شرکت غله و بازرگانی منطقه ۱۳ همدان از سال ۹۵ که به بخش خصوصی واگذار شده، با چالشهای مهمی در حوزه مدیریت کارکنان و مواجه شده است، کارکنانی که معلوم نیست از دولت باید حقوق بگیرند یا بخش خصوصی.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * نهادهای اقتصادی و حاکمیتی ایران، گندم را کالایی استراتژیک توصیف کرده اند؛ یعنی کالایی که به این سادگیها نمیشود با آن شوخی کرد. اما سازمان خصوصی سازی لابه لای شوخیهای جدی اش با صنایع کشور، شرکتهای غله و سیلوها را بی نصیب نگذاشته است.
اداره غله و خدمات بازرگانی منطقه ۱۳ در همدان مستقر است و پیش از این به عنوان جزئی از شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران به شمار میرفت، اما در سال ۹۵ از سوی سازمان خصوصی سازی و در اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار شد. در وقع در سال ۹۵ از بین ۱۴ شرکت غله و خدمات بازرگانی، شرکتهای مناطق ۱۳، ۱۲، ۹ و ۷ نیز به مزایده گذاشته شد که از این تعداد مناطق ۷ و ۱۳ به فروش رسید.
در همان سالی که خبر واگذاری شرکتهای غله رسانهای شد، برخی فعالان اقتصادی در قامت انتقاد به این واگذاری ها، اعلام کردند که کالاهایی مانند گندم، روغن، برنج و شکر به بخش خصوصی باعث بروز مشکلاتی میشود. آنان بیان کردند که حتی در کشورهایی مانند کانادا، استرالیا و آمریکا که تولید گندم و غلات بیشتر از نیاز کشور تولید میشود، بحث تولید این محصولات زیرنظر مستقیم دولت انجام میشود و بخش خصوصی با مدیریت دولت کار را به عهده دارد، نه اینکه کل چرخه مدیریت گندم و غلات به بخش خصوصی واگذار شود.
پس از این انتقادات بود که گروهی از نمایندگان مجلس موضوع جلوگیری از واگذاری شرکتهای غله به بخش خصوصی را مطرح کردند و در نتیجه واگذاری این شرکتها به بخش خصوصی تعطیل شد، اما شرکتهای غله مناطق ۱۳ و ۷ همچنان در اختیار بخش خصوصی باقی ماند تا امروز شاهد بروز حواشی از این واگذاریها باشیم. موضوعی که به صورت جدی درباره شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۱۳ یا شرکت غله همدان و مجموعه سیلوی شهید زارعی مطرح است.
مهدی راستانی، عضو جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا، از جمله دانشجویانی است که طی چند ماه اخیر با کارکنان شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه ۱۳ ارتباط برقرار کرده و مشکلات آنان را مورد بررسی قرار داده است.
راستانی در گفتگو با خبرنگار ما به بلاتکلیفی کارکنان این شرکت اشاره میکند و میگوید: نیروهای این شرکت در واگذاری آن، بلاتکلیف شده اند. آنان اکنون نمیدانند که هنوز کارگر دولت هستند یا بخش خصوصی؛ دولت میگوید که همراه با اموال این شرکت، این کارکنان نیز به بخش خصوصی واگذار شده اند و اکنون سهامدار شرکت باید حقوق و مزایای آنان را پرداخت کند، اما مالک میگوید در واگذاری این کارکنان به ما واگذار نشده اند.
او به نحوه واگذاری شرکت غله و خدمات بازرگانی همدان نیز اشاره میکند و میگوید: شائبههای بسیاری درخصوص واگذاری این شرکت به بخش خصوصی وجود دارد؛ مثل اینکه در مزایده این شرکت چند شرکت کننده وجود نداشته، فقط یک نفر بوده و شرکت به همان یک نفر واگذار شده است.
راستانی درباره سیلوی شهید زارعی نیز توضیح میدهد: این سیلو با یک دهم قیمت، یعنی ۱۶ میلیارد تومان آن هم به صورت قسطی واگذار شده است. خریدار سیلو هم یک بازاری بوده که سررشتهای از مسائل مرتبط با گندم و غله ندارد.
وی با اشاره به اینکه اکنون شرکت غله همدان با پیمانکار اداره میشود، ادامه میدهد: در حال حاضر خبری از خریدار شرکت غله نیست و همه امور آن را پیمانکار اداره میکند و همین مساله باعث بروز مشکلاتی برای کارکنان آن شده است.
نکته مهم درباره تولید گندم در همدان این است که طی یک سال گذشته، با کاهش چشمگیری روبه رو بوده است. علی رحمانی فر، سرپرست شرکت بازرگانی دولتی ایران نمایندگی همدان در تیر امسال به رسانهها گفته بود که میزان خرید تضمینی گندم از ۶۵۰ هزارتن به ۵۵۰ هزارتن رسیده است. البته او دلیل کاهش خرید گندم را خوب نبودن وضعیت بارشها دانسته است. این نکته را نیز باید بگوییم که رحمانی فر در مرداد امسال به رسانهها گفت که ۳۴۷ هزار و ۷۸۵ تن گندم را به صورت تضمینی خریداری کرده است.
تابستان امسال در حالی که مسئولان از کاهش ۳۰ درصدی خرید تضمینی گندم خبر میدادند، کشاورزان کاهش برداشت گندم را در مناطق مختلف همدان تا ۶۰ درصد هم اعلام کرده بودند و همه اینها نشان میدهد که گندم، به عنوان ماده اولیه اصلیترین خوراک ایرانیان از چند جهت با مشکل مواجه است؛ اولا اینکه ذخیره گندم در همدان امسال با کاهش جدی مواجه است و ثانیا سوءمدیریت در مجموعه غله و بازرگانی همدان چالشهای زیادی را ایجاد کرده است.
یکی از کارکنان این شرکت در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، وضعیت این شرکت را توضیح میدهد و میگوید: اداره غله و سیلو را به صورت غیرقانونی و خارج از ضوابط، یعنی بدون مزایده و مناقصه و با مذاکره به بخش خصوصی واگذار کردند و بعد از آن مشکلات زیادی برای کارکنان به وجود آمد.
وی در تشریح مشکلات کارکنان شرکت غله همدان میگوید: پس از واگذاری شرکت به بخش خصوصی، پیمان کار شرکت میگوید که بخشی از نیروهای مشغول به کار در آن، در نقل و انتقالات شرکت به پیمانکار واگذار نشده اند، اما دولت هم مسئولیت این کارکنان را نمیپذیرد.
این کارگر شرکت غله همدان بیان میکند: ۱۸ نفر نیروی نگهبان و هفت نفر از کارکنان شرکت در نقل و انتقالات به بخش خصوصی منتقل نشده اند و حالا شرکت مادر تخصصی بازرگانی ایران نیز حاضر نیست این نیروها را به عنوان کارمندان دولت بپذیرد.
وی ادامه میدهد: به مدت ۲۰ ماه بدون قرارداد در شرکت کار کردیم، در محل کار حضور داشتیم و بیمه و حقوق ما را از طریق پیمانکاری واریز میکردند در حالیکه ما نیروی دولت بودیم و باید حقوق ما از طریق دولت پرداخت شود.
طی ۱۰ روز گذشته، شرکت غله همدان طی نامهای به ۶ نفر از کارکنان نگهبانی این شرکت، آنان را از کار اخراج کرده است. در متن این نامه ذکر شده است: «پیرو بازدید مورخ ۶/۸/۹۸ جناب آقای حنان، قائم مقام شرکت بازرگانی دولتی ایران و عطف به نامه مدیرکل محترم غله استان همدان به شماره ... به اطلاع میرساند، با توجه بر عدم رضایت کاری کارفرما و این شرکت راهبری، بدینوسیله پایان کار شما از تاریخ ۱۱/۸/۹۸ اعلام میشود.»
نکته قابل ملاحظه درباره نامه این است که امضای پای این نامه، از طرف مدیرعامل شرکت، یعنی فواد ایزدی است.
به گفته کارگران شرکت غله همدان و براساس متن نامه اخراج آنان، به نظر میرسد علت این اخراج مربوط به حضور قائم مقام شرکت بازرگانی دولتی ایران در همدان و بازدید از این شرکت بوده است.
کارگران میگویند: به دلیل اعتراض به عملکرد شرکت بازرگانی دولتی ایران، هنگام بازدید قائم مقام شرکت، ما چند نفر به نشانه اعتراض در بازدید حضور نیافتیم. روز بعد ما را اخراج کردند!
به گفته این کارگران، شرکت بازرگانی دولتی ایران، باید پاسخگوی مشکلات کارکنان این شرکت باشد.