جزئیات طرح اصلاح نحوه انتخاب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ توسط اعضا

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، طرح اصلاح ماده ۴۴ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که مربوط به نحوه انتخاب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس است و به امضای ۲۱ نماینده رسیده تقدیم هیات رئیسه مجلس شد.

تغییر آئین نامه داخلی مجلس و تشکیل کمیسیون با عضویت نمایندگان ثابت و غیرثابت در دوره هشتم به منظور استفاده از ظرفیت کمیسیون‌های تخصصی انجام شد در حالی که تجربه ۱۰ ساله اخیر مبیّن عدم موفقیت این روش است.

بر اساس تجربه دوره‌های اخیر گاهی نمایندگان غیرثابت، ضمن حضور در جلسات کمیسیون، به جای حمایت از مواضع نظارتی کمیسیون اصل ۹۰، اقدام به حمایت از دستگاه‌های اجرایی مرتبط با کمیسیون تخصصی خود نموده‌اند.

یکی دیگر از دلایل تغییر آئین نامه و تشکیل کمیسیون از نمایندگان ثابت و غیرثابت، عدم نصاب اعضای کمیسیون اصل ۹۰ در ابتدای ادوار مجلس بوده است که عملاً با توجه به مشغله نمایندگان غیرثابت در کمیسیون‌های اصلی، آنان نتوانستند کمک شایانی در اجرایی شدن اصل نودم قانون اساسی به این کمیسیون داشته باشند.

برای مثال، تشکیل جلسات عمومی کمیسیون برای تصویب گزارش‌های تهیه شده جهت قرائت در صحن یا تصمیم گیری درخصوص پرونده‌های مهم و... به دفعات به علت عدم حضور نمایندگان غیرثابت به تعویق افتاده است و تشکیل کمیسیون اصل نود با شیوه فعلی، نه تنها تجربه موفقی نبوده است، بلکه عملاً باعث کندی و تعلل و یا برخی ملاحظات غیرنظارتی بوده است.

حضور نمایندگان با حد نصاب پیشنهادی (۱۹ تا ۲۳ نفر) سبب بهره‌مند شدن کمیسیون اصل نود از تخصص‌های متنوع و فعال شدن کمیته‌های تخصصی کمیسیون شده و از معطل ماندن و اطاله رسیدگی به شکایات جلوگیری می‌نماید.

با توجه به تعدد شکایات واصله و فعالیت کمیته‌های پنج گانه و کار گروه‌های تخصصی در کمیسیون، حضور ۸ عضو ثابت (که عملاً در ادوار گذشته پنج یا ۶ نفر بوده اند) کفایت ننموده و حضور چند عضو ثابت در هر کمیته سبب فعال شدن کمیته‌ها و بهره مندی از پشتوانه حقوقی و تخصصی نمایندگان بیشتری خواهد شد.

با توجه به مفاد اصل نود قانون اساسی و مواد ۲۴ و ۴۴ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مبنی بر تکلیف کمیسیون اصل نود به رسیدگی به شکایات از مجلس و قوای مجریه و قضائیه و همچنین ساماندهی و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان و نظارت بر عملکرد رئیس مجلس و هیات رئیسه، معرفی رئیس کمیسیون اصل نود توسط هیأت رئیسه با تکالیف فوق تعارض دارد و نحوه انتخاب رئیس کمیسیون، مناسب ارزیابی نمی‌شود.

با توجه به اینکه در همه ادوار مجلس، کمیسیون مواجه با درخواست‌های خارج از حیطه وظایف قانونی کمیسیون اصل نود توسط تعدادی از نمایندگان بوده است (از جمله شکوائیه‌های نامرتبط که جنبه طرز کاری نداشته یا جنبه درخواست و سفارش دارد) و با توجه به اینکه همه ساله رئیس کمیسیون نیازمند رأی نمایندگان در صحن مجلس می‌باشد به صورت ناخواسته باعث کاهش کیفیت عملکرد وی و مخدوش شدن استقلال رأی و عمل وی می‌شود.

انتخاب رئیس کمیسیون اصل نود توسط اعضا (و نه مجلس) سبب ایجاد همدلی و وفاق بیشتر در انجام وظایف نظارتی و تقسیم وظایف به صورت منطقی و کارشناسی بین اعضای کمیسیون و شناخت واقعی ظرفیت‌های اعضای کمیسیون برای نمایندگان عضو جهت انتخاب رئیس شده و از رقابت‌هایی که گاهی شائبه ملاحظات سیاسی دارد و به دور از واقعیت‌های موجود کمیسیون می‌باشد جلوگیری می‌نماید و نهایتاً نمایندگان عضو عملاً بیشتر و حساستر در شرح وظایف مربوطه دخالت و دغدغه خواهند داشت.

اسامی نمایندگانی که این طرح را امضا کرده‌اند به شرح ذیل است:

نصراله پژمان فر - سیدمحمدرضا میرتاج الدینی - علی خضریان - جواد نیک بین - علی اکبر کریمی - جلال محمودزاده - محمدتقی نقدعلی - سیدجواد حسینی کیا - انور حبیب زاده بوکانی - جعفر قادری - سیدنظام الدین موسوی - جعفر راستی - سیدعلی یزدی خواه - غلامحسین رضوانی - حسن نوروزی - حسین میرزائی - ابراهیم عزیزی شیراز - علی اصغر عنابستانی - فریدون حسنوند - موسی احمدی - بهروز محبی نجم آبادی

ماده ۴۴ -به منظور سامان دادن و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان، خصوصاً نسبت به طرز کار قوای مجریه و قضائیه و مجلس مبتنی بر اصول متعدد قانون اساسی بالاخص اصل نودم (۹۰)، کمیسیونی به نام اصل نودم (۹۰) قانون اساسی تشکیل می‌گردد تا طبق قوانین مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظیفه نماید. تعداد اعضای این کمیسیون حداقل نوزده و حداکثر ۲۳ نفر تعیین می‌شود.

تبصره: اعضای کمیسیون نباید عضو کمیسیون‌های تخصصی مجلس باشند.