یک سایت معتبر آمریکایی میگوید: آرزوی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران امکانناپذیر است.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، المانیتور به قلم مارک فیتز پاتریک، به تقلای دولت آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی مندرج در برجام پرداخته و مینویسد: مایک پمپئو در دومین سالگرد خروج دولت دونالد ترامپ از توافق هستهای ایران اعلام کرد از «همه گزینههای دیپلماتیک» برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بعد از انقضای آن در ۱۸ اکتبر، استفاده خواهد کرد. اما استراتژی آمریکا بخت چندانی برای موفقیت ندارد.
استراتژی مطرح شده توسط پمپئو دو بخش دارد: ایالات متحده قطعنامهای را در شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ارائه خواهد کرد. در صورت شکست خوردن این قطعنامه ایالات متحده بهطور یکجانبه بند بازگشت تحریمهای شورای امنیت در قطعنامه ۲۲۳۱ مربوط به توافق هستهای ایران را به اجرا خواهد گذاشت. بخش اول این استراتژی بیشک شکست خواهد خورد، چون احتمال موافقت روسیه و چین با قطعنامهای برای مجازات ایران بسیار اندک است. مسکو و پکن هر دو خواستار پایان ممنوعیت تجارت تسلیحاتی در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بودند. حتی متحدان آمریکا در شورای امنیت نیز با چنین اقدامی مخالفت خواهند کرد. بخش دوم استراتژی یعنی بازگشت سریع تحریمهای سازمان ملل ممکن است موفق شود، اما هنوز مباحثات حقوقی گستردهای حول آن در جریان است، چون آمریکا دیگر یکی از طرفین برجام به شمار نمیرود و معلوم نیست حق استفاده از بند بازگشت تحریمها را دارد یا خیر.
با این حال، بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل همچنان اقدامی دشوار است. ایالات متحده باید ابتدا کشوری که ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده دارد، به مطرح کردن تدابیر مربوطه در شورا ترغیب کند. فرانسه و آلمان که ریاست شورا را در ماههای ژوئن و ژوئیه برعهده دارند، احتمالا از چنین کاری خودداری خواهند کرد. شرایط درباره اندونزی و روسیه، رؤسای شورا در ماههای اوت و اکتبر نیز مشابه است. تنها نیجریه، رئیس شورا در ماه سپتامبر، ممکن است تحت فشارهای ایالات متحده تسلیم شود. آمریکا ابتدا قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران را ارائه خواهد کرد و در صورت شکست قطعنامه، سازوکار بازگشت تحریمها را به اجرا در میآورد. آن زمان است که روسیه چالش عدم عضویت آمریکا در برجام را پیش خواهد کشید.
حتی اگر تحریم تسلیحاتی ایران مطابق برنامه تمدید شود، تاثیرات آن اندک خواهد بود. روسیه و چین که خود را برای فروش سلاح به ایران آماده کرده و از منتقدان اصلی اقدام ایالات متحده برای نابودی برجام بهشمار میروند، به هر حال ممنوعیت تجارت تسلیحاتی با ایران را نادیده خواهند گرفت. دیگر کشورهایی که از تجارت تسلیحاتی با ایران سود میبرند نیز همین کار را خواهند کرد.
در عین حال اعمال مجدد همه تحریمهای پیش از برجام علیه ایران تاثیر فاجعهآمیزی برای معاهده NPT، دیپلماسی چندجانبه و صلح منطقهای خواهد داشت. در چنین شرایطی، ایران میتواند نه تنها از طریق از سرگیری غنیسازی اورانیوم در مقیاس صنعتی، بلکه با عقبنشینی از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای و ممانعت از بازرسیها، به یک تهدید جدی تبدیل شود. همانطور که ژار بلانش، هماهنگکننده پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور هستهای ایران، هشدار داده، استراتژی ترامپ برای بازگرداندن تحریمها مخاطرات مهم دیگری نیز خواهد داشت که از نمونه آنها میتوان به بحران قرارگیری ایالات متحده در برابر سازمان ملل، از بین رفتن مشروعیت تحریمهای سازمان ملل، تضعیف ابزار تحریمها برای دیگر موارد استفاده اشاره کرد.