گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- امید فعال؛ رصد اتفاقات رخداده در جنگ قرهباغ بهخوبی نشان داد که پهپادها، دارای جایگاه ویژهای در جنگهای مدرن هستند و میتوانند تعیینکننده نتیجه مناقشات نظامی باشند. تانک، توپ، مسلسل، ادوات زرهی و تجهیزات کلاسیک، بهزودی جای خود را به فناوریهای نوین نظامی خواهند داد.
جنگ قرهباغ بهعنوان زنگ هشداری برای تمامی سیاستگذاران نظامی جهان بهویژه ایران و روسیه است و مناقشات نظامی آینده، عدم کارایی تجهیزات کلاسیک را اثبات میکند.
هفتهنامه «نیوزویک» چاپ آمریکا در این خصوص مینویسد: «در آخر سپتامبر امسال درگیری بین آذربایجان و ارمنستان بر سر قرهباغ منجر به بروز یک جنگ تمام عیار شد. این جنگ از این لحاظ بینظیراست که آذربایجان از هواپیماهای بدون سرنشین جنگی علیه تانکها، توپخانه و سایر تجهیزات نظامی ارمنستان استفاده کرد.
در سال ۲۰۱۲، گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه آذربایجان 6 میلیارد و 100 میلیون دلار تسلیحات تولید صنایع هوافضای اسرائیل را خریداری کرده است. بنیامین نتانیاهو، رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۱۶ گفته بود که آذربایجان تسلیحاتی از قبیل هواپیماهای بدون سرنشین و سامانههای ماهوارهای به ارزش ۵ میلیارد دلار از اسرائیل خریداری کرده است. در سال ۲۰۱۷، مؤسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهلم در گزارشی به قرارداد فناوریهای نظامی به ارزش ۱۲۷ میلیون دلار میان آذربایجان با اسرائیل پرداخت.
قرهباغ صحنه قدرتنمایی انواع پهپادهای شناسایی، رزمی و انتحاری، همچنین سامانههای پدافند هوایی و مختلکنندههای ناوبری است و عقبه انتخاب این استراتژی جنگی به عملیات «سپر بهار» در تاریخ ۲۷ فوریه ۲۰۲۰ برمیگردد.
نشریه دیلی مانیتور اوراسیا (Eurasia Daily Monitor) در گزارشی مینویسد: «اکنون هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه به آذربایجان منتقل شدند و با این انتقال، یک تغییر تاکتیکی در مناقشه قرهباغ صورت گرفت.» همچنین پهپاد «بایراکتار TB2» ساخت ترکیه و پهپاد «هاروپ یا هارپی ۲»، ساخت صنایع دفاعی رژیم صهیونیستی در اختیار ارتش آذربایجان قرار دادهشده است.
بررسی این موارد گواه آن است که نقش پهپادها در جنگهای فعلی بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از این رو به بررسی روند ساخت پهپاد توسط نیروهای مسلح ایران پرداختیم.
جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از پایان دوران دفاع مقدس، به اهمیت استفاده از فناوریهای نوین نظامی پیبرد و سرمایهگذاریهایی هم در این زمینه انجام داد؛ تجهیز پهپاد «مهاجر-2» به دو پرتابگر 6 فروندی راکتهای RPG و ساخت پهپاد انتحاری «طوفان/چمران 2» از جمله اقدامات اولیه متخصصان نظامی ایران بوده است.
ابابیل (نوع بی، اس و نوع تی)، تلاش 1، مهاجر (2،3،4،5،6)، باز، تیزپر، پروژه شاهین، سفرهماهی، کرار، صاعقه، طوفان، حماسه، سریر، یسیر، شاهد 129، سیمرغ، فطرس و شاهد (۱۲۱، ۱۲۹، ۱۹۱، ۱۳۳) از جمله پهپادهای ایرانی هستند که در مأموریتهای مختلف مورداستفاده قرار میگیرند.
سردار حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه با اشاره به یکی از توصیههای رهبری در خصوص بهکارگیری پهپادهای رزمی، گفت: «در جلسهای که 4 سال پیش در حوزه پهپاد با رهبر معظم انقلاب داشتیم، ایشان فرمودند که اقدامات صورت گرفته بسیار خوب است، اما تعداد پهپادها کم است و باید آن را زیاد کنید. پس از این موضوع همه برای افزایش تعداد پهپادها بسیج شدیم.».
وبگاه صهیونیستی «اسرائیل دیفنس» هم با اشاره به توسعه پهپادهای مسلح در سراسر جهان نوشت: «ایران زرادخانه پهپادی خود را توسعه داده است. این کشور در حال کسب تجربیات عملیاتی و آموختههای فناوری در میادین جنگی است و آنها را در توسط صنعت ساخت پهپادهای بومی اجرا میکند.».
هزینه پایین تولید، روشها و تکنیکهای عملیاتی کاربردی از جمله استفاده از پرتابگرهای خودرویی و همچنین برخورداری از تسلیحات متنوع از جمله نقاط قوت پهپادهای ایرانی هستند.
«سرهنگ اکبر کریملو»، فرمانده یگان پهپادی نیروی زمینی سپاه پیرامون آینده پهپادها معتقد است: «بهکارگیری پهپاد در جنگها و بحرانها زمینهساز اقتدار هر چه بیشتر نیروهای درگیر در صحنه خواهد بود و به نظر میرسد پهپادها در حال و آینده برترین سلاح و سامانهای خواهند بود که در خدمت نیروهای مسلح جهان و نیز نیروهای مسلح کشور عزیزمان ایران قرار میگیرد که با استفاده از آن میتوان با کمترین هزینه و تلفات، اطلاعات با ارزش را در حداقل زمان از مناطق عملیاتی کسب کرد.».
پیشرفت فناوری پهپادهای ایرانی تا آنجایی صورت میگیرد که سپاه پاسداران، تصاویر متعددی را از رصد ناوهای آمریکایی در خلیجفارس منتشر میکند.
مجله میلیتاری که اخبار بینالمللی امور نظامی را منتشر میکند در شماره خود جمعه ۱۵ اردیبهشت 96 مینویسد پهپادهای ایرانی اکنون به مشکل جدیدی برای ناوهای جنگی آمریکایی مستقر در آبهای خلیجفارس تبدیلشدهاند.
در همین رابطه سردار «علیرضا تنگسیری»، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مراسم الحاق ۱۸۸ فروند پهپاد و بالگرد به نیروی دریایی سپاه از رهگیری ناوگروه هواپیمابر آمریکایی با پهپادهای بومی سپاه خبر میدهد و میگوید: «رصد و پایش همه تحرکات دریایی در خلیجفارس، تنگه هرمز و دریای عمان با این پهپادها امکانپذیر خواهد بود و بر وسعت توان ما در این زمینه نیز به میزان بسیار زیادی میافزاید.».
آمریکا و متحدانش به فناوری پهپادی و موشکی ایران حساسیت زیادی دارند و پهپادهای ایرانی نیز به کابوس آنان تبدیلشده است. نشریه صهیونیستی جروزالم پست در نوشتاری نسبتاً مفصل به قدرت و قابلیت پهپادی نیروهای نظامی ایران پرداخته است. جروزالم پست مینویسد: «ایران در زمینه پهپادها انقلابی را پشت سر گذاشته است و اکنون بیشترین پهپادهای جنگی را در خاورمیانه دارد.».
پیشرفت در این حوزه آنقدر چشمگیر بود که در سال 1396، «امیر بنی طرفی» مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح از تمایل بسیار زیاد روسها برای همکاری با ایران در زمینه طراحی و صادرات برخی از پهپادها خبر میدهد.
برداشته شدن تحریمهای تسلیحاتی ایران ابعاد گوناگونی دارد، یکی از نکات مهم آن برداشته شدن تحریمهای تسلیحاتی علاوه بر از بین رفتن محدودیتهای عمومی، تحریمها علیه برخی نهادها و افراد نیز برداشته شد و زمینه را برای صادرات تسلیحات ایرانی فراهم آورده است.
میتوان پهپادها را بهعنوان یکی از پرامیدترین محصولات دفاعی ایران برای بازار صادرات در نظر گرفت. ایران پیش از این، نمونهای «مهاجر ۶ یا ابابیل» از پهپادهای خود را به کشورهای همسو صادر کرده و این تسلیحات در مواجه با موقعیتهای مختلف نظامی موفق ظاهر شدهاند.
تکیه به توان داخل و خودباوری جوانان ایرانی باعث شده است که این کشور، جزء کشورهای توانمند در حوزه طراحی و ساخت پهپاد باشد و در عین حال که سختترین تحریمهای ظالمانه بینالمللی را سپری میکند، به پیشرفتهای شگرفی در حوزه تکنولوژی دست پیدا کند.
انتهای پیام/