گایدلاین ملی کنترل و درمان بیماری دیابت نداریم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم اندوکرینولوژی گفت: گایدلاین ملی در زمینه کنترل و درمان بیماری دیابت نداریم.

 

 فرزانه سروقدی در حاشیه همایش انسولین تراپی افزود: هدف از برگزاری این نشست‌ها آشنایی بیشتر پزشکان با پیشرفت‌هایی است که در درمان بیماران دیابتی در جهان رخ داده است. همچنین تغییراتی که در گایدلاین‌های جهانی در ارتباط با درمان بیماران دیابتی رخ داده نیز در این جلسه بررسی شد، به ویژه تغییراتی که همین چند هفته پیش و همان با آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی در گایدلاین‌های جهانی درمان دیابت رخ داد. درباره انسولین‌های آنالوگ و انسولین‌های جدید هم در این همایش بحث شد.

 

وی درباره آخرین تغییرات رخ داده در گایدلاین‌های جهانی درمان دیابت توضیح داد: در قسمت‌های مختلف درمان دیابت تغییراتی ایجاد شده است، از جمله درمان لیپید و همان چربی خون بیماران و فشار خون بیماران و تغییراتی که در نحوه درمان قند بیماران اعمال شده است. دسته‌های دارویی در این تغییرات جابجا شده‌اند. با توجه به اینکه آیا بیماران زمینه بیماری قلبی یا ریسک فاکتور‌هایی در این زمینه در آن‌ها وجود دارد یا خیر، از دسته‌های جدید دارویی مانند SGLT۲‌ها یا GLP۱‌ها یاد شده است که باید در خط دوم دارویی بعد از بی‌آگونیست‌ها مانند متفورمین مورد استفاده قرار بگیرند. همینطور تغییراتی در نحوه استفاده از انسولین و توضیحاتی درباره نحوه استفاده انسولین‌های نوین در گایدلاین‌های جهانی مطرح شده است.

 

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم اندوکرینولوژی با اشاره به اینکه گایدلاین ملی در زمینه کنترل و درمان بیماری دیابت نداریم، اظهار کرد: خیلی از کشور‌ها چنین گایدلاینی دارند. این یکی از مشکلات و معضلاتی است که برای کنترل و درمان بیماری دیابتی با دارو‌های جدید در کشور وجود دارد. در ایران فعلا وزارت بهداشت متولی این موضوع نشده است که بخواهد گایدلاین ملی برای کنترل و درمان دیابت تهیه کند و پزشکان کشور همچنان از گایدلاین‌های اروپایی و آمریکایی استفاده می‌کنند. این کار باید به پیشنهاد وزارت بهداشت انجام شود. تدوین گایدلاین کار بسیار پیچیده‌ای است و کاری نیست که طی چند ماه بتوان آن را انجام داد. تیم بزرگی نیاز دارد و بررسی اتفاقات دنیا و آنچه در ایران وجود دارد تا یک گایدلاین ملی تدوین شود که برای انجام همه این کار‌ها وزارت بهداشت باید بسترسازی کند.

 

سروقدی درباره وضعیت انسولین درمانی برای بیماران دیابتی در ایران توضیح داد: نه تنها در ایران بلکه در کشور‌های دیگر هم انسولین درمانی با مشکلات زیادی روبرو است. معمولا ۵ تا ۷ سال دیرتر از زمانی که باید انسولین برای بیماران شروع شود، انسولین برای آن‌ها شروع می‌شود که این مشکل علل مختلفی هم دارد. هم بیماران دوست ندارند از داروی خوراکی به داروی تزریقی تغییر کنند و اینکه دوست ندارند یک تا چهار بار در روز تزریق کنند. هم اینکه پزشکان به دلیل اینکه تعداد زیادی از بیماران را ناچارند هر روز ببینند و وقت کافی برای توجیه تمام بیماران وجود ندارد، بعضا تمایل زیادی به رفتن به سمت تجویز انسولین درمانی ندارند. در دنیا فقط پزشکان متولی درمان دیاب نیستند و درمان دیابت یک کار تیمی است، از متخصص تغذیه، پرستار دیابت، متخصص چشم، پزشک روانشناس، متخصص اعصاب و روان، متخصص قلب و ... باید در این کار گروهی مشارکت کنند. در کنار این تیم نیز درمان‌های دارویی و پزشکان هم نقش خودشان را دارند. در ایران با این وضعیت مواجهیم که در بسیاری از مناطق کشور انجمن فعالی برای پیگیری موضوعات مرتبط با دیابت نداریم. البته باید از عملکرد انجمن علمی دیابت ایران و انجمن گابریک تقدیر کنم که با همه توانشان در این زمینه کمک می‌کنند، اما بهرحال در یک کشور ۸۰ میلیون نفری با حدود ۵ میلیون بیمار دیابتی نیاز به انجام کار‌های بسیار بیشتری وجود دارد. در ایران نیز مانند بسیاری از کشور‌های در حال توسعه دیگر انسولین درمانی برای بیماران دیابتی خیلی دیر شروع می‌شود.

 

وی با بیان اینکه شرکت‌های دارویی می‌توانند قسمتی از حلقه مفقوده در زمینه کنترل دیابت یعنی آموزش به بیماران و به‌روزرسانی علم پزشکان را پر کنند، عنوان کرد: نبود به اندازه کافی انجمن‌ها، آموزش‌های ناکافی به پزشکان و بیماران و البته مسائل مالی جزو مهمترین نقاط ضعف برنامه مدیریت بیماری دیابت در کشور هستند. بسیاری از دارو‌های کنترل دیابت هزینه‌های زیادی دارند و همینطور بسیاری از آزمایش‌ها و اینکه بیماران آموزش داده شوند نیاز به حمایت مالی دارد و حمایت بیمه‌ها در ایران در این زمینه کامل نیست. خیلی از دارو‌ها بیمه نیستند و به همین دلیل شروع درمان برای بسیاری از بیماران به تاخیر می‌افتد.