالعه شده اقدام میکنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اینکه چند گام دیگر به لحاظ فنی میتوانیم پیش برویم، گفت: طرف مقابل سه اردوگاه هستند اردوگاه آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر هم چین و روسیه. اینها هر سه یک جور فکر نمیکنند. آمریکا بیرون رفته و گفته بدترین قراردادی بوده که آمریکا تا به حال به آن پیوسته است. اروپاییها بسیار نگران هستند، اما اروپا توان مقابله با آمریکا را ندارد. اگر داشت یقینا نسبت به این اقدامات ایران واکنشی نشان میداد که این بن بست برطرف شود.
وی در پاسخ به سوالی گفت: ایران در بین کشورهای در حال توسعه پیشتازترین کشور در حوزه فناوری هستهای در همه ابعاد آن است. ما در همه ابعاد هستهای جلو رفته ایم. ما آستانههای این فناوری را عبور کرده ایم، اما به مفهوم به بلوغ رساندن آن نیست.
اعلام زمان گام چهارم/دو هفته آینده در اراک رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره زمان اعلام گام چهارم نیز ابراز بی اطلاعی کرد.
وی در پاسخ به سوال دیگر درباره راه اندازی بخش ثانویه راکتور آب سنگین اراک نیز گفت: دو هفته دیگر در اراک خواهیم بود و شاهد راه اندازی بخش ثانویه اراک خواهیم بود که قدم بسیار بزرگی است و بچهها در آن جا در گمنامی کامل معجزه آفریدند. ماشین جا به جایی سوخت نیز تکمیل میشود.
صالحی درباره غنی سازی ۲۰ درصد گفت: امیدواریم به این مرحله نرسیم، اگر به این مرحله رسیدیم تنها ۴ دقیقه طول میکشد.