مدرن‌سازی رآکتور اراک تا ۱۴۰۰ تکمیل می‌شود/ «پلوتونیوم» خنداب مناسب بمب اتم نبود

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی امروز (دوشنبه) در نشست خبری خود که بعد از افتتاح مدار ثانویه رآکتور آب سنگین خنداب اراک برگزار شد، اظهار داشت: امروز شاهد یک اتفاق بزرگ هستیم. طراحی و ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین خنداب از حدود ۲۰ سال پیش شروع شد. طرح این پروژه قدیمی بود که کارشناسان ما به همراه کارشناسان روسیه آن را طراحی کردند و بقیه امور به عهده فعالان بخش صنعتی ایرانی بوده است.

وی ادامه داد: قبل از برجام ۱۶ سال روی این رآکتور کار شد و الان هم چهار سال است کار خوبی روی آن صورت می‌گیرد. چون طراحی قدیمی بود، متاسفانه آن قابلیتی که ما می‌خواستیم را نداشت و ما نمی‌توانستیم رادیو ایزوتوپ‌هایی را که می‌خواستیم تولید کنیم.

* غربی‌ها می‌گفتند میزان تولید پلوتونیوم اراک به اندازه بمب اتم است

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بحث گفتگو با ۱+۵ پیش آمد و طی آن فرایند مقرر شد از دو منظر رآکتور را بازطراحی کنیم. آن‌ها می‌گفتند این رآکتور در سال ۸ کیلو پلوتونیوم تولید می‌کند که دقیقا به اندازه ساخت یک بمب اتمی است. آن‌ها می‌خواستند مطمئن شوند تا ما به سمت بمب نمی‌رویم. برای اینکه این رخ ندهد، ما احتیاج به غنای بالای اورانیوم داشتیم تا رآکتور بازطراحی شود. با بازطراحی جدید نزدیک به یک کیلوگرم پلوتونیوم در سال تولید می‌شود.

صالحی افزود: به فرمان مقام معظم رهبری هرگونه ساخت و نگهداری از سلاح کشتار جمعی از جمله بمب هسته‌ای حرام است. ما گفتیم که برطرف شدن نگرانی شما باید با برطرف شدن نگرانی ما هم همراه شود و از همین رو بازطراحی رآکتور آغاز شد.

وی بیان کرد: با رآکتور جدید می‌توانیم کبالت ۶۰ تولید کنیم و از واردات آن جلوگیری می‌شود. با طراحی رآکتور جدید مدرن سازی شده، ما می‌توانیم به خواسته‌های مورد نظر خود برسیم.

* پلوتونیوم رآکتور قدیمی اراک مناسب ساخت بمب اتم نبود

رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: آن چیزی که آن‌ها می‌گفتند، از لحاظ علمی چندان درست نبود. چراکه پلوتونیومی که در رآکتور قدیمی تولید می‌شد، مناسب ساخت سلاح هسته‌ای نبود و برای رسیدن به بمب اتم کار سخت و پیچیده‌ای را نیاز داشت. این مسائل از منظر خودشان مطرح می‌شد و با واقعیت‌ها همخوانی نداشت.

صالحی ادامه داد: برای بازطراحی رآکتور خنداب باید طراحی قلب را تغییر می‌دادیم. ما اعلام کردیم که خود سازمان و شرکت‌های وابسته این بازطراحی را انجام می‌دهند و یک گروه کاری هم روی آن نظارت داشته باشد. قبلا چین، ایران و آمریکا عضو این گروه بودند. دو سال کار روی آن انجام شد و کار پایه‌ای انجام گرفت. با خروج آمریکا از برجام، انگلیس جای این کشور را گرفت.

وی تصریح کرد: طراحی‌های جدید مورد تأیید کشور‌های پیشرفته قرار گرفته و اصطلاحا شناسنامه‌دار شده است، این موضوع خیلی ارزشمند است. اگر بخواهیم در آینده برای کشوری رآکتور بسازیم، می‌توانیم تضمین‌های لازم را، به لحاظ ایمنی، به کشور مشتری خود بدهیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: ما غنا و حجم اورانیم را کم کردیم. «کالندریا» یا قلب راکتور را هم تغییر می‌دهیم و قلب جدید را جایگذاری می‌کنیم. این کالندریا طراحی شده و قرارداد‌های مورد نظر در حال امضا است. در جلسه دو هفته پیش توافق‌های لازم انجام گرفت.

صالحی تاکید کرد: رآکتور خنداب از دو قسمت تشکیل شده که یک قسمت، جزیره هسته‌ای است و بخش دیگری که از گنبد خارج است، قسمت ثانویه است.

* بعد از برجام ۲۰ بخش رآکتور اراک تکمیل شد

وی افزود: قسمت اولیه سیستم‌هایی را نیاز دارد که با بازطراحی جدید ساخته شود و این کار در حال انجام است. ما احتیاج به ۵۲ سیستم برای این بخش داریم که قبلاً کامل نبود. بعد از برجام کار نه تنها متوقف نشده، بلکه حدود ۲۰ سیستم درست شده، ۱۴ سیستم در حال تکمیل و مابقی در مرحله انعقاد قرارداد است. بخش عمده این سیستم‌ها تکمیل شده و به بخش ثانویه رآکتور مربوط است.

معاون رئیس جمهور گفت: آبی که در قلب راکتور است، آب سنگین بوده و حجم اولیه آن حدود ۶۰ تن است. در طول عمر رآکتور، آب سنگین همیشه در آن باقی خواهد ماند و در سال شاید حدود ۴۰۰ کیلوگرم به آن اضافه شود تا بخش هدر رفت را جبران کند. در فرآیند کار به دلیل اینکه آب گرم می‌شود، برای خنک کردن آن از آب نرم که رسوب زدایی شده است به صورت غیرمستقیم در برج‌های خنک کننده استفاده می‌شود. امروز تمامی بخش ثانویه به کار افتاد و اتاق کنترل آن نیز آغاز به کار کرد.

صالحی بیان کرد: ما امیدواریم طی ۶ الی ۵ ماه آینده، ساختمان کنترل بخش اصلی رآکتور را آماده بهره برداری کنیم.

وی عنوان کرد: ما امیدواریم طی چند ماه آینده، سیستم‌های در حال ساخت به مجموعه اضافه شود و ۱۸ سیستم مابقی نیز طی سال آینده به مجموعه وصل شود و در آینده نزدیک رآکتور وارد تست سرد گردد.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: رآکتور تحقیقاتی تهران بسیار ساده است و پیچیدگی خنداب را ندارد. رآکتور خنداب مانند یک راکتور قدرت است و مانند بوشهر است، ولی در سایز کوچک. هر چه سیستم یک راکتور قدرت دارد، رآکتور خنداب نیز دارد. این کار جای افتخار دارد که فرزندان ما توانسته‌اند رآکتوری به این پیچیدگی را تکمیل کنند.

صالحی تاکید کرد: مدتی پیش در کارگروه طراحی رآکتور خنداب، یک دانشمند انگلیسی می‌گفت: فکر نمی‌کردیم شما به این حد از پیشرفت علمی رسیده باشید.

وی افزود: سایت خنداب که تولید آب سنگین و رآکتور تحقیقاتی را در خود دارد، بسیار پیچیده بوده و جای افتخار دارد. به دلیل شرایط کشورمان متاسفانه نتوانسته ایم عظمت صنعت هسته‌ای کشور را به مردم معرفی کنیم.

* هزینه صنعت هسته‌ای در طول ۳۲ سال، ۷ میلیارد دلار بوده است

معاون رئیس‌جمهور گفت: مطالبی به ناحق علیه صنعت هسته‌ای گفته می‌شود. یک استاد دانشگاه مدتی پیش گفته بود که تاکنون چند ده میلیارد دلار در صنعت هسته‌ای خرج شده است که این نادرست است. ما از سال ۶۸ تاکنون بودجه‌های تخصیص داده شده به سازمان را به تومان درآوردیم و به قیمت دلار روز تبدیل کردیم تا نتیجه برای همه مشخص شود.

صالحی تاکید کرد: در این ۳۲ سال کلا مبلغی معادل ۶.۵ تا ۷ میلیارد دلار هزینه کرده‌ایم که ۱.۵ میلیارد دلار آن برای ساخت نیروگاه بوشهر بوده است. اگر این مبلغ را در طول سال‌ها تقسیم کنیم، متوجه می‌شویم که عددی حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال هزینه شده است که این مبلغ عدد ناچیزی برای این صنعت افتخار آفرین است.

* تولید نیروگاه بوشهر، سالی ۷۰۰ میلیون دلار برای کشور درآمد دارد

صالحی بیان کرد: ارزش افزوده‌ای که سازمان انرژی اتمی تولید می‌کند، بسیار بالا است. اگر میزان تولید سالانه نیروگاه بوشهر را در قیمت برقی که صادر می‌کنیم ضرب کنیم، سالی حدود ۷۰۰ میلیون دلار ارزش افزوده برای کشور درآمد دارد. اگر این میزان تولید برق را در ارز نیمایی ضرب کنید به عدد بیش از یک هزار و پانصد میلیارد تومان می‌رسیم که بسیار خوب است.

وی عنوان کرد: به دولت گفته‌ایم که اگر این ارزش افزوده را به ما بدهید، اولین سازمانی هستیم که از بودجه دولت بی‌نیاز بوده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: چالش ما با غرب ظاهرش هسته‌ای است و اگر این موضوع حل شود، آن‌ها مورد جدیدی را پیش می‌کشند، همانطور که الان موضوع موشکی را پیش کشیده اند. اصل مشکل آن‌ها با انقلاب است.

صالحی تاکید کرد: ما وارد بخش‌های نوینی، چون کوانتومی شده‌ایم که به زودی اطلاعات خوبی در این زمینه ارائه خواهیم کرد.

وی افزود: ما در سازمان حدود ۱۵ هزار نیرو داریم که دست یکایک آن‌ها را می‌بوسیم که توانسته‌اند با تلاش، کشور را به این حد از پیشرفت برسانند. ما در این صنعت در حال حاضر از برخی از کشور‌های در حال توسعه بسیار جلوتذ هستیم و پیشرفت ما همه جانبه و در تمامی بخش‌ها بوده است.

* مدرن‌سازی رآکتور اراک تا ۱۴۰۰ تکمیل می‌شود

رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد همکاری با آژانس انرژی اتمی خاطرنشان کرد: مدیرکل جدیدی منصوب شده است و ما ایشان را از قبل می‌شناختیم. ملاقات‌های خوبی با ایشان داشته ایم. آقای گروسی اشراف خوبی در زمینه امور آژانس دارد و همانطور که گفته است جانب انصاف را خواهد گرفت. وی می‌داند اگر بگونه‌ای دیگر عمل شود، ایران به گونه‌ای دیگر رفتار می‌کند. ما در چارچوب پروتکل الحاقی و برجام با آژانس همکاری داشته‌ایم و در خارج از آن کاری نداریم. ما تعهد بیشتر از آنچه داده‌ایم، اجرا نمی‌کنیم. همکاری با آژانس کمافی‌سابق ادامه خواهد داشت، ولی در چارچوب‌های خودش و نه بیشتر از آن.

صالحی تاکید کرد: عده‌ای آمده اند و گزارش‌هایی را در اختیار آژانس قرار داده اند که این نهاد سوالاتی را مطرح کرد که ما نیز جواب داده‌ایم. آخرین بار نیز سه الی چهار هفته پیش این پاسخ را داده ایم. ما خارج از پروتکل‌های موجود همکاری بیشتری نداریم.

وی درباره تست سرد رآکتور خنداب افزود: ما اعلام کرده بودیم که مدرن سازی خنداب حداقل پنج سال طول می‌کشد. ما امیدواریم و تمامی تلاش خود را می‌کنیم که برای ۱۴۰۰ تست سرد را انجام دهیم. البته با آنچه از توان دوستان می‌بینم شاید زودتر رخ دهد.

معاون رئیس جمهور درباره پیام راه اندازی قسمت ثانویه رآکتور خنداب به غرب و به‌خصوص آمریکا گفت: آن‌ها که اهل این صنعت هستند، می‌فهمند چه قدمی از سوی ایران برداشته شده است. کار بزرگی تاکنون انجام گرفته و طرف مقابل می‌داند که اگر آن‌ها کمک نکنند، ما با توانمندی عزیزان خود این پروژه را به سرانجام می‌رسانیم. همکاری آن‌ها افت و خیز داشته، ولی در حال حاضر سرعت گرفته و به خوبی پیش می‌رود. ما وظیفه خود را انجام می‌دهیم و امید خود را به دیگران وصل نمی‌کنیم.

صالحی در مورد کوچک ساخته شدن درب رآکتور در مقابل بزرگی درپوش بیان کرد: امروز ما درپوش رآکتور را که از سه قسمت و در مجموع ۱۰۰ تن است، را نصب کردیم. ما در حال تمرین و مانور هستیم تا متخصصان آشنا شده و اشکالات را برطرف کنند. احتمال دارد قسمت میانی را تغییر دهیم و کمی آن را کوچک کنیم.

وی درباره پیام‌ها در سفر آقای روحانی در ژاپن عنوان کرد: در ارتباط با پیشنهادات غربی‌ها، فرانسوی‌ها ورود کرده بودند و پیشنهادی داشتند تا دو طرف بپذیرند و جلو بروند. آمریکایی‌ها می‌گویند ما هیچ شرطی جزی اینکه ایران به سمت سلاح هسته‌ای نرود، نداریم، این را رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده است. از طرفی ما هم می‌گوییم که شما بر طبق برجام باید تحریم‌ها را بردارید. اگر این دو شرط احراز شود، بقیه مسایل در ۱+۵ حل می‌شود. طرح پیشنهادی اینگونه بود که تحریم‌ها از سوی ترامپ برداشته شود، جمهوری اسلامی هم اعلام کند که به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رود.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: مثلاً رییس جمهور می‌تواند فتوای رهبری را امضا کند و کشور‌های ۵+۱ هم امضا کنند که تحریم‌ها برداشته شود. در ژاپن کلیات نیز همین بوده و از جزییات خبر ندارم. ژاپن می‌خواهد در این قضیه پادرمیانی کند. ایران مشخص کرده که در بعد فنی مذاکره مجدد معنا ندارد، تا تحریم‌ها برداشته نشود ایران کاری انجام نمی‌دهد. بحث وزیر امور خارجه در تسریع تصویب پروتکل الحاقی هم یک پیشنهاد است. اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.

صالحی در مورد گام پنجم تاکید کرد: الحمدالله به گونه‌ای در برجام مباحث انجام گرفت که ماهیت صنعت هسته‌ای زمین نماند. ما در بعد فنی از هیچ حقوقی فروگذاری نکرده ایم. این دستاورد خوب برجام بوده‌است. ما محدودیت‌هایی را پذیرفتیم که اگر امروز هم به آن عمل نکنیم، اتفاق خاصی در صنعت هسته‌ای رخ نمی‌دهد. مثلاً ما تعهد داده ایم که تا مدتی فلز اورانیوم نسازیم، عدم ساخت این فلز به صنعت هسته‌ای ما لطمه‌ای نمی‌زند. ما دانش این کار را داریم و قبلاً هم آن را ساخته‌ایم و به آژانس گفته ایم.

وی افزود: محدودیت دیگری که پذیرفتیم در غنی سازی است. ما باید مواد اولیه را داشته باشیم تا ظرفیت غنی سازی را بالا ببریم. چون ما در اکتشاف و استخراج کار می‌کنیم این محدودیت را پذیرفتیم. قبل از برجام حداکثر ۱۰ تن اورانیوم برداشت می‌کردیم و الان ۳۰ تن است. تا دو سال آینده به برداشت ۵۰ تن خواهیم رسید و در بازه ده ساله به ۳۰۰ تن خواهیم رساند که در آن مقطع ظرفیت سوی غنی سازی را بالا برده و می‌توانیم حتی تا ۲۰۰ هزار سو غنی سازی کنیم. این محدودیت‌ها دقیقا منطبق بر زمانی بوده است که ما احتیاج داشتیم. قبل از برجام ۲۰ هزار سو سانتریفیوژ داشتیم که تنها ۱۰ هزار سوی آن غنی سازی می‌کرد. این محدودیت‌ها به ذات و اصل صنعت هسته‌ای ضربه نزده است. الان صنعت هسته‌ای ما پیشرفت داشته است. استخراج و اکتشاف ما بالا رفته، دو نیروگاه جدید در حال ساخت داریم، سانتریفیوژ جدید در حال ساخت بوده و باید بگویم هر روزه دستاورد جدیدی در صنعت هسته‌ای داریم.

* مجموعه اتحادیه اروپا استقلال کمتری از یک ایالت آمریکا دارد

معاون رئیس جمهور گفت: محدودیت‌هایی که داشتیم برداشته ایم و روزی ۷ هزار گرم اورانیوم غنی می‌کنیم که برابر قبل از برجام است. حدود ۸۰۰ کیلو هم ذخیره اورانیم غنی شده داریم که عدد خوبی است. هنوز زود است در مورد گام پنجم صحبت کنیم و این مسولیت آقای روحانی است. ایشان هنوز صحبت جدی در مورد گام پنجم نکرده اند. ما پیشنهاد‌های لازم را کرده ایم و آمادگی داریم. ما در بعد فنی تمامی کار‌ها را انجام داده ایم. اما می‌توانیم روند‌ها را تسریع بخشیم. مثلاً برخی سانتریفوژ‌های نسل جدید که تاب آوری خوبی داشته اند، به مرحله نیمه صنعتی برسانیم. من نمی‌توانم در مورد گام پنجم، اصل آن و جزییات آن حرفی بزنم.

وی در مورد تهدید اروپایی‌ها به فعال کردن مکانیزم ماشه عنوان کرد: اروپا به واقع می‌خواهد برجام پابرجا بماند. بعد امنیتی برجام برای اروپایی‌ها مهم است. خواست و توان اروپا در بحث حفظ برجام یکی نیست. توان اروپا به ایستادگی در مقابل آمریکا بازمی گردد، و نشان دادند که مجموعه اتحادیه اروپا استقلال کمتری از یک ایالت آمریکا دارد. مثلاً ایالت کالیفرنیا استقلال سیاسی بیشتری از اروپا دارد و این یک پدیده است. رفتن به سوی مکانیزم ماشه خلاف نیت اروپایی‌ها است و اگر آن‌ها این کار را انجام بدهند، عملا برجام را بر هم زده اند و نقض حرف‌های خودشان است. از نظر وجدان عمومی جهان همه متوجه هستند که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است. اروپا با ادبیات جدید، خود، را در ردیف آمریکا قرار داده است. پرستیژ اروپا در جهان به هم خورده و نباید بیشتر از این خراب شود. این صحبت اروپایی‌ها نپخته بوده و امیدواریم برجام به مسیر اصلی خود بازگردد.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: همانطور که رییس جمهور گفته اند، گام‌های ایران برگشت پذیر بوده و اگر اروپا به تعهدات خود عمل کند، ما برخی اقدامات خود را عکس می‌کنیم.

صالحی درباره تحولات جاری و پیش بینی در سال آینده تاکید کرد: معتقدم جمهوری اسلامی ایران با قوت و سربلندی و عزت از این بحران بیرون می‌آید. در عالم واقع، اما مسئله بسیار پیچیده بوده و کار به جای خطرناک خود می‌رسد. همه ناظران بین المللی می‌گویند که ایران در این بازی دست برتر را داشته است. درست است که این چالش مشکلات مالی برای مردم ایجاد کرده، ولی باید بگویم که با تدبیر تاکنون عمل کرده ایم و اگر اینگونه پیش برویم پیروز خواهیم بود. اگر یک مقدار با صبوری و تحمل پیش برویم، پیروز از میدان خارج شده و دیگران به سخنمان تمکین خواهند کرد. اقتدار ایران را وقتی متوجه می‌شویم که به بیرون از کشور برویم. نظام ما به پشتوانه مردمی بودن مشکلات را پشت سر گذاشته و یقینا در این چالش بزرگ سربلند بیرون خواهد آمد.

وی در مورد غنی سازی ۲۰ درصد، افزود: ما محدودیت سطح غنی سازی را عمل نمی‌کنیم و متوسط ۴.۲ غنی سازی می‌کنیم. اگر تصمیم رییس جمهور این موضوع باشد، ما ظرف سه الی چهار روز در حجم بالا این کار را می‌کنیم. هیئت نظارت بر برجام و رییس جمهور با رصد اوضاع و تحولات تصمیم را خواهند گرفت.

معاون رئیس جمهور گفت: ما می‌توانیم گام‌های دیگری برداریم، ولی محدودیت هسته‌ای نداریم. تصمیم مسئولان است که نوع گام را مشخص می‌کند. شاید به ما گفته شود که سطح غنی سازی را افزایش دهیم یا سانتریفیوژ‌های در انبار را دوباره متصل کنیم. گام‌های ما اتفاقا درست عمل کرده و اگر اندیشکده‌های اروپایی و آمریکایی را رصد کنید متوجه می‌شوید که تاثیر گام‌ها چه بوده است. خود خانم وندی شرمن از کار ترامپ انتقاد کرد. ما این گام‌ها را باید به اعتبار ایجاد توازن در برجام برداریم. اینکه اروپا تا کی می‌خواهد بی تفاوت باشد، البته چندان هم بی تفاوت نبوده و در جلسات و گفتگو‌ها صحبت‌های زیادی شده است، بستگی به خودشان دارد.

صالحی در مورد بحث برگشت پذیری در گام‌های برداشته شده بیان کرد: رییس جمهور پیش از این گفته اند که گام‌ها باید به نحوی برگشت پذیر باشند. البته برخی مسائل برگشت پذیر نیست و داده برداری ما هیچ گاه از دست نمی‌رود. عمده گام‌های ما برگشت پذیر است.

وی درباره احتمال تغییر دکترین هسته‌ای عنوان کرد: امیدواریم پرونده ایران به شورای امنیت نرود و این موضوع به نفع هیچ کس نیست. این اتفاق محاسبات را بر هم می‌ریزد و هیچ کس عواقب آن را پیش بینی نمی‌تواند بکند. بعید می‌دانم چنین چیزی رخ ندهد.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره سخنان روحانی درباره عدم ادامه تعهد در برجام و احتمال خروج از برجام به عنوان تصمیم بعدی گفت: اگر قرار باشد اتفاقی رخ ندهد و بخواهیم به قهقرا برویم و اروپا اقدامی نکند، تصمیم مقتضی را خواهیم گرفت. ما امیدواریم طرف اروپایی در فرصت باقی مانده اقدامی کند که موضوع از این پیچیده‌تر نشود. هر چه به جلو برویم، اقدامات پیچیده می‌شود و برگشت پذیری سخت خواهد بود. هنوز به ما ابلاغی برای گام پنجم نشده و در زمان آن تصمیم گرفته می‌شود.

صالحی در مورد تولید۲۰ هزار مگاوات برق در کشور و پیش بینی در این زمینه تاکید کرد: نیروگاه هسته‌ای از نیروگاه‌های گران هستند که هر نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی پنج میلیارد دلار پول می‌خواهد. ما هزار مگاوات داریم و دو هزار مگاوات دیگر در دست ساخت داریم. ان شالله ۶ سال بعد فاز دوم نیروگاه دوم وارد مدار می‌شود و دو سال بعد از آن نیز فاز سوم وارد مدار می‌شود. برای یک افق بلند مدت به این مهم که بخواهیم ۲۰ هزار مگاوات برق تولید کنیم خواهیم رسید. در حال حاضر شرایط کشور برای تامین مالی این کار مناسب نیست.

وی افزود: غربی‌ها در موضوع ساخت نیروگاه هسته‌ای جلو نیامدند. کره جنوبی جلو آمد و سئول پیشنهاد داد که چهار نیروگاه هزار مگاواتی با تامین مالی بسازد که خروج آمریکا مانع شد. ما با چین و روسیه در موضوع رآکتور‌های کوچک در حال مذاکره هستیم و برنامه سازمان ساخت این قبیل نیروگاه‌ها است.

معاون رئیس جمهور گفت: شرایط کشور به عنوان کشوری خشک ما را به این نتیجه رساند که باید ساخت نیروگاه‌های کوچک را در دستور کار داشته باشیم.