پرونده ویژه | مجلس کارآمد
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست بررسی عملکرد کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در قانون گذاری حوزه نظام سلامت با حضور حمید رضا دهقان مسئول بسیح دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و حسین مقدسیان مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایران در «خبرگزاری دانشجو» برگزار شد. متن این گفتگو را در ادامه می خوانید:
دهقان: مجلس شورای اسلامی در ساختار سیاسی کشورمان نهادی است که در چارچوب مردم سالاری دینی و قانونگذاری خط مشی دولت را تنظیم می‌کند و از طرفی به پایش و نظارت بر مسیر حرکت سیستم‌های دولتی می‌پردازد. در مجلس به تناسب حوزه‌های مختلف در کشور کمیسیون‌های تخصصی وجود دارد، اما متاسفانه طی دوره‌های مختلف و به خصوص در ۴ سال گذشته مجلس آن طور که باید و شاید وظیفه نظارتی و قانونگذاری خود را به درستی انجام نداده است؛ مثلا زمانی که آقای قاضی زاده هاشمی در سال ۹۲ به عنوان گزینه وزارت بهداشت معرفی شد در برنامه پیشنهادی خود یک کلمه از طرح تحول نظام سلامت نام نبرده بود، اما وقتی او رای اعتماد نمایندگان را گرفت پس از گذشت ۱۰ ماه این طرح به لق لقه زبان نظام سلامت کشور تبدیل شد با این وجود سوال این است که آیا این طرح نیاز به برنامه و مطرح شدن در مجلس نداشت؟ به هر روی این طرح بی آنکه به مجلس برود اجرا شد و نمایندگان نیز هیچ مشکلی با اجرای آن نداشتند هم چنین وقتی که طرح به اجرا درآمد از طرف مجلس پایش نشد و با شکست آن هم علی رغم فشار‌هایی که برای انجام تحقیق و تفحص وجود داشت، اما تحقیق و تفحصی صورت نگرفت و این در حالی بود که بودجه نظام سلامت با اجرای این طرح از ۹ درصد بودجه کل کشور به بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته بود.
معتقدم وقتی مجلس از طرح بسیار مهمی مانند طرح نظام سلامت غافل می‌شود خب طبیعتا وظیفه نخبگان سلامت و حداقل نخبگان دانشجویی این است که به این موضوع ورود پیدا کنند و خوشبختانه اخیرا ۳۶ دفتر بسیج دانشجویی به عنوان قشری که همواره باید پاسدار و حافظ انقلاب اسلامی باشند طی نامه‌ای خطاب به منتخبین مردم در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به این موضوع ورود پیدا کردند.
بحثی که وجود دارد این است در مورد خیلی از قوانین به طور مثال در بحث جمعیت هم در سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب و هم در برنامه‌های پنج ساله کشور به این موضوع پرداخته شده، اما قانون جامعی در این حوزه نداریم به گونه‌ای که هر دستگاهی قانون مختص خود را دارد مثلا یک بار می‌گویند زنان باردار چند ماه مرخصی پیش از زایمان و پس از زایمان داشته باشند و یک بار هم در مجلس دهم در مورد مرخصی همسران زنان باردار که فارغ شده اند بحث شد. موضوع دیگر اینکه هر یک از قوانین مربوط به جمعیت در یک نهاد وجود دارند مثلا یک سری از قوانین مربوط به حوزه فرهنگی، اداری و استخدامی و یک سری هم مربوط به وزارت بهداشت هستند پس یک قانون جامع که تمام این قوانین را جمع بندی کند تا مسائل جمعیتی کشور ساماندهی شوند وجود ندارد و این ساماندهی از وظایف مجلس است.
ورود بسیج دانشجویی به حوزه نظام سلامت به دلیل فشل بودن کمیسیون بهداشت
مجلسی که می‌خواهد عصاره فضایل ملت باشد بعضا خود باید به عنوان پیش قراول فرهنگ سازی در نظام سلامت به ایفای نقش بپردازد یعنی اگر ما انتظار داریم که مردم به این سمت بروند که پیشگیری بهتر از درمان است نمایندگان مجلس اولین کسانی هستند که باید به این موضوع بها بدهند، اما نماینده‌ای که خود رئیس کمیسیون بهداشت و درمان بوده می گوید چه اشکالی دارد وقتی فرد در فقر است کلیه خود را بفروشد تا ۲۰، ۳۰ میلیون وارد زندگی او شود. معتقدم اصلا چنین شخصی را نمی‌توان نماینده مردم دانست؛ البته بنده می‌گویم سلمنا این آقای نماینده اول کلیه خودش را بفروشد تا هم ثابت کند که با یک کلیه می‌توان زندگی کرد و هم پول آن را بدهد تا در صندوق ازدواج جوانان به زوج ها تسهیلات بدهیم. به هر روی آنچه که باعث شد تا بسیج دانشجویی در طلیعه مجلس یازدهم به موضوع نظام سلامت ورود پیدا کند بحث همین کوتاهی‌ها و متاسفانه فشل بودن کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در دوره‌های مختلف و به ویژه در مجلس دهم بود.
مجلسی که می‌خواهد عصاره فضایل ملت باشد بعضا خود باید به عنوان پیش قراول فرهنگ سازی در نظام سلامت به ایفای نقش بپردازد یعنی اگر ما انتظار داریم که مردم به این سمت بروند که پیشگیری بهتر از درمان است نمایندگان مجلس اولین کسانی هستند که باید به این موضوع بها بدهند، اما نماینده‌ای که خود رئیس کمیسیون بهداشت و درمان بوده می گوید چه اشکالی دارد وقتی فرد در فقر است کلیه خود را بفروشد تا ۲۰، ۳۰ میلیون وارد زندگی او شود. معتقدم اصلا چنین شخصی را نمی‌توان نماینده مردم دانست؛ البته بنده می‌گویم سلمنا این آقای نماینده اول کلیه خودش را بفروشد تا هم ثابت کند که با یک کلیه می‌توان زندگی کرد و هم پول آن را بدهد تا در صندوق ازدواج جوانان به زوج ها تسهیلات بدهیم. به هر روی آنچه که باعث شد تا بسیج دانشجویی در طلیعه مجلس یازدهم به موضوع نظام سلامت ورود پیدا کند بحث همین کوتاهی‌ها و متاسفانه فشل بودن کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در دوره‌های مختلف و به ویژه در مجلس دهم بود.
پس از انقلاب در نظام سلامت ۱۱ بار اصلاحات صورت گرفته و این نشان می‌دهد در کشورمان سند بالادستی که بخواهد بر تصمیمات و سیاست گذاری‌ها حاکم باشد وجود ندارد و یا اگر هم وجود دارد بی تفاوت است؛ مثلا وقتی سند سیاست‌های کلی نظام سلامت توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد فقط تا یکی دو ماه در مورد اجرای این سند بحث شد، اما پس از آن در بحث سیاست گذاری اتفاق خاصی نیفتاد و علت بروز این مسائل هم این است که در مجلس نگاه غالب نمایندگان مبتنی بر سیاست گذاری، ریل گذاری و نظارت نیست متاسفانه به جای این موضوع بیشتر دنبال این هستند که منافع بیشتری کسب کنند؛ مثلا نمایندگان با توجه به شرایطی که در کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی حاکم است نمایندگان به عضویت در این کمیسیون‌ها خیلی اهمیت می‌دهند و همین شرایط باعث شده که آنها به عضویت در کمیسیون‌های اصلی از جمله کمیسیون بهداشت و درمان به جز یک سری از افراد ذی نفوذ در مسائل پزشکی به خصوص در حوزه درآمد اشتیاقی نداشته باشند.
مسئله ای که وجود دارد این است که از کل اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دهم تنها دو نفر عضو غیر علوم پزشکی بوده اند و این آمار قابل تاملی است چرا که این کمیسیون علی رغم اینکه دارای یک عنوان بهداشتی و درمانی است، اما چشم انداز و مانیفست آن فقط شامل بهداشت و درمان نمی‌شود و حیطه‌های بزرگی از نظر اجتماعی، اقتصادی و اثرگذاری در سطوح مختلف کشور همچون بیمه ها، محیط زیست و هلال احمر را در بر می‌گیرد. با این وجود کمیسیون بهداشت و درمان متناسب با هر یک از این حیطه‌ها نیازمند افراد متخصص است و این در حالی است که یک دانشجوی رشته پزشکی و تخصص حتی نیم واحد بحث اقتصاد سلامت را در دوران تحصیل نمی‌گذراند و بعد همین متخصص و فوق تخصص می‌خواهد در مجلس سیاست گذاری کرده و اقتصاد و سلامت را پیاده کند.
کمیسیون بهداشت و درمان دغدغه کسی نیست
مهمترین بحثی که وجود دارد این است که کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دغدغه کسی نیست مثلا برای کسی دغدغه نیست در حال حاضر چه قدر کسری بودجه در نظام سلامت و درمان داریم به هر روی این همه نیرو بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت استخدام شد یا طبق تعریف هتلینگ فلان اورژانسی را که مطمئن بودیم باید تا دو سال دیگر تخریب شوند مورد بازسازی قرار گرفت و حتی در کل کشور تابلو‌های مراکز بهداشت با بودجه‌های کلان به مرکز جامع سلامت تغییر یافتند و این تنها مثال‌های ساده‌ای در رابطه با زیباسازی طرح تحول نظام سلامت است.
خواهش بنده هم از پزشکانی که دلسوز انقلاب هستند و هم از کسانی که سابقه طولانی در مسائل پزشکی دارند و به مجلس راه یافته اند این است که ظهور و بروز آنها باید در کمیسیون بهداشت و درمان بیشتر باشد، چون اگر این کمیسیون را به دیگران واگذار کنند با توجه به پیش بینی که نسبت به ترکیب و آرایش کمیسیون مربوطه در مجلس یازدهم صورت گرفته در این دوره نیز اتفاق خاصی نسبت به دوره‌های قبل نخواهد افتاد. به هر روی نمره کمیسیون بهداشت و درمان در نامه اخیر ۳۶ دفتر بسیج دانشجویی به منتخبین مجلس یازدهم نیز آمده پس در کمیسیونی که از ۸ طرح تحقیق و تفحص ۵ طرح رد می‌شود و ۳ طرح نیز پس از ۴ سال در دست اقدام است خب نمره آن کاملا واضح است؛ ا لبته ما در این نامه به جزییات آمار و ارقام ارایه کردیم اگر چه آقای نوبخت هم ایراداتی گرفتند و گفتند این آمار‌ها سراسر کذب است با این وجود ما از همین جا اعلام می‌کنیم هم آقای نوبخت اسناد خود را بیاورند و هم ما اسناد خود را می‌آوریم و بحث می‌کنیم تا ببینیم کمیسیون بهداشت مجلس دهم نمره قبولی می‌گیرد یا نه؟
نیازمند سند جامع حقوقی سلامت هستیم
مهمترین خلا در کشور وجود یک سند جامع حقوقی سلامت است که فراتر از سیاست‌های کلی ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب باشد چرا که این سیاست چشم انداز را مشخص کرده، اما ما نیازمند یک سند حقوقی و قانونی هستیم. واقعیت این است که مسائل نظام سلامت در بخش‌های مختلف از هم جدا هستند مثلا یک سری پیوست‌های سلامت در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد و یک سری از پیوست‌ها نیز مربوط به حوزه‌ها و طب سنتی هستند که هیچ کدام قانونی نشدند؛ بنابراین نیاز است با یک کلان نگری و جامع نگری سند جامع حقوقی سلامت در کشور نوشته و اجرایی شود.
مهمترین خلا در کشور وجود یک سند جامع حقوقی سلامت است که فراتر از سیاست‌های کلی ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب باشد چرا که این سیاست چشم انداز را مشخص کرده، اما ما نیازمند یک سند حقوقی و قانونی هستیم. واقعیت این است که مسائل نظام سلامت در بخش‌های مختلف از هم جدا هستند مثلا یک سری پیوست‌های سلامت در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد و یک سری از پیوست‌ها نیز مربوط به حوزه‌ها و طب سنتی هستند که هیچ کدام قانونی نشدند؛ بنابراین نیاز است با یک کلان نگری و جامع نگری سند جامع حقوقی سلامت در کشور نوشته و اجرایی شود.
اتفاق دیگری که باید در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیفتد این است که باید مبنای نگاه ما به سلامت کشور به طور دقیق مشخص شود. به هر روی ما نمی‌توانیم اقتصاد را هم با تفکر لیبرالی و هم اسلامی پیش ببریم با این وجود اگر کشورمان اقتصاد را صرفا با تفکر لیبرالی پیش می‌برد شاید موفق‌تر بودیم، اما امروز با سیاست گذارانی سر کار داریم که اعتقاد آنها قلبا و عقلا به سیستم لیبرالی غربی است، ولی ظاهر و منش آنها اسلامی است و همین نگاه در صنعت، اقتصاد، علوم انسانی و در حیطه نظام سلامت وجود دارد.
نظام سلامت ایران مبتنی بر تفکر غربی است
به هر روی ریشه خیلی از بند‌هایی که در نامه ۳۶ دفتر بسیج دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی کشور خطاب به منتخبین مجلس یازدهم به آنها اشاره شده میوه همین تفکر غربی در نظام سلامت هستند؛ البته خدا را شکر که ویروس کرونا با تمام نحسی‌هایی که داشت مسائل را به خوبی به ما نشان داد اولا این که هیمنه و هیبت جامعه غرب را در بین جامعه علوم پزشکی کشور تحت الشعاع قرار داد و نشان داد جامعه غرب با آنچه آمال و آرزوی اساتید ما بود خیلی فاصله دارد پس نظام سلامت غرب هم در جریان شیوع ویروس کرونا امتحان خود را پس داد به گونه‌ای که ما شاهد بودیم غربی‌ها آن جا که دیدند باید به انسانیت و سالمندان بها بدهند حاضر نشدند اقتصاد خود را هزینه کنند و حتی رئیس جمهور آمریکا گفت اگر سلامت کل مردم این کشور در معرض بیماری کرونا قرار بگیرد من به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهم اقتصاد آمریکا تعطیل شود. متاسفانه این احساس وجود دارد که نظام سلامت کشورمان هم مبتنی بر این تفکر است، ولی به هر حال آنچه ما را در این فضا از کشور‌های غربی متمایز کرد ورود گروه‌های جهادی و مردمی و تفکر بسیجی به این عرصه بود.
به هر روی ریشه خیلی از بند‌هایی که در نامه ۳۶ دفتر بسیج دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی کشور خطاب به منتخبین مجلس یازدهم به آنها اشاره شده میوه همین تفکر غربی در نظام سلامت هستند؛ البته خدا را شکر که ویروس کرونا با تمام نحسی‌هایی که داشت مسائل را به خوبی به ما نشان داد اولا این که هیمنه و هیبت جامعه غرب را در بین جامعه علوم پزشکی کشور تحت الشعاع قرار داد و نشان داد جامعه غرب با آنچه آمال و آرزوی اساتید ما بود خیلی فاصله دارد پس نظام سلامت غرب هم در جریان شیوع ویروس کرونا امتحان خود را پس داد به گونه‌ای که ما شاهد بودیم غربی‌ها آن جا که دیدند باید به انسانیت و سالمندان بها بدهند حاضر نشدند اقتصاد خود را هزینه کنند و حتی رئیس جمهور آمریکا گفت اگر سلامت کل مردم این کشور در معرض بیماری کرونا قرار بگیرد من به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهم اقتصاد آمریکا تعطیل شود. متاسفانه این احساس وجود دارد که نظام سلامت کشورمان هم مبتنی بر این تفکر است، ولی به هر حال آنچه ما را در این فضا از کشور‌های غربی متمایز کرد ورود گروه‌های جهادی و مردمی و تفکر بسیجی به این عرصه بود.
در مجموع بنده معتقدم مجلس باید به طور مستقیم به موضوع تغییر پارادایم نظام سلامت ورود کند، چون نظام سلامت ما باید تکلیف خود را روشن سازد بر این اساس که آیا هم چنان می‌خواهد با تفکر غربی پیش برود یا نه با تفکر اسلامی.
معتقدم مجلس می‌تواند در کنار مسائل کلانی که به آنها اشاره شد به موضوعات خردی مثل افزایش ظرفیت پزشکان، تعرفه گذاری، تعارض منافع بین نظام پزشکی و نظام سلامت و هیئت امنا‌هایی که دانشگاههای علوم پزشکی را مدیریت می‌کنند و علاوه بر مدیریت به یک هلدینگ تبدیل شده اند ورود پیدا کند.
انحصار طلبی در تمام صنف‌ها از جمله در بین بخشی از جامعه پزشکی وجود دارد و طبیعی است اگر بخواهیم جلوی سود رسانی به عده‌ای را که این سود‌ها به ناحق نصیب آنها می‌شود را بگیریم صدای این افراد در می‌آید، ولی مهمترین مسئله این است کسی در مقابل افراد رانت خوار و فاسد پا پس نکشد اگر چه این افراد هم ساکت نمی‌نشینند.
در بحث تعارض منافع مسئله‌ای که وجود دارد این است که ما در حوزه نظام سلامت نمایندگانی داریم که سهامدار بخش خصوصی هستند و بعد همین آقایان می‌خواهند در مورد تعرفه‌های بخش خصوصی قانون بنویسند خب کسی که در یک مرکز خصوصی سهام دار است حتی اگر این فرد جزو با تقواترین انسان‌ها هم باشد عقل حکم می‌کند که این حق را از او بگیریم و این رویه در خیلی از کشور‌های دنیا در حال اجرا است و یک راه حل برای کاهش تعارض منافع محسوب می‌شود.
موضوع دیگر اینکه باید مراقب باشیم تا تمام کسانی که عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌شوند پزشک نباشند، چون برخی از این نمایندگان سهام دار بخش خصوصی هستند و البته برخی از این نمایندگان همچون خانم الهیان، میرمحمدی و ویس کرمی بر این باورند که کمیسیون بهداشت جایی نیست که تمام اعضای آن پزشک باشند و مسلما در این کمیسیون به وجود نمایندگانی با رشته‌های اقتصاد، مدیریت و سیاست گذاری هم نیاز است.
تعیین ترکیب کمیسیون بهداشت متناسب با تخصص های مورد نیاز
به طور حتم در کمیسیون بهداشت به وجود نمایندگان متخصص و فوق تخصص در رشته‌های پزشکی نیاز است، چون برخی از مسائل مربوط به بحث‌های تخصصی و درمانی و پیشگیری هستند و طبیعتا باید از ظرفیت این بزرگواران در این کمیسیون استفاده شود، اما بحث ما بر سر انحصار است با این وجود معتقدیم باید ترکیب کمیسیون بهداشت در راستای کاهش تعارض منافع متناسب با تخصص‌های مورد نیاز مشخص شود.
رئیس مجلس این ظرفیت را دارد که اگر موضوعی برای سایر نمایندگان مهم نباشد مجلس را به سمت آن موضوع سوق دهد و البته این موضوع نمود وابستگی نمایندگان به رئیس مجلس نیست و طبیعتا به نحوه مدیریت و گفتمان سازی در مجلس برمی گردد و رئیس مجلس نیز در این زمینه نقش مهمی دارد با این وجود همین تناسب نیز در کمیسیون‌ها وجود دارد به گونه‌ای که یک موضوع می‌تواند آنچنان توسط یک رئیس کمیسیون مطرح شود که مورد اقبال مجلس قرار بگیرد.
به طور حتم در کمیسیون بهداشت به وجود نمایندگان متخصص و فوق تخصص در رشته‌های پزشکی نیاز است، چون برخی از مسائل مربوط به بحث‌های تخصصی و درمانی و پیشگیری هستند و طبیعتا باید از ظرفیت این بزرگواران در این کمیسیون استفاده شود، اما بحث ما بر سر انحصار است با این وجود معتقدیم باید ترکیب کمیسیون بهداشت در راستای کاهش تعارض منافع متناسب با تخصص‌های مورد نیاز مشخص شود.
رئیس مجلس این ظرفیت را دارد که اگر موضوعی برای سایر نمایندگان مهم نباشد مجلس را به سمت آن موضوع سوق دهد و البته این موضوع نمود وابستگی نمایندگان به رئیس مجلس نیست و طبیعتا به نحوه مدیریت و گفتمان سازی در مجلس برمی گردد و رئیس مجلس نیز در این زمینه نقش مهمی دارد با این وجود همین تناسب نیز در کمیسیون‌ها وجود دارد به گونه‌ای که یک موضوع می‌تواند آنچنان توسط یک رئیس کمیسیون مطرح شود که مورد اقبال مجلس قرار بگیرد.
ویژگی های رئیس کمیسیون بهداشت و درمان
اولین ویژگی رئیس یک کمیسیون این است که نه برای صنف، شخص و قوم خود بلکه برای ملت ایران دلسوز باشد و منافع ملی را در نظر بگیرد از طرفی رئیس یک کمیسیون باید تخصص داشته باشد به هر روی رئیس کمیسیونی که در جا‌های مختلفی مشغول به کار است خیلی خوب است، ولی سوال این است که آیا چنین فردی فرصت وقت گذاری برای مسائل کلان به ویژه در حوزه نظام سلامت را دارد؟
معتقدم سوابق رئیس کمیسیون باید سوابق روشنی باشد مثلا اگر او قبلا رئیس کمیسیون بوده سوابق او به عنوان یک سند در اختیار ما است و از طریق این سوابق می‌توانیم بفهمیم که در این دوره شرایط قرار گرفتن در جایگاه ریاست کمیسیون را دارد یا نه؟
متاسفانه بعضا شاهدیم که اگر لیست حضور و غیاب نمایندگان در کمیسیون‌ها منتشر شود این لیست از لیست حضور و غیاب برخی از کلاس‌های دانشجویی هم افتضاح‌تر است.
اولین ویژگی رئیس یک کمیسیون این است که نه برای صنف، شخص و قوم خود بلکه برای ملت ایران دلسوز باشد و منافع ملی را در نظر بگیرد از طرفی رئیس یک کمیسیون باید تخصص داشته باشد به هر روی رئیس کمیسیونی که در جا‌های مختلفی مشغول به کار است خیلی خوب است، ولی سوال این است که آیا چنین فردی فرصت وقت گذاری برای مسائل کلان به ویژه در حوزه نظام سلامت را دارد؟
معتقدم سوابق رئیس کمیسیون باید سوابق روشنی باشد مثلا اگر او قبلا رئیس کمیسیون بوده سوابق او به عنوان یک سند در اختیار ما است و از طریق این سوابق می‌توانیم بفهمیم که در این دوره شرایط قرار گرفتن در جایگاه ریاست کمیسیون را دارد یا نه؟
متاسفانه بعضا شاهدیم که اگر لیست حضور و غیاب نمایندگان در کمیسیون‌ها منتشر شود این لیست از لیست حضور و غیاب برخی از کلاس‌های دانشجویی هم افتضاح‌تر است.
نکته دیگر اینکه شاید نماینده‌ای بگوید من با اینکه سهام دار بخش خصوصی هستم و مثلا ۵۰ درصد سهام فلان بیمارستان پردرآمد تهران را دارم، اما چشمانم را روی سهام خودم می‌بندم بنده معتقدم ما اصلا نباید چنین ادعایی را بپذیریم و این آقایان اگر احساس می‌کنند وصله‌ای به آنها نمی‌چسبد پس لطف کنند این سمت‌ها را تحویل دهند و در اختیار کسانی بگذارند که حرف و حدیثی پشت سرشان نیست.
نماینده‌ای که به فقرا می‌گوید کلیه‌ات را بفروش صلاحیت ریاست کمیسیون را ندارد
معتقدم نماینده‌ای که پیش از این پیشنهاد فروش کلیه فقرا را برای جبران هزینه‌های زندگی مطرح کرده و یا در جریان رها کردن دو بیمار در حاشیه یکی از اتوبان‌های تهران به تهدید رسانه‌ها برای جلوگیری از انتشار این خبر پرداخته صلاحیت ریاست کمیسیون بهداشت و درمان را ندارد، ولی همین آقا در حال حاضر گزینه ریاست این کمیسیون است.
بحث افزایش جمعیت پزشکان یکی از معضلات کشور است که بعد‌ها تبعات آن مشخص می‌شود و البته شاید در حال حاضر این تبعات به چشم نیاید و یا به چشم بیاید، اما ما که در تهران هستیم هزینه‌های آن را لمس نکنیم، چون در تهران پزشک متخصص در رشته‌های مختلف در دسترس مردم قرار دارد، ولی یک مقدار پایین‌تر از بیمارستان مفید افرادی وجود دارند که از شهر‌های مختلف ایران از جمله زاهدان برای ویزیت یک متخصص اطفال مراجعه کرده اند با این وجود همین نماینده‌ای که کاندیدای ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس است گفته وجود چهار تا پنج متخصص در زاهدان کافی است به هر روی ما ریاست این نماینده را بر کمیسیون بهداشت تحمل نخواهیم کرد و به عنوان بخشی از بدنه جنبش دانشجویی اعلام می‌کنیم که افرادی که در گذشته امتحان خود را پس داده اند و در خیلی از مسائل نمره قبولی نگرفتند صلاحیت ریاست کمیسیون بهداشت را ندارند.
امام خمینی در فرمان تشکیل بسیج دانشجویی و طلبه خطاب به دانشجویان فرمودند که شما حافظ و پاسدار آرمان‌های انقلاب اسلامی باشید پس اگر بسیج دانشجویی در قضیه نظام سلامت ورود کرده و در خصوص کمیسیون بهداشت حرف برای گفتن دارد پیرو این فرموده امام خمینی است. به هر روی یکی از اصول کلی ما طبقه مستضعف است، اما به خاطر قوانینی که توسط کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تصویب شده برخی‌ها در طبقه مستضعف آسیب دیده اند پس ما به خاطر مردم و برای برطرف کردن درد فقر باید کاری کنیم به گونه ای که به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک بیمار فقط درد خودش را داشته باشد و دیگر درد پول نداشته باشد. در مجموع هدف ما از ورود به حوزه نظام سلامت این نیست که بخواهیم جلوی کسی را بگیریم و دعوای ما هم نه سیاسی است و نه صنفی بلکه دعوای ما صرفا به خاطر قشر مستضعف و اصلاح نظام سلامت کشور است و در همین جا هم به نمایندگان اعلام می‌کنیم که ما هم برنامه داریم و هر زمان که لازم باشد آماده ارائه برنامه‌های خود هستیم و از طرفی همواره به پایش و نظارت‌های خود بر مجلس خواهیم پرداخت.
مجلس به وظیفه نظارتی خود در خصوص نحوه صرف اعتبار یک میلیارد یورویی کرونا عمل کند
در خبر‌ها آمده بود که با درخواست رئیس جمهور و موافقت رهبر معظم انقلاب یک میلیارد یورو جهت مصارف مربوط به کرونا اختصاص یابد، اما خبر‌ها حاکی از آن است که این اعتبار به اسم کرونا گرفته شده، ولی برای جبران کسری هزینه‌های طرح تحول سلامت و بیمه‌هایی که در حال ورشکستگی بودند از جمله بیمه سلامت هزینه می‌شود؛ بنابراین یکی از وظایف مجلس در بحث نظارت این است که در اولین فرصت از رئیس سازمان برنامه و بودجه سوال بپرسد که این اعتبار چه طور تخصیص یافته، چون طبق شنیده‌ها فقط سی درصد آن اختصاص پیدا کرده است. پس نمایندگان باید بپرسند که بقیه این اعتبار کجاست و قرار است صرف چه مصارفی شود. همچنین مجلس باید صراحتا از وزیر بهداشت بخواهد که جزئیات هزینه یک میلیارد یورویی که از صندوق توسعه ملی گرفته شده را اعلام کند.
در خبر‌ها آمده بود که با درخواست رئیس جمهور و موافقت رهبر معظم انقلاب یک میلیارد یورو جهت مصارف مربوط به کرونا اختصاص یابد، اما خبر‌ها حاکی از آن است که این اعتبار به اسم کرونا گرفته شده، ولی برای جبران کسری هزینه‌های طرح تحول سلامت و بیمه‌هایی که در حال ورشکستگی بودند از جمله بیمه سلامت هزینه می‌شود؛ بنابراین یکی از وظایف مجلس در بحث نظارت این است که در اولین فرصت از رئیس سازمان برنامه و بودجه سوال بپرسد که این اعتبار چه طور تخصیص یافته، چون طبق شنیده‌ها فقط سی درصد آن اختصاص پیدا کرده است. پس نمایندگان باید بپرسند که بقیه این اعتبار کجاست و قرار است صرف چه مصارفی شود. همچنین مجلس باید صراحتا از وزیر بهداشت بخواهد که جزئیات هزینه یک میلیارد یورویی که از صندوق توسعه ملی گرفته شده را اعلام کند.
مقدسیان: یکی از دلایلی که از مجلس دهم به نیکی یاد نمی‌شود این است که نمایندگان در این دوره وکیل الدوله بودند تا اینکه بخواهند وکیل ملت باشند.
شئون نظارتی مجلس بر دولت در اصول اجرای قوانین زمانی می‌تواند موثر باشد که نمایندگان شایسته‌ای به مجلس راه یابند پس وجود قوانین و وجود یکسری اهرم‌های بازدارنده یا وادارکننده در کنار افرادی که این قوانین را در دولت اجرا می‌کنند و افرادی که بر جریان اجرای این قوانین در مجلس نظارت می‌کنند مکمل هم هستند، اما متاسفانه این مهم در مجلس دهم مغفول بود و مجلس شأن نظارت خود را اعمال نکرد.
شئون نظارتی مجلس بر دولت در اصول اجرای قوانین زمانی می‌تواند موثر باشد که نمایندگان شایسته‌ای به مجلس راه یابند پس وجود قوانین و وجود یکسری اهرم‌های بازدارنده یا وادارکننده در کنار افرادی که این قوانین را در دولت اجرا می‌کنند و افرادی که بر جریان اجرای این قوانین در مجلس نظارت می‌کنند مکمل هم هستند، اما متاسفانه این مهم در مجلس دهم مغفول بود و مجلس شأن نظارت خود را اعمال نکرد.
اگرچه مجلس یازدهم در آستانه راه قرار دارد، اما با شعائر انقلابی که به واسطه آنها منتخبین مردم به مجلس راه یافتند یک روزنه امید از این جهت که افراد داعیه دار انقلاب و متعهد و ملتزم به شعائر انقلابی وارد مجلس شده اند ایجاد شده است و امیدواریم نمایندگان هم به این شعائر پایبند باشند. به هر روی این روزنه امید باعث شد تا دفاتر بسیج دانشجویی ۳۶ دانشگاه علوم پزشکی نامه‌ای را تنظیم کرده و تذکراتی را به صورت دوستانه به منتخبین مردم در مجلس یازدهم بدهند تا نمایندگان نسبت به مسائلی که در دوره گذشته در مواجهه با آنها کم لطفی و کم کاری صورت گرفته و یا بعضا از سر اغماض و حفظ یکسری منافع شخصی و صنفی به آنها توجه نشده توجه داشته باشند و آنها را به نفع ملت تغییر بدهند.
متاسفانه افرادی که در دوره‌های گذشته در مجلس حضور داشتند مخصوصا در کمیسیون بهداشت کسانی بودند که در زمینه مسائل صنفی منافع خاصی داشتند و بر حسب منافع خود به اعمال رای و نظر می‌پرداختند و منافع دیگران را مدنظر قرار نمی‌دادند. در مجلس دهم شاهد بودیم که کمیسیون بهداشت اصلا در بحث داروسازی، واردات تجهیزات پزشکی و از همه مهم‌تر در مورد شرایط آواسلامت که تعارضات شدیدی را در دانشگاه علوم پزشکی به وجود آورده بودند ورود پیدا نکرد، اما البته شاید منافعی در این رابطه بوده که موجب شده نمایندگان نسبت به این مسائل یا بی تفاوت باشند و یا از کنار آنها بگذرند به هر روی ما در مجلس یازدهم با نمایندگانی روبرو هستیم که هنوز وارد یکسری باندبازی‌ها نشدند پس از همین حالا این نمایندگان می‌توانند تکلیف خود را در رابطه با اینکه پیگیر حقوق حقه پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان و همچنین منافع و حقوق ملت در حوزه سلامت باشند، مشخص کنند.
مجلس هر چه سریعتر نظام پرداخت پزشکان و پیراپزشکان را به سرانجام برساند
همچنین در حال حاضر بحث نظام پرداخت پزشکان و پیراپزشکان مطرح است و این موضوعی است که باید هر چه سریعتر به سرانجام برسد؛ البته یکسری قوانین در این زمینه‌ها وجود دارد که باید در جهت اجرایی کردن آنها به دولت فشار آورد در این صورت شاید با اجرای این قوانین نیز به طرح قوانین جدید نیازی نباشد. از طرفی در مجلس دهم بحث افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی چندین بار مطرح شد، اما به سرانجام خاصی نرسید پس اگر بخواهیم کمبود پزشکان در مناطق محروم را جبران کنیم و ازطرفی اگر قرار است که یکسری از تعارضات را کاهش دهیم باید ظرفیت رشته‌های پزشکی تعیین تکلیف شوند؛ البته باید سازوکار‌های اجرایی این افزایش نیز مدنظر قرار گیرد، چون با کمبود زیرساخت‌ها در دانشگاههای علوم پزشکی فعلا افزایش ناگهانی ظرفیت رشته های پزشکی به دو برابر اصلا معقول و منطقی نیست.
در بحث سیاست‌های کلی سلامت مثل تقدم پیشگیری بر درمان نیز وضعیتی که در کشور وجود دارد این است که به جای مراجعه پزشکان به مردم این مردم هستند که به پزشکان مراجعه می‌کنند و این در حالی است که در سیستم‌های موفق دنیا پزشک در طرح پزشک خانواده نسبت به خانواده‌هایی که تحت درمان و نظر او قرار دارند تعهداتی دارد که باید به آنها عمل کند، اما در ایران وضعیت به این شکل نیست.
اعضای کمیسیون بهداشت قانون گذار و ناظر تخصصی در اجرای قوانین مرتبط با حوزه سلامت هستند پس انتظار از این نمایندگان در حوزه سلامت بیشتر از سایر نمایندگان است، چون هم در این حوزه تحصیل کردند و هم نس بت به قوانین اجرایی بیشتر آگاهی دارند؛ لذا وقتی که می‌بینیم چنین نمایندگانی در مورد مسائل تخصصی دغدغه از خود نشان نمی‌دهند و یا دغدغه آنها متناظر با یکسری منافع شخصی و صنفی است این قضیه خیلی آسیب زاست.
معتقدم اگر اعضای کمیسیون بهداشت سیاست گذاری، قانون گذاری و نظارت درستی بر اجرای قانون داشته باشند و هم در صورتی که از اصناف حمایت کافی و لازم را به عمل بیاورند و جوابگوی مطالبات آنها باشند شاهد تغییر در نظام سلامت کشور و رفع یکسری از تعارضات در جهت افزایش کارایی و بازدهی نظام سلامت خواهیم بود و همچنین می‌توانیم جلوی هدر رفت بودجه کشور را که ناشی از یکسری از قوانین و رفتار‌های نادرست است را بگیریم.
همچنین در حال حاضر بحث نظام پرداخت پزشکان و پیراپزشکان مطرح است و این موضوعی است که باید هر چه سریعتر به سرانجام برسد؛ البته یکسری قوانین در این زمینه‌ها وجود دارد که باید در جهت اجرایی کردن آنها به دولت فشار آورد در این صورت شاید با اجرای این قوانین نیز به طرح قوانین جدید نیازی نباشد. از طرفی در مجلس دهم بحث افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی چندین بار مطرح شد، اما به سرانجام خاصی نرسید پس اگر بخواهیم کمبود پزشکان در مناطق محروم را جبران کنیم و ازطرفی اگر قرار است که یکسری از تعارضات را کاهش دهیم باید ظرفیت رشته‌های پزشکی تعیین تکلیف شوند؛ البته باید سازوکار‌های اجرایی این افزایش نیز مدنظر قرار گیرد، چون با کمبود زیرساخت‌ها در دانشگاههای علوم پزشکی فعلا افزایش ناگهانی ظرفیت رشته های پزشکی به دو برابر اصلا معقول و منطقی نیست.
در بحث سیاست‌های کلی سلامت مثل تقدم پیشگیری بر درمان نیز وضعیتی که در کشور وجود دارد این است که به جای مراجعه پزشکان به مردم این مردم هستند که به پزشکان مراجعه می‌کنند و این در حالی است که در سیستم‌های موفق دنیا پزشک در طرح پزشک خانواده نسبت به خانواده‌هایی که تحت درمان و نظر او قرار دارند تعهداتی دارد که باید به آنها عمل کند، اما در ایران وضعیت به این شکل نیست.
اعضای کمیسیون بهداشت قانون گذار و ناظر تخصصی در اجرای قوانین مرتبط با حوزه سلامت هستند پس انتظار از این نمایندگان در حوزه سلامت بیشتر از سایر نمایندگان است، چون هم در این حوزه تحصیل کردند و هم نس بت به قوانین اجرایی بیشتر آگاهی دارند؛ لذا وقتی که می‌بینیم چنین نمایندگانی در مورد مسائل تخصصی دغدغه از خود نشان نمی‌دهند و یا دغدغه آنها متناظر با یکسری منافع شخصی و صنفی است این قضیه خیلی آسیب زاست.
معتقدم اگر اعضای کمیسیون بهداشت سیاست گذاری، قانون گذاری و نظارت درستی بر اجرای قانون داشته باشند و هم در صورتی که از اصناف حمایت کافی و لازم را به عمل بیاورند و جوابگوی مطالبات آنها باشند شاهد تغییر در نظام سلامت کشور و رفع یکسری از تعارضات در جهت افزایش کارایی و بازدهی نظام سلامت خواهیم بود و همچنین می‌توانیم جلوی هدر رفت بودجه کشور را که ناشی از یکسری از قوانین و رفتار‌های نادرست است را بگیریم.
غفلت از تبدیل سیاست های کلی نظام سلامت به برنامه اجرایی
ما نیازمند این هستیم که سیاست‌های کلی ابلاغی توسط رهبری در حوزه سلامت در یک جایی به برنامه اجرایی تبدیل شود، اما متاسفانه در این زمینه نقص داریم و در عمل به آنها همواره غفلت می‌کنیم پس اگر می‌خواهیم مجلس یک ریل گذاری مفید را انجام دهد نیازمند این هستیم که نمایندگان در کمیسیون بهداشت و درمان سیاست‌های کلی ابلاغ شده در حوزه سلامت را به سیاست‌های اجرایی و الزام آور تبدیل کنند و در زمان اجرای این قوانین نیز پایش کافی را انجام دهند.
در کشور ما مواردی مثل تقدم پیشگیری بر درمان و سیاست‌های کلی جمعیت به صورت خاص مدنظر هستند، اما رویکردی که شاید از آن غافل مانده باشیم این است که ابعاد مختلف دخیل در سلامت جامعه را در نظر نمی‌گیریم به گونه‌ای که بحث عمده‌ای را که کمیسیون بهداشت و درمان بر آن نظارت می‌کند صرفا محدود به وزارت بهداشت و زیرمجموعه آن می‌شود و کلا بحث پژوهش‌های بین رشته‌ای در حوزه سلامت مورد غفلت واقع شده است.
تاکنون ما در رابطه با این موضوع بحث کرده ایم که کمیسیون بهداشت به چه شکلی تنظیم شود که تعارض منافع در آن کاهش یابد با این وجود سوال این است که اگر این روال مطابق آنچه که مد نظر ماست پیش نرفت و یا حتی پیش رفت، ولی در آینده رویکرد نمایندگان نسبت به مسائل صنفی و یا منافع شخصی شان تغییر کرد آن وقت در اینجا ما چه اهرم‌هایی داریم که بتوانیم این تعارض منافع را به حداقل برسانیم؟ پاسخ این است که در اینجا باید از شأن نظارتی مجلس بر خودش استفاده شود یعنی دیگر نمایندگان مجلس که در کمیسیون بهداشت حضور ندارند شأن نظارتی بر اعضای این کمیسیون را خواهند داشت پس ما نیاز داریم که دیگر نمایندگان را هم توجیه کنیم تا نسبت به تخلفات احتمالی که در کمیسیون بهداشت صورت می‌گیرد بی تفاوت نباشند.
وقتی که ما وارد بسیج دانشجویی می‌شویم آنچه اهمیت دارد رضایت جناح یا شخص خاصی نیست، چون آنچه ما انجام می‌دهیم ادای دین و وظیفه است بنابراین ما از کنار هجمه‌هایی که علیه مطالبه گری‌های بسیج دانشجویی در جریان انتشار نامه اخیر خطاب به نمایندگان مجلس یازدهم صورت گرفت، می‌گذریم و خیلی به این هجمه‌ها اهمیت نمی‌دهیم.
سابقه نامه نگاری و صدور بیانیه از گذشته در بسیج دانشجویی وجود داشته، ولی در نامه اخیر به صورت تخصصی به موضوع کمیسیون بهداشت پرداخته شد و پیش از تشکیل این کمیسیون یکسری خط و مشی برای آن تعیین شده و این یک بدعت حسنه است که تاکنون وجود نداشته است. معتقدم در ادامه فعالیت مجلس وظیفه ما پایش عملکرد نمایندگان کمیسیون بهداشت و در مجموع سایر نمایندگان مجلس یازدهم است.
ارسال نظرات