به همت پژوهشگران دانشگاه اصفهان؛
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، طرح اسناد برنامه توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی استان چهارمحال و بختیاری که توسط داریوش رحیمی عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان ارائه شد، به‌عنوان اولین طرح جامع خاتمه یافته کشور در حوزه اسناد توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی اعلام شد.
رحیمی، مجری طرح اسناد برنامه توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی استان چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: این طرح در چارچوب قوانین اجرایی جزء ۱ بند الف. ماده ۲۷ قانون برنامه ششم کشور و بر اساس قرارداد طرح پژوهشی دانشگاه اصفهان با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان چهارمحال و بختیاری طی یک دوره ۱۸ ماه (اردیبهشت ۱۳۹۷ تا آبان ماه ۱۳۹۸) انجام شد.
وی افزود: حاشیه‌نشینی و بالا بودن نسبت بیکاری دو مشکل اساسی در کشور است که باید به آن توجه ویژه شود. بر اساس آمار‌های ارائه‌شده در کشور بین ۱۱ تا ۱۹ میلیون نفر در حاشیه شهر‌ها زندگی می‌کنند.
مجری طرح در ادامه گفت: طی دوره زمانی ۹۷-۱۳۹۲ استان چهارمحال و بختیاری رتبه اول تا دوم بیکاری کشور را به خود اختصاص داده و بیش از ۵۵ درصد روستا‌های هدف طرح طی دوره زمانی (۹۵-۱۳۹۰) دارای رشد منفی جمعیت بوده‌اند. این در حالی است که این استان با ۳۶ درصد جمعیت ساکن در مناطق روستایی نسبت به متوسط جمعیت روستایی کشور (۲۷ درصد) رقم بالای را به خود اختصاص داده است. روستا‌ها به‌صورت عرفی حدود ۸۰% منابع طبیعی مثل خاک، جنگل و آب کشور را در تملک خود دارند. علاوه بر آن روستا‌ها نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور را دارند؛ لذا تخلیه روستا‌ها و کاهش جمعیت فعال آن‌ها در توسعه پایدار کشور نقش مهمی دارند.
وی تصریح کرد: در چارچوب برنامه ششم توسعه اقتصادی کشور کاهش نرخ بیکاری، افزایش اشتغال، تثبیت جمعیت روستایی و مهاجرت معکوس در روستا‌های استان به‌عنوان اهداف و پایداری سازی، متنوع نمودن و افزایش درآمد روستائیان، افزایش بهره‌وری، تنوع‌بخشی به فعالیت‌های اقتصادی به‌عنوان راهبرد‌های اسناد موردتوجه قرار گرفت.
مطالعات اسناد توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی چهارمحال و بختیاری در سه بخش روش‌شناسی، مبانی نظری و سیمای استان، اسناد توسعه اقتصادی در مقیاس دهستان (۴۰ دهستان) و تهیه اسناد توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی به تفکیک روستا‌ها (۳۷۵ روستا) تهیه شد. این مطالعات در ارتباط با اسناد بالادستی سند چشم‌انداز، نظریه پایه توسعه استان، مطالعات آمایش استان و اقتصاد مقاومتی ارائه شده‌اند.
در این اسناد ایجاد زنجیره‌های تولید و خوشه‌های کسب‌وکار با رویکرد افزایش بهره‌وری بخش‌های اقتصادی، اشتغال‌زایی و در بهبود و بازیابی فعالیت‌های اقتصادی موجود، مقاوم‌سازی فعالیت‌های بخش کشاورزی در مقابل با بحران‌های محیطی مانند خشک‌سالی، سرمازدگی، سیل، بهبود شرایط کسب‌وکار فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکاری از طریق استارت آپ‌ها و فن بازارها، تغییرات الگوی کشت، توسعه گردشگری مدنظر بوده است.
در همین راستا زمینه‌های اشتغال‌زایی با تأکید برافزایش مهارت‌های فنی ساکنان روستا و حمایت‌های مالی از فعالیت‌های اقتصادی به‌عنوان اقدامات بنیانی جهت دستیابی به اهداف اسناد ارائه شده است.
طبق یافته‌های این اسناد متناسب با توانمندی‌های هر روستا و دهستان زمینه‌ای فعالیت اقتصادی و اشتغال‌زایی روستا‌ها آن تعریف شد. توسعه صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و فرآوری تولیدات، صنایع‌دستی، فن بازارها، احیای جنگل‌های مخروبه و پایدارسازی جنگل‌های موجود، توسعه آبخیزداری، تغییر الگوی کشت، توسعه باغات (دربخش‌های جنوبی استان)، گیاهان داروئی و معطر، تولیدات دامی، ماهیان سردابی و گردشگری، مشاغل خانگی، ایجاد قطب تولیدات ارگانیک فرآورده‌های دامی و کشاورزی از مهم‌ترین فعالیت‌های پیشنهادی و اجرایی این مطالعه به دستگاه‌های اجرایی و مردم بوده است.
وی تصریح کرد: همان‌گونه که می‌دانید در چارچوب فرمان مقام معظم رهبری درزمینهٔ اقتصاد مقاومتی سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهاد‌های مختلف مانند سازمان برنامه‌وبودجه، وزارت کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور، وزارت صمت، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، بسیج سازندگی، کمیته امداد حضرت امام، بنیاد برکت و سمن‌ها مختلف جهت اجرای اقتصاد مقاومتی وارد روستا‌ها شدند. این امر هرچند برکات زیادی به همراه داشت، اما در عمل در برخی نواحی مطالعاتی استان دچار موازی کاری و اختلاط فعالیت‌ها شد. از یافته‌های طرح ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مذکور و تقسیم‌کار بر اساس نواحی جغرافیایی در آینده است.
گفتنی است این طرح که توسط عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان ارائه شد، اولین طرح خاتمه یافته کشور در این حوزه است.
وی افزود: حاشیه‌نشینی و بالا بودن نسبت بیکاری دو مشکل اساسی در کشور است که باید به آن توجه ویژه شود. بر اساس آمار‌های ارائه‌شده در کشور بین ۱۱ تا ۱۹ میلیون نفر در حاشیه شهر‌ها زندگی می‌کنند.
مجری طرح در ادامه گفت: طی دوره زمانی ۹۷-۱۳۹۲ استان چهارمحال و بختیاری رتبه اول تا دوم بیکاری کشور را به خود اختصاص داده و بیش از ۵۵ درصد روستا‌های هدف طرح طی دوره زمانی (۹۵-۱۳۹۰) دارای رشد منفی جمعیت بوده‌اند. این در حالی است که این استان با ۳۶ درصد جمعیت ساکن در مناطق روستایی نسبت به متوسط جمعیت روستایی کشور (۲۷ درصد) رقم بالای را به خود اختصاص داده است. روستا‌ها به‌صورت عرفی حدود ۸۰% منابع طبیعی مثل خاک، جنگل و آب کشور را در تملک خود دارند. علاوه بر آن روستا‌ها نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی کشور را دارند؛ لذا تخلیه روستا‌ها و کاهش جمعیت فعال آن‌ها در توسعه پایدار کشور نقش مهمی دارند.
وی تصریح کرد: در چارچوب برنامه ششم توسعه اقتصادی کشور کاهش نرخ بیکاری، افزایش اشتغال، تثبیت جمعیت روستایی و مهاجرت معکوس در روستا‌های استان به‌عنوان اهداف و پایداری سازی، متنوع نمودن و افزایش درآمد روستائیان، افزایش بهره‌وری، تنوع‌بخشی به فعالیت‌های اقتصادی به‌عنوان راهبرد‌های اسناد موردتوجه قرار گرفت.
مطالعات اسناد توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی چهارمحال و بختیاری در سه بخش روش‌شناسی، مبانی نظری و سیمای استان، اسناد توسعه اقتصادی در مقیاس دهستان (۴۰ دهستان) و تهیه اسناد توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی به تفکیک روستا‌ها (۳۷۵ روستا) تهیه شد. این مطالعات در ارتباط با اسناد بالادستی سند چشم‌انداز، نظریه پایه توسعه استان، مطالعات آمایش استان و اقتصاد مقاومتی ارائه شده‌اند.
در این اسناد ایجاد زنجیره‌های تولید و خوشه‌های کسب‌وکار با رویکرد افزایش بهره‌وری بخش‌های اقتصادی، اشتغال‌زایی و در بهبود و بازیابی فعالیت‌های اقتصادی موجود، مقاوم‌سازی فعالیت‌های بخش کشاورزی در مقابل با بحران‌های محیطی مانند خشک‌سالی، سرمازدگی، سیل، بهبود شرایط کسب‌وکار فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکاری از طریق استارت آپ‌ها و فن بازارها، تغییرات الگوی کشت، توسعه گردشگری مدنظر بوده است.
در همین راستا زمینه‌های اشتغال‌زایی با تأکید برافزایش مهارت‌های فنی ساکنان روستا و حمایت‌های مالی از فعالیت‌های اقتصادی به‌عنوان اقدامات بنیانی جهت دستیابی به اهداف اسناد ارائه شده است.
طبق یافته‌های این اسناد متناسب با توانمندی‌های هر روستا و دهستان زمینه‌ای فعالیت اقتصادی و اشتغال‌زایی روستا‌ها آن تعریف شد. توسعه صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و فرآوری تولیدات، صنایع‌دستی، فن بازارها، احیای جنگل‌های مخروبه و پایدارسازی جنگل‌های موجود، توسعه آبخیزداری، تغییر الگوی کشت، توسعه باغات (دربخش‌های جنوبی استان)، گیاهان داروئی و معطر، تولیدات دامی، ماهیان سردابی و گردشگری، مشاغل خانگی، ایجاد قطب تولیدات ارگانیک فرآورده‌های دامی و کشاورزی از مهم‌ترین فعالیت‌های پیشنهادی و اجرایی این مطالعه به دستگاه‌های اجرایی و مردم بوده است.
وی تصریح کرد: همان‌گونه که می‌دانید در چارچوب فرمان مقام معظم رهبری درزمینهٔ اقتصاد مقاومتی سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهاد‌های مختلف مانند سازمان برنامه‌وبودجه، وزارت کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور، وزارت صمت، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، بسیج سازندگی، کمیته امداد حضرت امام، بنیاد برکت و سمن‌ها مختلف جهت اجرای اقتصاد مقاومتی وارد روستا‌ها شدند. این امر هرچند برکات زیادی به همراه داشت، اما در عمل در برخی نواحی مطالعاتی استان دچار موازی کاری و اختلاط فعالیت‌ها شد. از یافته‌های طرح ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های مذکور و تقسیم‌کار بر اساس نواحی جغرافیایی در آینده است.
گفتنی است این طرح که توسط عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان ارائه شد، اولین طرح خاتمه یافته کشور در این حوزه است.
ارسال نظرات