در گفتگو با دانشجو مطرح شد؛
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو شش ماه از سال گذشت، به عبارت دیگر وارد نیمه دوم سال شدیم، نیمه دوم سالی که مثل برق وباد می‌گذرد و ما را به نوروزی می‌رساند که حتما منتظر انتخاب شعار سال از سوی مقام معظم رهبری هستیم، اما هیچ گاه از خود نپرسیده ایم آیا پاسخی به مطالبات رهبر معظم انقلاب داده ایم؟ آیا در پایان سال جدید که منتظر اعلام شعار سال هستیم پاسخ ارزنده‌ای برای آنچه در این سال‌ها از رونق تا جهش تولید به ما اعلام شده داریم؟ قدر مسلم دولت باید اولین پاسخ دهنده به مطالبات مقام معظم رهبری دراین موضوع باشد چرا که مدیریت و راهبری اقتصاد در دست دولت است. به هر حال درباره جهش یا رونق تولید نمی‌توان خبر خوبی داد، هر چند که نباید ناامید شد، خود مقام معظم رهبری به صراحت این موضوع را به دولت تذکر دادند که سه صد روز در پیش روی شماست حال دولت با این روزهای باقیمانده در پاسخ به مطالبات و شعار‌های مقام معظم رهبری چه می‌خواهد بکند را ما تا پایان سال به انتظار و تماشا نشسته ایم. وحید ارشدی؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در این باره به چند سوال ما درخصوص اهمیت حیاتی تولید، نقش و عملکرد دولت پاسخ داده است.
جهش تولید شاید در یک نگاه ساده فقط خروجی اقتصادی داشته باشد در حالی که امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هم در پس این موضوع نهفته است آیا از دل جهش تولید می‌توان محور‌های اشاره شده را در جامعه نهادینه کرد؟
بزرگترین مدخل تمدن‌سازی در هر جامعه‌ای بسترسازی برای بالفعل کردن ظرفیت‌ها در جهت ایجاد ارزش افزوده و رونق تولید است تا جایی که جوامع دیگر به آن‌ها وابسته شوند و آن را یک قدرت بزرگ پندارند. با رویکرد تمدن‌سازی، اقتصاد و تولید، محوریت و قابلیت جریان‌سازی به سمت اهداف بلند و متعالی آن جامعه تمدن ساز را خواهد داشت. در تاریخ تمدن‌های مختلف هیچ جامعه‌ای را نمی‌توان سراغ داشت که با روحیه مصرف گرایی و اشرافی گری تمدن ایجاد نمود. اگر سیاست‌ها به سمت کم بازده نمودن بخش غیر مولد و افزایش بازدهی بخش مولد نرود مردم و فعالان اقتصادی ترجیح می‌دهند فعالیت‌های مولد را رها نموده و با توجه به ویژگی مخاطره گریزی انسان به کار‌های غیر تولیدی و واسطه گری و واردکنندگی روی آورند، نهاد‌هایی مانند بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری هم که خود را رقیب بخش واقعی اقتصاد می‌دانند به تولید و جهش تولید ضربه می‌زنند.
جهش تولید شاید در یک نگاه ساده فقط خروجی اقتصادی داشته باشد در حالی که امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هم در پس این موضوع نهفته است آیا از دل جهش تولید می‌توان محور‌های اشاره شده را در جامعه نهادینه کرد؟
بزرگترین مدخل تمدن‌سازی در هر جامعه‌ای بسترسازی برای بالفعل کردن ظرفیت‌ها در جهت ایجاد ارزش افزوده و رونق تولید است تا جایی که جوامع دیگر به آن‌ها وابسته شوند و آن را یک قدرت بزرگ پندارند. با رویکرد تمدن‌سازی، اقتصاد و تولید، محوریت و قابلیت جریان‌سازی به سمت اهداف بلند و متعالی آن جامعه تمدن ساز را خواهد داشت. در تاریخ تمدن‌های مختلف هیچ جامعه‌ای را نمی‌توان سراغ داشت که با روحیه مصرف گرایی و اشرافی گری تمدن ایجاد نمود. اگر سیاست‌ها به سمت کم بازده نمودن بخش غیر مولد و افزایش بازدهی بخش مولد نرود مردم و فعالان اقتصادی ترجیح می‌دهند فعالیت‌های مولد را رها نموده و با توجه به ویژگی مخاطره گریزی انسان به کار‌های غیر تولیدی و واسطه گری و واردکنندگی روی آورند، نهاد‌هایی مانند بانک‌ها و موسسات مالی اعتباری هم که خود را رقیب بخش واقعی اقتصاد می‌دانند به تولید و جهش تولید ضربه می‌زنند.
بنابراین بر این اساس است که تولید کلید واژه همیشگی مقام معظم رهبری و در زمره اولین تاکیدات اقتصادی ایشان به شمار می‌رود؟
ارزش‌گذاری حاکم هر جامعه‌ای برای رونق تولید امری حیاتی و لازم است، زیرا این ارزش‌گذاری قابلیت سرایت به بدنه جامعه را داشته به ویژه وقتی بدنه جامعه حاکم را انسانی عادل و عالم و دلسوز خود بدانند. آنچه امروز در جامعه ایران تجلی پیدا کرده است اینکه مولد بودن به یک ارزش مثبت در جامعه تبدیل شده لیکن ابزار‌ها و بازدهی‌ها به نفع تولید و رونق آن نیست. اگر بخواهیم به این نقطه دسترسی پیدا کنیم باید همگرایی بین اجزای یک نظام اقتصادی و منافع و ضرر‌های حاصل از هر فعالیتی به سمت ایجاد ارزش افزوده از بخش واقعی صنعت، کشاورزی، انرژی و خدمات باشد.
برای رسیدن به امنیت اشاره شده ناشی از تولید در کدام حوزه‌های تجاری و اقتصادی بیشتر باید سرمایه گذاری شود؟
در مطالعه برخی از تمدن‌ها شاهدیم که بخش خدمات و بازرگانی مذموم بوده و ارزش مثبت ایجاد نمی‌کرده، ولی بخش کشاورزی از یک موقعیت ممتازی در فرهنگ‌ها برخوردار بوده و امکان نوع ارزش‌گذاری اجزا و منافع را به سمت جامعه مولد و تمدن ساز هدایت کرده است. علت مذموم بودن خدمات و بازرگانی نیز به دست آوردن منفعت زیاد بدون مخاطره در مقایسه با بخش کشاورزی بوده است. اگر چه نباید فراموش کنیم که حیات بخش‌های کشاورزی و صنعت و انرژی بدون وجود بخش‌های خدماتی سالم با اختلال مواجه خواهد شد لیکن اگر بازدهی‌ها متناسب نشود آنگاه با یک اقتصاد کاریکاتوری مواجه می‌شویم که دارای بدنی لاغر اندام و سری بزرگ و یا بالعکس بدنی بسیار چاق و سری بسیارکوچک است، این روند تا جایی که اقتصاد را دچار فرسایش و مرگ می‌کند پیش می‌رود.
نگاه به درون در شرایط تولیدی از چه منظری باید دنبال شود؟
شرایط تحریمی احیا کننده نگاه به درون و بهره گیری از ظرفیت هاست این تجربه حاصل از چهل سال نظام جمهوری اسلامی در رابطه موضوع دفاع مقدس، تحریم با توسعه صنایع نظامی است. دولت‌ها عدم کارایی و کارآمدی خود را به تحریم گره می‌زنند وگرنه ما الان در شرایط بسترسازی برای احیای ظرفیت‌های داخلی توسط سرمایه انسانی جوان و دانشمند هستیم که پنجره جمعیتی بی نظیری است و قدرت ایجاد تحرک و فعالیت در حوزه تولید را دارد که باید به بهترین نحو ممکن از آن برای جهش و رونق تولید استفاده کرد.
با توجه به سخن آقای رئیس جمهور در خصوص لعن و نفرین کردن آمریکا، نقش دولت را در ایجاد شرایط کنونی و نقش تحریم‌ها را در روند نامطلوب شرایط اقتصادی فعلی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هر دولتی در کشور زحمات زیادی بر دوش دارد و دولت یازدهم و دوازدهم نیز مستثنی نیست، لیکن رویکرد کلی دولت کاهش تنش بین المللی بود که متاسفانه با از دست دادن فرصت‌ها امروز نه تنها تنش‌ها کم نشد بلکه هزینه‌های تولید هم به شدت افزایش پیدا کرد و عمده بنگاه‌های مولد اقتصادی رو به رکود و تعطیلی رفته اند الا اینکه خود را از درون تقویت کرده باشند و متناسب با نیاز ضروری جامعه شکل گرفته باشند که گردش مالی خوبی برای آن‌ها ایجاد کرده باشد. تحریم‌ها موثر شده است لیکن ضعف درون اقتصاد و عدم اصلاح ساختار فضای کسب و کار و عدم اصلاح ساختار نهاد‌های پولی و مالی و بودجه و نیز تضعیف سرمایه اجتماعی باعث تاثیرگذاری تحریم‌ها شده است.
آیا در آخرین ماه‌هایی که دولت روی کار است می‌تواند به نفع تولید کاری صورت دهد؟ چه راهکاری را درتحقق این موضوع موثر می‌دانید؟
درچندماهه آخر، دولت باید تلاش کند واحد‌های تولید فعال از چرخه خارج نشوند و قدرت سرمایه گذاری و جریان نقدینگی به سمت تولید هدایت شود. بازار‌های مالی و سرمایه ابزار‌های خوبی برای هدایت منابع است به شرطی که دولت از آن جهت مدیریت سیاسی جامعه و سوء استفاده از منابع سَرمایه گذاران در جهت تامین کسری بودجه استفاده نکند که این بحث باید به طور مفصل عنوان شود، اما در کل اگر دولت از سرمایه‌ها و نقدینگی بالای کشور به نفع تولید استفاده کند در آخرین ماه‌های خود می‌تواند حرکت خوبی به نفع اقتصاد از خود برای مردم به یادگار بگذارد.
ارزش‌گذاری حاکم هر جامعه‌ای برای رونق تولید امری حیاتی و لازم است، زیرا این ارزش‌گذاری قابلیت سرایت به بدنه جامعه را داشته به ویژه وقتی بدنه جامعه حاکم را انسانی عادل و عالم و دلسوز خود بدانند. آنچه امروز در جامعه ایران تجلی پیدا کرده است اینکه مولد بودن به یک ارزش مثبت در جامعه تبدیل شده لیکن ابزار‌ها و بازدهی‌ها به نفع تولید و رونق آن نیست. اگر بخواهیم به این نقطه دسترسی پیدا کنیم باید همگرایی بین اجزای یک نظام اقتصادی و منافع و ضرر‌های حاصل از هر فعالیتی به سمت ایجاد ارزش افزوده از بخش واقعی صنعت، کشاورزی، انرژی و خدمات باشد.
برای رسیدن به امنیت اشاره شده ناشی از تولید در کدام حوزه‌های تجاری و اقتصادی بیشتر باید سرمایه گذاری شود؟
در مطالعه برخی از تمدن‌ها شاهدیم که بخش خدمات و بازرگانی مذموم بوده و ارزش مثبت ایجاد نمی‌کرده، ولی بخش کشاورزی از یک موقعیت ممتازی در فرهنگ‌ها برخوردار بوده و امکان نوع ارزش‌گذاری اجزا و منافع را به سمت جامعه مولد و تمدن ساز هدایت کرده است. علت مذموم بودن خدمات و بازرگانی نیز به دست آوردن منفعت زیاد بدون مخاطره در مقایسه با بخش کشاورزی بوده است. اگر چه نباید فراموش کنیم که حیات بخش‌های کشاورزی و صنعت و انرژی بدون وجود بخش‌های خدماتی سالم با اختلال مواجه خواهد شد لیکن اگر بازدهی‌ها متناسب نشود آنگاه با یک اقتصاد کاریکاتوری مواجه می‌شویم که دارای بدنی لاغر اندام و سری بزرگ و یا بالعکس بدنی بسیار چاق و سری بسیارکوچک است، این روند تا جایی که اقتصاد را دچار فرسایش و مرگ می‌کند پیش می‌رود.
نگاه به درون در شرایط تولیدی از چه منظری باید دنبال شود؟
شرایط تحریمی احیا کننده نگاه به درون و بهره گیری از ظرفیت هاست این تجربه حاصل از چهل سال نظام جمهوری اسلامی در رابطه موضوع دفاع مقدس، تحریم با توسعه صنایع نظامی است. دولت‌ها عدم کارایی و کارآمدی خود را به تحریم گره می‌زنند وگرنه ما الان در شرایط بسترسازی برای احیای ظرفیت‌های داخلی توسط سرمایه انسانی جوان و دانشمند هستیم که پنجره جمعیتی بی نظیری است و قدرت ایجاد تحرک و فعالیت در حوزه تولید را دارد که باید به بهترین نحو ممکن از آن برای جهش و رونق تولید استفاده کرد.
با توجه به سخن آقای رئیس جمهور در خصوص لعن و نفرین کردن آمریکا، نقش دولت را در ایجاد شرایط کنونی و نقش تحریم‌ها را در روند نامطلوب شرایط اقتصادی فعلی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هر دولتی در کشور زحمات زیادی بر دوش دارد و دولت یازدهم و دوازدهم نیز مستثنی نیست، لیکن رویکرد کلی دولت کاهش تنش بین المللی بود که متاسفانه با از دست دادن فرصت‌ها امروز نه تنها تنش‌ها کم نشد بلکه هزینه‌های تولید هم به شدت افزایش پیدا کرد و عمده بنگاه‌های مولد اقتصادی رو به رکود و تعطیلی رفته اند الا اینکه خود را از درون تقویت کرده باشند و متناسب با نیاز ضروری جامعه شکل گرفته باشند که گردش مالی خوبی برای آن‌ها ایجاد کرده باشد. تحریم‌ها موثر شده است لیکن ضعف درون اقتصاد و عدم اصلاح ساختار فضای کسب و کار و عدم اصلاح ساختار نهاد‌های پولی و مالی و بودجه و نیز تضعیف سرمایه اجتماعی باعث تاثیرگذاری تحریم‌ها شده است.
آیا در آخرین ماه‌هایی که دولت روی کار است می‌تواند به نفع تولید کاری صورت دهد؟ چه راهکاری را درتحقق این موضوع موثر می‌دانید؟
درچندماهه آخر، دولت باید تلاش کند واحد‌های تولید فعال از چرخه خارج نشوند و قدرت سرمایه گذاری و جریان نقدینگی به سمت تولید هدایت شود. بازار‌های مالی و سرمایه ابزار‌های خوبی برای هدایت منابع است به شرطی که دولت از آن جهت مدیریت سیاسی جامعه و سوء استفاده از منابع سَرمایه گذاران در جهت تامین کسری بودجه استفاده نکند که این بحث باید به طور مفصل عنوان شود، اما در کل اگر دولت از سرمایه‌ها و نقدینگی بالای کشور به نفع تولید استفاده کند در آخرین ماه‌های خود می‌تواند حرکت خوبی به نفع اقتصاد از خود برای مردم به یادگار بگذارد.
ارسال نظرات