ممنوعیت نوسان‌گیری؛ تصمیم درست یا غلط؟ / حقوقی‌ها پرچمدار سفته‌بازی در بورس

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بعد از اعلام خبر ممنوعیت نوسان گیری در بورس اظهارنظر‌ها و واکنش‌ها به این موضوع مختلف بود. بسیاری مخالف این مصوبه بودند و آن را مغایر با روش جاری و ساری فرآیند سرمایه پذیری و سرمایه گذاری در بورس عنوان کردند و این مساله را موجب فرار و گریز سهامداران خرد و فعالان حرفه‌ای از بازار عنوان کردند، اما برخی هم به دلایل خود موافق ممنوعیت نوسان گیری هستند. ما در این گزارش نقطه نظر دو کارشناس مخالف و موافق ممنوعیت سرمایه نوسان گیری در بورس را جویا شدیم که در ادامه آمده است.

مهدی منصوری بیدکانی؛ اقتصاددان و کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره ممنوعیت نوسان گیری در بورس گفت: نوسان گیری به رفتاری در بورس اطلاق می‌شود که برخی سهامداران سهمی را می‌خرند و همان روز آن سهم را به فروش می‌رسانند، لذا در بالا و پایین کردن نرخ سهام بورس به شدت تاثیر گذار هستند. اصولا سفته باز‌ها از نوسانات کوتاه مدت بازار بهره می‌برند.

وی دراین باره افزود: در حقیقت فرهنگ سهام داری و سفته بازی ضد یکدیگر به شمار می‌روند، جالب این است بخشی از حیات شاخص همین سفته باز‌ها هستند که نقدینگی به بورس تزریق می‌کنند، لذا اگر ما در قالب یک سازو کار منطقی و علمی نوسان گیری را در طی یک مدت کوتاه از بین ببریم اقدام معقولی انجام داده ایم، اما حذف و ممنوعیت نوسان گیری آن هم به صورت ضربتی به معنای تیشه زدن به ریشه‌های بورس است.

 

کارشناس بورس خاطر نشان کرد: مساله این است که باید بپذیریم خود دولتی‌ها و حقوقی‌ها عامل رواج و شیوع سفته بازی در بورس به شمار می‌روند. این موضوع بر فعالان بازار سرمایه پوشیده نیست که حقوقی‌ها متهم ردیف اول سفته بازی به شمار می‌روند. دولت باید این موضوع را روشن کند که در پی حذف نوسان گیری چه هدفی را دنبال کرده است؟ اگر ممنوعیت نوسان گیری یک تصمیم سیاسی نیست چرا بستر‌های لازم برای تحقق شفافیت و اتاق شیشه‌ای در بورس را ایجاد نمی‌کند؟

وی تصریح کرد: اگر سیاست‌ها و تصمیم گیری‌های دولت سیاسی و در راستای حمایت از بخش خاصی از سهامداران حقوقی نیست چرا بر تراکنش‌ها و نقل و انتقالات مالی مالیات وضع نمی‌کند که از این روش تضمین کننده رشد اقتصادی کشور هم محقق شود؟

منصوری بیدکانی ادامه داد: دولتی‌ها باید بدانند با تصمیمات ناگهانی و ابلاغ زمان نادرست برخی تصمیمات کارآمدی بورس و تصمیم اتخاذ شده را زیر سوال می‌برند. عملکرد مسوولین نشان داده که متاسفانه تدبیری در اتخاذ سیاست‌ها و کنترل احساسات در بازار وجود ندارد. بی تردید بازار قرمز روز‌های گذشته نشان دهنده این موضوع است.

---

بیشتر بخوانید:

راهکار‌های ثبات و تعادل بازار سرمایه در بلندمدت

نقش پررنگ حقوقی‌ها در ریزش شاخص بورس

---

کارشناس بورس اضافه کرد: بنده و بسیاری از کارشناسان از هفته‌های پیش بر این موضوع تاکید کردیم که برای باقی ماندن شاخص روی عدد ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد ما نیاز به تزریق پول به بازار داریم، بنابراین راهکار‌هایی که دولتی‌ها و مسوولان سازمان بورس اتخاذ میکنند به هیچ وجه با واقعیت و نیاز‌های بازار همخوانی ندارد و جواب نمی‌دهد.

منصوری درباره مشاوران و مدیران تصمیم گیر بورس گفت: تصمیم گیری‌های مسوولان دولتی و بورسی‌ها نشان می‌دهد که یا فاقد مشاوران زبده و آگاه به مسائل بازار هستند، یا بالعکس مشاوران خوبی دارند، اما همچنان شنونده خوبی نیستند و به مشاوره‌ها گوش نمی‌دهند، البته تجارب نشان می‌دهد گزینه دوم بیشتر به واقعیت نزدیک باشد، چرا که مشاوران بازار سرمایه در بورس کارشناسان قوی و زبده‌ای هستند، اما مدیران غیر کاردان مانع تحقق مشاوره‌های خوب می‌شوند. از این جهت انتظار می‌رود مجلس شورای اسلامی به معنای واقعی کلمه وارد این موضوع شود تا مانع افسار گسیختگی بیش از پیش بورس شوند.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: ممنوعیت نوسان گیری شاید در کاهش سفته بازی تاثیر بگذارد، اما مساله این است که خودشان سفته بازان اصلی هستند، مشخص است که سهامداران خرد توانی برای سفته بازی‌های تاثیر گذار ندارند، لذا خود حقوقی‌ها پرچمداران سفته بازی بورس هستند. از سوی دیگر دولتی‌ها تصمیمات اتخاذ شده را به بدترین شکل ممکن اعلام می‌کنند، بنحوی که مردم را از بازار سرمایه فراری می‌دهد.

منصوری با بیان این موضوع که بهتر است مسوولین کمتر درباره بورس اظهار نظر کنند گفت: به نظر می‌رسد مسوولین دولتی و مدیران سازمان بورس بهتر است مدتی هیچ تصمیمی نگیرند، فعلا سکوت کنند، اگر روزه سکوت بگیرند بد نیست. هر زمان آقای روحانی از اطمینان بخشی و ارزان شدن کالا‌ها و بازار‌ها سخن می‌گوید واکنش‌ها منفی می‌شود، به این دلیل که مردم به شدت به دولت بی اعتماد هستند، لذا بهتر است تصمیماتی که دولت اتخاذ می‌کند با روش‌های بهتری اعلام شود.

---

بیشتر بخوانید:

زیان مردم در سایه‌ی عدم شفافیت تالار شیشه‌ای

راهکار اصلی تامین مالی تولید در بازار سرمایه چیست؟

---

وی دراین باره تاکید کرد: مساله مهمی که حتما باید دنبال شود این است که بر روی نهادینه کردن فرهنگ سهام داری کار شود و با سفته بازی که منجر به حباب سازی می‌شود مقابله شود، با سفته بازانی که بعد از دریافت سود میدان را خالی می‌کنند باید برخورد شود، اما نباید تمام فشار تصمیمات غلط بر مردمی وارد شود که به تازگی وارد بورس شده تا سهمی را بخرند و بفروشند؛ اسم این نوع از خرید و فروش مردم عادی را نمی‌توان سفته بازی گذاشت چرا که تلاش برای پول درآوردن است نه سفته بازی. سفته بازان کسانی هستند که رانت‌هایی در اختیار دارند که سهامداران معمولی از آن برخوردار نمی‌شوند.

همایون دارابی؛ کارشناس ارشد بازار سرمایه که موافق ممنوعیت نوسان گیری در بورس است در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: بورس‌ها در شرایط خاص تصمیمات خاصی می‌گیرند، این مساله در همه‌ی بورس‌های دنیا امری متداول است، بنابراین اگر بازار با شرایط ویژه‌ای رو به رو باشد مسوولین بازار موظف به اتخاذ تصمیماتی می‌شوند که شاید این تصمیمات را در حالت عادی اتخاذ نکنند. ممنوعیت نوسان گیری هم از جمله آن مسائلی است که مانع نوسان منفی در بازار می‌شود، از این رو قانونگذار چنین تصمیمی اتخاذ کرده که از نظر من تصمیم درستی است.

 

وی ادامه داد: برخی در بازار سرمایه امروز سهمی می‌خرند و همان سهم را امروز می‌فروشند برای اینکه به دنبال دریافت چند درصدی یا در حد یک کارمزدی هستند، شاید درنگاه اول این موضوع مهمی نباشد، اما همین معاملات روزانه و درصد‌ها و کارمزد‌های معاملات موجب ایجاد نگرانی در بازار می‌شود به همین خاطر ناظر برای کنترل نگرانی‌ها تصمیم درستی مبنی بر ممنوعیت نوسان گیری اتخاذ کرده است، ضمن اینکه این اقدامات از جمله بحث معاملات الگوریتمی بحث نوسانات یک روزه را تا زمانی که این اطمینان به دست آید که بازار توانسته از این مرحله عبور کند باید به جای خود باقی بماند.

دارابی در پاسخ به تاثیرات منفی این تصمیم بر کاهش حجم پول در بازار گفت: به هر حال معاملات روزانه قدرت نقد شوندگی ایجاد نمی‌کند، شما همین امروز می‌خرید و همین امروز می‌فروشید، بنابراین این موضوع نمی‌تواند روی بحث نقد شوندگی تاثیر چندانی به جا بگذارد به این دلیل که پولی که در بازار می‌آید همان روز هم از بازار خارج می‌شود، لذا اگر سودی کرده باشید سود را می‌گیرید و اگر ضرر کرده باشید ضرر را پرداخت می‌کنید، به همین خاطر اثری روی حجم معاملات به جا نمی‌گذارد.

کارشناس بورس درباره تاثیرات منفی نوسان گیری ادامه داد: از این جهت که موجب نگرانی تازه واردان به بورس شده بله این تصمیم تبعات منفی دارد و موجب نگرانی سهامداران جدید به بورس شده است. اما هر تصمیمی که باعث شود بازار زودتر به تعادل برسد می‌تواند به بازار کمک کند. به هر حال مدیریت هیجان و استرس در بورس مساله‌ای مهم است چرا که از برخی جهات خوب و برخی جهات منفی است، اما بنده معتقدم ممنوعیت نوسان گیری در حال حاضر برای جلوگیری از سفته بازی یک ضرورت است.

پرویز جلیلی کامجو؛ اقتصاددان و کارشناس بازار سرمایه هم در رابطه با تصمیم لغو نوسان گیری در بورس گفت: اکنون اختیار خرید و فروش در بسیاری از نماد‌ها فعال نبوده و بازار دوطرفه نیست. با وجود چنین مشکلات بنیادی ایجاد محدودیت در نوسان‌گیری روزانه اقدامی منطقی نیست و نمی‌توان گفت که با این تصمیم سازمان بورس و اوراق بهادار تاثیر چشمگیری در جهت ساماندهی معاملات دارد.
جلیلی کامجو افرود: در بازار فعلی حدود ۸۰ درصد سهامداران بی‌تجربه هستند بنابراین ایجاد چنین محدودیت‌هایی نمی‌تواند تاثیر چندانی بر روند معاملات داشته باشد