عبدالملکی: عدم مدیریتِ آزادسازی سهام عدالت تورم‌زا خواهد بود/ نگهداری سهام در بورس به نفع خود مردم است

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دهم اردیبهشت ماه آزاد سازی سهام عدالت نزدیک به ۴۹ میلیون ایرانی در دستور کار قرار گرفت. سهام عدالت که بنیان آن در دولت نهم گذاشته شد بعد از گذشت بیش از ده سال با دستور رهبر معظم انقلاب به دست مردم می‌رسد. خبری که موضوع مهم این روز‌های رسانه و مورد توجه مردمی است که در تنگنا‌های معیشتی رکود تورمی و اقتصاد تاثیر گرفته از بیماری کرونا سهام عدالت بخشی از گره کور معیشتی آن‌ها را باز کند. حجت الله عبدالملکی؛ اقتصاددان و معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد کشور در این گفتگو مدیریت صحیح عرضه و نحوه‌ی ارائه سهام عدالت که اثر تورمی بر بازار به جای نگذارد را با ما در میان گذاشته است.

اولین سوال این است که در خبر‌ها آمده بود رئیس کل سازمان خصوصی سازی، آزاد سازی سهام عدالت را مبتنی بر ابلاغیه مقام معظم رهبری ذکر کردند آیا این ابلاغیه متعلق به مقطع کنونی است؟
با اطلاعاتی که از مجموعه قوانین حوزه آزاد سازی سهام عدالت دارم، آزاد سازی سهام عدالت اصلا نیازی به دستور مقام معظم رهبری ندارد، هر چند این را با شک می‌گویم، اما براساس آنچه در ذهن دارم اختیار آزاد سازی سهام عدالت براساس قانون به شورای عالی سهام عدالت واگذار شده که ریاست آن با رئیس‌جمهور است. در آن قانون مطرح شده است که شورای عالی سهام می‌تواند بعد از گذشت ۱۰ سال که پول سهام از محل سود پرداخت شد سهام به مردم واگذار شود، هر چند که درباره اقشار محروم تحت پوشش کمیته امداد و ایثارگران و اقشار مورد ذکر قانون آزاد سازی سهام عدالت برای این گروه‌ها پیشتر از این صورت می‌گرفت که متاسفانه محقق نشد. بنده و مجموعه کمیته امداد براساس وظیفه کاری خود این موضوع را در سه سال گذشته پیگیری کردیم تا به این دلیل که مبلغ این گروه‌ها پرداخت شده و سهام آن‌ها هر چه زودتر آزاد شود، حتی براین موضوع تمرکز کردیم که با آزاد سازی سهام عدالت این گروه با اخذ وکالت از خانواده‌های تحت پوشش بتوانیم مبالغ سهام عدالتشان را مدیریت و آن‌ها را از عواید آن بهره‌مند کنیم، لذا می‌توان گفت این مسئله جزء اختیارات دولت است، بنده متوجه نمی‌شوم که چرا برای این موضوع ابلاغیه مقام معظم رهبری را عنوان کرده اند.

سهامداران سهام عدالت بهتر است چه رویه‌ای را برای بهره مندی بیشتر از سهم خود دنبال کنند؟
عرضه سهام عدالت در بازار بورس منجر به ورود نقدینگی بسیار بالایی به بازار سرمایه می‌شود، بی تردید هر مقدارنقدینگی به بازار بورس عرضه شود بورس آن را جذب می‌کند که البته مسئله بسیار خوبی است. موفقیت در بازار سرمایه نیازمند ارتقای اطلاعات عمومی و افزایش دانش عمومی مردم درباره مدیریت سهام است، به این معنا که باید به مردم آموزش داده شود که شما که اکنون سهامدار شده اید و سهام شما دارای ارزش است تا حد امکان آن را نفروشید، ما این موضوع را به خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد هم توصیه می‌کنیم که آن‌ها نیز تا جایی که می‌توانند سهام عدالت خود را نفروشند و سرمایه اشان را در کمیته امداد مدیریت کنند، بنابراین حتی الامکان به خانواده‌های متوسط توصیه می‌شود که به طریق اولی بهتر است که سهام عدالت خود را نفروشند یا در صورت نیاز بخشی از آن را بفروشند، مهم این است که در حال حاضر بورس از ظرفیت پذیرش سهام عدالت برخوردار است.

نقدینگی ایجاد شده از محل آزاد سازی سهام عدالت منجر به افزایش تورم خواهد شد؟
طبیعتا نقدینگی که از این محل به دست خانواده‌ها می‌رسد نقدینگی قابل ملاحظه‌ای است، مسلما در صورتی که قیمت‌ها در بخش کالای مصرفی مردم مدیریت نشود با تورم مواجه می‌شویم و انتظار افزایش قیمت‌ها طبیعی است. در صورتی که نقدینگی حاصل از سهام عدالت درست مدیریت شود به دلیل اینکه نقدینگی ازبخشی به بخشی دیگر جابجا می‌شود و مسوولین امر در مقابل جریان‌های اخلال گری مثل احتکاربایستند و از وقوع آن جلوگیری کنند اثر تورمی آن کاهش می‌یابد، هر چند اگر به خوبی مدیریت نشود ممکن است اثر تورمی جدی براقتصاد به جای بگذارد.

یعنی مدیریت نقدینگی برای عدم افزایش تورم بسیار مهم است؟
به هر حال در صورت تزریق نقدینگی از طریق سهام عدالت و فروش آن توسط عده‌ای از خانواده‌ها تقاضای بیشتری نسبت به خرید کالا در بازار ایجاد می‌شود، با توجه به این که کالای مصرفی مورد نیاز مردم در بازار موجود است و، چون این درآمد از طریق واگذاری سهام ایجاد شده است، کمبود کالایی در بازار وجود ندارد، لذا تحت تاثیر افزایش تقاضا ممکن است عرضه به معنای احتکار کم شود، به این معنا که فروشنده‌ها کالای خود را برای سود آوری بیشتر به مردم نفروشند، به دلیل افزایش تقاضا به نیاز مردم در بازار با احتکار پاسخ ندهند، این مساله منجر به تورم قابل توجهی در اقتصاد می‌شود که اتفاقا معیشت خانواده‌های ضعیف وآسیب پذیر جامعه را تحت الشعاع قرار می‌دهد، در این صورت نیازمند مدیریت نقدینگی هستیم.

افزایش تورم هم بسته به میزان فروش سهام عدالت و واگذاری آن خواهد بود؟
بله بستگی به فروش میزان سهام عدالت دارد، هر چه قدر این سهم بیشتر فروخته شود و نقدینگی دست مردم افزایش بیابد در صورت عدم مدیریت بار تورمی به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند. نظارت و مدیریت بازار راهکار اساسی برای جلوگیری از هر گونه احتکارو کم‌فروشی در شرایط افزایش تقاضا در بازار است.

آیا عرضه سهام عدالت و سهام دار شدن مردم از این محل می‌تواند به رونق و جهش تولید کمک شایان توجهی داشته باشد؟
فروش سهام یا آزاد سازی سهام عدالت کمک چندانی به امر حمایت از کسب و کار و تولید کشور نمی‌کند، به این دلیل که اگر شرکتی سهام خود را عرضه کند و نقدینگی در دست شرکت باشد این موضوع می‌تواند منجر به تامین مالی تولید و حمایت از تولید شود، اما دررابطه با سهام عدالت، چون این سهام متعلق به مردم است و مردم از محل فروش آن پول را خرج معیشت خود می‌کنند کمک چندانی به تولید نمی‌کند.