چک الکترونیک، یکی از مزایای قانون جدید صدور چک است که باید تا آذر ۹۸ اجرایی میگردید. مزیتهای این قانون سبب ضرورت ایجاد زیرساختهای آن برای اجرا است که متاسفانه در حال حاضر هیچ حرکت مثبتی از سمت بانک مرکزی برای عملیاتی شدن آن دیده نمیشود.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، با تصویب قانون جدید صدور چک در آذرماه ۹۷، بندهای بروز شده و جدیدی به قانون صدور چک اضافه شد و این امر سبب ایجاد خاصیتی پیشگیرانه برای تخلفات و همچنین استفاده از تکنولوژیهای امروزی در استفاده از ابزار چک شدهاست. طبق قانون جدید صدور چک، بانک مرکزی موظف به اجرای این قانون در فواصل زمانی مشخص شده است که آخرین مرحله آن برای آذرماه ۹۹ است. قانون چک الکترونیک یکی از موارد جدید قانون صدور چک است که باید تا آذرماه ۹۸ عملیاتی میگردید، با این حال با اهمال بانک مرکزی، همچنان در بین زمین و آسمان مانده و تکلیف مشخصی ندارد.
چک الکترونیک، سدی در برابر تخلفها با اجرای قانون چک الکترونیک، بسیاری از تخلفاتی که به دلیل کاغذی بود چک است از بین رفته یا به حداقل میرسد. از جمله این تخلفات میتوان به جعل، دستکاری در لاشه چک، سرقت چک و... اشاره کرد. این تخلفات هر ساله باعث بهوجود آمدن پروندههای قضایی در دادگاهها شده و بهدلیل اطاله دادرسی اکثر این موارد، هزینههای مالی و زمانی زیادی را روی دست افراد و حاکمیت میگذارد. با توجه به این نکات، اگر قانون چک الکترونیک همچنان معطل اجرای بانک مرکزی بماند، این هزینهها همچنان گریبانگیر حاکمیت و مردم خواهد بود. مزیت مهم دیگری که با عملیاتی شدن قانون چک الکترونیک در دسترس قرار میگیرد، حذف کاغذ از معاملات و در ادامه برداشته شدن استناد به آن است، این اتفاق سبب افزایش امنیت و اعتبار چک میشود چراکه هرساله تعداد زیادی لاشه چک به واسطه اتفاقاتی مانند آتش سوزی، سیل، سرقت و... از دست رفته و دارنده چک برای اثبات طلب از صادرکننده هیچ مدرکی برای احقاق حق خود نخواهد داشت. با اجرای قانون چک الکترونیک، همه معاملاتی که با ابزار چک صورت میگیرد در سامانهای متمرکز ثبت شده و دیگر برای استناد به چک نیازی به لاشه آن نخواهد بود.
اجرای چک الکترونیک باعث کاهش مراجعات به بانک و کم شدن ریسک ابتلا به کرونا میشود از طرفی با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و مراجعات بیشمار مردم برای پیگیری امور خود در بانکها، اجرای چک الکترونیک میتواند از بسیاری از این مراجعات جلوگیری کرده و کمک شایانی به اجرای پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاری اجتماعی خواهد نمود. در کشور روزانه به طور میانگین ۳۵۰ هزار چک در کشور تسویه میشود. اگر این تعداد از تسویههای به صورت غیر حضوری صورت گیرد، قطعا موارد ابتلا به کرونا به دلیل تجمعات در بانکها کاهش یافته و کمک شایانی به سیستم سلامت کشور و کادر درمان خواهد شد. ستاد ملی مبارزه با کرونا چندین ماه است که به نهادها و مردم توصیه به عدم اجتماع در کشور کرده است، در ضمن در صورت اجبار برای حضور نیز تاکید بر رعایت پروتکلهای ابلاغی از جمله رعایت فاصله اجتماعی داشتهاست. اما در مشاهدات میدانی، دیده میشود که در بانکها، مردم بدون اینکه بتوانند فاصله اجتماعی را رعایت کنند، مجبور به حضور در بانک برای رفع و رجوع امور مالی خود هستند. این امر سبب افزایش ریسک ابتلا به ویروس کرونا شده و نگرانی بسیاری برای کارمندان بانکها و مردم بهوجود آوردهاست. با توجه به اینکه در حال حاضر، اکثر خدمات بانکها به صورت الکترونیکی صورت میگیرد، میتوان گفت عدم اجرای چک الکترونیک، یکی از دلایل اصلی شلوغی و ازدحام در بانکها است. با این حال، بانک مرکزی هنوز هیچ رغبت و انگیزهای برای عملیاتی شدن چک الکترونیک نشان ندادهاست.
بانک مرکزی برای اجرای چک الکترونیک هیچ رغبتی ندارد! همه این نکات، اهمیت اجرای این بند از قانون جدید چک را نشان میدهد. میتوان گفت با جا افتادن چک الکترونیک در جامعه، به صورت تدریجی چک کاغذی حذف شده و میتوان با امنیت و اعتماد بیشتری به این ابزار مالی پراستفاده تکیه کرد. بانک مرکزی به عنوان متولی امور بانکی باید در اولین فرصت، زیرساخت اجرای چک الکترونیک را فراهم کرده و مردم را به استفاده از این ابزار ترغیب کند.