محمودی‌اصل: رتبه ۱۲۰ ایران در کسب و کار به معنی بسته بودن دست و پای تولید است/ سود دلالی ۱۰ برابر تولید!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو دلالی تومور بدخیمی است که سال‌ها برپیکره اقتصاد ایران نشسته و چنان برآن ریشه دوانده که شاید کمتر کسی باور کند روزی فرا رسد که دلالی آنقدر سود آور نباشد که از کنار آن بتوان عبور کرد و سود را در تولید جست و جو کرد. دلالی که به زعم بسیاری بی درمان‌ترین درد اقتصاد کشور است، اما بی درمان نیست، چرا که اقتصاد‌های پیشرفته نشان می‌دهد قانون مداری و الزامات قانونی و نظارت شاخص مهمی در توقف دلالی و هدایت سرمایه‌ها به سمت تولید است. حسین محمودی اصل؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه دراین گفتگوی عیدانه راهکار رسیدن به جهش تولید را از دو منظر بهبود فضای کسب و کار و افزایش سود تولید به جای سود دلالی تشریح کرده است که در ادامه تقدیم می‌شود.

با توجه به اینکه جهش اقتصادی عنوان سال ۹۹ شد به نظر شما از کدام جنبه باید به تولید و جهش تولید نگاه کنیم، آیا تولید سنتی را دنبال کنیم یا تمرکز ویژه‌ای بر تولیدات دانش بنیان داشته باشیم؟
مقوله تولید به قدری حائزاهمیت است که مقام معظم رهبری تاکید ویژه‌ای بر این موضوع در نامگذاری سال‌ها دارند. بررسی اقتصاد‌های توسعه یافته نشان می‌دهد رسیدن به رشد و شکوفایی اقتصادی از مسیر تولید می‌گذرد، لذا اهمیت تولید از بیان رهبر معظم انقلاب نه در شعار‌های سال بلکه در مولفه‌های اقتصاد مقاومتی به صورت جزیی و کلی ذکر شده است، چرا که تولید بسترساز رشد و رونق اقتصادی، اشتغالزایی و ارتقای معیشت مردم است. یکی از رویکرد‌های مهم در مساله تولید توجه به تولیدات دانش بنیان است، چرا که با ایجاد ارزش افزوده بالا از جهات مختلف اقتصاد کشور را در مسیر صعودی قرار می‌دهد. کشور‌های موفق در تولیدات محصولات دانش بنیان با توجه به در اختیار داشتن تولیداتی که تکنولوژی آن در اختیار چند کشورمحدود است از این تولیدات و تکنولوژی‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری جهت فشار و تحریم بر کشور‌های دیگراستفاده کنند، بنابراین تولیدات دانش بنیان می‌تواند موفقیت چند وجهی را نصیب کشور کند و کشور را از فشار تحریمی و تهدیدی عبور دهد، در عین حالی که ارزش افزوده چند برابری نسبت به تولید کالا‌های غیر دانش بنیان برای کشور به دنبال داشته باشد و درآمد‌های ارزی کشور را افزایش دهد.

کدام یک از موانع پیش روی تولید، بیش از همه می‌تواند روند جهش تولید را به تعویق بیندازد؟
در شرایط تحریمی و ممنوعیت واردات بسیاری از کالا‌هایی که امکان ساخت آن در کشور وجود دارد، اما به دلایل مختلف تا پیش از تحریم وارد می‌شد، زمینه برای جهش تولید واستفاده از شرایط تحریمی کنونی باز می‌شود، در فضایی که واردات با محدودیت رو به رو شده تمرکز دولتمردان در حمایت از تولید کنندگان می‌تواند گام‌های برداشته شده به سمت تولید را تسریع بخشد، متاسفانه درهمه سال‌های گذشته علاوه بر تحریم خارجی به واسطه سیاست‌های غلط دولت‌ها به نوعی دچار خود تحریمی بوده ایم، خود تحریمی که رشد تولید و رونق را از بسیاری کسب و کار‌ها سلب کرده بنحوی که متاسفانه رتبه جمهوری اسلامی ایران در فضای کسب و کار ۱۲۰ است! سیاست‌های غلطی که از تحریم‌های آمریکا نیز زیان بار‌تر بوده وهست، به گونه‌ای که سود بازار‌های دلالی و سوداگری ۲۰۰ درصد و سود تولید کمتر از ۲۰ درصد است! با وجود تحریم‌ها طبیعی است که تولید با معضلاتی رو به رو شود، اما سخت گیری‌ها و قوانین ضد تولید و به نفع دلالی موانعی را به مراتب بیشتر از تحریم بر تولید کننده تحمیل می‌کند، تصویب قانون کسب مالیات بر ثروت علاوه بر جلوگیری از فاصله طبقاتی منجر به توزیع مناسب ثروت در کشور می‌شود و مانع بزرگی بر سر راه سوداگری و دلالی خواهد بود، در این صورت منابع بانکی و نقدینگی به سمت تولید هدایت می‌شود. جهش تولید مستلزم این است که سود هیچ سرمایه گذاری بیشتراز تولید نباشد، تا زمانی که این مساله نهادینه نشود به جرات می‌توان گفت: جهش تولید به این زودی‌ها امکان پذیر نیست، اگر سود تولید بیشتر از هر سرمایه گذاری و خرید و فروشی باشد منابع به صورت خود به خود به سمت تولید هدایت می‌شود. اگر قانون مالیات برعایدی سرمایه اجرا شود و از سود‌های کسب شده از طریق دلالی و سوداگری مالیات گرفته شود، تولید به سود واقعی برسد، قوانین به نفع فضای کسب و کار تصویب شود و موانع تولید برداشته شود جهش تولید حتمی خواهد بود.

در حوزه پولی و بانکی کدام رویکرد‌های غلط مانع از رونق تولید شده که در سال جاری و سال‌های پیش رو می‌تواند جهش گیری تولید را با کندی مواجه کند؟
زمانی می‌توان به جهش تولید رسید که مسوولان همت والایی در مبارزه با فساد از خود نشان دهند، از سوی دیگر مسوولان باید به این نکته آگاه باشند که کار آفرین با تولید کننده فرق دارد، و تولید کنندگان نیز در چند دسته طبقه بندی می‌شوند. بخشی از تولید کنندگان منابع و تسهیلات بانکی اخذ شده را مستقیما وارد تولید می‌کنند، اما برخی تنها اسم تولید کننده را یدک می‌کشند و با یک امضای طلایی منابع کلان مالی که به نام تولید گرفته می‌شود، اما به مسیر‌های غیر تولیدی منحرف می‌شود را به اسم تولید دریافت می‌کنند، و موجب افزایش نرخ خدمات می‌شوند، این دسته از افراد با ایجاد گلوگاه در بخش تولید، برای تولید و دریافت تسهیلات برای تولید کننده واقعی هزینه می‌تراشند، به عبارتی اگر ۱۰ درصد از وام کلان اخذ شده در ازای رشوه برای دریافت وام و تسهیلات داده شود با توجه به نرخ تورم پرداخت این درصد جهت دلالی توجیه پذیر است، در حالی که برای دریافت کننده واقعی تسهیلات یا همان تولید کننده اصلی پرداخت یک درصد رشوه نیز توجیه اقتصادی ندارد، بنابراین کسانی که به نام تولید، اما برای فعالیت‌های دیگرتسهیلات دریافت می‌کنند باعث ایجاد نرخ‌های دلالی می‌شوند، نرخ‌هایی که کمر تولید را می‌شکند و مانع از رسیدن تسهیلات به دست تولید کننده واقعی می‌شود، از این جهت تولید توجیه اقتصادی ندارد، بی تردید تاکید مقام معظم رهبری به عدم سوء استفاده از امکانات و تسهیلات دولتی به عنوان منابع ملی و بیت المال و مبارزه با فساد شاخص مهمی در رسیدن منابع بانکی به دست تولید کننده است، تا تولید کننده واقعی بدون هزینه مازاد با استفاده از منابع بانکی امرجهش تولید را محقق نماید.